Báo cáo Nghiên cứu cám gạo lên men là thức ăn cho cá tại Cần Thơ
TRÆ ÅNG ÂA I HO C CÁ N THÅ
KHOA NÄNG NGHIÃP
VIÃ N HA I SA N
BAO CAO KHOA HO C
NGHIÃN CÆ U SÆ DUNG
CAM GA O LÃN MEN LA M THÆ C ÀN
CHO CA TA I CÁ N THÅ
CÅ QUAN CHU QUAN
CHU NHIÃM ÂÃ TAI
Ts. Nguyã nThanh Phæ ång
Can bä phäi hå p chê nh:
Th.s. Trá nThë Thanh Hiã n
Ks. Bui Thë Bê ch Hà ng
Ks. Huynh Thë Tu
SÅ KHOA HO C CÄNG NGHÃ
& MÄI TRÆ ÅNG TÈ NH CÁ N THÅ
Ths. Nguyãn Vàn Ngoc
Th.s. Nguyãn Anh Tuá n
P.ts. Nguyãn Vàn Ba
Ks. Træ ång Hoang Minh
Th.s. Dæ ång Nhæ t Long
1999
MU C LUC
Phá n I:
GIÅI THIÃU
Phá n II: SÅ LÆ ÅCTÇ NH HÇ NH NGHIÃN CÆ U
1. Nhæ ng nghiãn cæ u vã kha nàng sæ dung cam ga otrong nuäi thuy san
2. Lãn men va gia trë dinh dæ ång cua ná m nem
3. Så læ åc vã âäi tæ å ng nghiãn cæ u
Phá nIII: NÄI DUNG VA PHÆÅNG PHAP NGHIÃN CÆ U
1. Nä idung nghiãn cæ u
2. Phæ ång phap nghiãn cæ u
2.1. Âë a âiãm va vá t liã u nghiãn cæ u
2.1.1 Âë a âiã m nghiãn cæ u
2.1.2. Hã thä ng thê nghiã m:
2.1.3. Ca thê nghiã m
2.1.4. Thiã t bë va nguyãn liã u thê nghiã m:
2.1.5. Phæ ång phap lam thæ c àn
2.2. Phæ ång phap bä trê thê nghiãm
2.2.1. Thê nghiã m 1: Lãn men cam gao âã náng cao thanh phá n dinh dæ ång
2.2.2. Thê nghiã m trãn cac âä i tæ ång ca nghiãn cæ u
2.2.2.1. Thê nghiã m 2: Sæ dung cam gaolãn men va khäng lãn men . . .
2.2.2.2. Thê nghiã m 3: Thê nghiãm nuäi ca trong läng va ngoai âä ng
2.3.Caù c chæ tieâ u thu thaä p vaø tính toaù n soá lieä u:
2.4. Phán têch thä ng kã
3. Phæ ång phap thu va phán tê ch má u:
3.1. Maã umoâ i tröôø ng:
3.2. Má usinh hoa
PHÁN IV: KÃ T QUA THAO LUÁ N
1. Lãn men cam gao
1.1. Anh hæ ång cua ty lã men lãn ham læ ång protein trong hän håp cam u
1.2. Anh hæ ång cua thanh phá n nguyãn liã u lãn thanh phá nsinh hoa cua hä n hå p
2. Sæ dung chã phá m cam gaolãn men va khäng lãn men lam thæ càn cho ca.
2.1. Thê nghiã mtrong phong
2.1.1. Ca Trã lai
1
2.1.1.1. Mät sä yã u tä mäi træ ång bã nuäi
2.1.1.2. Anh hæ ång cua thæ càn lãn sinh træ ång va hiã uqua sæ dung . . .
2.1.2. Ca me vinh trãn bã
2.1.2.1. Mät sä yã u tä mäi træ ång bã nuäi
2.1.2.2. Anh hæ ång cua thæ càn lãn sinh træ ång va hiã uqua sæ dung . . .
2.1.3. Ca Chep
2.1.3.1. Mät sä yã u tä mäi træ ång bã nuäi
2.2.3.2. Anh hæ ång cua thæ càn lãn sinh træ ång va hiã uqua sæ dung. . . .
2.1.4. Thê nghiã m trãn ca Räphi
2.1.4.1. Mät sä yã u tä mäi træ ång bã nuäi
2.1.4.2. Anh hæ ång cua thæ càn lãn sinh træ ång va hiã uqua sæ dung .. ..
2. 2. Nuäi ca thê nghiãm trong läng
2.2.1. Thê nghiã m ca trã trãn lä ng
2.2.1.1. Mät sä yã u tä mäi træ ång nuäi.
2.2.1.2. Anh hæ ång cua thæ càn lãn sinh træ ång va hiã uqua sæ dung . . . .
2.2.2. Thê nghiã mca räphi trong läng
2.2.2.1. Mäi træ ång nuäi
2.2.2.2. Anh hæ ång cua thæ càn lãn sinh træ ång va hiã u ua sæ dung . . . .
2.3. Thê nghiã m nuäi ca me vinh, chep, räphi trong ruä ng lu a våi . . .
2.3.1. Mä t sä yã u tä mäi træ ång ruäng thê nghiã m
2.3.2. Anh hæ ång cua viã c bä sung thæ càn lãn sinh træ ång cua ca me vinh .. ..
Phá n V: KÃ T LUÁN & ÂÃ XUÁ T
TAI LIÃ UTHAM KHAO
2
DANH SACH BANG
Bang 1: Thanh phán cac nguyãn liã u trong hä n hå p cam u å 3 mæc men (3, 5, 7%)
Bang 2: Thanh phán (%) nguyãn liã u hä n hå p cam u cua 4 nghiãm thæ c thê nghiã m
Bang 3: Thanh phán (%) va ham læ ång sinh hoa cua cac nghiã m thæ c thæ c àn thê
nghiã m trãn ca rä phi, ca chep va ca me vinh
Bang 4: Thanh phán (%) va ham læ ång sinh hoa cua cac nghiã m thæ c thæ c àn thê
nghiã m trãn ca trã lai
Bang 5: Thanh phán (%) va ham læ ång sinh hoa cua cac nghiã m thæ c thæ c àn thê
nghiã m trãn ca rä phi trong läng
Bang 6: Thanh phán (%) va ham læ ång sinh hoa cua cac nghiã m thæ c thæ c àn thê
nghiã m trãn ca trã lai trong läng
Bang 7: Thanh phán (%) va ham læ ång sinh hoa cua cac nghiã m thæ c thæ c àn thê
nghiã m trãn ca ruä ng
Bang 8: Biã n âä i ham læ ång protein (% trong læ å ng khä) cua cam u theo ty lã men
va thåi gian u
Bang 9: Biã n âä ng ham læ ång sinh hoa cua cac nghiã m thæ c hän håp u khac nhau
theo thåi gian
Bang10: Biã n âä ng ham læ ång âa m cua cac nghiã m thæ c thê nghiãm theo thåi gian
Bang 11: Mä t sä yã u tä mäi træ ång bã nuäi thæ nghiã m ca Trã lai:
Bang 12: Anh hæ ång cua thæ c àn co chæ a cac mæ c cam khac nhau lãn sinh træ ång cua
ca trã lai.
Bang 13: Hã sä tiãu tä n thæ c àn cua ca trã lai nuäi trãn bã våi thæ c àn co chæ a cac
mæ c cam khac nhau.
Bang 14: Anh hæ ång cua cac nghiã m thæ c thæ c àn khac nhau lãn thanh phá nsinh hoa
cua ca trã lai
Bang 15: Mä t sä yã u tä mäi træ ång bã nuäi thæ nghiã m ca me vinh
Bang 16: Anh hæ ång cua thæ c àn co chæ a ca c mæ c cam khac nhau lãn sinh træ ång
cua ca me vinh.
Bang 17: Hã sä tiãu tä n thæ c àn (FCR) va hiã u qua sæ dung protein (PER) cua ca me
vinh nuäi trãn bã våi thæ c àn co chæa cac mæ c ca m khac nhau.
Bang 18: Anh hæ ång cua cac nghiã m thæ c thæ c àn khac nhau lãn thanh phá n sinh
hoa cua ca me vinh.
Bang 19: Anh hæ ång cua thæ c àn co chæ a cac mæ c cam khac nhau lãn sinh træ ång cua
ca chep.
3
Bang 20: Hã sä tiãu tä n thæ càn (FCR) va hiã u qua sæ dung protein (PER) cua ca chep
nuäi trãn bã våi thæ c àn co chæ a cac mæ c cam khac nhau.
Bang 21: Anh hæ ång cua cac nghiã m thæ c thæ c àn khac nhau lãn thanh phá nsinh hoa
cua ca chep
Bang 22: Anh hæ ång cua thæ c àn co chæ a cac mæ c cam khac nhau lãn sinh træ ång cua
ca räphi.
Bang 23: Hã sä tiãu tä n thæ c àn (FCR) va hiã u qua sæ dung protein (PER) cua ca rä
phi nuäi trãn bã våi thæ c àn co chæa cac mæ c ca m khac nhau.
Bang 24: Anh hæ ång cua cac nghiã m thæ c thæ c àn khac nhau lãn thanh phá nsinh hoa
cua ca rä phi.
Bang 25: Mä t sä yã u tä mäi træ ång nuäi thæ nghiã m ca trã lai trãn läng:
Bang 26: Anh hæ ång cua thæ c àn co chæ a cac mæ c cam khac nhau lãn sinh træ ång cua
ca trã lai nuäi lä ng.
Bang 27: Hã sä tiãu tä n thæ c àn (FCR) va hiã u qua sæ dung protein (PER) cua ca trã
lai nuäi läng vå i thæ c àn co chæ a cac mæ c cam khac nhau.
Bang 28: Anh hæ ång cua cac nghiã m thæ c thæ c àn khac nhau lãn thanh phá nsinh hoa
cua ca trã lai nuäi lä ng
Bang 29: Anh hæ ång cua thæ c àn co chæ a cac mæ c cam khac nhau lãn sinh træ ång cua
ca rä phi nuäi lä ng
Bang 30: Hã sä tiãu tä n thæ c àn (FCR) va hiã u qua sæ dung protein (PER) cua ca rä
phi nuäi läng våi thæ c à n co chæ a ca c mæ c cam khac nhau.
Bang 31: Anh hæ ång cua cac nghiã m thæ c thæ c àn khac nhau lãn thanh phá nsinh hoa
cua ca rä phi nuäi lä ng.
Bang 32: Biã n âä ng nhiã t âä , Oxy, pH trong ruä ng nuäi
Bang 33: Biã n âä ng tä ng âa m, NH4, tä ng lán, PO4 trong ruä ng nuäi
Bang 34: Sinh træ ång cua ca me vinh va ca chep våi cac nghiã m thæ c thæ c àn khac
nhau sau 7 thang nuäi
4
DANH SACH ÂÄ THË
Âä thë 1:
Âä thë 2:
Sæ thay âä i cu a ham læ å ng âa m va bä t âæ ång (NFE) theo thåi gian u
Sæ thay âä i cu a ham læ å ng âa m theo thåi gian cua cac nghiã m thæ c
Âä thë 3a: Tàng tro ng ca trã lai sæ dung thæ c àn co thanh phá n cam thæ ång qua 7
tuá n thê nghiã m
Âä thë 3b: Tàng tro ng ca trã lai sæ dung thæ c àn co thanh phá n cam u qua 7 tuá n thê
nghiã m.
Âä thë 4a: Tàng tro ng ca me vinh sæ dung thæ c àn co thanh phá n cam thæ ång qua 8
tuá n thê nghiã m
Âä thë 4b: Tàng tro ng ca me vinh sæ dung thæ c àn co thanh phá n cam u qua 8 tuá n
thê nghiã m
Âä thë 5a: Tàng tro ng ca chep sæ dung thæ c àn co thanh phá n cam thæ ång qua 6 tuá n
thê nghiã m
Âä thë 5b: Tàng tro ng ca chep sæ dung thæ c àn co thanh phá n cam u qua 6 tuá n thê
nghiã m
Âä thë 6a: Tàng tro ng ca rä phi sæ dung thæ c àn co thanh phá n cam thæ ång qua 7
tuá n thê nghiã m
Âä thë 6b: Tàng tro ng ca rä phi sæ dung thæ c àn co thanh phá n cam u qua 7 tuá n thê
nghiã m
Âä thë 7:
Âä thë 8:
Âä thë 9:
Tàng tro ng ca trã lai trong läng qua cac âå tthu má u
Tàng tro ng ca rä phi trong läng qua cac âå tthu má u
Sinh træ ång cua ca me vinh å cac nghiã m thæ c thæ c àn khac nhau trong
ruä ng sau 7 thang thê nghiã m.
Âä thë 10:
Sinh træ ång cua ca chep å cac nghiã m thæ c thæ càn khac nhau trong ruäng
sau 7 thang thê nghiã m.
5
PHÁ N I
GIÅI THIÃ U
Trong vai nàm gá n âáy, san læ ång cam ga o å Âä ng Bà ng Säng Cæ uLong (ÂBSCL)
gia tàng âang kã ,æ åc tê nh co khoang vai tràm ngan tá n ca m ga o trong nàm va con sä
nay se tiã p tu c gia tàng trong nhæng nàm tiã p theo (Niãn giam thä ng kã, 1997). Cam
gao la nguä n phu phám chê nh tæ lua ga o âæ å c sæ dung cho chàn nuäi gia suc gia cá m.
Ngoai ra, cam con la nguyãn liã u lam thæ càn cho täm ca. Trong qui trçnh san xuá t thæ c
àn cho täm ca, cam ga o âæ åc dung nhæ mät nguyãn liã u phä i chã chu yã u cung cá p
chá t dinh dæ ång va lam giam gia thanh thæ c àn båi gia cam ga o tháp.
Trãn thã giåi ngæ åi ta quan tám nhiã u âã n viã c sæ ly cam gao nhæ thã nao âã co thã
tä n træ láu lam thæ c àn cho täm ca va chàn nuäi gia suc ma khäng bë giam chá t læ å ng.
Âa co mä t vai thê nghiã m sæ dung cam ga o lam thæ c àn cho ca nhæ Mohantu (1986) sæ
dung 50% cam ga o thä lam thæ c àn nuäi ca chep á n âä cho kã t qua tä t. Wee (1991) cho
biã t phæ ång phap lãn men cac nguyãn liã u lam thæ c àn cho ca co nguän gä c thæ c vá t
cho kã t qua tä t. Tac gia cung cho biã t qua trçnh lãn men khäng chè lam tàng ham læ ång
âam ma con lam tàng tè lã tiãu hoa cac amino acid va ca acid beo tæ do.
Trong næ åc chæ a thá y cac cäng bä nao vã sæ dung cam ga o lam nguyãn liã u chê nh
trong thæ c àn nuäi ca, nhæ ng trong thæ c tã thç co thã sæ dung âã n 80-90% trong thæ c àn
cua ca Basa nuäi be, mang la i kã t qua kha quan nhæ ng cung con nhiã u nhæ å c âiã m
(Phæ ång 1998). Trong chàn nuäi cung âa co mä t sä nghiãn cæ u lãn men cam âã náng
cao thanh phá n dinh dæ ång va gia tàng tè lã tiãu hoa thæ c àn å heo.
Xuá t phat tæ y tæ å ng trãn, chung täi cho rà ng viã c nghiãn cæ u sæ dung hiã u qua cam
gao âã nuäi ca våi phæ ång thæ c âån gian co tac âä ng cua cäng nghã sinh ho c la rá t cá n
thiã t, hy vong co thã gop phá n náng cao nàng suá t ca nuäi phä biãn å cac vung däng
bà ng säng Cæ u Long. Âáy cung la nghiãn cæu tiãn phong nhà m må ra hæ ång måi sæ
dung hiã uqua cam gao âã náng cao nàng suá t ca nuäi bà ng cac biãn phap ky thuá t âån
gian, phu hå p våi âiã u k iã n cua cac qui mä san xuá t thuy san nho.
6
Âã tai “Nghiãn cæ u sæ du ng cam ga o lã n men la m thæ c àn cho ca ta i Cá n T hå ”
âæ å c tiã n hanh våi muc âê ch
- Tçm ra qui trçnh cam ga o lãn men âån gian (co thã ap du ng rä ng rai å qui mä
gia âçnh) âã náng cao chá t læ å ng cam ga o lam thæ càn nuäi ca.
- Tç m ra cac cäng thæ c phä i chã va qui trçnh san xuá t thæ c àn cho mät sä loai ca
phä biã n vung Âä ng Bà ng Säng Cæ u Long dæ a trãn nã n cam gao lãn men va
chæ a lãn men.
- Phä biã n kãt qua nghiãn cæ u va chuyã n giao ky thuá t cho ngæ åi dán.
7
PHÁ N II
SÅ LÆ ÅC TÇ NH HÇ NH NGHIÃN CÆ U
1. Nhæ ng nghiã n cæ u vã kha nàng sæ du ng ca m ga otrong nuäi thuy san
Cam la mät trong nhæ ng san phám âæ åc lam ra tæ lua gao, va theo Hå i va ctv.
(1997) thç cam chæ a protein va chá t beo cao nhá t so våi cac san phá m âæ åc lam ra tæ
qua trçnh nay. Âà c biãt, ham læ ång Vitamin trong cam ga o rá t cao vç trong qua trçnh
xay xat læ ång vitamin cua ga o co thã má t âi tæ 60-81% tuy theo tæ ng loa i ga o. Boy va
Goodyear (1971) cho biã t trong cam ga o co chæ a ham læ ång chá t beo tæ 14-18%, âam
tæ 11-16% nhæ ng ham læ ång lån chá t xå va chá t bä t âæ ång (carbohydrate) cao nãn cá n
phai phä i chã våi cac nguyãn liã ukhac trong chã biã n thæ càn cho ca.
Nhiã u næ åc trãn thã giåi sæ du ng cam ga o lam thæc àn cho ca nhæ Án Âä ,
Malaysia, Philippines, Srilanka, Thai Lan. Cac quä c gia nay âa sæ dung sä læ ång lån
cam ga o dung nuäi ca, å Án Âä co ê t nhá t la 6 triã u tá n cam ga o âæ å c dung trong nuäi
ca hang nàm, å Thai Lan cam ga o la nguyãn liã u chê nh âã nuäi nhiã u loai ca (Boy va
Goodyear, 1971). Marck (1975) bao cao rà ng cac quä c gia trãn dung cam lam nguyãn
liã u âã phäi trä n våi loa i nguyãn liã u lam thæ c àn khac trong san xuá t thæ c àn cäng
nghiã p hoàc dung cho ca àn træ c tiã p. Mohantu (1986) sæ dung cam gao thä âã n 50%
thanh phá n thæ c àn dung nuäi ca chep Án Âä cho kã t qua tä t. Thæ c àn viãn gä m co
khä, cam ga o, bä t ca våi tè lã 4: 3: 1 dung nuäi ca räphi cho tä c âä tàng træ ång tæ ång
âäi (SGR) la 0.69 (Moriarty va ctv, 1973). Theo Pillay (1990), ca räphi co tro ng læ ång
99g, nuäi å Phillipine våi thæ c àn co thanh phá n gä m 65% cam : 25% bä t ca : 10% bä t
cui dæ a, co hã sä tiãu tä n thæ c àn (FCR) la 2.5 (tê nh theo thæ c àn khä). Ca co trong
læ å ng ban âá u 36g, våi thæ c àn co 70% cam : 20% bä t ca : 10% bä t cui dæ a, cho FCR
la 3.6. Ca co trong læ å ng ban âáu 55g, våi 75% cam : 25% bä t ca, cho FCR la: 3.1
(Guerrero, 1979). Ca räphi nuäi lä ng å Phillipine våi thæ c àn co 24% âam va thanh
phá n thæ c àn gä m 77% cam va 23% bä t ca se cho FCR la 2.5 (FAO, 1983). Ngæ åi ta
con quan tám nhiã u âã n viã c xæ ly cam ga o nhæ thã nao âã tä n træ láu ma khäng lam
giam chá t læ ång âã dung lam thæ càn cho gia suc va täm ca.
Trong næ åc chæ a thá y cac cäng trçnh nao nghiãn cæ u vã viã c sæ dung cam ga o nhæ
nguyãn liã u chê nh la m thæ càn cho täm ca. Nhæ ng trong thæ c tã co thã sæ dung cam ga o
âã n 80-90% trong thanh phá n thæ c àn cho ca Basa nuäi be thám canh å An giang,
Âä ng Thap cho kã t qua kha quan nhæ ng cung con nhiã u nhæ å c âiã m(Phæ ång 1998).
8
Há u hã t cac hä nuäi gia âç nh san xuá t nho å Âä ng Bà ng Säng Cæ u Long thæ ång sæ
dung cam la thæ c àn cho ca våi hçnh thæ c rai trãn mà t ao hoà c trä n vå i thæ c vá t hoà c
mä t vai dang khac lam thæ c àn tæ åi cho ca. Våi cach cho àn nay chà c chà n se lam giam
hiã u qua sæ dung thæ c àn cua ca vç thæ c àn tæ åi nhanh tan ra trong næ åc va con lam ä
nhiã m mäi træ ång va anh hæ ång âã n nàng suát ca nuäi.
2. Lãn men va gia trë dinh dæ ång cua ná m nem
Trãn thã giåi ngæ åi ta khäng chè nghé âã n phæ ång phap cho ca àn hiã u qua ma con
nghé âã n viã c lam thã nao âã náng cao gia trë dinh dæ ång cua nguyãn liã u lam thæ c àn
træ åc khi chã biã n. Wee (1991) cho biã t phæ ång phap lãn men cam lam nguyãn liã u
thæ c àn co nguän gä c thæ c vá t âã nuäi ca va cho kã t qua tä t. Tac gia cung cho biã t qua
trçnh lãn men khäng chè la tàng ham læ ång âa m ma con lam tàng tè lã tiãu hoa cac
amino acid va ca acid beo tæ do. Båi ban thán ná m men la mä t chã phá m co gia trë dinh
dæ å ng cao, âæ åc tä ng hå p theo con âæ ång sinh hoc, gä m âu cac thanh phá n dinh
dæ å ng.
Âa m trong ná m men tæ 44-55% (Tiã n, 1970). Ná m Saccharomyces cerevisiae co
chæ a nhiã u loa i acid amin, ham læ ång âa mcao, tä t, nhå kha nàng tä ng hå p træ c tiã p tæ
âæ å ng cua cam (Tiã n, 1970). Mazid va ctv (1978) cho ca räphi àn 10 loai acid amin cá n
thiã t, há u hã t co trong ná m Saccharomyces cerevisiae thç thá y sæ tàng træ ång cua ca
nhanh hån.
Ham læ ång âæ ång trong ná m men tæ 25-35% (Tiã n, 1970). Âæ ång trong nám men
la cac glicogen, âáy la nguän nàng læ ång bä sung quan trong cua ca (Lai va ctv., 1985).
Theo Tiã n (1970), chát beo trong ná m men chiã m 1.5-5%. Chá t beo la nguän nàng
læ å ng cao nhá t va thuá n lå i nhá t âã sæ dung. Chá t beo Triglycerit la nguä n nàng læ ång
cå ban trong cå thã giup ca båi khoe (Lai va ctv., 1985)
Nguä n Vitamin trong ná m men rá t dä i dao, co hoa t tê nh cao. Vitamin B chiãm âa
sä , ngoai ra con co vitamin A va tiã n vitamin D. Vitamin khäng thã tä ng hå p âæ åc
trong cå thã âä ng vá t nhæ ng no rá t cá n thiã tcho âåi säng âäng vát (Lai va ctv., 1985).
Âá y la mä tæ u thã cho viã c dung ná m men âã lam thæ càn cho ca. Khoang chá ttrong tã
bao ná m men chæ a nhiã u nguyãn tä vi læ ång quan trong nhæ Fe, Mn, Ca, . . . (Dung va
ctv., 1982).
9
Tom la i, ná m men la loai sinh vá t sä ng va co kha nàng tä ng hå p cac chát dinh
dæ å ng nhæ âa m, chá t beo, âæ ång, Vitamin, khoang chá t, biã n âa m phæ c ta p thanh âam
âån gian, âa m thæ c vá t t h a nh âa m cua men, âa m vä cå thanh âa m hæ u cå. Chê nh vç thã ,
ná m men cung cá p mä t læ å ng lån cac chá t dinh dæ ång cá n thiã t cho sæ sä ng cua sinh
vá t nuäi, kem theo âà ctê nh phat triã nnhanh, tao sinh khäi lån cua nám.
Å næ å c ta hçnh thæ c dung ná m men phä biã n la âem ná m m en u våi nguyãn liã u c o
chæ a chá t bä t âæ ång (bä t ga o, bä t ngä, cam) ta o nãn thæ c à n co mui vë thåm ngon, kê ch
thê ch tê nh them àn cua ca va vá t nuäi, ca àn tá p trung, gia suc àn nhiã u va tiãu hoa tä t,
hã sä thæ c àn giam. Âä i våi ca Trà m co tæ hæ ång lãn giäng, nã u nám men la 45% thç hã
sä thæ c àn la 3.4 va nã u la 12% la 4.4. Ca mau lån khoe ma nh, ê t bã nh ngoai da, tè lã
sä ng cao va ê t bë giun san (Ky thuá t nuäi ca næ å c ngot, ÂHCT, 1994). Thæ c àn u men
sæ dung trong chàn nuäi cho kã t qua tä t, sæ tiãu tä n thæ c àn so våi thæc àn khäng u men
giam tæ 13.8-28.6% va trong læ ång heo gia tàng tæ 11.8-28.2% (Thuy, 1982).
Viã c dung thæ c àn u men trong chàn nuäi cho kã t qua ro, âä i våi nganh thuy san thç
chæ a co sä liã u cu thã .Theo Ván (1992) sæ du ng cam, lu c bç nh u tè lã 1:1 dung nuäi ca
räphi va ca chep cho täc âä tàng træ ång ca cao hån nghiã m thæ c thæ c àn sæ dung cam
hoà c nghiãm thæ c thæ c à n sæ dung cam, lu cbçnh khäng u tè lã 1:1.
3. Så læ åc âàc âiã m dinh dæ å ng cac âä i tæ å ngnghiãn cæ u
Ca rä phi, me vinh, ca chep va ca trã lai hiãn âang la cac âä i tæ ång n u ä i p h ä biã n
va âem lai gia trë kinh tã cao å âä ng bà ng säng Cæ u Long. Ca rä phi va ca trã lai âæ åc
nuäi chu yãu trong ao, läng be, trong khi ca me vinh, chep va ca ca räphi chu yã u nuäi
trong ruä ng lua.
Ca rä phi la loai àn tap thiãn vã mun ba hæ u cå, trong ao nuäi co thã cho àn thæ c àn
nhán tao. Mæ c âa m thê ch hå p cho ca rä phi dao âäng trong khoang 25- 35% (Pullin,
1982), 28% trong nuäi ban thám canh (Guerrero, 1980). Hiã n nay, trong nuäi be ca rä
phi âæ åc cho àn thæ c àn chæ a chu yã u la cam gao å da ng thæ c àn viãn hay thæ c àn á m
(Phæ ång 1998).
Ca trã lai la loai àn tap thiãn vã âäng vá t. Thæ c àn chu yã u la cua ä c, ca, âäng vá t
âay,... Nhu cá u chá t âa m cua ca trã lai kha cao 30-35% (Balagun, 1994). Hiã nnay, ca
10
trã lai âang âæ åc nuäi chu yã u dæ åi hç nh thæ c thám canh, thæ c àn chu yã u la san phá m
phu cua cac nha may chã biã n thuy san. Theo nghiãn cæ u cua Arunachalam, 1994) ca
trã co kha nàng sæ dung nhiã u loa i thæ c àn ngoai tæ nhiãn ma ngay ca trong ao nuäi,
loai ca nay co kha nàng thê chæ ng nhanh våi âiã u kiã n thæ c àn måi nhæ cam, banh dá u
âá u phä ng, nhä ng tà m,...
Ca me vinh loai ca co phä thæ c à n rä ng nhæ cac loa i thæ c vá t thæ å ng âà ng, rong
beo, sinh vá t phu du, thæ c àn tinh,... Do âo, viã c giai quyã t thæ càn cho ca tæ å ng â ä i dã
dang, ca me vinh thæ ång âæ åc nuäi ghep våi nhiã u loai ca khac va la âäi tæ å ng nuäi
chê nh trong ruä ng lua, co thã nuäi âã diã t co xung quanh ao hä (Ky thuá t nuäi ca næ å c
ngot, ÂHCT, 1994). Theo Hickling (1984) ca me vinh la loai àn thæ c vá t tä t. Kh i sæ
dung 100% cam trong thæ c àn co tä c âä tàng træ ång cao hån khi thæc àn co (1 cam : 2
luc bç nh), sæ khac biã t nay la co y nghé a (Tám, 1989).
Âä i våi ván âã dinh dæ ång cua ca chep âa âæ åc nhiã u tac gia nghiãn cæ u. Ca chep
la loai àn ta p thiãn vã âäng vá t va âa co mät vai thê nghiã m sæ dung cam ga o la m thæ c
àn cho ca nhæ Mohantu (1986) sæ dung 50% cam ga o thä lam thæ c àn nuäi ca chep á n
âä cho kã tqua tä t. Wee (1991) cho biã tphæ ång phap lãn men cac nguyãn liã u lam thæ c
àn cho ca chep co nguän gä c thæ c vá t cho kã t qua tä t. Å cac hä nuäi ca chep trong be
thæ c àn chu yã u la cam va bä t ca, trong âo cam chiã m tè lã kha cao.
11
PHÁ N III
NÄIDUNG VA PHÆ ÅNG PHA P NGHIÃN CÆ U
1 . Nä idung nghiãn cæ u
- Phán tê ch thanh phá n hoa ho c (chá t âa m, chá t bä t âæ ång, chá t beo, chá t xå, âä
á m, chá t khä) cua cam ga o.
- Nghiãn cæ u náng cao chá t læ å ng cam ga o bàng men vi sinh vá t dong 2R (men
thæ c àn gia suc).
- Âa nh gia anh hæ ång cua cac cäng thæ c thæ c à n phä i trän giæ a cam ga o lãn men,
khäng lãn men lãn sinh træ ång va hiã u qua sæ dung thæ c àn cua mä t sä ca nuäi
(rä phi, me vinh, chep, trã lai) trong âiã u kiã n phong thê nghiã m.
- Nuäi thæ nghiã m cac loai ca trãn trong läng va träng ruä ng co trä ng lua (ca -
ruä ng) bà ng ca c cäng thæ c thæ c àn cho n læ a tæ cac thê nghiã mtrong phong.
2. Phæ ång phap nghiãn cæ u
2.1. Âë a âiã m va vá t liã u nghiã n cæ u
2.1.1 Âë a âiã m nghiã n cæ u
- Thê nghiãm trong phong va trong lä ng âæ å c thæ c hiãn tai Viã n Hai san, Khoa
Näng nghiãp, Âa i ho c Cá n Thå.
- Thê nghiã mngoai âä ng âæ å c tiã n h a nh ta i xa Long Tuyãn, Thanh phä Cá n Thå,
tè nh Cá n Thå.
2.1.2. Hã thä ng thê nghiã m:
- Hã thä ng thê nghiã m trong phong gä m 27 bã kê nh co dung tê ch 50 lê t, 21 bã
nhæ a 60 lê t, 27 bã ximàng 500 lêt. Tá t ca cac hã thä ng âã u dung lo c sinh ho c
(tuá n hoan næ åc), va co suc khê liãn tu c trong suä t thåi gian thê nghiã m.
12
- Hã thä ng lä ng thê nghiã m gä m 9 lä ng læ åi, kê ch thæ åc 2m x 2m x 1.5m, läng
âæ å c âà ttrong ao co qua t næ åc thæ ång xuyãn.
- Thê nghiã mtrong ruä ng gä m 6 ha ruä ng trä ng lu a va âæ å c n gà n t h a nh 6 lä. Thê
nghiã m âæ å c tiã n hanh theo nguyãn tà c vá n h a nh cua mä t mä hç nh canh tac ca-
lua thäng thæ ång.
- Nguä n næ åc dung thê nghiã m trong phong thê nghiã m la næ å c giã ng â a qua làng
loc, næ åc dung cho thê nghiã m trong lä ng âæ å c lá y tæ säng rau muäng, næ åc ao
âæ å c thay khoang 15% mä i 2 ngay theo phæ ång thæ c næ åc måi båm vao mä t
âá u va chay tran ra å âá u kia.
2.1.3. Ca thê nghiã m
Ca thê nghiã m la ca giä ng khoe ma nh co kê ch cå 3- 10 gam/con, gäm 4 loai chep,
rä phi, me vinh, trã lai. Ca âæ åc mua tæ cac tra i ca giä ng. Træ åc khi âæ a vao thê
nghiã m ca âæ å c thuá n dæ ång khoang 1 tuá n âã quen våi âiã u kiã n t hê nghiã m va tá p
cho àn thæ c à n chã biãn.
2.1.4. Thiãt bë va nguyãn liã uthê nghiã m
- Thiã t bë gäm cac loa i may moc dung âã phán tê ch thanh phá n hoa ho c cua thæc
àn, cua ca va mäi træ ång næ åc thê nghiã m.
- Nguyãn liãu thê nghiãm gäm: cam më n måi, bä t ca, tá m, bä t mç , premix va mä t
sä hoa chá tkhac.
13
2.1.5. Phæ ång phap lam thæ c àn
Nguyãn liã u thä
↓ Cán, trä n âã u
Hä n hå p nguyãn liã u
↓
Trä n, nhao âã u
↓
Hä n hå p deo
↓ Ep viãn
Så i thæ c àn
↓ Sá y å nhiã t âä 45-50 0C
Thæ càn viãn khä (Bao quan la nh å -18 oC)
2.2. Phæ ång phap bä trê thê nghiã m
2.2.1. Thê nghiã m 1: Lã n men ca m ga o âã náng cao thanh phá n d i n h dæ å ng
Thê nghiãm 1.1: Xac âë nh tè lã phä i chã giæ a men (dong 2R) va cam âã náng cao
chá t læ å ngdinh dæ ång cu a cam (hä n hå p u)
Thê nghiãm âæ åc tiãn hanh våi 3 tè lã men khac nhau la 3, 5 va 7% cua hä n hå p
cam u. Hä n hå psau khi trä n âã u se âæ å c u trong cac häp nhæ a(20 cm x 20 cm x 20cm)
co âá y bà ng læ å i mung âã cho khäng khê vao giup cho men hoa t â ä ng, nhæ ng han chã
sæ xám nhá p cua nhæ ng sinh vá t k h a c nhá t la ná m. Mä i tè lã men âæ åc là p la i 3 lá n.
Thanh phán hoa ho c cua hä n hå p u (nhá t la âam) âæ åc phán tê ch å cac thåi âiã m khac
nhau: træ åc khi u (sau khi âa trä n tá t ca cac thanh phá n kã ca næ å c) va 24, 32 va 48 giå
sau khi u.
Nhiã t âä trong thåi gian u âæ o cghi nhá n va pH cua hä n hå p u cung âæ åc ghi nhá n
vao cac thåi âiã m thu má u phán tê ch thanh phá n hoa ho c.
14
Bang 1: Thanh phá n cac nguyã n liã u trong hä n hå p cam u å 3 mæ c men 3, 5 va
7% (%)
Nguyãn liãu
Tè lã men
3%
49.6
3
5%
47.6
5
7%
45.6
7
Cam
Men
Phán SA
Thyromin
KH2 PO4
Má t âæ ång
Næ å c
2
2
2
0.3
0.1
5
0.3
0.1
5
0.3
0.1
5
40
40
40
Thê nghiã m1.2: Anh hæ ång cua thanh phá n nguyãn liã u lãn sæ thay âä i ham læ å ng âa m
cua hä n håp cam u
Viã c bä sung cac chá t trong hä n hå p u nhæ KH2PO4, Thyromin, má t âæ ång co thã
se gà p kho khàn cho viã c ap dung å mä t sä âë a phæ ång. Do âo, mu c âê ch cua thê
nghiã m la tçm ra cäng thæ c cua hä n hå p cam u thê ch hå p, cho ham læ ång âa m tä iæ u
trãn cå så dung cac loai nguyãn liãu dã tç m hay sà n co tainäng hä .
Bang 2: Thanh phán (%) nguyãn liã u cua 4 cäng thæ c u cam khac nhau
Nguyãn liãu
Nghiã m thæ c
Nghiã m thæ c 1 Nghiã m thæ c 2 Nghiã m thæ c 3 Nghiã m thæ c 4
Cam
49.6
3
54.7
57
3
-
60
-
Men
3
2
Phán SA
Thyromin
KH2 PO4
Má t âæ ång
Næ å c
2
-
0.3
0.1
5
-
-
-
-
-
-
-
-
-
40
40
40
40
Dæ a vao kã t qua cua thê nghiã m 1.1 chon ra mæ c men thê ch hå p sau âo thay âä i
thanh phá n cua hä n håp cam u. Thê nghiã m âæ å c bä trê våi 3 nghiãm thæ c våi tè lã men
la 3% (chon ra tæ thê nghiã m 1.1) våi thanh phá n nguyãn liã u trong hä n håp u khac
15
nhau va 1 nghiã m thæ c u cam khäng co men (dung lam âä i chæ ng). Mä i nghiã m thæ c
lá p la i 3 lá n. Phæ ång phap thu tháp sä liã u giä ng nhæ å thê nghiã m1.1.
2.2.2. Thê nghiã m trã n ca c âä i tæ å ng ca nghiãn cæ u
2.2.2.1. Thê nghiã m 2: Sæ dung cam gaolãn men va khäng lãn men lam thæ càn cho ca
Thê nghiã m âæ å c tiã n hanh trãn 4 âä i tæ å ng ca chon læ a c o trong læ å ng luc bà t âá u
thê nghiã m dao âäng tæ 4-5 g/con.Tá t ca cac thê nghiãm âã u âæ åc bä trê theo phæ ång
phap hoan toan ngá u nhiãn, va mä i nghiã m thæ c là p la i 3 lá n. Ca thê nghiã m âæ åc cho n
tha vao mäi bã mä t tuá n træ åc khi thê nghiãm va cho àn cung loa i thæ c àn. Træ åc khi
bà t âá u thê nghiã m 2 ca thã âæ å c bà t tæ mä i bã thê nghiã m va giæ âäng (-18 oC)âã phán
tê ch tha nh phá n sinh hoa. Tro ng læ ång ca âæ å c cán (bà ng cá n co âä chê nh xac 0.1 g)vao
luc bà t âá u t hê ngh iã m v a sau mäi 7 hay 10 ngay (tuy thê nghiã m) cán âo mä t lá n âã n
khi kã t thuc thê nghiãm. Ca âæ åc cho àn 4 lá n trong ngay ( 7:30; 10:30; 13:30; 16:30
giå). Khá u phá n àn hang ngay la 4-5% trong læ å ng thán. Kã t thuc thê nghiã m, mä i bã
thê nghiã m hay mä i lá n là p la i cua nghiã m thæ c thu ngá u nhiãn 3 ca thã âã phán tê ch
thanh phá n hoa ho c. Má u se âæ å c giæ trong âiã u kiã n -18o C cho âã nkhi phán têch.
Hç nh 1: Hã thä ng bã thê nghiã mtrong phong
16
Nghiã m thæ c thæ càn thê nghiãm
Âä i våi ba loa i ca gäm rä phi, me vinh va ca chep, chê n cäng thæc thæ c àn thê
nghiã m âæ å c thiã t lá p vå i cac mæc cam khac nhau tæ 30-60% cam trong thanh phá n
thæ c àn, cac cäng thæ c thæ c àn co cung ham læ ång âa m va mæ c nàng læ ång. Riãng cäng
thæ c thæ c àn dung lam âä i chæ ng khäng co cam trong thanh phá n phä i chã .
Bang 3 : Thanh phá n (%) va ham læ å ng s i n h h o a cu a cac nghiã m thæ c thæ c àn
thê nghiã m t rã n c a rä phi, ca chep va ca me vinh
Nguyãn liãu
Cam khäng u
Cam u
 C
NT 1 NT 2 NT3 NT 4 NT 5 NT 6 NT 7 NT 8 NT 9
Bä t ca
Cam
40.5 38.7 36.7 34.8 40.6 38.7 36.7
30.0 40.0 50.0 60.0 30.0 40.0 50.0
34.8 42.0
60.0 0.0
0.0 12.3
Dá u âá u nanh 12 .3
8.2
2.0
3.0
8.1
0.0
4.1
2.0
3.0
4.2
0.0
0.0 12.3
8.2
2.0
3.0
8.1
0.0
4.1
2.0
3.0
4.2
0.0
Vitamin
2.0
3.0
2.0
3.0
2.0
3.0
2.0
3.0
2.0
3.0
Chá t kã tdênh
Cellulose
Bä tmç
12.1
0.0
0.2 12.1
0.0 0.0
0.2 10.9
0.0 29.2
Thanh phán hoa ho c
Âä khä
Âa m thä
Chá t beo
Xå thä
Tro
93.9 94.8 95.4 92.72 96.3 95.1 96.0 93.17 96.9
31.2 32.1 31.0 31.07 33.7 34.2 34.7 34.45 31.8
21.6 19.3 16.4 15.09 20.9 19.2 16.4 13.02 15.9
16.6 12.5 11.6
8.69 17.3 12.5 10.9
7.97 10.3
17.4 16.6 15.0 14.53 16.6 16.1 15.1 15.74 13.9
13.2 19.5 26.0 30.62 11.5 18.0 22.9 28.82 28.1
Bä t âæ ång
Ghi chu:
NT: nghiã m thæ c
(∗):
Bä t ca Kiãn Giang
(∗*):
Trong 1 kg hän hå p Vitamin co: Vit.A: 4.000.000 UI; Vit.D3: 800.000 UI; Vit.E: 10 g; Vit.K: 1 g;
Vit.B1: 0.3 g; Vit.B2: 2 g; Vit.B12: 0.006; Vit.H:0.02 g; Calcium D Pantothenate: 5 g; Folic acid: 0.4 g;
Nicotinic acid: 10 g; Choline Chloride: 100 g; Iron: 12,8 g; Zinc: 16 g; Manganese: 25.6 g;
Copper:3.2 g; Iodine:0.32 g; Cobalt: 0.16 g; Selenium: 0.064 g; DL.Methionin: 20 g; 3 Nitro acid: 20
g ; Oxytetracycline: 8 g; Antioxidant: 2 g
Riãng âäi vå i ca trã lai do tê nh àn thiãn vã âam âä ng vá t nãn chè bä trê 7 nghiã m
thæ c thæ c àn våi cac mæc cam khac nhau tæ 30-50% cam trong thanh phá n thæ c à n, ca c
cäng thæ c thæ c àn co cung ham læ å ng âa m va mæ c nàng læ ång.
17
Bang 4 : Thanh phá n (%) phä i trä n va thanh phán hoa ho c cu a cac loa i thæ c àn
thê nghiã m t rã n c a trã lai
Nguyãn liãu
Cam khäng u
Cam u
NT5
38.7
40.0
8.2
Âä i chæ ng
NT 7
42.0
0.0
NT 1 NT 2 NT 3 Nt 4
NT 6
36.7
50.0
4.1
Bä t ca
40.5
30.0
12 .3
2.0
38.7
40.0
8.2
36.7
50.0
4.1
40.6
30.0
12.3
2.0
Cam
Dá u âá u nanh
Vitamin
12.3
2.0
2.0
2.0
2.0
2.0
Chá t kã tdênh
Cellulose
Bä tmç
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
3.0
12.1
0.0
8.1
4.2
12.1
0.0
8.1
4.2
10.9
29.2
0.0
0.0
0.0
0.0
Thanh phán hoa ho c
Âä khä
93.9
31.2
21.6
16.6
17.4
13.2
94.8
32.1
19.3
12.5
16.6
19.5
95.4
31.0
16.4
11.6
15.0
26.0
96.3
33.7
20.9
17.3
16.6
11.5
95.1
34.2
19.2
12.5
16.1
18.0
96.0
34.7
16.4
10.9
15.1
22.9
96.9
31.8
15.9
10.3
13.9
28.1
Âa m thä
Chá t beo
Xå thä
Tro
Bä t âæ ång
Ghi chu:
NT: nghiã m thæ c
(∗):
(∗*):
Bä t ca Kiãn giang
Trong 1kg hän hå p Vitamin co: Vit.A: 4.000.000 UI; Vit.D3: 800.000 UI; Vit.E: 10 g; Vit.K: 1 g;
Vit.B1: 0.3 g; Vit.B2: 2 g; Vit.B12: 0.006; Vit.H:0.02 g; Calcium D Pantothenate: 5 g; Folic acid: 0.4 g; Nicotinic
acid: 10 g; Choline Chloride: 100 g; Iron: 12,8 g; Zinc: 16 g; Manganese: 25.6 g; Copper:3.2 g; Iodine:0.32 g;
Cobalt: 0.16 g; Selenium: 0.064 g; DL.Methionin: 20 g; 3 Nitro acid: 20 g ; Oxytetracycline: 8 g; Antioxidant: 2
g
2.2.2.2. Thê nghiã m 3: Thê nghiã m nuä i ca trong lä ng va ngoai âä ng
Tæ kã t qua thê nghiã m trong phong, å mä i loai ca thê nghiã m chon ra 2 cäng thæ c
thæ c àn tä t nhá t (dæ a trãn sinh træ å ng, hã sä tiãu tä n thæ c àn FGR, chi phê thæ c àn cho 1
kg ca) âã bä trê thá ttrong läng hoà c ngoai âä ng.
Thê nghiãm âæ åc bä trê theo phæ ång phap hoan toan ngá u nhiãn mä i nghiã m thæ c
là p la i 3 lán. Ca thê nghiã m âæ å c c h o n tha vao mä i lä ng mä t tuá n træ å c khi thê nghiã m
bà t âá u. Træ åc thê nghiã m 6 ca âæ åc bà t va giæ âäng âã phán tê ch thanh phán hoa ho c.
Trong læ ång c a âæ å c cán vao luc bà t âá u thê nghiã m va sau mä i 10 ngay (âä i vå i ca rä
18
phi) hoà c 15 ngay (âäi våi ca trã) mä t lá n . Ca âæ å c cho àn 2 lán trong ngay (7:30,
4:30 giå). Khá u phá n à n ha ng ngay la 4-5% tro ng læ å ng thán. Thê nghiãm âæ åc kã t
thuc sau 2.5 thang thê nghiã m. Khi kã t thuc thê nghiã m, mä i nghiãm thæ c se giæ lai 6 ca
âã phán tê ch thanh phán hoa ho c.
Âä i våi hai loai ca trã lai va rä phi, thê nghiãm âæ åc bä trê våi 3 nghiã m thæ c thæ c
àn trong âo 2 nghiãm thæ c chon ra tæ thê nghiã m 1 va 1 nghiãm thæ c thæ c àn cäng
nghiã p (thæ c àn Con Co dung nhæ thæ c àn âäi chæ ng).
Hç nh 2 : Hã thä ng thê nghiã mtrong lä ng
Thæ c àn cho ca rä phi trong läng
Bao gäm 2 cäng thæ c thæ c àn (khäng cung mæ c âa m va nàng læ ång) co mæ c ca m
khac nhau la 50% va 60%, va mä t thæ c àn âä i chæ ng (thæ c àn Con co). Ca räphi co
trong læ ång b a n âá u la 4-5g âæ åc cho n âæ a vao thê nghiã m, má t â ä thê nghiã m 40
ca/lä ng. Ca âæ å c cho àn 2 lá n trong ngay (7:30 sang va 4:30 chiã u). Thu má u tàng
trong ca mä i10 ngay.
19
Bang 5 : Thanh phá n (%) phä i trä n va thanh phán hoa ho c cu a cac thæ c àn thê
nghiã m trã n ca rä phi trong lä ng
Nguyãn liãu
Bä t ca
I (50% cam)
38.0
II (60% cam)
28.0
III (cäng nghiã p)
Cam
50.0
60.0
Vitamin
Tá m
2.0
2.0
10.0
10.0
Thanh phán hoa ho c
Âä khä
91.72
22.93
12.41
6.72
91.45
19.87
14.60
7.84
88.03
23.56
8.41
Âa m thä
Chá t beo
Xå thä
5.58
Tro
15.48
42.46
14.86
42.83
12.47
49.98
Bä t âæ ång
Thæ càn thê nghiã m cho ca trã lai trong läng
Bang 6 : Thanh phán (%) nguyãn liã u phä i trä n va thanh phán hoa ho c ca c thæ c
àn thê nghiã m trã n ca trã lai trong lä ng
Nguyãn liãu
I (40% cam)
II (40% cam
III (thæ c àn cäng
nghiã p)
u)
38.7
40.0
8.2
Bä t ca
38.7
40.0
8.2
Cam
Dá u âá u nanh
Vitamin
2.0
2.0
Chá t kã tdênh
Cellulose
Bä tmç
3.0
3.0
8.1
8.1
0.0
0.0
Thanh phán hoa ho c
Âä khä
94.8
32.1
19.3
12.5
16.6
19.5
95.1
34.2
19.2
12.5
16.1
18.0
91.8
37.6
16.5
6.14
10.6
20.9
Âa m thä
Chá t beo
Xå thä
Tro
Bä t âæ ång
20
Thê nghiãm ngoai âäng
Thê nghiã m n hà m tåi hai loai ca me vinh va ca chep trong hän håp ca nuäi trong
ruä ng. Thê nghiã m âæ å c bä trê våi 3 nghiãm thæ c gäm 2 nghiãm thæ c tä t nhá t tæ thê
nghiã m trong phong va mä t nghiã m thæ c khäng cho àn (nhæ âäi chæ ng). Thê nghiã m
âæ å c bä trê theo phæ ång phap hoan toan ngá unhiãn. Mä inghiã m thæ c là p la i 2 lá n. Má t
âä ca tha: 3 con/m2 , våi ty lã 50% ca me vinh: 34% ca chep va 16% ca rä phi. Cå ca
tha 2 - 3 g/con. Trong læ å ng ca âæ åc cán vao luc bà t âá u thê nghiã m va sau mä i thang
cán âo mä t lá n. Ca âæ å c cho àn 2 lá n trong ngay (7:30, 4:30 giå). Khá u phán àn mäi
ngay la 1% trong læ ång thán. Thê nghiã m âæ å c kã t thuc sau 7 thang thê nghiã m.
Bang 7: Thanh phá n phä i trä n thæ c àn va thanh phá n hoa ho c cac thæ c àn thê
nghiã m trã n ca c loai ca nuäi trong ruä ng (%)
Nguyãn liãu
Bä t ca
NT cam u
NT cam thæ ång
32
40
24
4
35
40
22
3
Cam
Tá m
Vitamin
Thanh phán hoa ho c
Âä khä
91.5
21.7
12.2
20.0
27.9
18.3
96.0
21.8
13.1
21.3
26.8
17.1
Âa m thä
Chá t beo
Tro thä
Xå thä
Bä t âæ ång
21
KH ÄNG CHO ÀN
THÆ C ÀN CA M U
KH ÄNG CHO ÀN
THÆ C ÀN CA M U
THÆ C ÀN CA M KHÄNG U
THÆ C ÀN CA M KHÄNG U
Så âä bä trê thê nghiãm trãn ruäng
3. Phæ ång phap thu va phán tê ch má u
3.1. Má u mä i træ å ng: Trong qua trçnh thê nghiã m cac yã u tä mäi træ ång âæ åc xac âë nh
gä m:
- Oxy, nhiã t âä , pH: dung may âo âiã n tæ hiã uHANNA.
- N-NH3 tä ng xa c âë nh bà ng phæ ång phap Indophenol blue (dung may hiã u UV-
VIS 2).
3.2. Má u tha nh phá n h o a ho c: Thanh phán hoa ho c cua thæ c àn va cå thã ca âæ å c
phán tê ch theo phæ ång phap sau:
(a). Âä á m (moisture content) la læ å ng má tâi sau khi sá y máu trong tu sá y å nhiã t
âä 105oC trong 4-5hrs. (hay âã nkhi trong læ ång khäng âäi).
Âä á m(%)= 100 *(Wi - Wf)/Wi
Trong âo: Wi:
Wf:
trong læ å ng má u træ åc khi sá y
trong læ å ng má usau khi sá y
22
(b).Chá t beo: âæ å c tê nh qua qua trçnh trê ch ly má u trong dung dë ch chloroform
nong trong hã thä ng Soxhlet. Chá t beo la trong læ å ng p há n thu âæ åc sau khi
trê ch ly va sá ytrong tu sá y (nhiã t âä 105oC trong 4-5 hr.).
Chá t beo (%) = 100 * (trong læ å ng chát beo / tro ng læ å ng máu)
(c). Tro: la phán pho san cua má usau khi âäi chay má u 5 phut va nung má u trong
tu nung 4-5 hr. å nhiã t âä 550oC.
Tro (%) = 100 * (trong læ å ng tro/tro ng læ å ng má u)
(d). Chá t âa m (protein) âæ å c phán tê ch bà ng phæ ång phap Kjeldahl (AOAC,
1965). Máu âæ åc cäng pha trong dung dë ch H2O2 va H2SO4 va sau âo chæ ng
cá t âã xac âë nh læ ång nitå. Âa m thä (crude protein) âæ åc tê nh bà ng cach nhán
tä ng læ å ng nitå vå i hã sä 6.25 (ADCP, 1979).
Âa m thä (%) = 100 * (trong læ å ng ct âa m / tro ng læ å ng má u)
(e). Chá t xå : má u âæ åc thuy phán trong trong dung dë ch acid va bazå. Chá t xå la
trong læ ång pho san cua má u sau khi sá y trong tu sá y å nhiã t âä 105oC trong
4-5hr.
Chá txå (%) = 100*(trong læ ong chá t xå/tro ng læ å ng má u)
(f). Chá t bä t âæ ång (NFE) (hay carbohydrate) la phán con la i cua máu sau khi
træ âi cac chá t trãn (âä á m, chá t beo, chá t xå, chá t âa m, tro).
Chá t bä t âæ ång (%) = 100%- (%beo + %xå + %âa m +%tro)
2.3. Cac chè tiãu thu thá p va tê nh toan sä liã u
-
Tè lã sä ng (%S) = ( Sä ca cuä ithê nghiã m/Sä ca tha ban âá u) × 100.
23
-
Tä c âä tàng træ ång tuyã t âä i ngay theo trong læ å ng (Daily Weight Gain -
DWG)
DWG (g/ngay)= (Wc - W â) / thåi gian (ngay)
Trong âo: Wc:
Tro ng læ å ng c u ä i
Wâ: Tro ng læ å ng ban âá u
- Tä c âä tàng træ ång tæ ång âä i ngay hay tä c âä tàng træ ång âà c biã t
(Specific Growth Rate, SGR)
SGR (%/ngay) = 100 x (LnWc - LnWâ) / thåi gian (ngay)
Trong âo: Wc:
Tro ng læ å ng c u ä i
Wâ: Tro ng læ å ng ban âá u
- Hã sä tiãu tä n thæ càn (Feed per Gain Ratio - FGR):
FGR = Thæ c àn sæ dung /Tàng trong
- Hiã u qua sæ dung protein (Protein Efficiency Ratio - PER):
PER = Trong læ ång gia tàng /Protein sæ dung
- Gia 1 kg ca tàng tro ng
Gia 1kg ca (â) = FGR x gia 1kg thæ c àn
2.4. Phán tê ch thä ng kã
Nhæ ng dæ liã u vã tàng tro ng, hã sä tiãu tä n thæ c àn, hiã u qua sæ dung protein va
thanh phá n ho a ho c cå thã ca âæ å c xæ ly theo chæ ång trç nh may tênh Statgraphics. Sæ
khac nhau giæ a cac nghiã m thæ c âæ åc so sa nh theo phep Duncan (P<0.05).
24
PHÁ N VI
KÃ T QUA THAO LUÁ N
2. Lã n men ca m ga o
1.1 Anh hæ ång cua tè lã men phä i trä n lãn sæ thay âä i ham læ å ng âa m trong hä n
hå p cam u
Thê nghiã m n hà m xac âë nh tè lã men sæ dung thê ch håp nhá t va thåi gian u âã âat
ham læ ång âa m trong hä n hå p tä iæ u. Trong âiã u kiã n mäi træ ång u co nhiã t âä ä n âë nh
O
tæ 28-29 C, pH tæ 6.3-6.4, kã t qua thê nghiã m cho thá y ham læ ång âam å tá t ca cac
nghiã m thæ c âã u tàng theo thåi gian u. Å thåi âiã m 48 giå ham læ ång âa m å cac
nghiã m thæ c âat cao nhá t (25.9 ± 1.02%). Tuy nhiãn, qua theo doi thê nghiã mcho thá y
vao thåi âiã m khoang 36-40 giå sau khi u tá t c a cac nghiã m thæ c âãu co xuá t hiã n ná m
mä c, do âo thåi gian u khäng nãn væ åt qua 40 giå.
Qua kã t qua phán tê ch cung cho thá y å cung thåi âiã m thu má u, ham læ ång âa m å
cac nghiã m t hæ c khac biã t khäng co y nghé a (P<0.05), nhæ vá y co thã cho n tè lã men
3% trong hän hå p u la tä iæ u.
Bang 8: Biã n âä i ham læ ång âa m (% tro ng læ ång khä) cu a cam u theo tè lã men trong
hä n hå p u va thåi gian u
Nghiã m thæ c
Træ åc khi u
19.5
24 giå
21.9 ± 0.34a
21.7 ± 0.85a
22.6 ± 0.43a
32 giå
22.3 ± 0.20a
23.8 ± 0.61a
23.1 ± 1.02a
48 giå
24.7 ± 0.13a
25.8 ± 0.27a
27.1 ± 0.04a
3%
5%
7%
18.7
19.8
-
-
Cac gia trë trãn cung mä t cä t co cac chæ cai giä ng nhau thç khac biã t khäng co y nghé a thä ng kã å
mæ c P<0.05.
Gia trë thã hiã n la sä trung bç nh va âä lãch chuá n
1.2. Anh hæ ång cua mä t sä chát bä sung va hä n håp cam u lã n sæ thay âä i thanh
phá n chá t âa m
Viã c âæ a thãm mä t sä chá t bä sung vao trong hä n hå p cam u la cung cá p thãm cac
dæ å ng chá tban âá ucho men hoat âä ng, âä ng thåi cung co y âä lam âån gian hoa thanh
phá n phä i chã , ta o thuá n lå i cho viã c ap dung rä ng rai å cá p näng hä . Våi tè lã men
25
phä i chã âæ åc cho n læ a la 3% (dæ a theo kã t qua thê nghiã m 1, mu c 1.1), sæ biã n âä ng
cua cac thanh phá n hoa hoc chu yã u cua hän hå p u sau 40 giå u âæ å c trç nh bay trong
bang 9.
Bang 9: Biã n âä ng ham læ ång sinh hoa cua cac nghiãm thæ c hä n hå p u khac nhau theo
thåi gian
Thåi gian
(giå)
Âa m
Må
Tro
Xå
Bä t âæ ång
0
17.2±2.6a 10.3±1.31b 9.99±0.63a 6.19±0.99a 55.7±2.35c
18.4±2.0b 11.5±2.54c 11.5±1.07b 11.2±2.11bc 47.4±3.09b
19.8±1.8c 8.38±0.71a 12.2±1.45c 10.5±2.76b 49.1±2.94b
24
30
36
40
20.7±1.52d 7.56±1.03a 12.6±1.45c
12.3±3.4c 46.8±3.61b
21.1±1.90d 9.98±1.95b 12.0±3.84c 12.0±3.84c 44.8±6.27a
Cac gia trë trãn cung mä t cä t co cac chæ cai giä ng nhau thç khac biã t khäng co y nghé a thä ng kã å
mæ c P<0.05.
-
-
Gia trë thã hiã n la sä trung bç nh va âä lãch chuá n
Xet vã thåi gian u, kãt qua cho thá y ham læ å ng âa m tàng theo thåi gian u. Ham
læ å ng âa m å thåi âiã m36 giå (20.7%) khac biã t khäng co y nghé a thä ng kã so våi ham
læ å ng âa m å thåi âiã m40 giå (21.1%), nhæ ng khac biã t co y nghé a thä ng kã so vå i cac
nghiã m thæ c con la i (P<0.05). Giäng nhæ thê nghiã m vã tè lã men, âã n thåi âiãm 40 giå
ná m mä c xuá t hiã n å tá t ca cac nghiã m thæ c thê nghiã m. Do vá y, nãn cho n thåi âiã m 36
giå la thê ch hå p nhá tcho thåi gian u.
Khac våi sæ biã n âä ng cu a ham læ ång âa m, ham læ ång chá t bä t âæ ång giam dá n
theo thåi gian u. Ta i thåi âiã m 40 giå ham læ ång chá t bä t âæ ång giam thá p nhá t
(44.8%) va khac biã t c o y nghéa thä ng kã so vå i cac nghiã m thæ c 24 giå, 30 giå
(P<0.05). Ham læ ång chá t beo khäng co sæ biã n âä i theo thåi gian u (0giå = 10.3% va
40 giå = 9.98%).
26
6 0
5 0
4 0
3 0
2 0
1 0
0
 a m
N F E
0
2 4
3 0
3 6
4 0
G iå
Âä thë 1: Sæ thay âä i cua ham læ ång chá t âam va chá t bä t âæ ång (NFE) theo thåi gian u
Khi xem xet âã n tæ ng nghiã m thæ c hä n hå p ca m u co thanh phá n cac chá t bä sung
trong hän hå p u khac nhau chung täi ghi nhá n âæ å c kã t qua nhæ sau:
Bang 10: Biã n âä ng ham læ ång âam cua cac nghiã m thæ c thê nghiãm theo thåi gian
Nghiã m
0 giå
24 giå
30 giå
36 giå
40 giå
thæ c
1
2
3
20.2±0.24d 20.3±0.14d 21.4±0.52d 22.2±0.24c 21.2±0.78b
19.2±0.33c 19.9±0.14c 20.6±0.27c 21.6±0.50c 23.0±0.70c
15.0±0.35a 17.2±0.22b 19.9±0.01b 20.4±0.34b 22.3±0.38b
c
4
15.8±0.38b 16.2±0.03a 17.3±0.04a 18.7±0.62a 18.7±0.61c
a
-
-
Cac gia trë trãn cung mä t cä t co cac chæ cai giä ng nhau thç khac biã t khäng co y nghé a thä ng kã å
mæ c P<0.05.
Gia trë thã hiã n la sä trung bç nh va âä lãch chuá n
Ham læ ång âa m giæ a cac nghiã m thæ c thê nghiã m giam dá n tæ nghiã m thæ c 1 âã n
nghiã m thæ c 4. Ham læ å ng âa m âat cao nhá t å nghiã m thæ c 1 (22.2%) vao thåi âiã m 36
giå sai khac co y nghéa thä ng kã so våi nghiã m thæ c 3 va 4 (P<0.05). Ham læ ång âam å
nghiã m thæ c 2 âat 21.6% å thåi âiã m 36 giå va khac biãt khäng co y nghé a thäng kã so
27
våi nghiã m thæ c thæ nhá t (P>0.05), nhæ ng thanh phá n nguyãn liã u u cua nghiãm thæ c 2
âån gian hån (khäng co má t âæ ång va KH2PO4).
24
22
20
18
16
NT 1
NT 3
NT 2
NT 4
14
12
10
0
24
30
36
40
giå
Âä thë 2: Sæ thay âä i cu a ham læ ång âa m theo thå i gian cua cac nghiã m thæ c
thê nghiã mkhac nhau
Thæ c àn nám men co gia trë dinh dæ ång cao, chæ a nhiã u chá t âa m. Chá t âa m trong
ná m men âæ åc coi la tät nhá t so vå i cac loa i thæ c àn âam âäng vá t v a thæ c vát. Vá n âã
âang quan tám å âáy la ná m men co mä t hã thä ng enzym tæ ång âä i hoan chè nh, co kha
nàng tä ng hå p âa m khäng co gia trë hoà c co gia trë thá p thanh âa m co gia trë cao
(Dung, 1970). Ná m men co kha nàng sæ dung chá t bä t âæ ång rá t hiã u qua (Dung,
1970). Kã tqua thê nghiã m cua chung täi cho thá y ham læ ång âa m å tá t ca cac nghiã m
thæ c âã u tàng theo thåi gian cho thá y men âa sæ dung nguä n dinh dæ ång tæ cam ga o
âà c biã t la chá t bä t âæ ång âã gia tàng sinh khä i, lam tàng ham læ ång âam trong hän
hå p u (chu trçnh Krebs). Kã t qua gia tàng vã ham læ ång âa m con kem theo sæ gia tàng
vã chá t vç âa m cua vi sinh vá t co thanh phá n acid amin phong phu, âà c biãt la acid
amin khäng thay thã rá t cá n thiã tcho sæ phat triã n cua âä ng vá t (Dung, 1970)
Viã c sæ dung cam âån thuá n trong hä n hå p u khäng cho kã t qua cao vã ham læ ång
âam, âiã u nay cho tháy viã c bä sung âa m (phán SA) âã bä sung thãm thanh phá n chá t
dinh dæ ång cho ná m men phat triã n la cá n th iã t. Theo Dung (1970) thç mäi træ ång
“cam - âam - lán” la mäi træ ång thê ch hå p cho viã c nhán giä ng ná m men trong âiã u
28
kiã n chàn nuäi. Khäng nãn sæ dung âån âäc ca m vç nhæ vá y khäng phat huy âæ åc hã t
tac du ng cua nguä n thæ c àn carbon co chæ a phong phu trong cam.
Viã c bä sung thãm má t âæ ång va KH2PO4 trong nghiãm thæ c 1 (Thê nghiã m 2 ) co
sæ gia tàng vã ham læ ång âa m khäng khac biã t våi nghiã m thæ c 2 (khäng co má t
âæ å ng va KH2PO4) cho thá y viãc bä sung thãm Thyromin va phán SA la âu vã “âa m -
lán” cho hoat âä ng cua ná m men.
Tæ kã t qua cua 2 thê nghiã m lãn men cam ga o cho thá y våi mæ c men 3%, thanh
phá n hä n hå p cam u gä m: cam, phán SA, Thyromin (nghiã m thæ c 2, bang2) va thåi
gian u la 36 giå se cho kã t qua tä t nhá t ca vã ham læ ång va chá t læ å ng âa m trong hän
hå p u. Ngoai ra qua qua trçnh u men cung cho thá y, hä n hå p cam sau khi u co mui vë
thåm ngon, chà c chà n se kê ch thê ch qua trçnh bà t mä i va tàng kha nàng tiãu hoa thæ c àn
cua ca.
2. Sæ du ng chã phá m ca m u va khäng u lam thæ càn cho ca.
2.1.Thê nghiãm trong phong
2.1.1. Ca Trã lai
2.1.1.1.Mä t sä yã u tä mäi træ å ng bã nuäi
Cac yã u tä mäi træ ång, nhá t la nhiã t âä va Oxy hoa tan âong vai tro rá t quan tro ng
trong suä t qua trçnh thê nghiã m, båi chung co anh hæ ång âã n qua trç nh bà t va tiãu hoa
thæ c àn. Cac chè tiãu âæ åc theo do i bao gä m nhiã t âä , Oxy, pH, NH3. Trong âiã u kiã n
phong thê nghiã m va hã thä ng loc sinh hoc, næ åc tuá n hoan cac yã u tä mäi træ ång ê t
thay âäi va nã u co thç cung âä ng nhá t cho tá t ca cac bã thê nghiãm. Trong suä t thåi
gian thê nghiã m cac yã u tä mäi træ ång biã n âä ng khäng lå n va nàm trong giåi ha n cho
phep âä i våi sinh træ ång va phat triã n ca trã lai (Bang 11), vç thã se khäng co sæ anh
hæ å ng nao cua cac yã u tä mäi træ ång lãn kã t qua cua cac thê nghiã m.
29
Tải về để xem bản đầy đủ
59 trang
01/11/2024
2370
Bạn đang xem 30 trang mẫu của tài liệu "Báo cáo Nghiên cứu cám gạo lên men là thức ăn cho cá tại Cần Thơ", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- bao_cao_nghien_cuu_cam_gao_len_men_la_thuc_an_cho_ca_tai_can.pdf
