Báo cáo Khảo nghiệm giống ổi OĐL1 tại một số tỉnh đồng bằng sông Hồng

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

VIỆN NGHIÊN CỨU RAU QUẢ

-------------------------------

BÁO CÁO

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

KHẢO NGHIỆM GIỐNG ỔI OĐL1

TẠI MỘT SỐ TỈNH ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG

(Thuộc đề tài: Nghiên cứu tuyển chọn, nhân giống và kỹ thuật thâm canh

ổi không hạt phục vụ phát triển sản xuất tại một số tỉnh Đồng bằng sông

Hồng và đề tài: Nghiên cứu tuyển chọn giống và biện pháp kỹ thuật

nhằm nâng cao năng suất, chất lượng ổi ăn tươi tại Hà Nội)

Cơ quan chủ quản dự án: Bộ Nông nghiệp và PTNT

Cơ quan chủ trì đề tài: Viện Nghiên cứu Rau quả

Chủ nhiệm đề tài: ThS. Đào Quang Nghị

Thời gian thực hiện: 2009 - 2011

Hà Nội, tháng 2/2012

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

VIỆN NGHIÊN CỨU RAU QUẢ

-------------------------------

BÁO CÁO

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

KHẢO NGHIỆM GIỐNG ỔI OĐL1

TẠI MỘT SỐ TỈNH ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG

(Thuộc đề tài Nghiên cứu tuyển chọn, nhân giống và kỹ thuật thâm canh

ổi không hạt phục vụ phát triển sản xuất tại một số tỉnh Đồng bằng sông

Hồng và đề tài Nghiên cứu tuyển chọn giống và biện pháp kỹ thuật nhằm

nâng cao năng suất, chất lượng ổi ăn tươi tại Hà Nội)

Cơ quan chủ trì đề tài: Viện Nghiên cứu Rau quả

Chủ nhiệm đề tài: ThS. Đào Quang Nghị

Những người thực hiện: Th.S Nguyễn Khắc Anh

TS. Nguyễn Quốc Hùng

ThS. Nguyễn Thị Loan

KS Nguyễn Như Liên

KS. Đào Thị Liên

Hà Nội, tháng 2/2012

2

MỤC LỤC

Nội dung

TT

Trang

MỤC LỤC

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

II. MỤC TIÊU

3

4

III. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI

4

NƯỚC

IV. NỘI DUNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Nội dung nghiên cứu

7

2. Vật liệu nghiên cứu

7

3. Phương pháp nghiên cứu

8

V. KÉT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

10

1.

1.1.

1.2.

2.

Một số điều kiện khí hậu, đất đai tại vùng nghiên cứu

Điều kiện khí hậu

10

11

12

Đặc điểm đất đai

Kết quả khảo nghiệm cơ bản

2.1.

Một số đặc điểm nông sinh học của giống

2.2. Mức độ nhiễm một số đối tượng sâu bệnh gây hại chính

20

21

3.

3.1.

3.2.

3.3.

Kết quả khảo nghiệm sản xuất

21

22

Khả năng ra hoa, đậu quả của giống OĐL1 tại các điểm khảo nghiệm

Năng suất qua các năm của giống OĐL1 tại các điểm khảo nghiệm

Chất lượng giống ổi OĐL1 tại các điểm khảo nghiệm

3.4.

3.5.

VI.

23

24

Khả năng thích ứng với các điều kiện ngoại cảnh bất thuận

Hiệu quả kinh tế của giống OĐL1

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

1 Kết luận

2 Đề nghị

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

24

25

26

27

3

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Ổi (Psidium guajava L.) là cây ăn quả được trồng ở hầu hết các quốc gia có khí

hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Ấn Độ là một trong các nước có diện tích trồng ổi lớn, với

131.625 ha và được trồng ở nhiều bang khác nhau. Các nước và vùng lãnh thổ có diện

tích trồng ổi lớn khác là Trung Quốc, Thái Lan và Đài Loan.

Ổi là là loại quả có hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt có nhiều loại vitamin và

khóang chất, có thể ăn tươi, làm đồ hộp, nước ổi, mứt ổi,... quả non, búp ổi, vỏ cây và rễ

có thể sử dụng làm thuốc chữa bệnh. ở nước ta, cây ổi được đánh giá là loại cây dễ trồng,

thích hợp nhiều loại đất, có khả năng chịu hạn, chịu úng tốt, cho năng suất cao nếu được

chăm sóc tốt.

Một số giống ổi không hạt, ít hạt hoặc có hạt mềm có năng suất cao, chất lượng

quả tốt được nhập nội từ một số nước trong khu vực đã được trồng thử tại các tỉnh Đồng

bằng sông Cửu Long, sản phẩm quả đã được người tiêu dùng dễ dàng chấp nhận và đánh

giá cao so với các giống truyền thống.

Ở các tỉnh phía Bắc, cây ổi từ lâu đã đã đem lại thu nhập không nhỏ cho người sản

xuất tại một số vùng như Hải Dương, Thái Bình và Hà Nội. Các giống ổi địa phương

đang được trồng ở một số tỉnh là ổi đào, ổi mỡ, ổi Đông Dư, ổi Bo, ổi trắng, ổi Vẹt… Tuy

nhiên, các giống ổi địa phương đều là các giống ổi có nhiều hạt, chất lượng quả không

cao. Mặc dù thời gian gần đây, cây ổi có xu hướng phát triển ở nhiều vùng trong cả nước

với chủng loại giống khá đa dạng, nhiều giống được du nhập từ các nguồn khác nhau:

Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan… nhưng các giống này vẫn chưa được nghiên cứu đánh

giá đúng mức.

Để có được các giống ổi có năng suất cao, chất lượng quả tốt, không hoặc ít hạt,

thích hợp cho một số tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng, việc nghiên cứu khảo nghiệm

nhằm tuyển chọn giống chất lượng, hiệu quả là cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

II. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI

1. Mục tiêu tổng quát

- Phát triển đươc giống ổi ít hoặc không hạt nhằm đa dạng hoá bộ giống ổi, nâng

cao năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế và tăng thu nhập cho người sản xuất tại một số

tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng và các vùng phụ cận.

2. Mục tiêu cụ thể

- Tuyển chọn được 1 - 2 giống ổi ít hoặc không hạt; chất lượng tốt; năng suất cao

hơn 10 – 20% và hiệu quả tăng từ 20 – 30% so với giống đối chứng.

4

III. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC

Ổi (Psidium guajava L.) là cây ăn quả nhiệt đới thuộc họ Myrtaceae, tên tiếng Anh

là Guava. Theo Ortho (1985), chương trình nghiên cứu cải thiện giống ổi được bắt đầu từ

năm 1961 ở Columbia và tại Brazin.

Tại Mexico, ổi là một trong những cây trồng hàng đầu có diện tích lớn hàng năm

với 14.700 ha, sản lượng quả 192.850 tấn. Chỉ trong những năm gần đây mới có các

chương trình nghiên cứu để xác định những giống ổi năng suất phục vụ cho canh tác và

một số lĩnh vực khác có liên quan.

Tại một số nước trên thế giới, các giống ổi có nguồn gốc hoang dại được gọi là

Guayabales và được trồng nhiều tại Hawaii, Malaysia, New Caledonia, Fiji, Puetorico,

Cuba và bắc Florida. Năm 1972, sản lượng ổi của Hawaii phục vụ nội tiêu và xuất khẩu

đạt hơn 2.500 tấn trong số đó là 90% thuộc về các giống hoang dại. Trong suốt thế chiến

thứ 2, việc thu hoạch ổi có nguồn gốc hoang dã ở Cuba chỉ đạt 10.000 tấn và trong đó, có

hơn 6.500 tấn phục vụ xuất khẩu.

Một số giống và thực liệu quan trọng là:

Lucknow-49

Được tuyển chọn từ Poona (Cheema và Desmuk, 1927). Cây bán lùn cao từ 2,3 -

3,3 m, cây mạnh khỏe, cành điển hình mang nhiều quả. Quả hơi tròn hình ô van, vỏ quả

màu vàng thi thoảng điểm chấm đỏ trên vỏ quả, ngọt và có hương vị rất thượng hạng

Allahabad Safeda : Được trồng phổ biến ở Uttar Pradesh. Cây khỏe mạnh chiều

cao trung bình 5,8-6,2m cành cho sai quả cùng với bộ tán lá dày đặc. Quả nhỏ trung bình

180g hình hơi tròn vỏ quả hơi vàng trắng, có chất lượng tốt.

Banarasi : Là loại ổi rất ngọt, vị chua ít. Cây nhỏ cao 4,2 đến 5,4 m. Quả tròn màu

vàng, có chất lượng quả trung bình

Harijha : Được trồng nhiều vì mang nhiều quả. Cây trung bình 3,5 m cây khỏe,

cành thưa, lá trung bình từ 8,2-8,6 cm rộng 3,2 cm hình mũi mác, đuôi lá tròn. Quả tròn

màu xanh nhạt hơi vàng, chất lượng quả thượng hạng.

Chittidar : Cây cao từ 5-5,8 m tán vòng tròn cành xòe, lá rộng, dài 12,2 - 12,8 cm

rộng 5,72 cm hình elip – ovan chữ nhật thuôn dài – elip. Đuôi lá nhọn, tròn. Quả hình cầu

nhỏ, màu vàng đặc trưng có vài chấm đỏ tách ra, ngọt có chất lượng tốt.

Apple Colour : Cây nhỏ 4,0 - 5,2m tán rộng, phát triển rộng lá 10,4 cm rộng 5,7 cm hình

elip, quả hình cầu điểm hồng sáng trên bề mặt quả, ngọt có chất lượng tốt.

Baruipur : Là loại có tính chất thương mại ở tây Bengal Ấn Độ. Cây cao trung

bình 4,2-5,4m, phát triển rộng, tán rậm rạp, chen chúc. Quả hình tròn màu vàng và trắng,

có chất lượng quả trung bình.

5

Behat Coconut : Cây cao 4,8 - 5,3m sức phát triển ở mức độ vừa phải, cành dày

nặng chen chúc, vỏ cây màu nâu đen, lá rộng 12,8 - 6,4 cm, hình ôvan - hình mũi mác,

thỉnh thoảng xoắn. Quả hình tròn, trên bề mặt quả có chấm tròn, ngọt và chất lượng tốt.

Pear Shaped

Red Fleshed : Cây khỏe mạnh, chiều cao trung bình từ 3,5 – 4,8 m, cành trải dài

tán dạng bình mở. Quả hơi tròn hình ovan, màu vàng nghệ có vài chấm đỏ trên bề mặt

quả, cùi quả màu hồng rực chất lượng quả trung bình.

Seedless : Cây cao thân dài, 5,2 đến 5,8 m cành thẳng đứng lá dài 13,6-14 cm rộng

7,2 cm hình chữ nhật thuôn dài, quả dài hơn rộng tròn như quả cầu, quả màu vàng rơm,

cùi quả dày màu trắng kem, chất lượng quả thượng hạng.

Allahabad Surkha : Chọn từ gieo trồng bằng hạt, mang quả rộng, đồng loạt quả

màu hồng, thịt quả màu hồng ở vùng Allahabad. Quả ngọt đậm nhiều người ưa thích, quả

có vài hạt (Nand et al.,1991).

Safed Jam : Được tạo ra khi lai giữa Allahabad Safeda và Kohir (ở địa phương

trồng ổi Hyderabad- Karnataka) và trung tâm nghiên cứu quả Sangareddy (Andhra

Pradesh). Được sản xuất vùng quả rộng có ít hạt, hạt mềm chất lượng quả tốt, ascorbic

acid nhiều hơn bố mẹ.

Kohir Safeda : Là con lai giữa Kohir và Allahabad Safeda được công nhận bởi

Trung tâm Nghiên cứu cây ăn quả Sangareddy. Quả rộng, thịt quả màu trắng có một vài

hạt, hạt mềm, chất lượng quả tốt hơn bố mẹ.

Hybrid-1 : Là con lai được tạo bởi (IIHR) Bangalore lai giữa Seedlees và

Allahabad Safeda. Cây khỏe, cho sản lượng cao, quả trung bình, thịt quả trắng,ít hạt, hạt

mềm, có thể cho quả tốt trong thời gian dài (Subramanyam và Iyer, 1998).

Các giống ổi trong nước được trồng chủ yếu ngoài sản xuất vẫn là các giống địa

phương: ổi Bo, ổi Đông Dư, ổi mỡ, ổi đào... Chưa có nhiều những nghiên cứu điều tra

tuyển chọn cụ thể đối với các giống này. Trong giai đoạn 2001 – 2005, Viện Nghiên cứu

Cây lương thực và CTP đã nghiên cứu, tuyển chọn và đã xác định các dòng, giống ổi có

triển vọng có thể phát triển ra ngoài sản xuất như giống ổi trắng số 1 có kích thước quả

lớn, độ dày cùi cao (2,64 cm), trọng lượng quả lớn (270 gam), thịt quả mềm, ăn giòn và

có hàm lượng đường cao (7,3%), hàm lượng chất khô lớn; dòng ổi đào 251 có nhiều ưu

điểm về kích thước quả, năng suất đạt 34,7 kg/cây, và phẩm chất quả tốt. Ngoài ra còn

một số giống ổi khác như ổi trắng số 1, ổi đào 102, ổi đào 138... cũng có chất lượng khá

tốt.

Viện Nghiên cứu Cây ăn quả Miền Nam trong những năm qua đã nhập nội và khảo

nghiệm một số giống ổi từ Thái lan, Malaixia, Đài Loan và đã có những giống đang được

sản xuất chấp nhận như giống ổi Xá lỵ (Cây sinh trưởng mạnh, tỉ lệ đậu quả và năng suất

6

cao, quả hình quả lê ổn định, thịt quả màu trắng dòn, hương thơm và vị ngon. Vỏ quả hơi

sần và lõi quả có hạt cứng (tỉ lệ thịt quả < 77%); Ổi Đài Loan (Cây sinh trưởng khá mạnh,

tỉ lệ đậu quả khá cao và năng suất cao, quả hình cầu ổn định, vỏ quả láng, thịt quả màu

trắng, dòn, hương thơm và vị rất ngon. Lõi quả có hạt cứng và số hạt/quả trung bình, tỉ lệ

thịt quả < 74%; Giống ổi Thái Lan (Cây sinh trưởng mạnh, quả thuôn dài khá ổn định, vỏ

quả trơn láng, thịt quả màu trắng kem, chắc, dòn, hương thơm trung bình, vị chua ngọt và

không có hạt, tỉ lệ thịt quả cao > 90%).

Thời gian gần đây, tại các tỉnh miền Bắc, một số giống ổi có nguồn gốc Trung

Quốc, Đài Loan với những đặc điểm hình thái là quả to (150-200 gr/quả), ngọt, hạt mềm

đã được người nông dân ở một số vùng trồng thử. Kết quả cho thấy các giống sinh trưởng

và phát triển tốt, cho năng suất cao, đem lại thu nhập rất lớn cho người sản xuất (từ 8-10

triệu/sào/ năm). Những giống này đã phát triển mạnh tại một số địa phương, có nơi diện

tích lên tới hàng trăm ha (Thanh Hà - Hải Dương). Tuy nhiên, các giống này vẫn là các

giống có hạt trong khi nhu cầu của người tiêu dùng là các giống ít hạt hoặc không có hạt.

Đây cũng là một trong các mục tiêu của các nhà chọn tạo giống ổi.

Tuy các giống ổi khá đa dạng nhưng công tác đánh giá, tuyển chọn còn chưa được

quan tâm đúng mức. Việc phát triển vẫn còn mang tính tự phát dẫn tới thị trường không

ổn định, khi thiếu, khi thừa gây thiệt hại cho người nông dân.

IV. NỘI DUNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Nội dung nghiên cứu

1.1. Khảo nghiệm cơ bản giống ổi OĐL1

- Mô tả một số đặc điểm hình thái của các giống

- Đánh giá đặc điểm sinh trưởng, ra hoa, đậu quả, năng suất và chất lượng của

giống khảo nghiệm tại một số vùng sản xuất: Hà Nội và Thái Bình

- Đánh giá khả năng nhiễm một số loại sâu bệnh chủ yếu

1.2. Khảo nghiệm sản xuất

- Đánh giá khả năng ra hoa, đậu quả, năng suất và chất lượng giống ổi OĐL1 tại

một số vùng sản xuất: Hà Nội và Thái Bình

- Đánh giá khả năng thích ứng với điều kiện sinh thái vùng

- Đánh giá hiệu quả của giống tại các điểm khảo nghiệm

2. Vật liệu nghiên cứu

Vật liệu nghiên cứu là giống OĐL1 có nguồn gốc từ Đài Loan. Các giống bố trí so

sánh bao gồm 1 giống có nguồn gốc 1 giống từ Đài Loan (ký hiệu OĐL2) được Viện

Nghiên cứu Rau quả thu thập từ các nguồn nhập nội. Đối chứng là giống ổi Đông dư (ký

hiệu OĐd) là giống địa phương.

7

3. Phương pháp nghiên cứu:

3.1. Bố trí thí nghiệm

3.1.1. Khảo nghiệm cơ bản

Giống ổi OĐL1 được đánh giá tại Viện Nghiên cứu Rau quả từ năm 2006 đến năm

2008

Thí nghiệm đánh giá giống được ứng dụng theo tiêu chuẩn ngành kết hợp quy trình

kỹ thuật canh tác do Viện nghiên cứu rau quả đề xuất. Thí nghiệm được bố trí theo khối

ngẫu nhiên đầy đủ (RCB) tại Viện Nghiên cứu Rau Quả, Gia Lâm, Hà Nội và thành phố

Thái Bình. Mỗi công thức là một giống: giống OĐL1, OĐL2, và giống ổi Đông Dư (kí

hiệu ĐDu) được sử dụng làm đối chứng. Mỗi công thức được theo dõi trên 5 cây nhắc lại

3 lần.

3.1.2. Khảo nghiệm sản xuất

Địa điểm khảo nghiệm: Gia Lâm Hà Nội và Thành phố Thái Bình

Quy mô: Hà Nội: 2 ha

Thái Bình: 2 ha

Thời gian khảo nghiệm: 2009 - 2011

3.2. Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp theo dõi các chỉ tiêu:

- Các chỉ tiêu về đặc điểm hình thái:

Mô tả các đặc điểm hình thái theo Viện Tài nguyên Di truyền Thực vật Quốc tế

(IPGRI):

+ Hình dạng tán, hình dạng, màu sắc thân, lá, hoa, vỏ quả.

- Các chỉ tiêu về sinh trưởng:

+ Chiều cao cây: đo từ mặt đất đến đỉnh tán, đo 3 tháng 1 lần

+ Đường kính tán: đo từ mép tán bên này qua gốc sang mép tán bên kia, đo chiều

rộng nhất của tán.

+ Đường kính gốc: đo cách mặt đất 5cm

+ Kích thước các đợt lộc: đo khi lộc thành thục

- Các chỉ tiêu về ra hoa, đậu quả và thời gian thu hoạch:

+ Thời gian bắt đầu ra hoa: tính từ khi 30% số cây nhú nụ hoa

+ Thời gian từ khi nhú nụ hoa đến khi tắt hoa: theo dõi cụ thể trên 5 cặp hoa của mỗi giống.

+ Thời gian từ khi đậu quả non đến khi quả được thu hoạch: theo dõi cụ thể trên 5

cặp quả của mỗi giống.

+ Thời gian thu hoạch quả tập trung: Theo dõi lượng quả được thu hoạch theo từng tháng.

- Các chỉ tiêu về quả:

+ Số quả trên cây: được đếm trực tiếp trên cây theo các đợt hoa và khi thu hoạch

8

+ Tỷ lệ đậu quả:được tính bằng (tổng số hoa/cây x 100)/tổng số quả đậu/cây

+ Năng suất quả/cây: được cân trực tiếp khi thu hoạch

+ Chiều cao quả: đo từ vai quả đến rốn quả

+ Đường kính quả: đo chỗ lớn nhất của quả

+ Độ dày cùi: đo chỗ dày nhất tính từ ngoài vào đến phần ruột quả

+ Màu sắc cùi quả

+ Khối lượng quả: được tính trung bình/30 quả

+ Số lượng hạt/quả, khối lượng hạt/quả: được tính trung bình trên 10 quả

+ Tỷ lệ cùi quả: bằng khối lượng hạt x100/khối lượng quả

+ Độ cứng hạt: so sánh với đối chứng

+ Hàm lượng đường tổng số

+ Hàm lượng axit tổng số

+ Hàm lượng VitaminC

+ Hàm lượng chất khô

- Các chỉ tiêu về sâu bệnh hại

Đánh giá mức độ nhiễm một số loại sâu, bệnh hại chính trên cây/quả được theo dõi

trên 30 cây/giống, mỗi giống 100 quả. Các cây theo dõi không phun thuốc bảo vệ thực vật.

+ Mật độ sâu, nhộng = (Tổng số sâu nhộng) x 100/(tổng số quả điều tra)

+ Tỷ lệ bệnh (TLB), chỉ số bệnh (CSB)

TLB (%) = (Tổng số quả bệnh x 100)/Tổng số quả điều tra

CSB (%) = ((N₁x 1) + (N₂x2) ... + (N_nx n)) x 100/N x n)

Trong đó, N₁...N_n: số quả quan sát

1 .... n: phân cấp bệnh đánh giá theo Viện Bảo vệ thực vật.

+ cấp 1: 0 - 5% diện tích quả bị bệnh

+ Cấp 2: 6 - 10% diện tích quả bị bệnh

+ Cấp 3: 11 - 15% diện tích quả bị bệnh

+ Cấp 4: 16 - 20% diện tích quả bị bệnh

+ Cấp 5: > 20% diện tích quả bị bệnh

- Khả năng thích ứng với các điều kiện ngoại cảnh bất thuận: Đánh giá mức độ bị

hại và khả năng hồi phục của cây sau khi bị hạn, úng và giá rét.

Cho điểm 1-5 như sau:

1: không bị hại

2: hại nhẹ, hồi phục nhanh

3: hại trung bình, hồi phục chậm

4: hại nặng, hồi phục ít

5: chết hoàn toàn

* Xử lý số liệu

Số liệu được xử lý trên chương trình excel và IRRISTAT trên máy vi tính. Các tỷ

lệ được chuyển sang Arcsin trước khi đưa vào xử lý trên phần mềm IRRISTAT 5.0.

9

V. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

1. Một số điều kiện khí hậu, đất đai tại vùng nghiên cứu

1.1. Điều kiện khí hậu

Hà Nội khá tiêu biểu với kiểu khí hậu của vùng Bắc bộ với đặc điểm của khí hậu

nhiệt đới gió mùa ấm, mùa hè nóng, mưa nhiều và mùa đông lạnh, mưa ít. Nằm trong

vùng nhiệt đới, Hà Nội quanh nǎm tiếp nhận được lượng bức xạ mặt trời rất dồi dào và có

nhiệt độ cao. Lượng bức xạ tổng cộng trung bình hàng nǎm ở Hà Nội là 122,8 kcal/cm²và

nhiệt độ không khí trung bình hàng nǎm là 23,6ºC. Do chịu ảnh hưởng của biển, Hà Nội

có độ ẩm và lượng mưa khá lớn. Ðộ ẩm tương đối trung bình hàng nǎm là 79%. Lượng

mưa trung bình hàng nǎm là 1.800mm và mỗi nǎm có khoảng 114 ngày mưa. Ðặc điểm

khí hậu Hà Nội rõ nét nhất là sự thay đổi và khác biệt của hai mùa nóng, lạnh. Từ tháng 5

đến tháng 9 là mùa nóng và mưa. Nhiệt độ trung bình mùa này là 29,2ºC. Từ tháng 11 đến

tháng 3 nǎm sau là mùa đông thời tiết khô ráo. Nhiệt độ trung bình mùa đông

15,2ºC. Giữa hai mùa đó lại có hai thời kỳ chuyển tiếp (tháng 4 và tháng 10) cho nên Hà

Nội có đủ bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Ðông. Với điều kiện khí hậu, thời tiết này, việc trồng

ổi là hoàn toàn thích hợp.

Thái Bình nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, bức xạ mặt trời lớn với tổng

bức xạ trên 100 kca/cm²/năm. Số giờ nắng trung bình từ 1.600 - 1.800 giờ/năm và có tổng

nhiệt lượng cả năm khoảng 8.500⁰C, nhiệt độ trung bình trong năm từ 23 - 24⁰C, lượng

mưa trung bình trong năm 1.500 - 1.900 mm, độ ẩm từ 80 -90%.

- Mùa hè: Là mùa mưa, bắt đầu từ cuối tháng 4 và kết thúc vào cuối tháng 10.

Lượng mưa chiếm 80% tổng lượng mưa cả năm, mưa mùa hè có cường độ rất lớn 200 -

300 mm/ngày. Mưa lớn thường xẩy ra trong ngày có bão và dông, mưa mùa này không ổn

định, có khi cả tháng không mưa, có khi mưa suốt tuần nên trong mùa này có thể gặp cả

úng lẫn hạn. Nhiệt độ trung bình trên 26⁰C, cao nhất là 39,2⁰C. Trong mùa hè thường gặp

hai kiểu thời tiết, thời tiết dịu mát và thời tiết khô nóng kiểu gió Lào. Những ngày dịu mát

nhiệt độ dưới 25⁰C, những ngày khô nóng nhiệt độ có thể lên tới 39,2⁰C, làm cho cây cối

thoát nước mạnh, dễ bị khô héo.Gió thịnh hành là gió Đông Nam. Tốc độ gió trung bình

từ 2 - 4 m/giây. Vào mùa này thường hay xuất hiện bão. Bão kèm theo gió mạnh và mưa

to có sức tàn phá ghê gớm. Bình quân mỗi năm có từ 2 - 3 cơn bão, cá biệt có năm có 6

cơn bão. Độ ẩm không khí rất cao, nhất là những ngày mưa ngâu (tới 90%). Nhưng khi có

gió Tây Nam xuất hiện, độ ẩm xuống thấp (dưới 30%).

- Mùa đông lạnh: Bắt đầu từ tháng 11 và kết thúc vào tháng 3. Mưa chiếm lượng

nhỏ, khoảng 15 - 20% tổng lượng mưa cả năm. Các tháng 12 và 1 lượng mưa thường nhỏ

hơn lượng bốc hơi. Tháng 2 và tháng 3 là thời kỳ mưa phùn và ẩm ướt. Nhìn chung lượng

10

mưa giữa các tháng trong năm không đều. Do đó cần có biện pháp đảm bảo nước cho cây

trồng, nhất là vào đầu mùa. Gió hướng Bắc, Đông Bắc và Đông. Tuy gió không mạnh

nhưng hay gây ra lạnh đột ngột. Ngày khô hanh,độ ẩm rất thấp, độ bốc hơi cao, thường

xuất hiện vào đầu mùa. Trong thời kỳ này hay gặp hạn nhưng có điều kiện làm ải đất.

Ngày thời tiết nồm thường xẩy ra vào cuối đông và thời kỳ chuyển sang hè, độ ẩm lớn

trên 90%.

- Các mùa chuyển tiếp thể hiện sự thay đổi của 2 hệ thống gió mùa: Đông Bắc

(mùa đông) và Tây Nam (mùa hè). Do có các đặc tính khí tượng, thời tiết rất không ổn

định. Song hai mùa chuyển tiếp thời tiết có tính chất gần như mùa hè. Như vậy khí hậu

Thái Bình là khí hậu gió mùa nhiệt đới nóng ẩm rất thuận tiện cho phát triển nông nghiệp.

Tuy nhiên tính biến động mạnh mẽ với điều kiện thời tiết như bão, dông, gió Tây Nam,

gió bấc,... đòi hỏi phải có biện pháp phòng tránh úng, bão, hạn, lụt.

1.2. Đặc điểm đất đai

Loại đất chủ yếu cho vùng sản xuất ổi tại Gia Lâm, Hà Nội là đất phù sa ven sông

được bồi đắp hàng năm và đất phù sa không được bồi đắp hàng năm. Các loại đất này

thường trung tính, ít chua. Tầng a:18 - 25cm có cấu trúc hạt nhỏ,tơi xốp; tầng b:dày đến

50cm,có tỉ lệ sét cao hơn tầng trên (5-10%), cấu trúc hạt nhỏ, phiến mỏng, ít chặt; tầng c:

thể hiện rõ tính chất của mẫu chất, cấu trúc fiến lẫn hạt cực nhỏ, có lẫn vảy mica óng ánh.

đây là đơn vị đất còn rất trẻ, chưa phân hoá rõ, giữ được nhiều tính chất cơ bản của đất

phù sa như: thành fần cơ giới từ thịt trung bình đến sét nhẹ (sét:20 - 30%), màu nâu tươi

đặc trưng, phản ứng trung tính (pHKCl:6,5 - 8), độ no bazơcao (BS% > 50%), hàm lượng

hữu cơ khá (OC%:1,5 - 2%), đạm tổng số trung bình khá (0,12 - 0,15%), lân và kali khá

(P2O5:0.11 - 0.15%) (K2O:1.6 - 2.2%), các chất dễ tiêu trung bình đến khá, giàu,vi lượng

Cu, Zn khá, nghèo Mo, B. Là đất có độ phì cao, tiềm năng sử dụng đa dạng cho các loại

cây trồng, đặc biệt là cây ăn quả dài ngày, trong đó có cây ổi.

Bảng 1: Thành phần hoá học của đất tại Gia Lâm

STT

Chỉ tiêu

PH_KCl

Mùn

Đơn vị tính

Kết quả

7.2

1

2

3

4

5

6

7

%

0.8

N ts

0.10

0.12

1.21

21.4

9.6

P₂O₅ts

K₂O ts

P₂O₅dt

K₂O dt

%

mg/kg

Nguồn: Kết quả phân tích của Viện Nghiên cứu Rau quả

11

Đất tại Gia Lâm có thành phần cơ giới thịt trung bình, màu nâu tươi, tương đối tơi

xốp, lớp đất mặt có phản ứng trung tính, pH_KCL7,2. Hàm lượng chất hữu cơ nghèo 0,8 %,

đạm tổng số ở mức trung bình 0,10%, lân tổng số 0,12% và kali tổng số 1,21%, lân dễ

tiêu ở mức khá: 21,4 mg/kg đất. Loại đất này thích hợp cho cây ổi phát triển.

Thái Bình có 4 nhóm đất chính là:

- Đất cát: Bao gồm đất cát ven biển cũ và mới nằm ở phía địa hình cao, có lượng hạt

thô, đặc biệt dung tích hấp thu thấp, độ keo liên kết kém, hàm lượng mùn thấp. Ngoài ra

còn có cát sông do ảnh hưởng của vỡ đê, dưới tầng cát dày 2 - 3 m mới thấy trầm tích biển.

- Đất phù sa nhiễm mặn: Bản chất là phù sa bồi đắp nhưng nhiễm mặn theo từng

thời gian đặc biệt là thành phần cơ giới nặng đến rất nặng.

- Đất phèn: Thực chất là những ổ phèn, quan sát phẫu diện đất thấy được tầng sinh

phèn (Jarosite) màu vàng rơm pha lẫn trắng tựa như vỏ xỉ nằm cách mặt đất 25 - 26 cm;

độ pHkcl 2,8 - 3,5; Fe²⁺; Al³⁺di động rất cao tạo thành chua axit gọi là phèn hoạt tính.

Phèn tiềm tàng không thấy có tầng Jarosite mà tầng sinh phèn màu sẫm tro, vàng xám và

có nhiều xác sú vẹt chôn vùi trước đây. Phèn mặn chính là phèn nhiễm mặn.

- Đất phù sa: Gồm đất ngoài đê được bồi tụ thường xuyên và trong đê không được

bồi tụ do đó biến đổi theo hướng Glây hoá, loang lổ đỏ vàng Glây địa hình thấp, đỏ vàng

ở địa hình cao. Đất phù sa có độ phì nhiêu thực tế hầu như được thể hiện rõ qua thâm

canh khai thác. Do bồi tụ của 2 hệ thống sông là sông Hồng và sông Thái Bình hoặc 2 hệ

phủ lên nhau nên chia thành nhiều loại trong đó phù sa là chủ yếu. Đây là khu vực thuận

lợi cho trồng trọt, đặc biệt thích hợp với nhiều loại cây trồng trong đó có cây ổi.

2. Kết quả khảo nghiệm cơ bản

2.1. Một số đặc điểm nông sinh học của giống

Đặc điểm hình thái là tiêu chí quan trọng trong đánh giá giống cây trồng. Thể hiện

những nét riêng để phân biệt nhận dạng. Những giống ổi khác nhau có đặc điểm hình thái

khác nhau đặc trưng cho từng giống.

2.1.1. Các đặc điểm hình thái lá:

Lá là bộ phận chủ yếu thực hiện chức năng quang hợp của cây. Góp phần cơ bản

tạo ra sản phẩm quang hợp của cây trồng và quyết định 90 - 95% năng suất cây trồng.

Chiều dài chiều rộng của lá có ảnh hưởng đến diện tích lá việc tăng hay giảm diện tích lá,

có tác động trực tiếp đến khả năng quang hợp, tích lũy chất khô và năng suất cây trồng.

Các giống ổi trồng khảo nghiệm có các đặc điểm hình thái lá gần tương tự như

nhau. Tuy nhiên có thể phân biệt lá của các giống khảo nghiệm bởi một số đặc điểm khác

biệt về hình dạng và kích thước lá:

Đặc điểm hình thái về lá của giống ổi nghiên cứu trên được trình bày ở bảng 2.

12

Bảng 2. Đặc điểm hình thái lá ổi

Giống

Chỉ tiêu

OĐd (Đối chứng)

OĐL1

OĐL2

Chiều dài lá (cm)

Chiều rộng lá (cm)

9,2±1,1

4,8±0,6

12,6±2,1

5,9±0,8

14,2±1,8

5,4±0,5

Chiều dài cuống lá (cm)

Số đôi gân lá

0,6±0,1

1,1±0,2

1,2±0,3

14,5±1,3

17,7±1,4

16,2±1,5

Hình răng cưa không Hình răng cưa không Hình răng cưa không

Mép lá

rõ, Hơi gợn sóng

Hình trái xoan, Hơi

thuôn dài, hơi mo hình

lòng máng, đuôi lá hơi

tròn

Thuôn dài, Cong

hình lòng máng đuôi

lá hơi nhọn

Thuôn dài, Cong hình

lòng máng, mép lá hơi

vặn, đuôi lá hơi nhọn

Hình dạng phiến lá

Màu sắc mặt trên

Màu sắc mặt dưới

Xanh, hơi vàng

Xanh nhạt

Xanh, hơi vàng

Xanh nhạt

Xanh, hơi vàng

Xanh nhạt

Xanh nhạt, phủ một

lớp lông nhung trắng

mịn

Xanh nhạt, phủ một lớp Xanh nhạt, phủ một lớp

lông nhung trắng mịn lông nhung trắng mịn

Màu sắc lộc non

- Hình dạng và kích thước lá: Giống OĐL1 hình trái xoan, hơi thuôn dài, phiến lá

hơi mo hình lòng máng và đuôi lá hơi tròn. Lá của giống OĐL2 có kích thước dài/rộng là

14,2/5,4cm, có hình thuôn dài, phiến lá cong hình lòng máng, mép lá hơi vặn, đuôi lá hơi

nhọn. Lá của giống OĐd có kích thước nhỏ hơn các giống khác. Chiều dài/chiều rộng là

9,2/4,8cm, thuôn dài, phiến lá cong hình lòng máng đuôi lá hơi nhọn.

2.1.2. Một số đặc điểm về quả:

Các chỉ tiêu về quả là chỉ tiêu quan trọng trong chọn giống. Hình dạng quả, kích

thước cũng như màu sắc của quả là những chỉ tiêu được đặc biệt quan tâm. Bảng 3 là một

số đặc điểm về quả của các giống khảo nghiệm.

Kết quả trình bày trong bảng 3 cho thấy:

- Về đặc điểm hình thái quả:

Các giống có sự khác biệt rõ ràng về kích thước cũng như hình dạng quả: quả của

giống OĐL1 hình trứng, có chiều cao/đường kính là 8,6/8,3cm, rốn quả cân, cuống quả lõm

sâu, bề mặt hơi sần; giống OĐL2, quả có hình thuôn dài, chiều cao/đường kính là 9,8/8,6cm,

rốn quả lệch, cuống quả hơi lõm,bề mặt tương đối nhẵn. Trong khi đó, quả của giống ổi

13

OĐd nhỏ hơn các giống khác, hình trứng, với 4,7cm chiều cao/5,1cm đường kính, rốn quả

cân đều, phần cuống quả hơi phẳng, bề mặt tương đối nhẵn.

Bảng 3. Một số đặc điểm về quả của các giống khảo nghiệm

Giống

Chỉ tiêu

OĐd (Đối chứng)

OĐL1

OĐL2

Hình dạng quả

Hình trứng, rốn quả Hình trứng, hơi tròn, Hình thuôn dài, rốn

cân đều, phần cuống

quả hơi phẳng, bề mặt quả lõm sâu, bề mặt

rốn quả cân, cuống

quả cân, cuống quả

hơi lõm,bề mặt

tương đối nhẵn

hơi sần

Màu sắc vỏ khi chín

Vàng sáng

Vàng nhạt, sáng

Vàng nhạt, hơi xanh

Màu sắc thịt quả

Khối lượng quả (gam)

Chiều cao (cm)

Trắng ngà

66,1±15,1

4,7±0,3

Trắng, ngà

295,8±68,5

8,6±0,9

Trắng ngà

210,1±40,5

12,8±0,5

Đường kính (cm)

Độ dày cùi (cm)

5,1±0,3

1,0±0,2

8,3±0,4

2,2±0,3

8,6±0,5

2,4±0,1

Vị hơi ngọt, chua

nhẹ, ít thơm

Vị hơi ngọt, chua

nhẹ, ít thơm

Hương vị quả

Vị hơi ngọt, thơm

Về màu sắc quả khi chín có sự khác nhau không rõ ràng, từ màu vàng nhạt, sáng

(giống OĐL1), vàng nhạt hơi xanh (giống OĐL2) đến vàng sáng (giống OĐd).

- Về khối lượng quả: Khối lượng quả là một chỉ tiêu quan trọng trong chọn giống

cây ăn quả nói chung và cây ổi nói riêng bởi nó là yếu tố quan trọng cấu thành năng suất.

Giống OĐL1 có khối lượng quả tương đối lớn: 210,1 gam giống. Trong khi đó, quả của

giống đối chứng OĐd chỉ đạt 66,1 gam.

- Về độ dày cùi: Trong chọn giống ổi độ dày cùi là chỉ tiêu để đánh giá quả cùi

càng dày thì quả càng được đánh giá cao. Quả ít hạt là tiêu chí hướng đến của việc chọn

giống cây ăn quả nói chung, cây ổi nói riêng. Cùi càng dày thì càng ưu điểm, tuy nhiên có

những giống cùi mỏng nhưng ít hạt, hạt mềm, chất lượng tốt vẫn được ưa chuộng.

- Về hương vị: Mùi vị của quả là chỉ tiêu vô cùng quan trọng là hương vị tạo nét

hấp dẫn riêng đối với từng loại quả. Các giống ổi đều có sự thay đổi về mùi, vị theo thời

tiết, mưa nhiều thì giảm độ ngọt và ít hương thơm và ngược lại. Trong số các giống khảo

nghiệm, mỗi giống có hương vị đặc trưng.

2.1.3. Một số đặc điểm về hạt

Quả không hạt trên thị trường có giá bán cao hơn nhiều so với quả có hạt. Những

loại quả không hạt chỉ được bán ở các siêu thị và cửa hàng lớn chứ không xuất hiện đại

trà như các loại quả bình thường khác.

14

Trên thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng, trong việc chọn tạo giống cây ăn quả,

chỉ tiêu ít hoặc không hạt là một trong những mục tiêu lớn của các nhà chọn tạo giống.

Đối với cây ổi, Ngoài các chỉ tiêu về chất lượng, không hạt, ít hạt và hạt mềm cũng là

những tiêu chí được quan tâm đặc biệt. Giống OĐL1 ít hạt, hạt mềm, giống OĐL2 hạt

cứng, giống đối chứng: OĐd nhiều hạt, hơi cứng.

Đặc điểm màu sắc hạt khác nhau nhưng không nhiều: ổi ĐL1 có màu vàng nhạt, ổi

OĐL2 có màu đậm hơn một chút, ổi Đông Dư có màu vàng rơm. Đặc điểm về hạt của các

giống ổi nghiên cứu được thể hiện ở bảng 4.

Bảng 4. Một số đặc điểm về hạt của các giống khảo nghiệm

Tên giống

OĐd (Đối chứng)

OĐL1

OĐL2

Chỉ tiêu

Màu sắc

Vàng rơm

260

Trắng vàng

236,3

Trắng vàng

258,5

Số hạt

Khối lượng hạt/quả

Tỷ lệ % hạt

10,2

12,5

15,4

4,2

5,9

Khối lượng 1.000 hạt

Độ cứng so với đối chứng

39,2

52,9

61,3

Mềm hơn

Cứng hơn

Tỷ lệ hạt/quả phụ thuộc vào số lượng hạt trên quả, khối lượng quả và khối lượng

hạt. Tỷ lệ hạt càng nhỏ (tương ứng với tỷ lệ phần ăn được cao) quả được đánh giá càng

cao trong các giống khảo nghiệm, số lượng hạt trung bình trong mỗi quả và khối lượng

1000 hạt từ 182 hạt, 52,9 gam (giống OĐL1); 236 hạt, 61,3 gam (giống OĐL2) đến 260

hạt, 39,2 gam (giống OĐd).

Tuy khối lượng hạt của giống ổi OĐL1 và OĐL2 cao hơn so với giống OĐd nhưng

vì khối lượng quả lớn nên tỷ lệ hạt/quả chỉ chiếm 4,2 - 4,3%. trong khi giống OĐd có tỷ

lệ hạt chiếm 15,4%.

Như vậy, trong số các giống khảo nghiệm, Giống ổi OĐL1 có khối lượng to trung

bình 295,8 gam, tỷ lệ hạt chỉ có 4,4%, quả hình trứng, cân đối, khi chín vỏ có màu vàng

nhạt; giống ổi OTL có ưu điểm: quả to trung bình: 280,5 gam, hoàn toàn không có hạt,

hình dạng thuôn dài, hơi thắt eo, màu sắc vỏ khi chín vàng, hơi xanh.

2.1.4. Một số thời kỳ vật hậu của các giống:

Số liệu trình bầy trong bảng 5 cho thấy, thời gian ra hoa của các giống bắt đầu từ

18 - 30 tháng 2 tùy theo từng năm. Giống OĐL2 có thời gian ra hoa vào 18 - 25/2, sớm

hơn các giống khác. Giống ổi OĐd và OĐL1 có thời gia ra hoa vào 20 - 30/2.

15

Các giống ổi khảo nghiệm đều có thời gian từ khi ra hoa đến khi nở hoa tương tự

nhau: từ 30 - 40 ngày, ngắn hơn so với đối chứng từ 5 - 15 ngày.

Tuy thời gian từ khi ra hoa đến khi nở hoa của giống đối chứng ngắn hơn so với

các giống khảo nghiệm nhưng thời gian từ nở hoa đến tắt hoa lại dài hơn: từ 8 - 12 ngày

trong khi các giống khác chỉ từ 5 - 10 ngày.

Thời gian từ ra hoa đến thu hoạch quả của các giống từ 115 - 135 ngày tùy theo

từng giống và tùy vào thời điểm ra hoa trong năm. Hai giống OĐL1 và ĐL2 có thời gian

này tương tự nhau (120 - 142 ngày) và cũng ngắn hơn so đối chứng.

Bảng 5. Một số thời kỳ vật hậu của các giống (số liệu theo dõi năm 2010 - 2011)

Giống

OĐd (Đối chứng)

OĐL1

OĐL2

Thời điểm

Bắt đầu ra hoa trong năm

20/2 - 30/2

25 - 35

20/2 - 30/2

30 - 40

18/2 - 25/2

30 – 40

Từ ra hoa đến nở hoa (ngày)

Từ nở hoa đến tắt hoa

(ngày)

8 - 12

8 - 10

8 – 10

Từ ra hoa đến thu hoạch quả

(ngày)

115 - 135

120 - 142

120 – 142

2.1.5. Khả năng sinh trưởng của các giống ổi khảo nghiệm:

Đối với các giống khảo nghiệm, cây trồng ban đầu là cây ghép 1 năm tuổi có chiều

cao tương tự nhau: từ 0,92 m - 1,05 m và đường kính gốc cũng tương đối đều nhau: từ

1,85 - 2,08 cm. Số liệu trong bảng 6 cho thấy:

- Xét ảnh hưởng của địa điểm khảo nghiệm đến các chỉ tiêu: Ở địa điểm khảo

nghiệm khác nhau, chiều cao cây và đường kính gốc của các giống không có sự sai khác

về mặt thống kê. Chiều cao cây trung bình của các giống tại Hà Nội đạt 2,03 m, đường

kính gốc đạt 2,91 cm (sau trồng 18 tháng). Trong khi đó, tại Thái Bình, chiều cao cây

trung bình của các giống đạt 2,07 và đường kính cũng đạt 2,96 cm. Điều này chứng tỏ,

điều kiện của điểm khảo nghiệm tại Thái Bình và Hà Nội ảnh hưởng như nhau đến các chỉ

tiêu về sinh trưởng của các giống.

- Xét về ảnh hưởng của yếu tố giống đến các chỉ tiêu: tốc độ sinh trưởng của các

giống có sự khác nhau khá rõ ở giai đoạn sau trồng 1 - 2 năm. Sau trồng 12 tháng, các

giống có sự sinh trưởng khác nhau khá rõ: giống ổi OĐd sinh trưởng khoẻ nhất với 1,82

m về chiều cao, 2,15 cm về đường kính gốc. Tiếp đến là 2 giống OĐL1 và OĐL2: 1,78 và

16

1,76 m chiều cao, 2,38 và 2,23 cm về đường kính gốc. Sau trồng 18 tháng, chiều cao cây

của các giống đã đạt 1,75 - 2,20 m.

Bảng 6. Khả năng sinh trưởng của các giống tại các điểm khảo nghiệm

Công thức

Chiều cao cây (m)

Khi Sau 12 Sau 18

Đường kính gốc (cm)

Khi Sau 12 Sau 18

trồng

1,50

1,60

tháng

1,79

1,61

tháng

2,03

2,07

0,163

2,15

trồng

1,43

1,58

tháng

2,33

2,41

tháng

2,91

2,96

0,153

3,06

Hà Nội

Thái Bình

5%LSD

OĐL1

0,92

0,95

1,78

1,76

2,00

2,05

2,38

2,23

OĐL2

2,20

2,95

OĐD(ĐC)

5%LSD

OĐL1

1,05

0,18

0,95

1,82

0,14

1,92

2,10

0,21

2,17

2,08

0,25

2,30

2,15

0,20

2,41

2,97

0,31

3,07

Hà Nội

Địa điểm

OĐL1

OĐL2

T.Bình

0,89

0,97

1,64

1,84

2,13

2,17

2,10

2,20

2,35

2,34

3,07

3,00

Hà Nội

OĐL2

T.Bình

0,93

1,08

1,68

1,91

2,23

2,07

2,10

2,12

2,90

2,93

OĐD(ĐC) Hà Nội

2,25

2,05

OĐD(ĐC) T.Bình

5%LSD

CV%

1,02

0,26

7,2

1,73

0,32

11,3

2,13

0,29

8,6

2,06

0,31

9,1

3,00

0,24

6,7

Như vậy, nhìn chung các giống ổi có sự sinh trưởng tương tự nhau tại các điểm

khảo nghiệm

2.1.6. Khả năng ra hoa, đậu quả và năng suất của các giống

Đối với cây ăn quả nói chung, cây ổi nói riêng, khả năng ra hoa và đậu quả tốt sẽ là

điều kiện quan trọng hình thành nên năng suất của cây. Số liệu trong bảng 7 cho thấy:

Địa điểm khảo nghiệm Hà Nội và Thái Bình không làm ảnh hưởng đến các chỉ tiêu

về ra hoa và đậu quả của các giống. Năm 2010 tại Hà Nội, tổng số hoa trung bình của các

giống đạt 81,4 hoa/cây và đậu 58,7 quả. Trong khi đó ở Thái Bình, tổng số hoa trung bình

của các giống đạt 82,9 hoa/cây và đậu được 61,7 quả.

Số liệu trong bảng 7 cũng cho thấy, giống và địa điểm không làm cho tổng số hoa

và tổng số quả/cây của mỗi giống thay đổi khi trồng ở các địa điểm khác nhau. Năm

2011, tổng số hoa và tổng số quả trung bình/cây của giống OĐL1đạt các trị số lần lượt là:

129,9 và 115,7 tại Hà Nội, 128,0, 102,3 tại Thái Bình... Trong số các công thức trồng ở

Thái Bình và Hà Nội, số quả/cây của giống OĐL1 trồng tại Thái Bình không có sai khác

so với các giống khác ở cả hai địa điểm.

17

Bảng 7. Khả năng ra hoa, đậu quả của các giống

Công thức

Từ tháng 5 đến tháng

11/2007

11/2008

tổng số tổng số

Tỷ lệ

quả đậu đậu quả

(%)

72,1

tổng số tổng số

Tỷ lệ

hoa/

cây

hoa/

quả đậu đậu quả

cây

(%)

Hà Nội

Thái Bình

5%LSD

OĐL1

81,4

58,7

61,7

6,7

154,5

147,8

10,3

134,7

125,2

17,2

87,2

84,7

82,9

22,8

74,4

Địa điểm

92,8

63,9

53,3

87,2

10,9

62,5

65,3

52,5

54,1

88,1

86,2

4,3

68,9

74,9

85,6

129,0

132,3

223,4

41,2

109,0

112,2

208,5

24,4

84,5

84,8

93,3

OĐL2

71,2

OĐd(ĐC)

5%LSD

OĐL1

101,9

40,7

Hà Nội

T.Bình

Hà Nội

T.Bình

104,5

81,0

59,8

80,6

77,2

72,7

87,7

83,3

129,9

128,0

125,8

138,7

239,1

207,7

14,4

115,7

102,3

113,1

111,2

220,1

196,9

20,6

89,1

79,9

89,9

80,2

92,1

94,8

OĐL1

Giống *

OĐL2

68,0

Địa điểm

OĐL2

74,4

OĐd(ĐC) Hà Nội

OĐd(ĐC) T.Bình

5%LSD

100,4

103,5

31,5

CV%

11,6

4,1

5,3

8,9

Như vậy, tổng số hoa và tổng số quả đậu trên cây ít nhiều có sự sai khác do giống

và địa điểm khảo nghiệm nhưng nhìn chung, đối với cây 3 năm tuổi (được đánh giá năm

2011), tổng số hoa và tổng số quả đậu được ở các giống OĐL1 và OĐL2 đạt được không

có sự sai khác về mặt thống kê với mức ý nghĩa α = 0,05. Tuy nhiên, tổng số hoa và tổng

số quả đậu của giống đối chứng lại cao hơn nhiều so với các giống khảo nghiệm: 208,5

quả/cây.

Khả năng ra hoa đậu quả của cây ổi là yếu tố quan trọng trong việc hình thành

năng suất nhưng chỉ là điều kiện cần trong việc tạo nên năng suất cao. Chính vì vậy, ở các

giống ổi khảo nghiệm, mặc dù số quả đậu/cây thấp hơn so với đối chứng nhưng do khối

lượng quả lớn hơn nhiều nên năng suất vẫn cao hơn so với đối chứng ở mức ý nghĩa α =

0,05. Khối lượng quả của các giống đạt được là 222,3 gam (giống OĐL1), 191,0 kg

(giống OĐL2). Trong khi giống đối chứng chỉ đạt 77,1 gam/quả. Bảng 8 thể hiện các yếu

tố cấu thành năng suất và năng suất của các giống khảo nghiệm.

18

Khối lượng quả của các giống khảo nghiệm lớn hơn so với đối chứng nên năng

suất của giống OĐL2 đạt được là 21,4 kg/cây, bằng 133,8% so với đối chứng. Giống

OĐL1 có năng suất đạt được là cao nhất: 24,1 kg/cây, bằng 150,6% so với đối chứng.

Bảng 8 Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của các giống

(Số liệu năm 2008)

Công thức

Số

quả/cây

Khối lượng Năng suất

Năng suất

so với đối

chứng (%)

quả (gam)

(kg/cây)

Địa điểm

Giống

Hà Nội

Thái Bình

5%LSD

OĐL1

OĐL2

OĐd

134,7

180,6

183,3

5,29

222,3

191,0

77,1

25,91

212,9

231,6

191,1

190,8

76,3

21,2

125,2

28,89

108,9

112,2

208,6

24,43

115,7

102,3

113,1

111,2

220,2

196,9

20,3

2,75

24,1

21,4

16,0

0,92

24,6

23,7

21,6

21,2

16,7

15,3

150,6

133,8

100,0

5%LSD

Giống*Địa điểm OĐL1

Hà Nội

T.Bình

Hà Nội

T.Bình

Hà Nội

T.Bình

147,3

154,9

129,3

138,6

100,0

OĐL1

OĐL2

OĐd

OĐđ

77,9

5%LSD

CV%

20,64

8,9

17,61

5,4

2,18

5,9

Số liệu trong bảng 8 cho thấy, số quả trung bình/cây, khối lượng trung bình quả và

năng suất trung bình của tất cả các giống ở Hà Nội (134,7 quả/cây, 180,6 gam/quả và 21,2

kg/cây) không có sự khác biệt so với ở Thái Bình (125,2 quả/cây, 183,3 gam/quả và 20,3

kg/cây). Điều này càng chứng tỏ điều kiện thí nghiệm tại Thái Bình và Hà Nội tương tự

nhau.

Đối với từng giống, điều kiện thí nghiệm tại Hà Nội và Thái Bình không dẫn đến

sự sai khác về các chỉ tiêu theo dõi. Tuy nhiên, giống OĐL1 trồng tại Hà Nội có năng suất

đạt 24,6 kg/cây, cao hơn so với giống OĐL2 trồng ở Hà Nội và Thái Bình.

2.1.7. Một số chỉ tiêu về chất lượng quả

Đối với các giống ổi chất lượng cũng như hương vị quả có sự thay đổi đáng kể

trong mùa mư và mùa khô, thậm chí chất lượng thay đổi ngay sau mỗi trận mưa rào. Ổi

chín mềm có hương thơm đặc trưng, nhưng ít người thích ăn ổi chín mà đa số thích ăn khi

cùi quả còn độ ròn. Một số giống khi chín mềm thì chất lượng quả tăng nhưng một giống

lại giảm.

19

Bảng 9. Một số chỉ tiêu về chất lượng quả của các giống khảo nghiệm

TT

Tên mẫu

Đường

tổng số

(%)

Axit

VTMC

Chất khô

Tanin

(%)

Brix

(%)

tổng số (mg/100g)

(%)

1

2

3

7,46

0,258

0,342

0,358

31,55

28,22

32,21

13,93

14,10

13,79

0,288

0,398

0,305

OĐL1

OĐL2

9,85

6,84

6,85

9,72

OĐd(ĐC)

10,75

(Ghi chú: Kết quả trung bình của 2 lần phân tích vào tháng 7 và tháng 10)

Kết quả khi phân tích chất lượng quả ổi của các giống khảo nghiệm giai đoạn cùi

quả còn ròn (còn gọi là “quả cương”) cho thấy, không có sự thay đổi nhiều về các chỉ

tiêu: Hàm lượng đường tổng số của các giống dao động từ 6,84% ở giống OĐL2 đến

7,46% ở giống OĐL1; axít tổng số đạt từ 0,26% (ở giống OĐL1) đến 0,36% (giống đối

chứng); hàm lượng chất khô từ 13,79% (đối chứng) đến 14,10% (OĐL2). Đặc biệt, hàm

lượng vitaminC khá cao: từ 31,55 (giống OĐL1) đến 32,21 (giống đối chứng).

Nhìn chung, về độ brix trung bình của hai mùa (mùa khô và mùa mưa) có sự chênh

lệch không đáng kể giữa các giống: 9,85 (giống OĐL1), 9,72% (giống OĐL2 và đối

chứng cũng chỉ đạt 10,75%.

Sơ bộ kết luận:

- Trong số các giống khảo nghiệm, giống ổi OĐL1 tuy có số hoa và tỷ lệ đậu quả

thấp hơn so với đối chứng nhưng khối lượng quả lớn, mẫu mã đẹp, và năng suất cao hơn

so với đối chứng 50,6 % (đối với giống OĐL1). Đặc biệt, quả của giống OĐL1 có hạt

tương đối mềm so với giống đối chứng và tỷ lệ hạt chỉ chiếm 4,2% so với khối lượng quả.

Mặt khác, chỉ tiêu về chất lượng quả không có sự khác biệt nhiều so với đối chứng. Đây

là những đặc điểm mà xu hướng của người tiêu dùng đang đòi hỏi.

2.2. Mức độ nhiễm một số đối tượng sâu bệnh gây hại chính

Theo dõi mức độ nhiễm một số loại sâu bệnh chủ yếu trên ổi năm 2008 cho thấy, Các

giống ổi đều nhiễm các loại sâu: rầy mềm, rệp sáp, sâu đục cành, ruồi đục quả. Mức độ nhiễm

nặng nhất là ruồi đục quả (Dacus dosalis ): 0,76 – 0,85 con/quả. Tuy nhiên, mức độ nhiễm

ở các giống khảo nghiệm không chênh lệch nhiều so với đối chứng.

Tương tự, mức độ nhiễm một số bệnh như thán thư (Colletotrichum

gloeosporioides), bệnh thối quả (Glomerella cingulata và Macrophomina) ở các giống khảo

nghiệm không sai khác nhiều so với giống đối chứng và có phần nhiễm nhẹ hơn. Chỉ số

các bệnh này chỉ dao động ở mức từ 0,21 (giống OĐL1) đến 0,25% (giống OĐL2). Tỷ lệ

bệnh cũng dao động từ 17% (giống OĐL2) đến 24% (giống đối chứng).

20

Bảng 10. Mức độ nhiễm một số đối tượng sâu bệnh gây hại chính

trên các giống khảo nghiệm

Giống

Đơn vị tính

OĐd

(Đ/C)

42,2

1,8

OĐL1

OĐL2

Sâu, bệnh

Rầy mềm (Aphis spp.)

Con/cây

38,6

1,5

38,9

2,0

Sâu đục cành (Zeuzera coffeae);

Rệp sáp (Chloropulvinaria psidii)

Ruồi đục quả (Dacus dosalis )

Con/cây

12,5

0,82

11,8

0,78

13,5

0,81

Sâu, nhộng/quả

Bệnh héo (Fusarium oxysporum f.

psidii,

Fusarium

solani

và

TLB

%

0

Macrophomina phaseoli)

Bệnh thán thư

TLB

CSB

TLB

CSB

%

24,0

0,23

19,0

0,21

22,0

0,23

(Colletotrichum gloeosporioides)

Bệnh thối quả do Glomerella cingulata,

19,0

0,22

18,0

0,21

17,0

0,25

Macrophomina

3. Kết quả khảo nghiệm sản xuất

3.1. Khả năng ra hoa, đậu quả của giống OĐL1 tại các điểm khảo nghiệm

Bảng 11. Khả năng ra hoa, đậu quả của giống OĐL1 tại các điểm khảo nghiệm

Chỉ tiêu theo dõi

Thời gian

Tỷ lệ

cây ra

hoa

Năm

theo

dõi

Tuổi

cây

(năm)

bắt đầu

ra hoa

trong

năm

Số

hoa/

cây

Tổng

số quả đậu quả

/cây

Tỷ lệ

Điểm

KN

Giống

(%)

OĐL1

OĐd

100

25/2

26/2

28/2

25/2

88,2

195,5

79,4

78,9

181,4

72,5

89,5

92,8

91,3

92,7

Hà Nội

2010

2011

02

03

OĐL1

OĐd

Thái

Bình

164,8

152,8

OĐL1

100

24/2

105,1

93,1

88,6

Hà Nội

OĐd

OĐL1

OĐd

100

24/2

28/2

22/2

232,2

97,8

208,5

90,5

89,8

92,5

94,6

Thái

Bình

227,6

215,3

21

Đến năm 2011, cây trong các vườn trồng khảo nghiệm tại Hà nội và Thái Bình đã

được 3 năm tuổi. Theo dõi tình hình ra hoa trong các năm 2010 và 2011 cho thấy:

- 100% số cây đã ra hoa ở năm thứ hai sau trồng. Thời gian bắt đầu ra hoa trong

năm của giống OĐL 1 không có sự sai khác nhau so với đối chứng ở cả hai điểm khảo

nghiệm: từ 25 – 28/2 (năm 2010) và từ 22 – 28/2 (năm 2011).

- Tổng số hoa/cây và tỷ lệ đậu quả của giống ổi OĐd đạt cao hơn nhiều so với

giống OĐL1 ở năm thứ nhất và năm thứ 2.

3.2. Năng suất qua các năm của giống OĐL1 tại các điểm khảo nghiệm

Bảng 12. Năng suất qua các năm của giống OĐL1 tại các điểm khảo nghiệm

(Số liệu 2010 – 2011)

Địa điểm

Giống

Tuổi cây

Số

Khối

Năng suất Năng suất

(năm)

quả/cây lượng quả (kg/cây) so với đối

(gam)

234,5

chứng (%)

OĐL1

2

3

78,9

181,4

72,5

18,5

14,2

16,0

11,0

20,3

15,2

21,6

16,5

130,4

Hà Nội

OĐd

OĐL1

OĐd

78,2

220,5

72,1

145,1

133,9

131,0

Thái Bình

Hà Nội

152,8

93,1

OĐL1

OĐd

218,3

72,8

208,5

90,5

OĐL1

OĐd

238,5

76,5

Thái Bình

215,3

Tuy tỷ lệ đậu quả thấp hơn so với đối chứng nhưng khối lượng quả của giống

OĐL1 đạt 218,3 – 238,5 gam, cao hơn nhiều so với đối chứng (chỉ đạt 72,1 – 78,2 gam)

nên ở độ tuổi 2 năm sau trồng, giống ổi OĐL1 đã cho năm suất 16,0 - 18,5 kg/cây, bằng

130,4 – 145,1% so với giống đối chứng. Sau trồng 3 năm, giống OĐL1 đã đạt năng suất

20,3 – 21,6kg/cây, bằng 131,0 – 133,9% so với đối chứng.

3.3. Chất lượng giống ổi OĐL1 tại các điểm khảo nghiệm

Các chỉ tiêu đánh giá về chất lượng của giống OĐL1 không có sự sai khác nhau

nhiều ở các địa điểm khác nhau và cũng không khác nhiều so với đối chứng: Đường tổng

số dao động từ 7,22 – 7,26%; Axit tổng số từ0,22 – 0,26%; Hàm lượng tanin thấp hơn đôi

chút so với đối chứng: 0,25 – 0,26%; Hàm lượng chất khô từ 13,22 – 14,43%; Hàm

lượng Vitamin C đạt từ 32,4 – 32,5mg%.

22

Bảng 13. Một số chỉ tiêu về chất lượng quả của giống OĐL1 tại các điểm khảo

nghiệm (Số liệu năm 2011)

Địa điểm

Giống

Đường

Axit

VTMC

Chất

khô

(%)

Tanin

(%)

Brix

(%)

tổng số tổng số (mg/100

(%)

g)

OĐL1

OĐd

7,26

0,221

32,50

14,43

13,88

13,22

13,05

0,268

0,325

0,251

0,292

9,75

10,15

9,86

Hà Nội

6,97

7,22

7,12

0,375

0,256

0,312

31,28

32,42

32,21

OĐL1

OĐd

Thái Bình

9,32

3.4. Khả năng thích ứng với các điều kiện ngoại cảnh bất thuận

Bảng 14. Khả năng chống chịu điều kiện ngoại cảnh bất thuận

(Địa điểm quan sát: Gia Lâm, Hà Nội)

Địa điểm

Năm 2010

2011

Thời điểm

quan sát

Thời điểm

quan sát

Tên giống

Điểm

OĐL1

1

2/2011

2

2/2010

Hà Nội

OĐd (Đ/C)

OĐL1

1

2

Thái Bình

2/2011

OĐd (Đ/C)

2/2010

1

2

Theo dõi khả năng sinh trưởng, phát triển của các giống từ năm 2009 – 2011 tại

Gia Lâm, Hà Nội cho thấy, các giống đều sinh trưởng tốt trong các tháng mùa hè và mùa

thu. Không có biểu hiện bị hại bởi các điều kiện nhiệt độ hay lượng mưa.

Chỉ trong các tháng mùa đông, trong điều kiện nhiệt độ và lượng mưa thấp, cây ôỉ

ngừng sinh trưởng. Trong các tháng mùa đông từ tháng 11 năm 2009 đến tháng 2 năm

2010: nhiệt độ thấp nhất bình quân đạt 11,4 ^oC nhưng có 26 ngày có nhiệt độ xuống dưới

13^oC; ngày có nhiệt độ thấp nhất trong các tháng này là 9,2^oC; lượng mưa chỉ đạt từ 0,0 -

3,7 mm. Trong khi đó, từ tháng 11 năm 2010 đến tháng 2 năm 2011: nhiệt độ thấp nhất

o

bình quân đạt 10,9 C, có 42 ngày có nhiệt độ xuống dưới 14^oC; ngày có nhiệt độ thấp

23

nhất trong các tháng này là 8,8^oC; lượng mưa cũng chỉ đạt từ 0,0 – 2,2 mm. Với điều kiện

mùa đông các năm như vậy, lá của các giống ổi khảo nghiệm (kể cả đối chứng) vào cuối

tháng 2 năm 2011 đều bị ảnh hưởng nhẹ biểu hiện bởi sự đổi màu lá từ xanh vàng sang đỏ

nâu và có rụng một phần. Tuy nhiên, các giống đánh giá đều khôi phục sinh trưởng và ra

hoa, đậu quả bình thường trong các tháng mùa hè và mùa thu năm 2011. Trong khi đó,

cây vào thời điểm cuối tháng 2 năm 2010, không có hiện tượng này. Ở Thái Bình cũng có

hiện tượng tương tự.

3.5. Hiệu quả kinh tế của giốngOĐL1

Cây ổi OĐL1 3 năm tuổi của thu được từ 20,3 đến 21,6 kg/cây. Trung bình 1ha 500 cây

(khoảng cách cây cách cây x hàng cách hàng: 4 x 5 m), năng suất thực thu ở giống ổi Đông Dư

chỉ đạt 7,3 – 8,1 tấn/ha, lãi thuần đạt 58,7 – 64,9 triệu đồng/ha. Trong khi đó, giống OĐL1 có

hiệu quả cao hơn rất nhiều: Năng suất đạt được 10,2 – 10,8 tấn/ha, lãi thuần đạt được từ 190,3 –

191,6 triệu đồng, bằng 295 – 324% so với đối chứng.

Bảng 15. Hiệu quả của các giống ổi khảo nghiệm (số liệu 2011)

Tổng

chi vật

Giá bán Tổng

Lãi

Năng

suất

(kg/cây)

Sản

lượng/ha

(tấn)

tư và

cônglao

động

Địa

điểm

Thực

thu/ha

(triệu

đồng/

tấn)

thu

(triệu

đồng)

thuần

(triệu

đồng)

Tên giống

(triệu

đồng)

OĐL1

20,3 10.161,9

15,2 7.589,4

21,6 10.792,1

16,5 8.235,2

9,520

7,350

9,587

8,120

20 190,40

58,80

20 191,74

64,96

65

55

65

55

190,335

58,745

191,675

64,905

Hà

Nội

OĐd (Đ/C)

OĐL1

8

Thái

Bình

OĐd (Đ/C)

8

VI. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

1. Kết luận

- Giống ổi OĐL1 có đặc điểm: quả hình trứng, hơi tròn, rốn quả cân, cuống quả

lõm sâu, bề mặt hơi sần, khối lượng quả lớn: 295,8 gam, mẫu mã đẹp, vỏ quả chín có màu

vàng nhạt, sáng. Năng suất trung bình đạt được của cây 3 năm tuổi trồng ở Thái Bình và

Hà Nội là 24,1 kg/cây, bằng 150,6% so với đối chứng. Tỷ lệ hạt chỉ chiếm 4,2% so với

khối lượng quả. Hạt tương đối mềm. Mặt khác, chỉ tiêu về chất lượng quả không có sự

khác biệt nhiều so với đối chứng: độ brix trung bình của hai mùa (mùa khô và mùa mưa)

đạt 9,85%; hàm lượng vitaminC đạt 31,55 mg%. hiện là giống đang được thị trường ưa

chuộng.

24

- Giống OĐL1 có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt trong điều kiện vùng Đồng

Bằng sông Hồng. Mức độ nhiễm các loại sâu bệnh chủ yếu không sai khác so với đối

chứng.

- Cây ổi OĐL1 3 năm tuổi đạt năng suất 20,3 – 21,6kgcây (10,2 – 10,8 tấn/ha), lãi

thuần đạt được từ 190,3 – 191,6 triệu đồng, bằng 295 – 324% so với đối chứng.

2. Đề nghị

Đề nghị Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn công nhận giống ổi Đài Loan 1

(tên giống đề nghị công nhận là OĐL1) là giống sản xuất thử cho vùng Đồng Bằng sông

Hồng.

Chủ trì đề tài

(Họ tên, ký)

Cơ quan chủ trì

(Họ tên, ký và đóng dấu)

25

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bose T.K, S.K. Mitra, D. Sanyal (2001), Fruits: Tropical and subpropical, Volume I.

NAYA UDYOG.

2. Facciola, Stephen. Cornucopia: a Source Book of Edible Plants, Kampong

Publications, 1990.

3. Nakasone H.Y. and R.E. Paull (1998), Tropical Fruits, Cab International

Ortho Books. All About Citrus and Subtropical Fruits, Chevrron Chemical Co. 1985.

pp. 49-50.

4. Trần Thế Tục. Sổ tay người trồng cây ăn quả, Nhà xuất bản Nông nghiệp. 2002.

5. Phạm Ngọc Liễu. Một số loại cây ăn quả triển vọng tại vùng ĐBSCL, Thông tin thị

trường rau quả. 2007.

6. Viện nghiên cứu rau quả, Kết quả nghiên cứu về rau hoa quả (2000 - 2005), Nhà xuất

bản nông nghiệp

7. Viện Cây Lương thực, cây TP, 2006, Báo cáo kết quả nghiên cứu triển khai về cây ăn

quả của viện cây lương thực và cây thực phẩm giai đoạn 2001-2005.

26

PHỤ LỤC

27

QUY TRÌNH TRỒNG VÀ CHĂM SÓC ỔI

1. Phạm vi áp dụng

Quy trình được áp dụng cho các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng

2. Nội dung quy trình

2.1. Lựa chọn giống trồng

- Giống phải đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn và quy cách cụ thể như sau:

+ Giống trồng và gốc ghép phải có nguồn gốc rõ ràng và phải là những giống đã được

công nhận hoặc đã được tuyển chọn và được các cơ quan chuyên môn khuyến cáo sản xuất.

+ Cây giống phải khoẻ và không mang sâu, bệnh nguy hiểm

+ Cây giống phải trồng trong túi bầu polietylen hoặc các vật liệu làm bầu khác với kích

thước tương ứng là 10 x 22 cm.

+ Đối với cây ghép, cây giống có tuổi tính từ khi ghép đến khi xuất vườn không quá 18

tháng (gieo hạt đến ghép 10 - 12 tháng, ghép đến xuất vườn 4 - 6 tháng), có sức tiếp hợp tốt, cành

ghép và gốc ghép phải phát triển đều nhau và tách bỏ hoàn toàn dây ghép,

+ Đối với cây chiết, cây giống phải giữ nguyên được bộ lá ban đầu hoặc có các đợt lộc

mới đã thành thục.

+ Độ lớn của cây giống được quy định như sau:

TT

Chỉ tiêu đánh giá

Phẩm cấp

Cây chiết

Cây ghép

Loại 1

Loại 2

50 - 70

1,5 - 2

-

Loại 1

> 50

Loai 2

40 - 50

0,8 - 1

0,4 - 0,5

30 - 40

1

2

3

4

5

Chiều cao cây tính từ mặt bầu ( cm)

Đườngkínhgốcđocáchmặtbầu5cm(cm)

Đườngkínhcànhghépđotrênvếtghép2cm(cm)

Chiều dài cành ghép tính từ vết ghép (cm)

Số lượng cành cấp 1

> 70

> 2

-

1 - 1,5

> 0,5

40

-

2 - 3

1 - 2

2 - 3

2.2. Kỹ thuật trồng

2.2.1. Thiết kế vườn trồng

Vườn trồng ổi phải thiết kế hệ thống thoát nước tốt. Bố trí hệ thống tưới chủ động.

28

2.2.2. Khoảng cách trồng

Khoảng cách trồng thích hợp ở vùng Đồng bằng sông Hồng là 4m x 4m.

Có thể trồng với mật độ 3m x 3m kết hợp với kỹ thuật cắt tỉa

2.2.3. Chuẩn bị hố trồng

Đào hố với kích thước 60cm x 60cm x 60cm

Bón lót: mỗi hố trồng bón 30 - 50 kg phân chuồng hoai mục + 0,5kg supelân + 2kg phân

hữu cơ vi sinh. Lượng phân này được trộn đều với đất đào dưới hố lên rồi lấp trở lại hố và vun

đất xung quan lên thành vồng cao hơn so với mặt đất 15 - 20 cm, ở giữa lõm xuống để giữ nước

tưới sau khi trồng.

Chuẩn bị trước khi trồng 1 tháng

2.3. Kỹ thuật trồng

2.3.1. Thời vụ trồng

Thời vụ thích hợp nhất từ tháng 2 - 4 và tháng 7 - 8

Trong điều kiện tưới tiêu chủ động, cây giống trong bầu, có thể trồng quanh năm

2.3.2. Cách trồng

Khơi một lỗ giữa hố trồng đã chuẩn bị sẵn, bóc túi bầu của cây giống, tránh vỡ bầu. Vùi

bầu cây giống xuống và chèn đất nhỏ chặt xung quanh bầu. Dùng cọc cắm buộc giữ cây tránh

gió lay gốc. Sau đó tưới đẫm nước vào hố trồng.

Giữ ẩm và hạn chế cỏ dại bằng cách dùng màng phủ đất hay rơm rạ khô tủ gốc.

2.4. Kỹ thuật chăm sóc và quản lý vườn

2.4.1. Chăm sóc

* Cắt tỉa, tạo tán

Trong năm đầu tiên,thường xuyên bấm ngọn tạo cho cây có tán tròn, đều, có nhiều cành ở

các cấp 1, 2 và 3. Vào tháng 12 - 1 năm sau, cắt đầu cành tạo cho cây trong vườn có chiều cao

đồng đếu và có bộ khung chắc với nhiều cấp cành nhưng thấp tán.

Những năm tiếp theo, thường xuyên bấm tỉa cành 15 ngày một lần: Cành chưa có hoa,

bấm ngọn để lại 4 cặp lá, cành đã có hoa, bấm ngọn để lại 2 cặp lá phía trên hoa. Bấm khi cành

lộc đã chuyển mầu nâu hay khi 2 cặp lá phía trên hoa đã thành thục.

* Bón phân cho ổi 1 năm tuổi

- Lượng bón: Tổng lượng bón cho cây trong năm: 150 gam ure + 200 gam supelân + 150

gam kaliclorua

29

- Cách bón: Tổng lượng phân bón trong năm được chia đều bón làm 4 lần vào các tháng

1, tháng 4, tháng 6 và tháng 8. bằng cách rắc đều lệ mặt gốc cây sau những trận mưa hoặc rắc

đều lên mặt gốc cây rồi xới nhẹ cho phân bị vùi vào đất.

* Bón phân cho cây đang cho quả

- Lượng bón:

Lượng phân bón thời kỳ chưa cho quả tính theo tuổi cây

Tuổi cây

Lượng phân bón/cây/năm

(năm)

Phânchuồng

Phân hữu cơ

Đạm urê (g)

Lân supe (g) Kaliclorua (g)

(kg)

vi sinh

1

30 - 50

> 50

1 - 2

150

200

150

2 - 3

4 - 5

6 - 7

2 - 3

250 - 300

400 - 500

650 - 800

350 - 400

500 - 600

800 - 1200

250 - 350

400 - 550

650 - 1000

3 - 5

> 50

- Cách bón:

Phân bón được bón làm 4 đợt:

- Đợt 1 bón sau khi cắt tỉa vào tháng1 (chuẩn bị cho cây ra lộc xuân): 40% ure + 50%

supelân + 20% Kali + 100% phân hữu cơ vi sinh + 100% phân hữu cơ. Rạch rãnh xung quanh

hình chiếu của tán cây với chiều rộng 20 - 30 cm, sâu 10 - 15 cm, rắc phân đều vào rãnh rồi lấp

đất

- Đợt 2 vào tháng 4 vào tháng tháng 4 (thúc hoa, quả): 20% ure + 50% supelân + 30% kali

- Đợt 3 bón vào tháng 6 (thúc hoa, quả): 30% ure + 20% kaliclorua

- Đợt 4: bón vào tháng 8 (thúc quả và dưỡng cây): 20% ure + 20% kaliclorua

Đối với bón đợt 2, 3 và 4, có thể hòa phân với nồng độ 0,3 - 0,5% tưới xung quanh hình

chiếu của tán hoặc rắc trực tiếp xung quanh gốc cây rồi xới nhẹ cho phân bị vùi vào đất.

* Sử dụng chất điều hòa sinh trưởng:

Tăng cường khả năng đậu quả và thúc quả lớn bằng GA₃50 ppm hoặc NAA 25 ppm phun

vào các tháng 4, 5 và 6.

2.4.2. Quản lý dịch hại

* Quản lý cỏ dại:

Thường xuyên làm cỏ xung quanh gốc cây. Phát, cắt hoặc giẫy cỏ trong vườn không để cỏ

trong vườn cạnh tranh dinh dưỡng của cây ổi.

* Phòng trừ một số đối tượng sâu bệnh gây hại chính

30