Bài thuyết trình Tiểu luận Đa dạng sinh học ở Việt Nam: Thành tựu và thách thức

TIỂU LUẬN MÔN ĐA DẠNG SINH HỌC

ĐỀ TÀI:

“ĐA DẠNG SINH HỌC Ở VIỆT NAM:

THÀNH TỰU VÀ THÁCH THỨC”

GVHD: TS. Nguyễn Thị Hai

Nhó m 5:

» Đinh Thị Khuyên

» Nguyễn Văn Bình

» Nguyễn Hoàng Nam

» Nguyễn Thị Thanh Thảo

1. Thá ch thức trong bảo tồn

ĐDSH ở VN

2. Thành tựu trong bảo tồn

ĐDSH ở VN

3. Chí nh sá ch của nhà nước

VN với việc bảo tồn ĐDSH

1. Những thá ch thức trong bảo tồn

đa dạng ở VN:

• Đa dạng sinh học giảm sút do số lượng các

loài trong hệ sinh thái bị suy giảm và số

lượng các cá thể trong quần thể loài cũng

bị suy giảm do:

+ Mất hoặc giảm nguồn thức ăn (do cá c

loài cạnh tranh nhau hoặc bị con người khai

thác mất).

+ Mất hoặc giảm nơi cư trú (do cá c loài

cạnh tranh nơi sống hoặc bị con người cướp

mất).

+ Do môi trường thay đổi làm cho cá c loài

bản địa không còn thích nghi với điều kiện môi

trường.

• Ta có thể chia các nguyên nhân gây suy

giảm đa dạng sinh học loài ra là 2 nguyên

nhâ n chí nh:

- Nguyên nhân tự nhiên (cháy rừng,

động đất, núi lửa, lũ lụt, hạn hán, bão...).

- Nguyên nhân con người (chiến tranh,

gia tăng dân số, khai thác gỗ, săn bắt

động vật hoang dã…).

Và hậu quả là làm suy giảm nguồn thức ăn,

suy giảm nơi cư trú của các loài động thực

vật và làm thay đổi môi trường.

Sông Nhuệ ô nhiễm nghiêm trọng

Chất thải công nghiệp, sinh hoạt

gây ô nhiễm kênh rạch ở TP.HCM

Nhà máy Xi măng Sài Sơn hoạt động,

thô n Khá nh Tâ n mù mịt trong khói bụi

Khu rừng giàu trữ lượng gỗ thuộc thôn Bồng Lai 1 (Hưng Trạch, Quảng Bình)

trong vùng đệm di sản thế giới Phong Nha - Kẻ Bàng bị “cạo trọc”

Vụ cháy trong khu vực vùng đệm

Vụ cháy rừng ở Hà Tĩnh

Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

Kiểm lâm đang lập hồ sơ xử lý 9 đối

tượng trong đường dây săn bắt thú

hoang ở vườn quốc gia Bidoup–Núi Bà

Thú rừng bị xẻ thịt ngổn ngang

Hai cá thể chà vá chân đen

bị bắn chết tại Vườn Quốc

gia Chư Yang Sin, Đăk Lăk

Những con khỉ quý trở thành

"thuốc bổ" như thế này

II. Những thành tựu bảo tồn đa dạng

sinh học ở VN:

• Hai hình thức bảo tồn ĐDSH phổ biến được

áp dụng ở Việt Nam là:

- Bảo tồn nội vi hay nguyên vị (In-situ

conservation): gồm các phương pháp và công

cụ nhằm bảo vệ các loài, các chủng và các sinh

cảnh, các hệ sinh thái trong điều kiện tự nhiên.

Thường được thực hiện bằng cách thành

lập các khu bảo tồn và đề xuất các biện pháp

quản lý phù hợp.

Kết quả là đã xây dựng và đưa vào hoạt

động một số hệ thống rừng đặc dụng.

- Bảo tồn ngoại vi hay chuyển vị (Ex-situ

conservation).

Gồm các vườn thực vật, vườn động vật,

bể nuôi thuỷ hải sản, các bộ sưu tập vi sinh

vật, bảo tàng, các ngân hàng hạt giống, bộ

sưu tập các chất mầm, mô cấy...

Các biện pháp gồm di dời các loài cây,

con và các vi sinh vật ra khỏi môi trường

sống thiên nhiên của chúng.

Để nhân giống, lưu giữ, nhân nuôi vô

tính hay cứu hộ trong trường hợp: nơi sinh

sống bị suy thoái hay huỷ hoại không thể lưu

giữ lâu hơn các loài nói trên, dùng để làm vật

liệu cho nghiên cứu, thực nghiệm và phát

triển sản phẩm mới, để nâng cao kiến thức

cho cộng đồng.

• 1. Khu bảo tồn thiên nhiên ở Việt Nam

• Ở Việt Nam, vườn quốc gia Cúc Phương

là khu bảo tồn thiên nhiên đầu tiên được

thành lập vào năm 1962. Đến năm 1998,

đã có danh mục 105 khu bảo tồn thiên

nhiên, chiếm diện tích 2.092.466 ha, trong

đó có 10 vườn quốc gia, 61 khu dự trữ

thiên nhiên, bảo vệ các hệ sinh thái và các

loài và 34 khu di tích văn hoá và lịch sử.

Đến năm 2008, hệ thống khu bảo tồn

thiên nhiên của Việt Nam gồm 164 khu

rừng đặc dụng (bao gồm 30 Vườn quốc

gia, 69 khu dự trữ thiên nhiên, 45 khu bảo

vệ cảnh quan, 20 khu nghiên cứu thực

nghiệm khoa học) và 03 khu bảo tồn biển

chứa đựng các hệ sinh thái, cảnh quan

đặc trưng với giá trị đa dạng sinh học tiêu

biểu cho hệ sinh thái trên cạn, đất ngập

nước và trên biển.

Vườn quốc gia Cúc Phương

• Được đánh giá là Vườn quốc gia thành

công trong công tác bảo tồn thiên

nhiên, đặc biệt là bảo tồn các loài động,

thực vật quý hiếm của Việt Nam.

• Tổng diện tích: 22.200ha.

• Hệ thực vật hết sức phong phú (2.192 loài

thực vật chiếm 17,27% tổng số loài thực

vật của Việt Nam)

• Hệ động vật rất đa dạng: 125 loài thú, 308

loài chim, 110 loài bò sát và lưỡng cư, 65

loài cá và trên 2.000 loài cô n trùng

Cúc Phương là thiên đường của loài bướm

Voọc chà vá chân xám (động vật quý

Cầy vằn

hiếm trong sách đỏ VN và thế giới)

Chim Gorsachius melanolophus Một chú rùa hộp trán vàng vài chục tuổi

Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà

• Quy mô diện tích: 64.800 ha

- Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt: 28.731

ha

- Phân khu phục hồi sinh thái: 36.059 ha

- Phân khu dịch vụ, hành chính: 10 ha

• Một trong 28 vườn quốc gia nằm trong

hệ thống rừng đặc dụng Việt Nam

Thông năm lá

Suối Nước Moọc (nằm trong phân

khu dịch vụ hành chính của Vườn)

Cây trội

& câ y

con

Thô ng lá

dẹt

Cây & lá Pơ mu

Sồi ba cạnh

Gà so họng trắng

(Arborophila brunneopectus)

Ếch xanh Odorana sp

Sẻ bụi bụng vàng (Passer flaveolus )

Bò tó t Bos gaurus

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

Được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế

giới

• Rộng hơn 4 vạn ha

• Tính đa dạng sinh học cao:

- 568 loài thực vật

- 876 loài động vật

+ 10 bộ linh trưởng (chiếm 50% số loài thuộc bộ

linh trưởng ở Việt Nam)

+ 113 loài thú lớn

+ 302 loài chim (35 loài trong Sách đỏ Việt Nam

và 19 loài trong Sách đỏ thế giới)

+ 81 loài bò sát lưỡng cư (18 loài trong Sách đỏ

Việt Nam và 6 loài Sách đỏ thế giới)

+ 259 loài bướm

+

72

loài cá

(có

4

loài đặc hữu Việt Nam)

Loài Kim giao núi đất

Dầu rái

Những cây Bá ch xanh trên

núi đá vôi hơn 500 năm tuổi

Lan Hài đốm

Báo lửa

Voọc Hà Tĩnh

Gấu ngựa

1 trong 14 loài bò sát lưỡng cư được

tìm thấy ở Phong Nha - Kẻ Bàng

Rắn lục đầu sừng

Vườn Quốc Gia Bạch Mã

• Diện tích: 22.031 ha

• Thực vật : 2.147 loài (chiếm 1/5 tổng số loài thực vật

ở Việt Nam)

+ 86 loài được liệt kê vào sách đỏ Việt Nam có nguy

cơ bị tuyệt chủng

+ Trên 500 loài có tiềm năng thương mại và được

sử dụng làm cây thuốc

• Động vật: 1.493 loài (68 loài được ghi vào sách Đỏ

Việt Nam là những loài cần phải bảo vệ nghiêm ngặt)

+ 132 loài thú (chiếm 1/2 số loài thú ở Việt Nam)

+ 358 loài chim

+ 31 loài bò sá t

+ 21 loài ếch nhái

+ 57 loài cá

+ 894 loài cô n trùng

Cây dương xỉ thân gỗ

Tùng Bạch Mã

Hoa Đỗ Quyên

(Rhododendron simsii )

Trĩ sao (Rheinardia ocellata)

Gà Lôi lam mào trắng

Mang trường sơn

Mang lớn

(Muntiacus truongsonensis)

( Megamuntiacus vuquangensis)

2. Khu dự trữ sinh quyển ở Việt Nam

❖ Đây là nơi tạo điều kiện cho sự gặp gỡ

giữa con người và thiên nhiên, hài hoà giữa

nhu cầu phát triển và mục tiêu bảo tồn. Các

khu dự trữ sinh quyển được xem là nơi lý

tưởng để thử nghiệm và áp dụng các cách

tiếp cận phát triển bền vững, tiếp cận hệ

sinh thái, trong đó có sự hài hoà giữa con

người và thiên nhiên, giữa các mục tiêu

kinh tế, xã hội và môi trường, qua đó đảm

bảo các yếu tố cho sự phát triển bền vững.

Khái niệm khu dự trữ sinh quyển đã được

UNESCO phê chuẩn năm 1995

• Hiện tại Việt Nam, đến năm 2009 đã có 8

khu dự trữ sinh quyển thế giới được

UNESCO

• Khu dự trữ sinh quyển thế giới theo định

nghĩa của UNESCO, Khu dự trữ sinh quyển

thế giới là những khu vực hệ sinh thái bờ

biển hoặc trên cạn giúp thúc đẩy các giải

pháp điều hòa việc bảo tồn sự đa dạng sinh

học với việc phát triển bền vững khu vực đó

có giá trị nổi bật, được quốc tế công nhận

• Khu dự trữ sinh quyển được tổ chức thành 3

vùng:

• Vùng lõ i: nhằm bảo tồn lâu dài đa dạng loài,

các cảnh quan, hệ sinh thái.

• Vùng đệm: nằm bao quanh hoặc tiếp giáp

vùng lõi. Ở đây, có thể tiến hành các hoạt

động kinh tế, nghiên cứu, giáo dục và giải trí

nhưng không ảnh hưởng đến vùng lõi.

• Vùng chuyển tiếp: nằm ở ngoài cùng. Tại

đây, các hoạt động kinh tế vẫn duy trì bình

thường trên cơ sở phát triển bền vững nguồn

lợi tài nguyên thiên nhiên mà khu dự trữ sinh

quyển đem lại.

2.1. Khu dự trữ sinh quyển rừng

ngập mặn Cần Giờ (năm 2000)

• Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ còn gọi

là Rừng Sác là một quần thể gồm các loài

động, thực vật rừng trên cạn và thuỷ sinh,

được hình thành trên vùng châu thổ rộng

lớn của các cửa sông Đồng Nai, Sài gò n và

Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây. UNESCO đã

công nhận đây là khu dự trữ sinh quyển thế

giới với hệ động thực vật đa dạng độc đáo

điển hình của vùng ngập mặn. Nơi đây

được công nhận là một khu du lịch trọng

điểm quốc gia

Việt Nam

Hợp lưu của sông Lò Rèn và sông

Vàm Sát trong rừng Cần Giờ, nhìn

phía xa hướng Đông có thể thấy Núi

Lớn của tỉnh Bà rịa-vũng tàu

Rừng ngập mặn ở Cần Giờ

Nhì n từ cửa sô ng rừng ngập mặn ở

Cần Giờ

2.2. Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai, 2001.

• Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai là một

khu dự trữ sinh quyển thế giới ở Việt Nam.

Khu dự trữ sinh quyển này bao gồm Vườn

Quốc gia Cát Tiên, Khu Bảo tồn thiên nhiên

và di tí ch Vĩnh Cửu, Khu bảo tồn vùng nước

nội địa Trị An – Đồng Nai, Khu Ramsar Bàu

Sấu và Khu di sản Thiên nhiên thế giới Cát

Tiên.Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai nằm

trên địa bàn giáp ranh giữa bốn tỉnh: Đồng

Nai, Bình Dương, Lâm Ðồng và Đăk Nông.