Đề tài Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ muối đến hiệu quả xử lý nước thải từ quy trình sản xuất nước tương bằng công nghệ UASB

NGHIEÂN CÖÙU AÛNH HÖÔÛNG CUÛA NOÀNG ÑOÄ

MUOÁI ÑEÁN HIEÄU QUAÛ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI TÖØ

QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT NÖÔÙC TÖÔNG

BAÈNG COÂNG NGHEÄ UASB

MUÏC LUÏC

DANH SAÙCH CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT ...................................................................... i

DANH SAÙCH CAÙC BAÛNG................................................................................... ii

DANH SAÙCH CAÙC HÌNH ................................................................................... iii

CHÖÔNG 1: MÔÛ ÑAÀU...........................................................................................1

1.1.ꢀTÍNH CAÀN THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI ...............................................................2

1.2.ꢀMUÏC TIEÂU - NOÄI DUNG – PHÖÔNG PHAPÙ NGHIEÂN CÖÙU...................2

1.2.1.ꢀ Muïc tieâu............................................................................................2

1.2.2.ꢀ Noäi dung............................................................................................3

1.2.3.ꢀ Phöông phaùp nghieân cöùu...................................................................3

1.3.ꢀPHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU ...........................................................................3

1.4.ꢀYÙ NGHÓA KHOA HOÏC CUÛA ÑEÀ TAØI ........................................................3

1.5.ꢀNHU CAÀU KINH TEÁ XAÕ HOIÄ ....................................................................4

CHÖÔNG 2: TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC THAÛI TÖØ QUAÙ TRÌNH SAÛN XUAÁT

NÖÔÙC TÖÔNG ................................................................................5

2.1.ꢀHIEÄN TRAÏNG SAÛN XUAÁT NÖÔÙC TÖÔNG TAÏI VIEÄT NAM ..................6

2.1.1.ꢀ Hieän traïng saûn xuaát...........................................................................6

2.1.2.ꢀ Hieän traïng moâi tröôøng.....................................................................11

2.1.2.1.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Moâi tröôøng khoâng khí...........................................................................11

2.1.2.2.ꢀ

2.1.2.3.ꢀ

Chaát thaûi raén......................................................................11

Moâi tröôøng nöôùc ................................................................12

2.2.ꢀTHAØNH PHAÀN VAØ TÍNH CHAÁT NÖÔÙC THAÛI TÖØ QUAÙ TRÌNH SAÛN

XUAÁT NÖÔÙC TÖÔNG..............................................................................12

2.2.1.ꢀ Thaønh phaàn .....................................................................................12

2.2.2.ꢀ Tính chaát .........................................................................................13

2.3.ꢀMOÄT SOÁ ÑEÀ XUAÁT NHAÈM XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI TÖØ QUAÙ TRÌNH SAÛN

XUAÁT NÖÔÙC TÖÔNG..............................................................................13

CHÖÔNG 3: TOÅNG QUAN VEÀ PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI ÖÙNG

DUÏNG MOÂ HÌNH UASB ..............................................................15

3.1. QUAÙ TRÌNH SINH HOÏC KÒ KHÍ..............................................................16

3.1.1. Toång quan .......................................................................................16

3.1.2. Caùc coâng ngheä xöû lyù kò khí..............................................................19

3.1.2.1. Quaù trình phaân huyû kò khí xaùo troän hoanø toaøn........................19

3.1.2.2. Quaù trình tieáp xuùc kò khí ........................................................20

3.1.2.3. UASB......................................................................................20

3.1.2.4. Loïc kò khí (Giaù theå coá ñònh doøng chaûy ngöôïc donø g)...............21

3.1.2.5. Quaù trình kò khí baùm dính xuoâi doøng (Vaùch ngaên) .................21

3.1.2.6. Quaù trình kò khí taàng giaù theå lô löûng.......................................22

3.2. QUAÙ TRÌNH XÖÛ LYÙ UASB .....................................................................22

3.2.1. Toång quan veà UASB........................................................................22

3.2.1.1. BEÅ UASB ...............................................................................22

3.2.1.2. Söû duïng biogas.......................................................................24

3.2.1.3. Ñieàu kieän ñeå UASB hoaït ñoäng toát .........................................26

3.2.2.ꢀ Quaù trình phaùt trieån coâng ngheä UASB............................................26

3.2.3.ꢀ Öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm cuûa vieäc xöû lyù nöôùc thaûi baèng coâng ngheä

UASB..............................................................................................27

3.2.4.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Khôûi ñoäng moâ hình UASB.........................................................................28

3.2.4.1.ꢀ Buøn nuoâi caáy ban ñaàu.............................................................28

3.2.4.2.ꢀ Nhieät ñoä..................................................................................30

3.2.4.3.ꢀ pH...........................................................................................30

3.2.4.4.ꢀ Nöôùc thaûi................................................................................30

3.2.4.5.ꢀ Haøm löônï g chaát höõu cô ..........................................................30

3.2.4.6.ꢀ Khaû naêng phaân huyû sinh hoïc cuûa nöôùc thaûi............................31

3.2.4.7.ꢀ Chaát dinh döôõng .....................................................................31

3.2.4.8.ꢀ Haøm löônï g caën lô löûng ...........................................................31

CHÖÔNG 4: XAÂY DÖÏNG VAØ VAÄN HAØNH MOÂ HÌNH XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI

TÖØ QUAÙ TRÌNH SAÛN XUAÁT NÖÔÙC TÖÔNG BAÈNG PHÖÔNG

PHAÙP UASB....................................................................................32

4.1.ꢀCÔ SÔÛ THÖÏC NGHIEÄM ÑEÅ XAÂY DÖÏNG MOÂ HÌNH .............................33

4.1.1.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Moät soá nghieân cöùu xöû lyù nöôùc thaûi cuaû cacù ngaønh thöïc phamå öùng

duïng moâ hình UASB.........................................................................33

4.1.1.1.ꢀNghieân cöùu xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp thöïc phaåm giaøu protein

vaø chaát beùo baèng beå phaûn öùng kò khí doøng ngöôïc UASB ña giai

ñoaïn öa nhieät. ..........................................................................33

4.1.1.2.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Xöû lyù nöôùc thaûi töø quy trình cheá bieán tinh boät saén baèng coâng

ngheä UASB..............................................................................36

4.1.1.3.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Nghieân cöùu xöû lyù nöôùc thaûi saûn xuaát tinh boät saén thu Biogas

baèng heä thoáng UASB. ..............................................................38

4.1.2.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Löïa choïn caùc thoâng soá ...............................................................................41

4.2.ꢀXAÂY DÖÏNG MOÂ HÌNH NGHIEÂN CÖÙU ...................................................41

4.2.1.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Ñoái töôïng nghieân cöùu.................................................................................41

4.2.2.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Laáy maãu ....................................................................................................41

4.2.3.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Moâ hình thí nghieäm coät UASB ..................................................................42

4.2.4.ꢀ Hoaù chaát phaân tích ñònh löôïng ........................................................43

4.3.ꢀPHÖÔNG PHAÙP PHANÂ TÍCH ..................................................................43

4.4.ꢀVAÄN HAØNH MOÂ HÌNH ............................................................................44

CHÖÔNG 5: KEÁT QUAÛ VAØ NHAÄN XEÙT ........................................................46

5.1. PHAÀN THÖÙ NHAÁT ...................................................................................48

5.1.1.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Giai ñoaïn 1: ...............................................................................................48

5.1.2.ꢀ

Giai ñoaïn 2:..................................................................51

5.1.3.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Giai ñoaïn 3: ...............................................................................................54

5.1.4.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Keát quaû .....................................................................................................56

5.1.5.ꢀ

58

Keát luaän ...............................................................................

5.2.ꢀPHAÀN THÖÙ HAI........................................................................................59

5.2.1.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Giai ñoaïn 1.................................................................................................59

5.2.2.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Giai ñoaïn 2.................................................................................................62

5.2.3.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Giai ñoaïn 3.................................................................................................64

5.2.4.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Keát quaû .....................................................................................................66

5.2.5.ꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁꢁ

Keát luaän .....................................................................................................68

CHÖÔNG 6: KEÁT LUAÄN VAØ PHÖÔNG HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN...................69

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

DANH MUÏC CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT

1)ꢀ BOD (Biochemical Oxygen Demand) – Nhu caàu oxy sinh hoaù

2)ꢀ COD (Chemical Oxygen Demand) – Nhu caàu oxy hoaù hoïc

3)ꢀ EGSB (Expanded Granular Sludge Bed) – Lôùp buøn môû roäng

4)ꢀ GSS (Gas Solids Separator ) – Taùch khí raén

5)ꢀ HRT (Hydraulic Retention Times) – Thôøi gian löu nöôùc

6)ꢀ IC (Interal Circulation) - Löu thoâng tuaàn hoaøn beân trong

7)ꢀ MS – UASB (Up – flow Anaerobic Sludge Blanket Multi Stage) - Beå sinh hoïc

kò khí doøng chaûy ngöôïc qua lôùp buøn nhieàu baäc

8)ꢀ SS – Solid Suspension – Chaát raén lô löûng

9)ꢀ SMA – Hoaït tính methane

10)ꢀTSS – Total Solid Suspension – Chaát raén lô löûng toång coäng

11)ꢀUASB (Up – flow Anaerobic Sludge Blanket)- Beå sinh hoïc kò khí doøng chaûy

ngöôïc qua lôùp buøn

12)ꢀVSS – Vaporize Solid Suspension – Chatá raén lô löûng bay hôi

13)ꢀVSV – Vi sinh vaät

ꢀ

ꢁꢀ

ꢂꢃꢄꢅꢀꢆꢇꢈꢅꢀꢈꢇꢈꢀꢉꢊꢄꢋꢀ

ꢀ

DANH SÁCH CÁC BẢNG

ꢀ

Bảng 1. ꢌꢍꢎꢀꢏꢐꢏꢑꢀꢍꢒaꢀꢓaꢏꢀꢔꢕaꢀꢈꢖ_ꢗꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢏꢙꢚꢔꢀ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢗꢜꢀ

Bảng 2: ꢈꢝꢔꢀꢞoꢟꢁꢀꢠꢡꢏꢀꢏuꢢꢁꢀꢔꢣꢤꢀꢠaꢏꢀꢥꢦuꢀꢔꢍoꢀꢠꢧꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀꢫꢬꢀꢫꢍꢭꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢗꢮꢀ

Bảng 3. ꢯꢍꢰꢏꢍꢀꢱꢍꢦꢏꢀꢥꢲꢔꢀꢓꢘꢙꢏꢑꢀꢔꢕaꢀꢏꢙꢚꢔꢀꢓꢍꢎꢁꢀꢓꢳꢀꢴuꢤꢀꢓꢘꢵꢏꢍꢀꢶꢎꢏꢀꢨuꢣꢓꢀꢠꢝꢏꢍꢀ

ꢀꢥꢷuꢛ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢸꢹꢀ

Bảng 4. ꢯꢍꢰꢏꢍꢀꢱꢍꢦꢏꢀꢥꢲꢔꢀꢓꢘꢙꢏꢑꢀꢔꢕaꢀꢏꢙꢚꢔꢀꢓꢍꢎꢁꢀꢓꢳꢀꢴuꢤꢀꢓꢘꢵꢏꢍꢀꢶꢎꢏꢀꢓꢁꢏꢍꢀꢠꢺꢓꢀꢶꢻꢏꢛꢸꢼꢀ

Bảng 5.ꢀꢽꢲꢔꢀꢓꢭꢏꢍꢀꢔꢕaꢀꢍꢟꢓꢀꢠꢡꢏꢀꢶꢩꢀꢾꢿꢏꢑꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢔꢺꢓꢀꣀꢃꢆꢉꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢸꣁꢀ

Bảng 6. ꢊꢏꢍ ꢍꢙꣂꢏꢑꢀꢔꢕaꢀꢱꢅꢀꢓꢚꢁꢀꢍꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢸꢮꢀ

Bảng 7. ꢊꢏꢍ ꢍꢙꣂꢏꢑꢀꢔꢕaꢀꢓꢍ꣄ꢁꢀꢑꢁaꢏꢀꢞꢙuꢀꢓꢚꢁꢀꢍꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢹꣅꢀ

Bảng 8. ꢌ꣆ꢓꢀꢴuꢎꢀꢱꢍ꣇ꢏꢀꢓꢭꢔꢍꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢑꢁaꢁꢀꢥoꢟꢏꢀ꣈ꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀꢀ

ꢈꢖꢂ_꣊ꢰo꣋ꢀ꣈ꣅꣅꣅꢀ꣌ꢑ꣍ꢞꢀ꣎ꢌꢍꢢꢏꢑꢀꢫꢁꢧ꣌ꢀꢶoꢝꢓꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁ꣐ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢹꢮꢀ

Bảng 9.ꢀꢌ꣆ꢓꢀꢴuꢎꢀꢱꢍ꣇ꢏꢀꢓꢭꢔꢍꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢑꢁaꢁꢀꢥoꢟꢏꢀꢗꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀꢀ

ꢈꢖꢂ_꣊ꢰo꣋ꢀ꣈ꢜꣅꣅꢀ꣌ꢑ꣍ꢞꢀ꣎ꢌꢍꢢꢏꢑꢀꢫꢁꢧ꣌ꢀꢶoꢝꢓꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁ꣐ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢜꢗꢀ

Bảng 10.ꢀꢌ꣆ꢓꢀꢴuꢎꢀꢱꢍ꣇ꢏꢀꢓꢭꢔꢍꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢑꢁaꢁꢀꢥoꢟꢏꢀꢗꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀꢈꢖꢂ_꣊ꢰo꣋ꢀꢗꣅꣅꣅꢀ꣌ꢑ꣍ꢞꢀ

꣎ꢌꢍꢢꢏꢑꢀꢫꢁꢧ꣌ꢀꢶoꢝꢓꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁ꣐ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢜꢜꢀ

Bảng 11.ꢀꢊꢏꢍꢀꢍꢙꣂꢏꢑꢀꢔꢕaꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀꢥ꣆ꢏꢀꢍꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢜꣁꢀ

Bảng 12.ꢀꢌ꣆ꢓꢀꢴuꢎꢀꢱꢍ꣇ꢏꢀꢓꢭꢔꢍꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢑꢁaꢁꢀꢥoꢟꢏꢀ꣈ꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁꢀꣅ꣑ꢜꢀ꣒ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢼꣅꢀ

Bảng 13.ꢀꢌ꣆ꢓꢀꢴuꢎꢀꢱꢍ꣇ꢏꢀꢓꢭꢔꢍꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢑꢁaꢁꢀꢥoꢟꢏꢀꢗꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁꢀꣅ꣑ꣁꢀ꣒ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢼꢸꢀ

Bảng 14.ꢀꢌ꣆ꢓꢀꢴuꢎꢀꢱꢍ꣇ꢏꢀꢓꢭꢔꢍꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢑꢁaꢁꢀꢥoꢟꢏꢀꢸꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁꢀꣅ꣑ꢮꢀ꣒ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢼꢜꢀ

Bảng 15.ꢀꢊꢏꢍꢀꢍꢙꣂꢏꢑꢀꢔꢕaꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁꢀꢥ꣆ꢏꢀꢍꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ ꢼꣁꢀ

ꢀ

ꢁꢁꢀ

ꢂꢃꢄꢅꢀꢆꢇꢈꢅꢀꢈꢇꢈꢀꢅ꣓ꢄꢅꢀ

ꢀ

DANH SÁCH CÁC HÌNH

ꢀ

Hình 1. ꢆơꢀꢥ꣉ꢀꢴuꢤꢀꢓꢘꢵꢏꢍꢀꢶꢎꢏꢀꢨuꢣꢓꢀꢏꢙꢚꢔꢀꢓꢙơꢏꢑꢀꢓꢳꢀꢥꢷuꢀꢏꢰꢏꢍꢀꢠ꣔ꢏꢑꢀꢱꢍꢙơꢏꢑꢀꢱꢍꢝꢱꢀ

ꢞ꣕ꢏꢀ꣌eꢏꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ꣖ꢀ

Hình 2.ꢀꢆơꢀꢥ꣉ꢀꢴuꢤꢀꢓꢘꢵꢏꢍꢀꢶꢎꢏꢀꢨuꢣꢓꢀꢏꢙꢚꢔꢀꢓꢙơꢏꢑꢀꢓꢳꢀꢠꢝꢏꢍꢀꢥꢷuꢀꢠ꣔ꢏꢑꢀꢱꢍꢙơꢏꢑꢀꢱꢍꢝꢱꢀ

ꢍoꢝꢀꢑꢁꢎꢁꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢮꢀ

Hình 3. ꢆơꢀꢥ꣉ꢀꢔꢍuꢤꢧꢏꢀꢍoꢝꢀ꣊ꢷꢓꢀꢔꢍꢣꢓꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢥꢁ꣗uꢀꢫꢁꣃꢏꢀꢫꢬꢀꢫꢍꢭꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ꣈꣖ꢀ

Hình 4. ꢈꢝꢔꢀꢾꢟꢏꢑꢀꢴuꢝꢀꢓꢘꢵꢏꢍꢀꢫꢬꢀꢫꢍꢭꢀꢥ꣘ꢀ꣙ꢏꢑꢀꢾꢿꢏꢑꢀꢘꢺꢏꢑꢀꢘ꣘ꢁꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢓꢍ꣚ꢔꢀꢓ꣆ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛ꣈ꢮꢀ

Hình 5. ꢆơꢀꢥ꣉ꢀꢍꢦ꣌ꢀꢕꢀꣀꢃꢆꢉ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢗꢸꢀ

Hình 6. ꣛ꢢꢀꢍꢵꢏꢍꢀꢓꢍꢭꢀꢏꢑꢍꢁꣃ꣌ꢛ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢹꢗ

Hình 7ꢛꢀꢅꢵꢏꢍꢀꢓꢍꢝꢁꢀ꣊ꢁꢀꢶꢁꢏꢍꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢠꢡꢏꢀꢶꢩꢀꢾꢿꢏꢑꢀꢓꢘoꢏꢑꢀꢔꢺꢓꢀꣀꢃꢆꢉꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢹꢹꢀ

Hình 8. ꢅꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀꢈꢖꢂ_꣊ꢰoꢀ꣋ꢀ꣈ꣅꣅꣅꢀ꣌ꢑ꣍ꢞꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢜꣅꢀ

Hình 9. ꢅꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀꢈꢖꢂ_꣊ꢰoꢀ꣋ꢀ꣈ꢜꣅꣅꢀ꣌ꢑ꣍ꢞꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢜꢸꢀ

Hình 10. ꢅꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀꢈꢖꢂ_꣊ꢰoꢀ꣋ꢀꢗꣅꣅꣅꢀ꣌ꢑ꣍ꢞꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢜꢼꢀ

Hình 11. ꢊꢏꢍꢀꢍꢙꣂꢏꢑꢀꢔꢕaꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀꢥ꣆ꢏꢀꢍꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢜꣁꢀ

Hình 12. ꢅꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁꢀꣅ꣑ꢜꢀ꣒ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢼ꣈ꢀ

Hình 13. ꢅꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁꢀꣅ꣑ꣁꢀ꣒ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢼꢹꢀ

Hình 14. ꢅꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀꣂꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁꢀꣅ꣑ꢮꢀ꣒ ꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢼꢼꢀ

Hình 15.ꢀꢊꢏꢍꢀꢍꢙꣂꢏꢑꢀꢔꢕaꢀꢏ꣉ꢏꢑꢀꢥꢺꢀ꣌u꣏ꢁꢀꢥ꣆ꢏꢀꢍꢁꣃuꢀꢴuꢎꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢛꢼꣁꢀ

ꢀ

ꢁꢁꢁꢀ

CHÖÔNG 1:

MÔÛ ÑAÀU

1.1.ꢀ TÍNH CAÀN THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI

Ngaøy nay, chaát löôïng cuoäc soáng cuûa con ngöôøi ngaøy caøng ñöôïc nanâ g cao.

Do ñoù, caùc ñoøi hoûi veà nhöõng nhu caàu haøng ngaøy, ngaøy caøng trôû neân khaét khe. Ñaëc

bieät laø nhu caàu veà aåm thöïc. Chính vì theá, caùc ngaønh coâng nghieäp cheá bieán vaø saûn

xuaát thöïc phaåm ñoùng moät vai troø raát quan troïng.

Chòu aûnh höôûng bôûi caùch thöùc aên uoáng cuûa ngöôøi Trung Hoa, ngöôøi Vieät

Nam chuùng ta raát thích cheá bieán cuõng nhö thöôûng thöùc caùc moùn aên coù söû duïng

nöôùc töông ñeå laøm taêng höông vò ñaäm ñaø cho thöïc phaåm. Theâm vaøo ñoù, ñaäu töông

laø moät loaïi noâng saûn coù naêng suaát ratá cao vaø tronà g ñöôïc ôû raát nhieàu nôi treân ñaát

nöôùc ta. Do ñoù, caùc nhaø maùy saûn xuatá nöôùc töông ñöôïc xaây döïng roäng raõi treân

khaép ñaát nöôùc laø moät ñieàu deã hieåu. Tuy nhieân, vieäc saûn xuatá nöôùc töông ñaõ thaûi ra

moät löôïng lôn nöôcù thaûi gaây ra khoâng ít lo ngaïi cho cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân soáng

xung quanh khu vöïc nhaø maùy vaø laøm caùc capá , caùc nhaø laõnh ñaïo phaûi ñau ñaàu bôûi

vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng.

Hieän traïng nöôùc thaûi chöùa löôïng chaát höõu cô cao ñöôïc thaûi tröïc tieáp ra heä

thoáng nöôùc thaûi chung cuûa khu daân cö gaây oâ nhieãm nghieâm troïng laø thöïc traïng

chung cuûa caùc nhaø maùy saûn xuaát nöôùc töông. Beân caïnh ño,ù chöa coù moät phöông aùn

naøo ñöôïc ñöa ra nhaèm giaûi quyeát vaán ñeà böùc xuùc naøy. Do ñoù, viecä nghieân cöùu vaø

ñöa ra caùc phöông phaùp xöû lyù mang tính thieát thöïc laø raát caàn thieát.

1.2.ꢀ MUÏC TIEÂU - NOÄI DUNG – PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU

1.2.1.ꢀ Muïc tieâu

ꢀꢀ Nghieân cöùu khaû naêng xöû lyù nöôùc thaûi töø quaù trình saûn xuaát nöôùc töông

baèng phöông phaùp UASB vaø ñaùnh giaù hieäu quaû.

ꢀꢀ Nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa noàng ñoä muoái ñeán quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi töø

quaù trình saûn xuaát nöôùc töông baèng phöông phaùp UASB.

1.2.2.ꢀ Noäi dung

ꢀꢀ Nghieân cöùu xöû lyù nöôùc thaûi töø quy trình saûn xuaát nöôùc töông treân moâi

tröôøng thöû nghieäm trong 3 thaùng (töø thaùng 5/2006 ñeán thaùng 7/2006) ôû caùc noàng ñoä

COD trong nöôcù ñaàu vaøo töông öùng 1000 – 1500 – 2000 mg/l. Phaân tích caùc chæ

tieâu pH, COD, N – NH₄, P – PO₄, NaCl vaø ñaùnh giaù hieäu quaû xöû lyù COD.

ꢀꢀ Nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa noàng ñoä muoiá ñeán quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi töø

quy trình saûn xuaát nöôùc töông trenâ moâi tröôøng thöû nghieäm vôùi COD ñöôïc kieåm

soaùt ôû 2000 mg/l trong 2 thaùng (töø thaùng 8/2006 ñeán thaùng 9/2006) vôùi caùc noàng ñoä

muoái trong nöôùc ñaàu vaøo töông öùng 0.5 – 0.7 – 0.9 % . Phaân tích caùc chæ tieâu pH,

COD, N – NH₄, P – PO₄, NaCl vaø ñaùnh giaù hieäu quaû xöû lyù COD.

1.2.3.ꢀPhöông phaùp nghieân cöùu

ꢀꢀ Khaûo saùt thaønh phaàn, tính chaát nöôùc thaûi töø quaù trình saûn xuaát nöôùc töông.

ꢀꢀ Xayâ döïng vaø vaän haønh moâ hình thí nghieäm.

ꢀꢀ Phaân tích, ñaùnh giaù hieäu quaû xöû lyù COD treân moâi tröôøng thöû nghieäm.

1.3.ꢀ PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU

Ñeà taøi chuù troïng nghieân cöùu trong phaïm vi sau:

Nghieân cöuù , phaân tích vaø ñaùnh giaù hieäu quaû xöû lyù COD trong nöôùc thaûi saûn

xuaát nöôùc töông treân moâi tröônø g nhaân taïo baèng phöông phaùp sinh hoïc kò khí öùng

duïng coät UASB.

Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän ôû quy moâ phoøng thí nghieäm vôùi moâ hình coù dung

tích 10 lít.

1.4.ꢀYÙ NGHÓA KHOA HOÏC CUÛA ÑEÀ TAØI

Nöôùc thaûi töø quaù trình saûn xuaát nöôùc töông chöùa löôïng chaát höõu cô lôùn vaø coù

muøi raát khoù chòu vì theá khi thaûi tröïc tieáp vaøo heä thoáng nöôùc thaûi chung cuûa khu daân

cö seõ caûn trôû quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït cuaû khu daân cö, chöa keå ñeán vieäc

neáu nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa khu daân cö khoâng ñöôïc xöû lyù thì löôïng nöôùc thaûi hoãn

hôïp naøy seõ gaây ra oâ nhiemã nghieâm troïng cho moâi tröôøng ñaát vaø moâi tröôøng nöôùc

nôi noù bò thaûi ra. Vì vaäy ñeà taøi naøy seõ goùp phaàn tìm ra giaûi phaùp laøm giaûm söï oâ

nhieãm cho moâi tröônø g noùi chung vaø moâi tröôøng nöôùc noiù rieâng.

Benâ caïnh ñoù, ñeà taiø naøy seõ ñöa ra moät soá thoâng soá coù theå öùng duïng trong quaù

trình xöû lyù nöôùc thaûi töø quaù trình saûn xuaát nöôùc töông.

1.5.ꢀNHU CAÀU KINH TEÁ XAÕ HOÄI

Nghieân cöùu nayø seõ ñaùp öùng nhu caàu hieän nay cuûa xaõ hoäi Vietä Nam ñoù laø ñöa

ra moät phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi töø quaù trình saûn xuaát nöôùc töông hieäu quaû veà

coâng ngheä cuõng nhö veà kinh teá.

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

CHÖÔNG 2:

TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC

THAÛI TÖØ QUAÙ TRÌNH

SAÛN XUAÁT

NÖÔÙC TÖÔNG

ꢀ

꣢꣢- 5 ---

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

Nguyenâ lieäu ñeå saûn xuaát nöôùc töông laø haït ñaäu töông. Ñaäu töông laø caây coâng

nghieäp vaø laø caây thöcï phaåm ngaén ngaøy coù giaù trò dinh döônõ g cao. Ñaäu töông ñöôïc

duøng laøm thöïc phaåm cho ngöôøi vaø thöùc aên cho chaên nuoâi. Ñoàng thôøi, ñaäu töông

coøn laø caây caûi taïo ñaát toát vaø laø matë haøng noâng saûn suaát khaåu quan troïng ñem laïi lôïi

nhuaän cao. Chính vì vaäy, caây ñaäu töông ñang laø moät trong 10 chöông trình öu tieân

phaùt trieån cuûa nöôùc ta (TS.VS. Traàn Ñình Long – Vieän Khoa hoïc Kyõ thuaät Noâng

nghieäp Vieät Nam).

ꢯ꣣꣤ꢀꢏa꣕꣌ꢀ꣈ꢮꢮꣅꢀꢓꢘꢢ꣥ꢀꢞa꣦ꢁꢀ꣧a꣇ꢤꢀꢾꢁe꣨ꢏꢀꢓꢭꢔꢍ꣑ꢀꢏa꣕ꢏꢑꢀꢶuaꢝꢓ꣑ꢀꢶa꣥ꢏꢀꢞ꣣ꢢ꣦ꢏꢑꢀ꣧a꣨uꢀꢓ꣣ꢢꢏꢑꢀ

꣧a꣩ꢀꢫꢍo꣇ꢏꢑꢀꢏꢑ꣣꣤ꢏꢑꢀꢓa꣕ꢏꢑꢀꢞe꣇ꢏꢛꢀ꣎ꢈu꣩ꢏꢑꢀꢓꢍeoꢀTS.VS. Traàn Ñình Long – Vieän Khoa

hoïc Kyõ thuaät Noâng nghieäp Vieät Nam, dꢁe꣨ꢏꢀꢓꢭꢔꢍꢀꢓa꣕ꢏꢑꢀ꣈꣈꣑ꢗ꣒꣑ꢀꢏa꣕ꢏꢑꢀꢶuaꢝꢓꢀꢓa꣕ꢏꢑꢀ

ꢹꢼ꣑꣖꣒ꢀ꣊a꣤ꢀꢶa꣥ꢏꢀꢞ꣣ꢢ꣦ꢏꢑꢀꢓa꣕ꢏꢑꢀꢼꢸ꣑ꢮ꣒꣐ꢛꢀꢈu꣩ꢏꢑꢀꢓ꣣꣤ꢀ꣧oꢡ꣑ꢀꢔaꢡꢔꢀꢔꢢꢀꢶꢢ꣥ꢀꢶa꣥ꢏꢀꢨuaꢝꢓꢀꢏ꣣ꢢꢡꢔꢀ

ꢓ꣣ꢢꢏꢑꢀꢘaꢀ꣧ꢢ꣤ꢁꢀꢏꢑa꣤ꢤꢀꢔa꣤ꢏꢑꢀꢏꢍꢁeꢰuꢀ꣊a꣤ꢀꢱꢍaꢡꢓꢀꢓꢘꢁe꣪ꢏꢀꢔa꣤ꢏꢑꢀꢘo꣨ꢏꢑꢛꢀ

2.1.ꢀHIEÄN TRAÏNG SAÛN XUAÁT NÖÔÙC TÖÔNG TAÏI VIEÄT NAM

2.1.1. Hieän traïng saûn xuaát

Nöôùc töông hay coøn goïi laø xì daàu ñang ñöôïc söû duïng roäng raõi ôû Ñoâng AÙ.

Rieâng ôû Vieät Nam, löôïng nöôùc töông tieâu thuï haøng thaùng ngaøy caøng taêng bôûi

khoâng chæ vì höông vò ñaäm ñaø thôm ngon cuûa noù maø vì khaû naêng khaéc phuïc nhöõng

hö tonå teá baøo ôû ngöôøi cuûa nöôùc töông.

Ngöôøi ta phaùt hieän thaáy nöôùc töông - ñöôïc laøm töø ñaäu töông leân men - coù khaû

naêng choáng oâxy hoaù maïnh gaáp khoaûng 10 laàn röôïu vang ñoû vaø 150 laàn so vôùi

vitamin C.

"Thöù nöôùc chaám naøy coøn theå hieän tieàm naêng trong vieäc laøm chaäm toác ñoä phaùt

trienå caùc caên beänh tim maïch vaø suy thoaùi thaàn kinh", tröôûng nhoùm nghieân cöùu

Barry Halliwell cho bieát.

Nghieân cöùu cuûa Ñaïi hoïc Quoác gia Singapore cuõng tìm thaáy nöôùc töông caûi

thieän tôùi 50% löu löôïng maùu chæ trong vaøi giôø sau khi söû dunï g.

Coù theå thaáy raèng nhu caàu tieâu thuï nöôcù töông ngaøy caøng taêng, taïi Tp Hoà Chí

Minh hieän nay coù khoaûng 28 cô sôû saûn xuaát vaø phaân phoái nöôùc töông vôùi chaát

ꢀ

꣢꣢- 6 ---

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

löôïng ñöôïc phaân laøm nhieuà loaïi. Treân caû nöôùc hieän nay coù khoaûng treân 40 nhaø

maùy saûn xuatá nöôùc töông coù quy moâ töông ñoái lôùn vaø raát nhieàu cô sôû saûn xuaát nöôùc

töông vöøa vaø nhoû khaùc.

Tröôùc ñaây, saûn xuaát nöôùc töông ñöôïc thöïc hieän baèng phöông phaùp leân men

theo quy trình sau: (Hình 1.)

ꢀ

꣢꣢- 7 ---

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

ꢅꢟꢓꢀꢥꢷuꢀꢓꢙơꢏꢑꢀ

ꢄꢑ꣇꣌꣑ꢀꢍꢣꢱ꣑ꢀꢔꢣꢤꢀ꣌꣏ꢔꢀ

ꢄuꢢꢁꢀꢕꢀꢠꢝꢏꢀꢘꢻꢏꢀꢗꢀꢏꢑꢰꢤꢀ

ꢄꢙꢚꢔ꣑ꢀ꣌u꣏ꢁꢀ

꣫ꢀ꣈ꢀꢓꢍꢝꢏꢑꢀ

꣰ꢆ꣰ꢀꢑ꣇ꢤꢀ꣌ꢡꢁꢀ

꣫ꢀ꣈ꢗꢀꢓꢍꢝꢏꢑꢀ

꣬꣭ꢔꢀꢀ

ꢂꢬꢔꢍꢀꢞ꣭ꢔꢀ

ꢌꢍꢩꢀꢓꢘꢡꢏꢑꢀ

ꢽ꣮ꢏꢑꢀꢔꢍaꢁꢀ

ꢉ꣘ꢀꢓꢙơꢏꢑꢀ

ꢽꢙ꣄ꢏꢑ꣑ꢀꢑꢁaꢀ꣊ꢬꢀ

ꢯꢙơꢏꢑꢀꢥꢲꢔꢀ

ꢯꢍꢰꢏꢍꢀ

ꢱꢍ꣯꣌ꢀ

Hình 1. Sô ñoà quy trình saûn xuaát nöôùc töông töø ñaäu naønh baèng phöông phaùp

lenâ men.

ꢀ

꣢꣢- 8 ---

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

Hieän nay, haàu heát caùc cô sôû saûn xuaát nöôùc töông theo phöông phaùp hoaù giaûi

theo quy trình sau: (Hình 2.)

ꢀ

ꢉꢝꢏꢍꢀꢾꢦuꢀ

꣱ꢩꢀꢞꢪꢀꢏꢑuꢤ꣕ꢏꢀꢞꢁꣃuꢀ

ꢃꢔꢁꢾ꣑ꢀꢏꢙꢚꢔꢀ

ꢆoꢀꢾaꢀ

ꢀ

ꢯꢘuꢏꢑꢀꢍꢒaꢀ

꣬꣭ꢔꢀꢓꢍꢢꢀ

꣛u꣏ꢁꢀ

ꢯꢍaꢏꢍꢀꢓꢘꢡꢏꢑꢀ

꣬ꢻꢏꢑꢀꢓꢘoꢏꢑꢀ

ꣲꢍaꢀꢔꢍ꣆ꢀ

ꢯꢍꢰꢏꢍꢀ

ꢱꢍ꣯꣌ꢀ

ꢽ꣮ꢏꢑꢀ

ꢑ꣮ꢁꢀ

Hình 2. Sô ñoà quy trình saûn xuaát nöôùc töông töø baùnh ñaäu baèng phöông phaùp

hoaù giaûi.

ꢀ

꣢꣢- 9 ---

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

Trong sô ñoà quy trình saûn xuaát nöôùc töông baèng phöông phaùp hoaù giaûi ôû

Hình 2, nguyeân lieäu chính ñeå saûn xuaát nöôùc töông laø baùnh daàu (ñaäu töông bò eùp

heát daàu vaø vieân thaønh töøng baùnh) vôùi haøm löôïng protein ñaït töø 40% trôû leân.

Hoùa chaát duøng trong saûn xuaát nöôùc töông goàm :

ꢁꢀ Acid clohydric: phaân giaûi baùnh daàu thaønh ñaïm acid amin.

ꢁꢀ Soda: ñeå trung hoøa acid sau khi phaân giaûi xong.

ꢁꢀ Muoái: laø nguyeân lieäu quan troïng trong saûn xuaát nöôùc töông vì noù

ñieàu chænh vò vaø baûo quaûn saûn phaåm.

ꢁꢀ Nöôcù : laø thaønh phaàn chính trong sanû xuaát nöôùc chaám.

ꢁꢀ Caramen: ñeå ñieàu chænh maøu cho thích hôïp.

Quaù trình saûn xuaát nöôùc töông goàm caùc giai ñoaïn sau:

ꢂꢀ Xöû lyù nguyeân lieäu: Nguyeân lieäu chuû yeáu ñeå sanû xuaát nöôùc töông laø baùnh

daàu coù nhieàu protein. Taïi khaâu naøy, baùnh daàu ñöôïc xay nhoû ñeå taêng khaû naêng tieáp

xuùc cuûa baùnh daàu vôùi hoaù chaát. Hoaù chaát duïng ñeå phaân giaûi laø acid clohydric vaø

dung dòch ñeå trung hoaø sau quaù trình phaân giaûi laø cacbonat natri.

ꢂꢀ Phaân giaûi: Quaù trình thuyû phaân xaûy ra vôùi ñieàu kieän khaét khe veà nhieät ñoä,

noàng ñoä acid vaø thôøi gian thuyû phaân. Löôïng acid söû duïng phaûi ñöôïc tính toaùn chính

xaùc döïa vaøo phaàn traêm khoái löôïng ñaïm toaøn phaàn.

ꢂꢀ Trung hoaø: Dung dòch thu ñöôïc sau khi thuyû phaân ñöôïc trung hoaø baèng

soda.

ꢂꢀ Loïc: Dung dòch sau khi trung hoaø ñöôïc daãn vaøo thieát bò loïc. Taïi ñaây, chaát

löôïng ñaïm seõ ñöôïc kieåm tra ñeå pha cheá ra nöôcù töông theo yeâu caàu.

ꢀ

꣢꣢- 10 ---

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

ꢂꢀ Thanh truøng: Daàu soáng sau khi loïc seõ ñem ñi thanh truøng, tuyø thuoäc vaøo

löôïng muoái ban ñaàu maø tính toaùn löôïng muoái theâm vaøo ñeå ñaït noàng ñoä muoái mong

muoán.

ꢂꢀ Laéng trong: Daàu chính sau khi thanh truøng ñöôïc bôm qua boàn laéng. Sau

thôøi gian laéng, daàu ñöôïc bôm qua heä thoáng loïc tinh. Qua kieåm tra neáu daàu ñaït yeâu

caàu seõ chuyeån qua giai ñoaïn pha cheá.

ꢂꢀ Pha cheá: Tuyø thuoäc vaøo ñoä ñaïm cuûa moiã loaïi saûn phaåm khi ra chai, nhaân

vieân kyõ thuaät seõ tính toaùn khoái löôïng phoái cheá vaø pha phuï gia ñeå ñieàu chænh vò phuø

hôïp vôùi yeâu caàu cuûa khaùch haøng.

2.1.2.ꢀ Hieän traïng moâi tröôøng

2.1.2.1.ꢀMoâi tröôøng khoâng khí

Ngaøy nay, saûn xuaát nöôùc töông theo phöông phaùp hieän ñaïi, duøng acid ñeå

phaân giaûi baùnh daàu chieát xuaát dòch töông, cuøng vôùi vieäc chöa coù moät coâng ngheä xöû

lyù khí thaûi hoanø chænh ñaõ daãn ñeán vieäc ñeå cho moät löôïng hôi acid thöøa thoatù vaøo

khoâng khí laøm cho moâi tröôøng taïi cacù nhaø maùy saûn xuaát vaø cheá bieán nöôùc töông bò

oâ nhieãm naëng neà, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán söùc khoeû ngöôøi lao ñoäng.

Hôi acid thöøa coù taùc haïi ñeán ñöôøng hoâ haáp vaø nieâm maïc maét. Hít phaûi hôi

acid coù theå bò nhieãm ñoäc gaây co thaét thanh quaûn, naëng hôn laø vieâm pheá quaûn, ñaëc

bieät veà laâu daøi coù theå bò phuø phoåi. Trieäu chöùng thöôøng thaáy ôû ngöôøi laøm vieäc trong

moâi tröôøng acid taïi cacù nhaø maùy saûn xuaát nöôùc töông laø ho.

Maëc duø vaäy, hieän nay vaãn chöa coù bieän phaùp naøo höõu hieäu cho vaán ñeà naøy

nhaát laø taïi caùc cô sôû vöøa vaø nho.û

2.1.2.2.ꢀChaát thaûi raén

Chaát thaûi raén töø quaù trình saûn xuatá nöôùc töông chuû yeáu laø baû thaûi. Baû thaûi

chính laø baùnh ñaäu ñaõ qua phaân giaûi chæ coøn laïi xaùc ñaäu.

ꢀ

꣢꣢- 11 ---

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

Benâ caïnh ñoù, nguoàn phaùt sinh chaát thaûi raén do quaù trình saûn xuaát nöôùc töông

coøn taäp trung ôû giai ñoaïn ñoùng goùi. Raùc chuû yeáu laø caùc loaïi bao bì, nilon,

carton…Ngoaøi ra, raùc thaûi sinh hoaït cuõng gopù phaàn ñaùng keå gaây oâ nhieãm.

Löôïng chaát thaiû raén trong quaù trình saûn xuaát nöôùc töông hieän nay ñang trôû

thaønh vaán naïn cuûa caùc nhaø saûn xuaát cuõng nhö nhaø quaûn lyù moâi tröôøng bôûi tính chaát

gaây oâ nhieãm cao vaø khoù xöû lyù cuûa noù. Chính vì theá, caàn xucù tieán tìm ra bieän phaùp

thu gom vaø xöû lyù thích hôïp ñeå loaïi boû nhöõng maàm beänh, giöõ cho moâi tröôøng trong

saïch.

2.1.2.3.ꢀMoâi tröôøng nöôùc

Haàu heát caùc nhaø maùy, cô sôû saûn xuaát nöôùc töông noùi rieâng vaø nöôùc chaám noùi

chung ñeàu gaây oâ nhieãm moiâ tröôøng nöôùc bôûi nöôùc thaûi cuûa quaù trình saûn xuaát.

Hieän töôïng nöôcù thaûi chöùa löôïng hôïp chaát höõu cô cao ñöôïc thaûi tröcï tieáp ra

heä thoáng nöôùc thaûi chung cuûa khu daân cö hoaëc tröïc tieáp vaøo cacù thuyû vöïc gaây oâ

nhieãm nghieâm troïng laø thöïc tranï g chung cuûa caùc nhaø maùy saûn xuaát nöôùc töông.

Benâ caïnh ñoù, nöôùc thaûi cuûa caùc quaù trình saûn xuaát naøy cuõng taùc ñoäng tröïc

tieáp ñeán moâi tröôøng bôûi yeáu toá taïo muøi cuûa noù.

Cho ñeán nay ôû haàu heát caùc nhaø maùy, cô sôû saûn xuatá nöôùc töông chöa coù heä

thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hoaøn chænh, neáu coù cuõng chæ laø raát sô saøi vaø khoâng ñaït tieâu

chuaån.

2.2.ꢀ THAØNH PHAÀN VAØ TÍNH CHAÁT NÖÔÙC THAÛI TÖØ QUAÙ TRÌNH

SAÛN XUAÁT NÖÔÙC TÖÔNG

2.2.1.ꢀ Thaønh phaàn

Cunõ g gioáng nhö caùc ngaønh cheá bieán thöïc phaåm khaùc, nöôùc thaiû cuûa cacù nhaø

maùy saûn xuaát nöôùc töông chöùa nhieuà hôïp chaát höõu cô deã phaân huûy chuû yeáu laø caùc

hydratecarbon, protein vaø xelluloza.

ꢀ

꣢꣢- 12 ---

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

Ngoaøi ra, trong nöôùc thaûi cuûa caùc nhaø maùy saûn xuaát nöôùc töông coøn chöùa moät

löôïng caùc hoaù chaát ñeå xuùc röûa chai vaø veä sinh thieát bò coù dính caùc loaiï daàu môõ

trong quaù trình baûo trì maùy moùc.

2.2.2.ꢀ Tính chaát

Nöôùc thaûi do quaù trình saûn xuaát nöôùc töông coù ñoä oâ nhieãm raát cao:

COD = 6000 – 11000 mg/l; pH thaáp: 4.0 – 5.4; chaát raén lô löûng (SS) raát cao. Chính

vì vaäy, vieäc xöû lyù cuõng gaëp nhieàu trôû ngaïi vaø khoù khaên. Ñaëc bietä , vieäc xöû lyù maøu

trong nöôùc thaûi cuõng laø moät vaán ñeà caàn quan taâm.

2.3.ꢀ MOÄT SOÁ ÑEÀ XUAÁT NHAÈM XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI TÖØ QUY TRÌNH

SAÛN XUAÁT NÖÔÙC TÖÔNG

Theo keát quaû nghieân cöuù cuûa caùc nhaø khoa hoïc treân theá giôùi, chæ coù phöông

phaùp sinh hoïc ñeå xöû lyù loaïi nöôùc thaûi naøy laø toát nhaát. Cô sôû cuûa phöông phaùp sinh

hoïc nhaèm xöû lyù nöôùc thaûi döïa vaøo khaû naêng oxy hoùa caùc lieân keát höõu cô daïng hoaø

tan vaø khoâng hoaø tan cuûa vi sinh vaät. Chuùng xöû duïng caùc lieân keát ñoù vaø moät soá

chaát khoaùng nhö laø nguoàn dinh döôõng vaø taïo naêng löôïng. Trong quaù trình dinh

döôõng, vi sinh vaät nhanä caùc chaát dinh döôõng ñeå xaây döïng teá baøo, sinh tröôûng vaø

sinh saûn töø ñoù taêng tröôûng veà sinh khoái.

Ngöôøi ta phaân loaïi caùc phöông phaùp sinh hoïc bao goàm ba loaïi chính: phöông

phaùp thieáu khí, phöông phaùp hieáu khí, phöông phaùp kò khí.

Phöông phaùp thieáu khí ít ñöôïc quan taâm do thôøi gian xöû lyù keùo daøi, chæ thích

hôïp vôùi nhöõng nôi coù dieän tích hoà ao roäng.

Phöông phaùp hieáu khí ñöôïc aùp duïng nhieàu hôn, chuû yeáu laø hieáu khí taêng

cöôøng (aeroten). Phöông phaùp naøy söû duïng caùc nhoùm vi sinh vatä hieáu khí. Ñeå ñaûm

baûo hoaït ñoäng soáng cuûa chuùng caàn cung caáp oxy lienâ tuïc vaø duy trì nhieät ñoä trong

o

khoaûng 20 ñeán 40 C. Phöông phaùp naøy coù öu ñieåm laø hieäu suaát xöû lyù cao, thôøi

ꢀ

꣢꣢- 13 ---

T꣜NG QUAN V꣝ N꣞꣟C THꢊI T꣠ QUAÙ TRÌNH SꢊN XU꣡T N꣞꣟C T꣞ƠNG

ꢀ

gian xöû lyù ngaén. Nhöõng phöông phaùp hieáu khí taêng cöôøng cuõng coù nhöôïc ñieåm laø

kinh phí xöû lyù cao do phaûi duøng ñieän cho caùc maùy bôm vaø maùy thoåi khí, khoâng coù

khaû naêng xöû lyù nöôùc thaûi bò oâ nhieãm cao, taïo ra löôïng buøn thaûi lôùn vaø tính oån ñònh

cuûa heä thoáng thöôøng khoâng cao.

Phöông phaùp xöû lyù kò khí ñöôïc aùp duïng khaù roäng raõi, chuû yeáu laø phöông

phaùp UASB vaø UASB caûi tieán. Vi sinh vaät ñöôïc söû duïng trong phöông phaùp naøy laø

caùc nhoùm vi sinh vaät kò khí. Phöông phaùp naøy coù öu ñieåm vöôït troäi so vôùi phöông

phaùp hieáu khí taêng cöôøng laø chi phí thaáp, coù khaû naêng xöû lyù ñöôcï nöôùc thaûi coù möùc

ñoä oâ nhieãm cao, taïo ít buøn thaûi vaø taïo khí sinh hoïc laø nguoàn naêng löôïng töông ñoái

saïch vaø tienä duïng.

ꢀ

꣢꣢- 14 ---

ꢯ꣜ꢄꢋꢀꣳꣀꢃꢄꢀ꣰꣝ꢀꣲꢅ꣞Ơꢄꢋꢀꣲꢅꢇꣲꢀ꣱ꣴꢀ꣬ꣵꢀꢄ꣞꣟ꢈꢀꢯꢅꢊIꢀꣶꢄꢋꢀꢂꣷꢄꢋꢀꢈ꣸ꢄꢋꢀꢄꢋꢅ꣹ꢀꢀꣀꢃꢆꢉꢀ

ꢀ

CHÖÔNG 3:

TOÅNG QUAN VEÀ

PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ

NÖÔÙC THAÛI ÖÙNG DUÏNG

COÂNG NGHEÄ UASB

ꢀ

꣢꣢꣢ꢀ꣈ꢜꢀ꣢꣢꣢ꢀ

ꢯ꣜ꢄꢋꢀꣳꣀꢃꢄꢀ꣰꣝ꢀꣲꢅ꣞Ơꢄꢋꢀꣲꢅꢇꣲꢀ꣱ꣴꢀ꣬ꣵꢀꢄ꣞꣟ꢈꢀꢯꢅꢊIꢀꣶꢄꢋꢀꢂꣷꢄꢋꢀꢈ꣸ꢄꢋꢀꢄꢋꢅ꣹ꢀꢀꣀꢃꢆꢉꢀ

ꢀ

3.1.ꢀQUAÙ TRÌNH SINH HOÏC KÒ KHÍ

3.1.1.ꢀ Toång quan

Quaù trình phaân huyû kò khí laø quaù trình phaân huyû sinh hoïc chaát höõu cô trong

ñieàu kieän khoâng coù Oxy.

Phaân huyû kò khí coù theå chia lamø 6 quaù trình:

1.ꢀ Thuyû phaân Polymer:

ꢁꢀ Thuyû phaân caùc protein.

ꢁꢀ Thuyû phaân Polysaccharide.

ꢁꢀ Thuyû phaân chaát beùo.

2.ꢀ Leân men caùc amino acid vaø ñöôøng.

3.ꢀ Phaân huyû kò khí caùc acid beùo maïch daøi vaø röôïu.

4.ꢀ Phaân huyû kò khí caùc acid beùo deã bay hôi (ngoaïi tröø acid acetic).

5.ꢀ Hình thaønh khí methane töø acid acetic.

6.ꢀ Hình thaønh khí methane töø hydrogen vaø CO₂.

Caùc quaù trình naøy coù theå hoïp thaønh 4 giai ñoaïn, xaûy ra ñoàng thôøi trong quaù

trình phaân huyû kò khí chaát höõu cô.

1)ꢀ Thuyû phaân

Trong giai ñoaïn naøy, döôùi taùc duïng cuûa enzyme do vi khuaån tieát ra, caùc phöùc

chaát vaø chaát khonâ g tan (polysaccharide, proteins, lipids) chuyeån hoùa thaønh caùc

phöùc ñôn giaûn hôn hoaëc chaát hoøa tan (ñöôøng, caùc amino acid, acid beùo).

Giai ñoanï naøy thöôøng xaûy ra chamä . Toác ñoä thuyû phaân phuï thuoäc vaøo pH, kích

thöôùc haït buøn, ñaëc tính deã phaân huyû cuûa cô chaát. Chaát beùo thuyû phaân raát chaäm.

ꢀ

꣢꣢꣢ꢀ꣈ꢼꢀ꣢꣢꣢ꢀ

ꢯ꣜ꢄꢋꢀꣳꣀꢃꢄꢀ꣰꣝ꢀꣲꢅ꣞Ơꢄꢋꢀꣲꢅꢇꣲꢀ꣱ꣴꢀ꣬ꣵꢀꢄ꣞꣟ꢈꢀꢯꢅꢊIꢀꣶꢄꢋꢀꢂꣷꢄꢋꢀꢈ꣸ꢄꢋꢀꢄꢋꢅ꣹ꢀꢀꣀꢃꢆꢉꢀ

ꢀ

2)ꢀ Acid hoùa

Trong giai ñoaïn naøy, vi khuanå len men chuyeån hoùa caùc chaát hoøa tan thaønh

caùc chaát ñôn giaûn nhö acid beùo deã bay hôi, röôïu, acid lactic, methanol, CO₂, H₂,

NH₃, H₂S vaø sinh khoái môùi. Söï hình thaønh caùc acid coù theå laøm pH giaûm xuoáng

ñeán 4.0.

3)ꢀ Acetic hoùa

Vi khuaån taïo khí H₂chuyeån hoùa caùc saûn phamå cuûa giai ñoaïn acid hoùa thaønh

acetate, CO₂, H₂, vaø sinh khoái môùi.

4)ꢀ Methane hoùa

Ñaây laø giai ñoaïn cuoái cuûa quaù trình phaân huûy kò khí. Acid acetic, CO₂, H₂,

acid formic vaø methanol chuyenå hoùa thaønh methane, CO₂vaø sinh khoái môùi.

Phaûn öùng chính taïo thaønh methane coù theå xaûy ra nhö sau:

CO₂

Trong ñoù, H₂A laø chaát höõu cô chöùa hydro.

Cunõ g coù theå xaûy ra caùc phaûn öùng khaùc (khi coù vaø khi khoâng coù hydro)

+

4H₂A

CH₄

+

4A

+

2H₂O

CO

+

3H₂

CH₄

+

H₂O

CH₄

4CO

2H₂O

3CO₂+

Methane coù theå taïo thaønh do phaân raõ acid acetate:

CH₃COOH

CO₂

CH₄

+

CO₂

+

4H₂

2H₂O

2-

Ngoaøi ra, trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp chöùa SO₄, ôû ñieàu kieän

kò khí, vi khuaån khöû sunfat seõ khöû SO₄^2-thaønh H₂S nhö sau:

2-

5AH₂

+

SO₄

5A

+

H₂S

+

4H₂O

ꢀ

꣢꣢꣢ꢀ꣈ꣁꢀ꣢꣢꣢ꢀ

ꢯ꣜ꢄꢋꢀꣳꣀꢃꢄꢀ꣰꣝ꢀꣲꢅ꣞Ơꢄꢋꢀꣲꢅꢇꣲꢀ꣱ꣴꢀ꣬ꣵꢀꢄ꣞꣟ꢈꢀꢯꢅꢊIꢀꣶꢄꢋꢀꢂꣷꢄꢋꢀꢈ꣸ꢄꢋꢀꢄꢋꢅ꣹ꢀꢀꣀꢃꢆꢉꢀ

ꢀ

Benâ caïnh ñoù coøn coù caû quaù trình nitrat hoaù:

-

6H₂A +

2NO₃

6A

+

6H₂O +

N₂

Quaù trình chuyeån hoaù vaät chaát trong ñieàu kieän kò khí ñöôïc moâ taû trong

Hình 3.

GIAI ÑOAÏN

VAÄT CHAÁT

LOAÏI VI KHUAÅN

VAÄT CHAÁT HÖU CÔ

PROTEINS

HYDROCARBON

LIPIDS

Vi khuaån lipolytic,

proteolytic vaø cellulytic

Thuûy phaân

Acid hoùa

ACID AMIN / ÑÖÔØNG

ACID BEOÙ

Vi khuaån leân men

Acetic hoùa

Methane hoùa

Vi khuaån taïo khí H₂

ACETATE / H₂

CH₄/ CO₂

Vi khuaån methane hoùa

Hình 3. Sô ñoà chuyeån hoaù vaät chaát trong ñieàu kieän kò khí.

Trong 3 giai ñoaïn thuûy phaân, acid hoùa vaø acetic hoùa COD trong dung dòch

haàu nhö khoâng giaûm. COD chæ giaûm trong giai ñoanï methane hoùa.

Ngöôïc vôùi quaù trình hieáu khí, trong söû lyù nöôùc thaûi baèng phaân huyû kò khí, taûi

troïng toái ña khoâng bò haïn cheá bôûi khoâng caàn cung caáp oxy. Nhöng trong coâng ngheä

xöû lyù kò khí, caàn löu yù 2 yeáu toá sau:

ꢀꢀ Duy trì sinh khoái vi khuanå caøng nhieàu caøng toát.

ꢀꢀ Taïo tiepá xuùc ñuû giöõa nöôùc thaûi vôiù sinh khoái vi khuaån.

ꢀ

꣢꣢꣢ꢀ꣈꣖ꢀ꣢꣢꣢ꢀ

ꢯ꣜ꢄꢋꢀꣳꣀꢃꢄꢀ꣰꣝ꢀꣲꢅ꣞Ơꢄꢋꢀꣲꢅꢇꣲꢀ꣱ꣴꢀ꣬ꣵꢀꢄ꣞꣟ꢈꢀꢯꢅꢊIꢀꣶꢄꢋꢀꢂꣷꢄꢋꢀꢈ꣸ꢄꢋꢀꢄꢋꢅ꣹ꢀꢀꣀꢃꢆꢉꢀ

ꢀ

3.1.2.ꢀ Caùc coâng ngheä xöû lyù kò khí

Sô ñoà caùc daïng quaù trình kò khí ñaõ öùng duïng roäng raõi trong thöïc teá:

ꢈꢢꢏꢑꢀꢏꢑꢍꣃꢀꢨꢩꢀꢞꢪꢀꢫꢬꢀꢫꢍꢭꢀ

ꢆꢁꢏꢍꢀꢓꢘꢙꣂꢏꢑꢀꢞơꢀꢞꢩꢏꢑꢀ

ꢆꢁꢏꢍꢀꢓꢘꢙꣂꢏꢑꢀꢾꢭꢏꢍꢀꢠꢝ꣌ꢀ

ꢯꢦꢏꢑꢀꢞơꢀ

꣱ꢝoꢀꢓꢘꢺꢏꢀ

ꢍoꢰꢏꢀꢓoꢰꢏꢀ

ꢯꢁ꣆ꢱꢀꢨ꣺ꢔꢀ

ꢫꢬꢀꢫꢍꢭꢀ

꣬꣭ꢔꢀꢫꢬꢀꢫꢍꢭꢀ

꣰ꢝꢔꢍꢀ

ꢏꢑꢐꢏꢀ

ꣀꢃꢆꢉꢀ

ꢞꢩꢏꢑꢀ

Hình 4. Caùc daïng quaù trình kò khí ñaõ öùng duïng roäng raõi trong thöïc teá

3.1.2.1.ꢀQuaù trình phaân huyû kò khí xaùo troän hoaøn toaøn

Quaù trình phaân huyû kò khí xaùo troän hoaøn toaøn thích hôïp ñeå xöû lyù nöôùc thaûi coù

haøm löôïng höõu cô hoaø tan deã phaân huyû noàng ñoä cao hoaëc xöû lyù buøn höõu cô.

Beå phaân huyû kò khí xaùo troän hoaøn toaøn laø beå xaoù troän lieân tuïc, khoâng coù tuaàn

hoaøn buøn. Buøn vaø nöôùc thaûi ñöôcï tronä ñeàu baèng heä thoáng caùnh khuaáy cô khí hoaëc

tuaàn hoaøn khí biogas thoâng qua maùy neùn khí biogas vaø daøn phaân phoái khí neùn.

Trong quaù trình phaân huûy löôïng sinh khoái môùi ñöôïc sinh ra vaø phaân boá ñeàu trong

toaøn boä theå tích beå.

Beå phaân huyû kò khí xaùo troän hoaøn toaøn khoâng giöõ sinh khoái buøn, do ño,ù thôøi

gian löu nöôùc chính laø thôøi gian löu buøn. Thôøi gian löu giöõ buøn thoâng thöôøng töø 12

ꢀ

꣢꣢꣢ꢀ꣈ꢮꢀ꣢꣢꣢ꢀ

ꢯ꣜ꢄꢋꢀꣳꣀꢃꢄꢀ꣰꣝ꢀꣲꢅ꣞Ơꢄꢋꢀꣲꢅꢇꣲꢀ꣱ꣴꢀ꣬ꣵꢀꢄ꣞꣟ꢈꢀꢯꢅꢊIꢀꣶꢄꢋꢀꢂꣷꢄꢋꢀꢈ꣸ꢄꢋꢀꢄꢋꢅ꣹ꢀꢀꣀꢃꢆꢉꢀ

ꢀ

ñeán 30 ngayø . Chính vì vaäy, theå tích beå phaân huyû kò khí xaoù troän hoaøn toaøn yeâu caàu

lônù hôn nhieàu so vôùi caùc coâng ngheä xöû lyù kò khí khaùc.

Tuy nhieân, beå kò khí xaùo troän hoaøn toaøn coù theå chòu döïng toát trong tröôøng hôïp

nöôùc thaûi coù chöùa ñoäc toá hoaëc khi taiû tronï g taêng ñoät ngoät do haøm löôïng sinh khoái

trong beå thaáp vaø thôøi gian löu nöôùc lôùn.

3.1.2.2.ꢀQuaù trình tieáp xuùc kò khí

Quaù trình tieáp xuùc kò khí goàm hai giai ñoaïn:

ꢀꢀ Phaân huyû kò khí xaùo troän hoaøn toaøn.

ꢀꢀ Laéng hoaëc tuyeån noåi taùch rieâng phanà caën sinh hoïc vaø nöôùc thaûi sau xöû

ly.ù Buøn sinh hoïc sau khi tacù h ñöôïc tuaàn hoaøn trôû laïi beå phaân huyû kò khí.

Trong quaù trình tieáp xuùc kò khí, ta coù theå kieåm soaùt ñöôïc löôïng sinh khoái,

khoâng phuï thuoäc vaøo löu löôïng nöôùc thaûi, vì vaäy thôøi gian löu buøn cuõng coù theå

khoáng cheá ñöôïc vaø khoâng phuï thuoäc vaøo thôøi gian löu nöôùc. Töø ñoù coù theå choïn thôøi

gian löu buøn thích hôïp cho phaùt trieån sinh khoái, khi ñoù taêng taûi troïng, giamû thôøi

gian löu nöôùc ñoàng thôøi giaûm chi phí cho vieäc xaây döïng coâng trình xöû lyù.

Trong giai ñoaïn thöù hai cuûa quaù trình tieáp xuùc kò khí, khi söû duïng heä thoáng

laéng troïng löïc, ñeå taêng cöôøng khaû naêng laéng cuûa boâng buøn, tröôùc khi laéng, hoãn hôïp

nöôùc vaø buøn ñi qua boä phaän taùch khí nhö thuøng quaït gioù, khuaáy cô khí hoaëc taùch

khí chaân khoâng.

Heä thoáng tieáp xuùc kò khí coù theå hoaït ñoäng ôû taûi troïng chaát höõu cô töø 0,5 ñeán

10kgCOD/m³/ngaøy vôùi thôøi gian löu nöôùc töø 12 giôø cho ñeán 5 ngaøy.

3.1.2.3.ꢀUASB

Quaù trình UASB ñöôïc thöïc hieän theo nguyeân lyù doøng chaûy ngöôïc qua lôùp

buøn. Beå UASB laø beå xöû lyù sinh hoïc kò khí hoaït ñoäng theo nguyeân taéc nöôùc thaûi

ꢀ

꣢꣢꣢ꢀꢗꣅꢀ꣢꣢꣢ꢀ

ꢯ꣜ꢄꢋꢀꣳꣀꢃꢄꢀ꣰꣝ꢀꣲꢅ꣞Ơꢄꢋꢀꣲꢅꢇꣲꢀ꣱ꣴꢀ꣬ꣵꢀꢄ꣞꣟ꢈꢀꢯꢅꢊIꢀꣶꢄꢋꢀꢂꣷꢄꢋꢀꢈ꣸ꢄꢋꢀꢄꢋꢅ꣹ꢀꢀꣀꢃꢆꢉꢀ

ꢀ

phaân phoái vaoø töø ñaùy beå vaø ñi ngöôïc qua lôùp buøn sinh hocï coù maät ñoä vi khuaån cao,

phaùt trieån maïnh ôû Haø Lan.

Conâ g ngheä xöû lyù kò khí öùng duïng quaù trình UASB seõ ñöôcï trình baøy roõ ôû

phaàn sau.

3.1.2.4.ꢀLoïc kò khí (Giaù theå coá ñònh doøng chaûy ngöôïc doøng)

Beå loïc kò khí laø coät chöùa ñaày vaät lieäu trô laø giaù theå coá ñònh cho vi sinh vaät kò

khí soáng baùm dính treân beà maët. Giaù theå coù theå laø ñaù, soûi, than, voøng nhöïa toång

hôïp, taám nhöïa, voøng söù…

Doøng nöôùc thaûi ñöôïc phaân boá ñeàu, ñi töø döôùi leân, tieáp xuùc vôùi maøng vi sinh

baùm dính treân beà maët giaù theå. Maøng vi sinh coù khaû naêng baùm dính toát do ñoù löôïng

sinh khoái taêng leân trong beå ñöôïc löu giöõ trong thôøi gian daøi nhôø ñoù giaûm thôøi gian

löu nöôùc ñoàng thôøi coù theå vaän haønh ôû taûi troïng raát cao.

Tuy nhieân, khi öùng duïng coâng ngheä naøy cuõng coù theå gaëp moät soá troû ngaïi sau:

ꢁꢀ Khi söû duïng giaù theå laø ñaù hoaëc soûi thöôøng bò taéc do cacù chaát lô löûng

hoaëc maøng vi sinh khoâng baùm dính giöõ laïi ôû caùc khe ronã g giöõ caùc vieân ñaù hoaëc soûi.

ꢁꢀ Trong beå loïc kò khí, doøng chaûy quanh co vaø tích luyõ sinh khoái do ñoù deã

daøng taïo ra caùc vuøng cheát. Khi caùc vuøng cheát ngaøy caøng taêng laøm caûn trôû doøng

chaûy, caùc doøng chaûy ngaén hình thaønh daãn ñeán giaûm hieäu quaû xöû lyù.

Ñeå khaéc phuïc nhöõng nhöôïc ñieåm naøy, ngöôøi ta duøng vaät lieäu nhöïa toång hôïp

coù caáu truùc thoaùng, ñoä roãng cao (95%) laøm giaù theå thay cho soûi ñaù keát hôïp vôùi laép

ñaët heä thoáng phaân phoái khí döôùi lôùp vaät lieäu nhaèm taïo ra söï xaùo troän, traùnh hình

thaønh caùc vuøng cheát. Beân caïnh ñoù, kieåm tra ñònh kì vaø loaïi boû chaát raén khoâng baùm

dính baèng caùch xaõ ñaùy beå vaø röûa ngöôïc.

3.1.2.5.ꢀQuaù trình kò khí baùm dính xuoâi doøng (Vaùch ngaên)

ꢀ

꣢꣢꣢ꢀꢗ꣈ꢀ꣢꣢꣢ꢀ