Nghiên cứu đề xuất mô hình và xây dựng bộ tiêu chí đánh giá khả năng hướng tới không phát thải cho doanh nghiệp ngành sản xuất bia trong điều kiện Việt Nam

Science & Technology Development, Vol 13, No.M2- 2010  
NGHIÊN CU Đꢄ XUT MÔ HÌNH VÀ XÂY DNG BTIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ KHꢈ  
NĂNG HƯꢉNG TI KHÔNG PHÁT THI CHO DOANH NGHIP NGÀNH SN  
XUT BIA TRONG ĐIU KIN VIT NAM  
Nguyn Thꢌ Đoan Trang, Lê Thanh Hi  
Vin Môi trưꢁng và Tài nguyên, ĐHQG – HCM  
(Bài nhn ngày 11 tháng 08 năm 2010, hoàn chnh sa cha ngày 11 tháng 10 năm 2010)  
TÓM TT: Ngành sn xut bia Vit Nam ñóng góp không nhcho sphát trin kinh txã hi  
nói chung nhưng thc thin trng phát sinh cht thi gây ô nhim môi trưꢎng và lãng phí tài nguyên  
ca ngành ñang ñꢐt ra nhu cu cn có mt mô hình qun lý môi trưꢎng tiên tin, phù hp. Trên cơ sꢓ  
nguyên lý hưꢔng ti không phát thi thông qua bgii pháp tích hp BAT – ZETS và kt quphân tích  
quy trình vt cht và năng lưꢒng ca ngành sn xut này, nghiên cu ñã ñã bưꢔc ñꢑu ñꢖnh hình ñưꢒc  
mô hình phát trin và btiêu chí ñánh giá khnăng hưꢔng ti không phát thi cho mt doanh nghip  
ngành bia, cthvi trưꢎng hp ñin hình là Công ty Liên doanh Nhà máy Bia Vit Nam, Qun 12,  
TP.HCM.  
Tkhóa: không phát thi, sn xut bia, tiêu chí, mô hình không phát thi, nhà máy bia Vit Nam  
thi nht, góp phn ñáng kvào vic gây ô  
nhim môi trưꢁng nht là khi hu như các loi  
cht thi trong các ngành này trên thc trt ít  
khi ñưꢗc tái chvà tái sdng mà ñꢙu ñi thng  
ñꢃn các bãi chôn lp rác không hp vsinh.  
Ngăn nga ô nhim tích hp và kim soát  
(IPPC)1 là mt khung lut lmà theo ñó các  
ngành công nghip phi ñꢎt ñưꢗc giy phép  
hot ñꢂng trên cơ scác Kthut tt nht có  
tháp dng (BAT - Best Available Techniques),  
hay còn ñưꢗc gi là Kthut tt nht hin có.  
Theo ñó BAT ñem li li ích thit thc cvꢙ  
công nghsn xut ln nguyên vt liu cho  
1. Mꢍ ĐꢎU  
Ngành sn xut bia Vit Nam là mt ngành  
lâu ñꢁi, và chim ttrng không nhtrong  
ngành công nghip chbin bia, nưꢇc gii khát  
nói riêng và chbin lương thc – thc phm  
nói chung. Tc ñꢂ tăng trưꢌng ca ngành bình  
quân ñꢎt 10 – 12%/năm. Ngoài ñꢏc ñim chung  
ging như các ngành chbin lương thc thc  
phm khác là dùng ngun nguyên liu chyu  
tnông nghip thì ngành công nghip sn xut  
bia còn có thêm ñꢏc ñim na là sdng và  
tiêu thmt ngun năng lưꢗng khá ln. Trong  
khi ti các quc gia ñang phát trin thì ngun  
năng lưꢗng ñó chyu là các ngun tài nguyên  
năng lưꢗng không tái to ñưꢗc (du m, than  
ñá, ci...). Bên cnh ñó, ngành sn xut bia  
cũng là mt trong các ngành to ra nhiu cht  
1
Ngăn nga ô nhim tích hp và kim soát (IPPC -  
Integrated Pollution Prevention and Control) là mt hꢀ  
thng các quy ñꢞnh nhm bo ñꢈm mi ngành công nghip  
có hành ñꢂng theo cách tip cn ngăn nga ô nhim tích  
hp hưꢇng ñꢃn mt tm cao hơn ca BVMT tng thkhi  
xem xét chai khía cnh có thphát sinh khnăng ô nhim  
môi trưꢁng hin hu cũng như tim tàng.  
Trang 76  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
TP CHÍ PHÁT TRIN KH&CN, TP 13, SM2 - 2010  
ngành sn xut bia ng như các giꢈi pháp tn  
sn xut công nghip, cthꢐ ꢌ ñây là ngành sn  
xut bia.  
dꢖng cht thꢈi, tit kim năng lưꢗng ñꢐ có thꢐ  
làm gim ñꢃn mc ti thiu vic phát sinh các  
vn ñꢙ ô nhim môi trưꢁng, ñꢑng thi sdng  
hiu qunăng lưꢗng cho sn xut [3], [6], [13],  
[16]. Kthut và hthng không phát thi  
(ZETS – Zero emission techniques and systems)  
ñã ñưꢗc nghiên cu bưꢇc ñꢘu khá hoàn chnh  
cho các ñꢋi tưꢗng sn xut công nghip, cthꢐ  
là ngành sn xut bia mt vài quc gia trên  
thgii [1], [5], [7], bao gm các kthut  
chính như: sinh thái công nghip, công – nông  
kt hp, hóa hc xanh, sn xut sch hơn và  
hiu sut sinh thái... Theo ñó thì nhìn chung,  
các cht thi ca ngành bia ñꢙu ñưꢗc tn dng  
cho các quá trình to ra ngun năng lưꢗng tái  
to – năng lưꢗng thay th(renewable energy)  
sdng cho chính quá trình chbin ca doanh  
nghip ñó, hoc cho mt thp các doanh  
nghip trong khu vc. Vit Nam, cho ñꢃn  
nay ñã có mt snhng nghiên cu bưꢇc ñꢘu,  
mang tính htrtích cc cho công tác bo vꢀ  
môi trưꢁng cho cơ ssn xut bia, nhưng chꢄ  
xét ñꢃn mt skhía cnh quan tâm như phát  
thi khí nhà kính (Phong. LE, 2006) [8] hoc  
quay vòng/xlý nưꢇc thi (Thanh. TRAN,  
2004) [14]. Nên có thnói cho ñꢃn nay chưa có  
nghiên cu hoc trin khai ñáng knào liên  
quan ñꢃn vic xây dng mô hình không phát  
thi áp dng các Kthut và hthng không  
phát thi (ZETS) tích kt vi các kthut tt  
nht có tháp dng (BAT) theo nguyên lý chꢍ  
ñꢎo là sdng ti ưu nguyên liu ñꢘu vào,  
gim thiu cht thi ñꢘu ra cho mt ñꢋi tưꢗng  
Trong bi cnh ñꢞnh hưꢇng ñꢃn không  
phát thi cho ngành công nghip sn xut bia  
tuy ñã ñưꢗc quan tâm ñáng knhưng mt mô  
hình tương ñꢋi hoàn chnh cho mt doanh  
nghip cththì vn chưa ñưꢗc xây dng nht  
là trên cơ svn dng lý thuyt ZETS và BAT  
áp dng trong lĩnh vc công nghip. Mc tiêu  
ca nghiên cu này là thit lp mô hình không  
phát thi (zero emission model) phù hp, hiu  
quvà khthi cho doanh nghip ngành sn  
xut bia trong ñiu kin Vit Nam, nghiên cu  
ñin hình là cho Nhà máy Bia Vit Nam qun  
12, TP.HCM.  
2. NI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP  
NGHIÊN CU  
Đꢋi tưꢗng nghiên cu là các doanh nghip  
ngành sn xut bia trong ñiu kin Vit Nam,  
vi ñꢞnh hưꢇng áp dng btiêu chí tích hp  
BAT – ZETS ñꢐ ñꢞnh hình mô hình hưꢇng ti  
không phát thi (KPT), cùng btiêu chí ñánh  
giá khnăng áp dng nhân rngmô hình. Trình  
tvà ni dung các bưꢇc nghiên cu chính như  
hình 1, cthnhư sau:  
- Đánh giá tính tương quan (tương quan  
phthuc và tương quan btr) ca tng ni  
dung thuc BAT và ZETS tꢒ ñó ñꢙ xut btiêu  
chí tích hp nhm chun bsn các công c/kꢣ  
thut/gii pháp cho các vn ñꢙ liên quan ñꢃn  
bo vmôi trưꢁng, sdng ti ưu nguyên  
nhiên liu và các vn ñꢙ liên quan khác trong  
sn xut công nghip nói chung và sn xut bia  
nói riêng;  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
Trang 77  
Science & Technology Development, Vol 13, No.M2- 2010  
- Đánh giá các vn ñꢛ môi trưꢎng – tài  
nguyên ca các doanh nghip ngành sn xut  
bia trong ñiu kin Vit Nam, tꢒ ñó xác ñꢞnh  
các cơ hi hưꢇng ñꢃn không phát thi tương  
ng vi gii pháp trong btích hp BAT-  
ZETS;  
Nhn ñꢌnh cơ hi hưꢖng ñꢗn không  
phát thi  
Bia là mt loi nưꢇc gii khát lên men bꢡ  
dưꢧng, có ñꢂ rưꢗu nh(hàm lưꢗng ethanol  
C2H5OH khong 3 – 6%), có gas (CO2 khong  
3-4g/l), có bt mn, xp và có hương vthơm  
ngon. Các nguyên liu chính sn xut bia bao  
gm malt (ñꢎi mch, tiu mch…), mt sꢋ  
nguyên liu btr(go, lúa mì, ngô…), hoa  
houblon, men và mt lưꢗng nưꢇc ñáng k.  
- Đꢖnh hình mô hình hưꢇng ñꢃn không  
phát thi cho doanh nghip ngành bia trong  
ñiu kin Vit Nam, và áp dng ñin hình ca  
Nhà máy bia Vit Nam (Qun 12, TP.HCM)  
trên cơ skt quphân tích dòng vt cht &  
năng lưꢗng;  
Các công ñon chbin chính trong quy  
trình sn xut bia bao gm: (i)chun b, (ii)nu  
mch nha, (iii) lên men bia, (iv) hoàn thin (lc  
bia, bão hoà CO2…) và (v) ñóng chai thanh  
trùng (  
- Xây dng btiêu chí ñánh giá khnăng  
áp dng và ltrình nhân rng mô hình.  
Xây dng bgii pháp tích hp BAT-  
ZETS  
Hình 4).  
Dòng thi tquy trình sn xut tn ti cꢈ  
03 dng: rn, lng và khí. Các vn ñꢙ môi  
trưꢁng cn quan tâm ñꢋi vi ngành sn xut bia  
bao gm:  
Trên cơ scác ni dung ca BAT và  
ZETS, stương quan gia các ni dung thuc  
hai nhóm gii pháp ñưꢗc thit lp nhm phân  
ñꢞnh mt cách tương ñꢋi nhng ñim khác bit  
cũng như tương ñꢋi ñꢑng nht vni dung  
(Hình 2), nhm xây dng bgii pháp tích kt  
BAT – ZETS toàn din và hiu quca tng  
gii pháp riêng rthuc BAT và ZETS ban ñꢘu  
(Hình 3). Tng ni dung gii pháp thuc BAT  
– ZETS chnhn mnh và/hoc thhin hiu  
quꢈ ñꢋi vi mt hoc mt vài ñim nht ñꢞnh  
trong quy trình sn xut nói riêng và trong sut  
vòng ñꢁi sn phm nói chung.  
1. Lưu lưꢗng nưꢇc thi ln và ti lưꢗng  
cht ô nhim ñáng k(Bng 1).  
2. Tiêu thnhiu nưꢇc và khá nhiu  
năng lưꢗng cho sn xut (Bng 2).  
3. Vn ñꢙ mùi tnhà lên men và phát  
thi khí tni hơi,  
Các cht thi rn bao gm hèm (cn sinh  
khi, men dư…), cht trlc…  
Trang 78  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
TP CHÍ PHÁT TRIN KH&CN, TP 13, SM2 - 2010  
Hình 1. Sơ ñꢑ các bưꢇc nghiên cu chính  
04 mi tương quan phthuc (ký hiu mũi  
tên ta d): mang ý nghĩa lng ghép bao  
hàm ln nhau;  
09 mi tương quan btr(ký hiu ñưꢁng  
gch màu cam): ñóng vai trò bsung cho  
nhau.  
Hình 2. Sơ ñꢑ và kt quxác ñꢞnh tính cht tương quan ni dung ZETS và BAT  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
Trang 79  
Science & Technology Development, Vol 13, No.M2- 2010  
Hình 3. Các ni dung cơ bn thuc bgii pháp tích hp BAT-ZETS  
Hình 4. Sơ ñꢑ ñꢘu vào – ñꢘu ra cho tng công ñon chính trong công nghsn xut bia  
Trang 80  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
TP CHÍ PHÁT TRIN KH&CN, TP 13, SM2 - 2010  
Cơ hi hưꢇng ñꢃn không phát thi ñưꢗc  
công tác xlý cht thi BVMT thông qua các  
gii pháp BAT – ZETS phù hp và cthnhư  
sau:  
xác ñꢞnh trên cơ shin trng công nghvà các  
vn ñꢙ môi trưꢁng ñáng quan tâm, hin trng  
Bng 1. Đꢏc tính nưꢇc thi sn xut ca mt snhà máy bia Vit Nam  
NM Bia  
NM Bia Sài  
Gòn  
Mc hin ti ꢜ  
Vit Nam  
6 – 8  
TCVN 5945 – 2005  
Thông sꢘ  
NM Bia VN  
Huꢗ  
-
A
B
pH  
9,66  
780  
1.712  
378  
3,95  
10,5  
-
4.5 – 5.0  
1.700–2.700  
3.500–4.000  
250–300  
20 – 40  
6 – 9  
30  
50  
50  
4  
5,5 - 9  
50  
80  
100  
6  
BOD, mg/l  
COD, mg/l  
SS, mg/l  
-
900–1.400  
1.700–2.200  
500 – 600  
30  
1.400  
842  
39  
27  
-
Σ P, mg/l  
Σ N, mg/l  
N-NH3, mg/l  
NH4+, mg/l  
-
12 – 15  
13 - 16  
5  
15  
(Ngun: tng hp)  
Bng 2. Đꢞnh mc tiêu thnguyên liu và phát sinh cht thi ca sn xut bia ñóng chai  
Đꢌnh mc nhiên liu/Cht thi  
Nưꢇc (m3/m3 bia)  
CN truyn thng  
CN trung bình  
BAT  
4
20 – 35  
390  
7 – 15  
250  
Nhit (MJ/100 lít bia)  
Đin (kWh/100 lít bia)  
Malt/nguyên liu thay thmalt  
(kg/100 lít bia)  
150  
20  
16  
8 – 12  
18  
0,5  
16  
0,25  
15  
0,1  
80  
NaOH (kg/100 lít bia)  
Cht trlc Kieselguhr (g/100lít  
bia)  
570  
255  
Nưꢇc thi (m3/m3 bia)  
18 – 28  
5,5 – 12  
2,5  
Bng 3. Gii pháp BAT – ZETS ñꢙ xut áp dng cho ngành bia Vit Nam hưꢇng ñꢃn không phát thi  
TT  
Gii pháp  
Đꢁ xut  
Ghi chú  
1
Sn xut sch hơn và hiu sut sinh thái  
Đưꢗc nhìn nhn là gii pháp mang tính chꢍ  
ñꢎo  
2
Cng sinh công nghip, sinh thái công  
nghip và nhóm công nghip  
Khthi hơn ñꢋi vi các cơ ssn xut ñꢘu  
tư mi theo quy hoch công nghip thân  
thin môi trưꢁng  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
Trang 81  
Science & Technology Development, Vol 13, No.M2- 2010  
3
Thit ksn phm, thay ñꢡi hành vi  
ngưꢁi tiêu dùng mang tính sinh thái  
Tn dng và tái chꢃ  
Chưa mang tính ưu tiên và cn thi gian dài  
4
5
6
7
Gii pháp mang tính chꢍ ñꢎo  
Hthng sinh hc tích hp  
Tài nguyên tngun có thtái to  
Hoá hc xanh  
Chưa khthi lm trong ñiu kin Vit Nam  
(như trên)  
Chyu là nguyên tc sdng an toàn hoá  
cht và chuyn ñꢡi sdng hoá cht ít ñꢂc  
hi & an toàn MT hơn  
8
Sdng công nghít phát sinh cht  
thi  
Chyu là ci tin bng gii pháp lp ñꢏt  
thêm thit bthu hi… (khthi trong ñiu  
kin VN)  
9
Áp dng các quy trình/phương  
pháp/phương tin ñang trin khai áp  
dng thành công quy mô công nghip  
Ci tin và thay ñꢡi công nghsn xut  
nưꢇc ta vn ñꢙ này còn khá mi m, manh  
mún nu có áp dng nên không khthi lm.  
10  
11  
Phn ln công nghsn xut bia VN ñꢙu  
nhp khu, và vn ñꢙ bí quyt công nghmà  
gii pháp này chưa khthi lm.  
Ngăn nga và gim thiu tác ñꢂng ca  
cht thi lên môi trưꢁng  
Phtrbi các gii pháp trên, vưꢗt ra ngoài  
khuôn viên mt cơ ssn xut bia nên cn  
có cơ chchính sách ca cơ quan qun lý  
nhà nưꢇc  
12  
13  
Ngăn nga ri ro và hu qulên môi  
(như trên)  
trưꢁng  
Bn cht, tác ñꢂng và lưꢗng cht thi  
(như trên)  
phát sinh  
Như vy, 09/13 ni dung gii pháp tích  
hp BAT – ZETS ñưꢗc nhn ñꢞnh phù hp áp  
dng cho ngành sn xut bia Vit Nam, vi  
nhng mc ưu tiên và mc khthi áp dng  
khác nhau.  
Bng 4. Tóm lưꢗc các cơ hi hưꢇng ñꢃn không phát thi cho ngành bia Vit Nam  
Nhóm cơ hi  
Năng lưꢗng  
Nưꢇc  
Slưꢔng  
12  
9
Nưꢇc thi  
Cht thi rn  
Khác  
7
1
5
Tng sꢋ  
34  
Trang 82  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
TP CHÍ PHÁT TRIN KH&CN, TP 13, SM2 - 2010  
Khác  
15%  
Cht thi rn  
3%  
Năng lưꢄng  
35%  
Nưꢀc thi  
21%  
Nưꢀc  
26%  
Cơ hi hưꢇng ñꢃn không phát thi ñáng kꢐ  
nht là các cơ hi liên quan ñꢃn năng lưꢗng, kꢃ  
ñꢃn là nưꢇc… và cui cùng là 01 gii pháp ñꢋi  
vi CTR  
3. KT QUVÀ THO LUN  
Mô hình không phát thi ñꢁ xut cho  
Nhà máy bia Vit Nam, Qun 12, TP.HCM  
(VBL)  
Nhà máy Bia Vit Nam là doanh nghip  
liên doanh vi nưꢇc ngoài (VN chim 40%  
vn) ta lc ti phưꢁng Thi An, qun 12,  
TP.HCM vi 400 công nhân viên. Doanh  
nghip ñꢎt ISO 9001 – 2000 và HACCP vào  
tháng 03/2000 và ISO 14001- 2004 năm 2007.  
VBL ñưꢗc ñánh giá là mt trong nhng doanh  
nghip có vn ñꢘu tư nưꢇc ngoài hot ñꢂng  
hiu qunht ti Vit Nam ñꢑng thi ñóng góp  
nhiu cho ngân sách ca nhà nưꢇc và hot ñꢂng  
xã hi.  
Nhn ñꢞnh các gii pháp cn áp dng cũng  
như các thit bcn ñꢘu tư thêm nhm hưꢇng  
ti mc tiêu KPT cho VBL ñưꢗc thc hin trên  
cơ scác thông tin cơ bn vkt quphân tích  
dòng vt cht & năng lưꢗng cũng như tình hình  
áp dng các bin pháp quay vòng, tái sinh tái  
chvà TKNL ñang ñưꢗc áp dng trong Nhà  
máy.  
Tm ly ranh gii ca VBL ñꢐ phân ñꢞnh,  
ni dung này sꢦ ñưꢗc xem xét thai góc nhìn:  
(i)mô hình KPT ca VBL xét tmôi trưꢁng  
ngoài (không tác ñꢂng tiêu cc lên các thành  
Trang 83  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
Science & Technology Development, Vol 13, No.M2- 2010  
phn môi trưꢁng xung quanh Nhà máy) và  
(ii)mô hình KPT ca VBL xét tbên trong (các  
nlc quay vòng cht thi trong ni bNhà  
máy, TKNL, ti ưu hoá quá trình sn xut…).  
Bi ththng lc bi khu nghin chꢍ  
yu là bi nguyên liu nên ngoài hthng hút  
bi bo ñꢈm môi trưꢁng lao ñꢂng và tránh phát  
sinh ra môi trưꢁng ngoài cn có bin pháp thu  
hi bi bsung vào nguyên liu cho quy trình  
sn xut, gim tiêu hao nguyên vt liu;  
ngành sn xut bia là nhm mc ñích xác ñꢞnh  
khnăng áp dng KPT hay không ca tng  
nhóm ñꢋi tưꢗng doanh nghip cththuc  
ngành bia trong ñiu kin Vit Nam.  
Bng ñánh giá bao gm 5 ct, các ct bao  
gm: (i)Stht, (ii)Tiêu chí, (iii)Trng sꢋ  
(cho tng nhóm cơ ssn xut phân loi theo  
mc hin ñꢎi vcông nghsn xut), (iv)Đim,  
và (v)Tng ñim.  
Nưꢇc thi sau khi ñꢎt chun thi thay vì  
thi ra rch Bàu Cát có thtn dng và khai  
thác thì giá trtăng thêm bng phương thc sꢕ  
dng làm nưꢇc tưꢇi cho nông nghip hoc  
dùng ñꢐ nuôi cá ngay ti khu vc phưꢁng Thi  
An, Q.12.  
Nhưng ñꢐ có thtn dng hiu quhơn,  
ñꢋi vi phm vi bên ngoài Nhà máy, nghiên  
cu kin ngh02 gii pháp bsung (Hình 5).  
Bên trong nhà máy, kt quphân tích ni  
quy trình (dòng năng lưꢗng và dòng vt cht)  
ñꢐ xác ñꢞnh các gii pháp ñáp ng cơ hi  
hưꢇng ti KPT cho VBL, cthlà 08 bin  
pháp cn áp dng, phân thành nhóm vi mc  
ưu tiên áp dng cao và nhóm gii pháp có mc  
ưu tiên áp dng thp hơn như Hình 6 vi kinh  
phí ñꢘu tư ưꢇc tính khong 77,7 tꢄ ñꢑng2.  
Tiêu chí áp dng khnăng áp dng và  
nhân rng mô hình  
Mc ñích xây dng btiêu chí ñánh giá  
khnăng áp dng mô hình KPT theo phương  
pháp cho ñim ñꢋi (Bng 5) vi doanh nghip  
2
ñꢘu tư ban ñꢘu cho mt strang thit blp ñꢏt bsung  
vào quy trình, ngoài ra còn có chi phí ñào to nhóm vn  
hành, chi phí duy tu bo dưꢧng, chi phí vn hành…  
Trang 84  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
TP CHÍ PHÁT TRIN KH&CN, TP 13, SM2 - 2010  
Hình 5. Mi liên hvà tính cht tác ñꢂng ra môi trưꢁng ca các dòng thi ra ngoài khuôn viên VBL và kin nghꢞ  
ñiu chnh  
Gii pháp ưu tiên áp dng cao  
Hthng pin năng lưꢗng mt tri  
Gii pháp ưu tiên áp dng thp  
Thit blc bi hoc cyclone ñꢐ thu hi bi nguyên liu  
& bi tcông ñon xay nghin nguyên liu  
Thu hi dch nha loãng  
Lp ñꢏt bsung máy phát ñin chy bng khí sinh hc  
(chyu là CH4) ñꢐ cp bsung năng lưꢗng  
Quay vòng nưꢇc ngưng bsung vào nưꢇc cp lò  
hơi  
Lp ñꢏt thit bthu hi xút nhm trung hòa nưꢇc thi có  
pH cao tkhâu ra chai  
Lp ñꢏt btrao ñꢡi nhit và hthng bn cha, bơm  
nưꢇc nóng  
Lp ñꢏt thit btách CH4 và CO2 trong khí biogas  
sinh ra tHT XLNT cho mc ñích tái sinh năng  
lưꢗng  
5 gii pháp  
3 gii pháp  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
Trang 85  
Science & Technology Development, Vol 13, No.M2- 2010  
Hình 6. Xác ñꢞnh các gii pháp cn thit nhm hưꢇng ti KPT cho VBL và phân ñꢞnh ưu tiên áp dng  
Trang 86  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
TP CHÍ PHÁT TRIN KH&CN, TP 13, SM2 - 2010  
Bng 5. Thang ñim và kt quꢈ ñánh giá khnăng áp dng mô hình KPT và kt quꢈ ñánh giá cho VBL  
Trng sꢘ  
Tng  
ñim  
Đim  
STT Tiêu chí  
(1) (2) (3)  
(VBL)  
(VBL)  
I
Nhóm tiêu chí vkthut và môi trưꢤng  
I.1  
I.2  
I.3  
I.4  
I.5  
I.6  
II  
Mc hin ñꢎi vcông nghsn xut  
1
1
2
1,5  
2
3
2
2
3
2
2
10  
9
30  
18  
18  
30  
18  
18  
Tltit kim năng lưꢗng trong quy trình sn xut  
Tlquay vòng và tái sdng dòng thi trong quy trình sn xut  
Xây dng hthng QLMT chuyên bit (như ISO 14001)  
Mc tuân thcác quy ñꢞnh vBVMT ñꢞa phương  
Có XLNT tp trung hay không và hiu quxlý  
Tiêu chí vkinh tvà xã hi  
9
1
1
2
2
10  
9
1,5  
3
9
II.1 Hiu qukinh hot ñꢂng ca CSSX  
1,5  
1,5  
1
2
2
3
3
2
2
10  
9
30  
18  
II.2 Mi quan tâm ca doanh nghip ñꢋi vi ngưꢁi lao ñꢂng  
II.3 Nhn thc và cam kt ca Ban lãnh ñꢎo vnhu cu và scn thit áp  
dng mô hình tin ti KPT cho CSSX  
8
8
16  
16  
II.4 Ý thc và chính sách phát trin ngun nhân lc  
Tng ñim  
2
2
2
212  
Ghi chú:  
(1) CSSX có mc hin ñꢎi công nghthp  
(2) CSSX có mc hin ñꢎi công nghtrung bình  
(3) CSSX có mc hin ñꢎi công nghcao (ví dnhư VBL ñưꢗc ñánh giá trong nghiên cu).  
Trong ñó:  
áp dng ca tiêu chí, mc ñꢂ ñóng góp/hiu  
quꢈ ñem li ca vic thc hin tiêu chí ñꢃn  
công tác BVMT nói chung trong CSSX;  
- Đim ñánh giá ñưꢗc cho theo mc ñꢂ  
(hay phn trăm) ñꢎt ñưꢗc ca tng tiêu chí ñꢙ  
ra, cho ñim tng tiêu chí theo thang ñim ti  
ña là 10. Có 4 mc ñim: vi mc cao sꢋ ñim  
ñưꢗc ly t8 trlên, mc khá ñim t6 ñꢃn 8,  
mc trung bình ñim t4 ñꢃn 6 và mc thp  
ñim t4 trxung;  
- Sthtlà thtln lưꢗt ca các tiêu  
chí;  
chí;  
- Tiêu chí là ct nêu ni dung tng tiêu  
- Trng slà hsꢋ ñánh giá mc ñꢂ quan  
trng ca tiêu chí. Trng sꢋ ñưꢗc cho ñim t1  
ñꢃn 3 theo mc ñꢂ tăng dn vi tính quan  
trng/trng ñim ca tiêu chí ñó. Trng sꢋ  
ñưꢗc ñánh giá da trên mc ñꢂ thưꢁng xuyên  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
Trang 87  
Science & Technology Development, Vol 13, No.M2- 2010  
- Ct cui cùng là kt qu. Ct này ñưꢗc  
tính bng ñim ñꢎt ñưꢗc nhân vi trng s.  
Kt lun cui cùng vkhnăng áp dng  
mô hình KPT da trên tng ñim thu ñưꢗc như  
sau:  
4. KT LUN VÀ ĐꢥNH HƯꢉNG  
NGHIÊN CU TIP THEO  
Thc ttình hình sn xut và hin trng  
phát sinh các vn ñꢙ môi trưꢁng ñã làm xut  
hin mt nhu cu bc thit vmt quy trình  
qun lý và công nghtích kt hu hiu và toàn  
din hưꢇng ñꢃn phát trin bn vng cho các  
doanh nghip ngành bia Vit Nam. Mô hình  
không phát thi ñưꢗc ñꢞnh hình tcác gii pháp  
phù hp trong bgii pháp BAT-ZETS ñáp  
ng tt cho nhu cu này. Bài báo ñã áp dng cꢖ  
thmô hình không phát thi ñꢙ xut cho mt  
trưꢁng hp cthlà Nhà máy Bia Vit Nam  
(qun 12, TP.HCM) Trong ñó xác ñꢞnh rõ các  
khnăng có thquay vòng và tn dng các  
dòng năng lưꢗng, dòng vt cht trong ni vi  
quy trình sn xut nhm mc ñích tit gim nhu  
cu bsung tcác ngun bên ngoài cũng như  
gim thiu nhu cu bcht thi ra môi trưꢁng  
ngoài, hưꢇng ti không phát thi. Bên cnh ñó,  
bài báo ñã ñꢙ ra gii pháp trin khai áp dng  
mô hình vi mc ưu tiên tin hành và ưꢇc tính  
chi phí ñꢘu tư sơ bcũng như xây dng mt bꢂ  
tiêu chí ñánh giá khnăng áp dng nhân rng  
mô hình cho các ñꢋi tưꢗng doanh nghip thuc  
ngành ngh, cùng vi ltrình thc hin kin  
ngh.  
T200 - 240 ñim: có khnăng áp dng  
thành công mô hình KPT;  
T120 – 199 ñim: có tim năng áp  
dng mô hình KPT, cn ñánh giá klưꢧng hơn  
các gii pháp xem xét áp dng theo ltrình rõ  
ràng, cn thi gian dài;  
T40 - 119 ñim: khnăng áp dng  
thành công mô hình KPT thp;  
< 40 ñim: khnăng áp dng thành công  
mô hình KPT là rt hn ch.  
Theo ñó thì trưꢁng hp Nhà máy Bia Vit  
Nam, tng ñim ñꢎt ñưꢗc theo ñánh giá cho  
ñim theo tiêu chí trên là 212 ñim, nm trong  
khong ñim 200 – 240 ñim. Điu này mt ln  
na khng ñꢞnh tim năng áp dng thành công  
mô hình KPT cho VBL.  
Kt thúc nghiên cu này, mt ltrình trin  
khai nhân rng mô hình ñưꢗc ñꢙ xut bt ñꢘu  
bng vic ñiu tra cơ bn nhm xây dng phân  
tích dòng vt cht và năng lưꢗng phc vcho  
vic xác ñꢞnh các cơ hi áp dng tng gii pháp  
cthtrong bgii pháp tích kt BAT-ZETS,  
áp dng thnghim 03 nhà máy bia ñꢎi din  
cho 03 mc ñꢂ công nghcao, trung bình và  
thp, ñánh giá hiu qu& có bin pháp ci tin  
liên tc… song hành cùng các bin pháp htrꢗ  
khác như chun bngun vn vtài chính,  
nhân lc, công nghcho vic trin khai nhân  
rng mô hình.  
Bên cnh nhng kt quthu nhn ñưꢗc,  
mt vài suy nghĩ ñꢞnh hưꢇng mra cho  
hưꢇng nghiên cu này bao gm:  
- Đꢋi tưꢗng la chn nghiên cu ñin  
hình – Nhà máy Bia Vit Nam, Q.12, TP.HCM  
– là mt trong nhng nhà máy bia hin ñꢎi nht  
Vit Nam nên tim năng hưꢇng ti mc tiêu  
không phát thi là hoàn toàn có th. Nhưng ñây  
Trang 88  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
TP CHÍ PHÁT TRIN KH&CN, TP 13, SM2 - 2010  
chưa phi là ñꢋi tưꢗng thuc nhóm CSSX bia  
hành và duy trì cũng như li ích kinh tca mô  
hình khi trin khai áp dng và ñánh giá hiu  
qu& khnăng duy trì cũng như ci tin liên  
tc hiu qutrên tinh thn “khép vòng” ti ña  
nht có th, trong ñiu kin TP.HCM – Vit  
Nam.  
phbin nht nưꢇc ta, mà là nhóm các CSSX  
có quy mô va và nhvi các vn ñꢙ vmôi  
trưꢁng cp thit hơn;  
- Cn tin ñꢃn vic tính toán cthhơn  
vtlnăng lưꢗng tái sinh có thtn dng,  
sut ñꢘu tư bsung trang thit b, chi phí vn  
RESEARCH ON PROPOSING ZERO EMISSION/WASTE MODEL AND  
CRITERION FOR BREWING ENTERPRISES UNDER VIETNAM CONDITIONS  
AIMING TO SUSTAINABLE DEVELOPMENT  
Nguyen Thi Doan Trang, Le Thanh Hai  
Institute for Environment and Resources, VNU-HCM  
ABSTRACT: Vietnam brewing is a well developed industry, which makes big contribution to the  
development of the countrry. On the other hand, the industry magnifies the environmental problem  
including waste (solid, gas and liquid) and energy consumption (fossil fuel in brief). Based on “zero  
emission/waste” principle and the analysis of the integrated BAT – ZETS measures (with optimization  
of process, upsizing and recycling etc.) This study aims to close-the-circle initiative of “zero  
emission/waste” in general shows its feasibility in this field, through “zero waste/emission model”. In  
this paper, the suggested zero waste/emission model for Vietnam Brewery Ltd, Dist.12, HCM City – the  
research’s case study – is established in order to improve clearer the efficiency and feasibility of  
suitable zero waste/emission model application for Vietnam brewing industry. In accordance with the  
suggested model, a set of zero emission/waste model application assessment criterios has been  
developed. The duty of this set of criterios is to define the brewing unit to be feasibility in “installing”  
this model, or not.  
Key words: zero waste/emission, brewing industry, criteria, zero emission model, Vietnam  
Brewery Limited (VBL).  
enhance materials recycling (June 2003).  
ts/industry/corporate/eecp/case-  
TÀI LIU THAM KHO  
[1].Australian Department of Environment  
and Water resources. Cascade brewery  
company: using technology modification  
to reduce energy and water use and  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
studies/cascade-brewery.html)  
Trang 89  
Science & Technology Development, Vol 13, No.M2- 2010  
[2].Australian Department of Environment  
and Water resources. Cascade brewery  
company: using technology modification  
to reduce energy and water use and  
enhance materials recycling (June 2003).  
ts/industry/corporate/eecp/case-  
[8].Hans Schnitzer. Zero Emission Research  
in Austria – Background and case studies.  
Lecture. Institute of Process Technology.  
WP on Resource Efficient and Sustainable  
Systems. Graz University of Technology.  
Austria (2006)  
[9].Le Tuan Phong. Thanh Hoa brewery case  
study on CDM model project. Science and  
studies/cascade-brewery.html)  
[3].Công ty liên doanh Nhà máy Bia Vit  
Nam. Báo cáo ñánh giá tác ñꢋng môi  
trưꢎng bsung Dán nâng công sut tꢘ  
150 triu lít lên 230 triu lít bia/năm  
(01/2008)  
Technolody  
Department.  
Vietnam’s  
EE&C Office. Ministry of Industry (Jul  
2006)  
[10].Molly Farrell Tuker by courtesy of  
Biocycle-Advancing composting, organic  
recycling & renewable energy. Becoming  
a zero emission brewery (Feb 2007)  
[4].Envirowise. Environmental Technology  
Best Practice Program: Reducing water  
and effluent cost in breweries. GG135  
Guide.  
[11].Multilateral  
Investment  
Guarantee  
Agency. Environmental Guidelines for  
breweries (1997)  
[5].Envirowise. Environmental Technology  
Best  
minimisation in the food and drink  
industry. GG349 Guide  
Practice  
Program:  
Water  
[12].P.T. Anastas, C.A. Farris (Eds.). Benign by  
Design: Alternative Synthetic Design for  
Pollution Prevention. Oxford University  
Press, New York (1994)  
/water_minimisation)  
[13].Pham Hoang Luong. Promoting energy  
efficiency and conversation in brewing  
industry of Vietnam. Ministry of Industry  
and Hanoi University of Technology  
training on energy management. 17-20th  
October 2007.  
[6].Ernst Worrell, Christian Galitsky, Nathan  
Martin. Energy efficiency opportunities in  
the brewing industry. Lawrence Berkeley  
National Laboratory. MS: 90-4000, One  
Cyclotron Road, Berkeley, CA 94720,  
USA.  
[14].The Brewers of Europe. Guidance Note  
for establishing BAT in the brewing  
industry (Oct 2002)  
[7].European  
Commission.  
Integrated  
Pollution Prevention and Control-Draft  
reference document on Best Available  
Techniques in the brewery industry  
(March 2002)  
[15].Tran Dinh Thanh. Cleaner Production  
Activities and waste water treatment  
technology transfer in beer industry.  
Trang 90  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
TP CHÍ PHÁT TRIN KH&CN, TP 13, SM2 - 2010  
Research Institute of Brewing. Hanoi-  
[17].US-EPA. Draft Best Available Techniques  
for the brewing, malting & distilling  
sector. Final draft (Oct 2006)  
Vietnam (Sep 2004)  
[16].UNEP. Beer production-audit and  
reduction manual for industrial emissions  
and wastes (1998)  
Bn quyn thuc ĐHQG-HCM  
Trang 91  
pdf 16 trang yennguyen 11/03/2024 310
Bạn đang xem tài liệu "Nghiên cứu đề xuất mô hình và xây dựng bộ tiêu chí đánh giá khả năng hướng tới không phát thải cho doanh nghiệp ngành sản xuất bia trong điều kiện Việt Nam", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • pdfnghien_cuu_de_xuat_mo_hinh_va_xay_dung_bo_tieu_chi_danh_gia.pdf