Khóa luận Xây dựng hệ thống xem video trực tuyến trên hệ điều hành Android
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ
Bùi Hoàng Hưng
XÂY DỰNG HỆ THỐNG XEM VIDEO TRỰC
TUYẾN TRÊN HỆ ĐIỀU HÀNH ANDROID
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY
Ngành: Công nghệ thông tin
HÀ NỘI - 2010
1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ
Bùi Hoàng Hưng
XÂY DỰNG HỆ THỐNG XEM VIDEO TRỰC
TUYẾN TRÊN HỆ ĐIỀU HÀNH ANDROID
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY
Ngành: Công nghệ thông tin
Cán bộ hướng dẫn: TS. Trương Anh Hoàng
HÀ NỘI - 2010
LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới thầy Trương Anh Hoàng (bộ môn
Công nghệ phần mềm, trường Đại học Công Nghệ, Đại học Quốc Gia Hà Nội). Thầy đã
tận tình chỉ dẫn cho em từ những bước đi đầu tiên đến khi hoàn thành đề tài khóa luận
này. Thầy luôn giúp em giải quyết vấn đề trong những lúc khó khăn. Ở thầy em học được
không chỉ là sự hiểu biết mà còn là cách làm việc và lẽ sống.
Em xin cảm ơn thầy Vũ Quang Dũng (bộ môn Công nghệ phần mềm, trường Đại
học Công Nghệ, Đại học Quốc Gia Hà Nội), thầy đã góp ý cho em những ý kiến quý báu
để em hoàn thiện luận văn của mình.
Em xin gửi lời cảm ơn tới tất cả các thầy, cô giáo trong khoa Công nghệ thông tin –
trường Đại học Công Nghệ – Đại học Quốc Gia Hà Nội đã nhiệt tình giảng dạy cho chúng
em những tri thức của kỷ nguyên mới – kỷ nguyên công nghệ và truyền thông.
Cảm ơn những người bạn của tôi, những người đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong học
tập, trong cuộc sống và hoàn thành khóa luận này.
Cuối cùng, con xin gửi lời cảm ơn đến bố, mẹ và gia đình. Bố mẹ luôn là chỗ dựa
tinh thần vững chắc cho con.
Hà Nội, ngày 25 tháng 5 năm 2010
Bùi Hoàng Hưng
3
Tóm tắt nội dung
Ngày nay khi thiết bị cầm tay trở lên phổ biến, cũng như sự phát triển lớn mạnh
của các hệ thống viễn thông làm cho các dịch vụ phục vụ nhu cầu con người trên thiết bị
cầm tay ngày càng phổ dụng. Đặc biệt là dịch vụ xem video trực tuyến trên thiết bị cầm
tay, nó sẽ là dịch vụ rất phát triển khi mà công nghệ mạng 3G đang từng bước được triển
khai đem lại cho người dùng tốc độ truyền tải dữ liệu rất nhanh. Cùng với đó là sự ra đời
của hệ điều hành mã nguồn mở Android có khả năng tùy biến cao, có thể coi đây là một
bước tiến trong lĩnh vực công nghệ. Vậy việc xây dựng một hệ thống cho phép xem video
trực tuyến trên thiết bị cài đặt hệ điều hành mã nguồn mở Android cùng với nền tảng công
nghệ truyền thông 3G có lẽ là một bài toán quan trọng cần được nghiên cứu và phát triển.
Cần phải nghiên cứu những gì, phát triển những gì? Chúng ta sẽ cùng đi sâu nghiên cứu
và thực hiện một hệ thống cho phép xem video trực tuyến trên thiết bị dùng hệ điều hành
mã nguồn mở Android.
4
Chương 1. Đặt vấn đề...................................................................11
1.1. Mạng 3G ......................................................................................... 11
1.1.1.
1.1.2.
1.1.3.
1.1.4.
1.1.5.
1.1.6.
1.1.7.
Giới thiệu....................................................................................................................... 11
Công nghệ 3G................................................................................................................ 11
Mạng 3G tại Việt Nam.................................................................................................. 12
Hệ điều hành mã nguồn mở Android........................................................................... 13
Hệ điều hành Android................................................................................................... 13
Những đặc tính của hệ điều hành Android .................................................................. 13
Những đánh giá về sự phát triển của Android tại Việt Nam ....................................... 15
1.2. Hệ thống thông tin trực tuyến trên điện thoại di động ................ 16
1.3. Bài toán........................................................................................... 17
1.3.1.
Đặt bài toán................................................................................................................... 17
Các hệ thống tương tự................................................................................................... 17
1.3.2.
Chương 2. Một số kiến thức cơ sở...............................................19
2.1. Một số phương pháp xem video nói chung................................... 19
2.1.1.
2.1.2.
2.1.3.
2.1.4.
2.1.5.
Giao thức hỗ trợ Streaming video ................................................................................ 20
Định dạng ...................................................................................................................... 21
Server ............................................................................................................................ 21
Client ............................................................................................................................. 21
Servlet............................................................................................................................ 22
2.2. Hệ điều hành Android.................................................................... 22
2.2.1.
2.2.2.
Kiến trúc của hệ điều hành mã nguồn mở Android..................................................... 22
API của Android ........................................................................................................... 24
Activity................................................................................................................... 24
HTTP..................................................................................................................... 26
Intent ..................................................................................................................... 26
View ....................................................................................................................... 27
MediaPlayer .......................................................................................................... 30
Widget.................................................................................................................... 32
2.2.2.1.
2.2.2.2.
2.2.2.3.
2.2.2.4.
2.2.2.5.
2.2.2.6.
5
Chương 3. Phân tích thiết kế bài toán.........................................39
3.2. Phân tích yêu cầu ........................................................................... 39
3.2.1.
3.2.2.
Yêu cầu người sử dụng ................................................................................................. 39
Yêu cầu hệ thống........................................................................................................... 39
3.4. Giải pháp ........................................................................................ 40
3.4.1.
3.4.2.
Xử lý trên thiết bị.......................................................................................................... 40
Xử lý trên Server........................................................................................................... 40
3.5. Phân tích......................................................................................... 40
3.5.1.
3.5.2.
3.5.3.
Các chức năng của hệ thống ......................................................................................... 40
Biểu đồ ca sử dụng ........................................................................................................ 41
Luồng sự kiện................................................................................................................ 41
Tìm kiếm................................................................................................................ 41
Cập nhập ............................................................................................................... 42
Streaming .............................................................................................................. 43
Thiết kế lớp ................................................................................................................... 43
Hệ thống trên thiết bị cầm tay .............................................................................. 43
Hệ thống Servlet .................................................................................................... 46
Biểu đồ tuần tự.............................................................................................................. 46
Tìm kiếm................................................................................................................ 47
Cập nhập ............................................................................................................... 47
Streaming .............................................................................................................. 48
Biểu đồ trạng thái hoạt động ........................................................................................ 49
Biểu đồ hoạt động chức năng Tìm kiếm ............................................................... 49
Biểu đồ hoạt động chức năng Cập nhập ............................................................... 49
Biểu đồ hoạt động chức năng Streamng ............................................................... 50
Cơ sở dữ liệu ................................................................................................................. 52
Thiết kế giao diện.......................................................................................................... 52
3.5.3.1.
3.5.3.2.
3.5.3.3.
3.5.4.
3.5.4.1.
3.5.4.2.
3.5.5.
3.5.5.1.
3.5.5.2.
3.5.5.3.
3.5.6.
3.5.6.1.
3.5.6.2.
3.5.6.3.
3.5.7.
3.5.8.
Chương 4. Cài đặt chạy thử.........................................................56
4.1. Tìm kiếm......................................................................................... 56
4.2. Cập nhập......................................................................................... 56
4.3. Streaming........................................................................................ 57
6
4.4. Hướng dẫn cài đặt.......................................................................... 59
4.5. Một số vấn đề.................................................................................. 59
Chương 5. Kết luận ......................................................................60
Tài liệu tham khảo........................................................................61
7
DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1: Hệ điều hành Android.....................................................................................14
Hình 2: Tầng ứng dụng................................................................................................22
Hình 3: Thư viện của Android. ....................................................................................24
Hình 4: Nhân Linux. ....................................................................................................24
Hình 5: Vòng đời của một Activity. ..............................................................................25
Hình 6: Thực đơn.........................................................................................................29
Hình 7: Bề mặt. ............................................................................................................29
Hình 8: Lược đồ trạng thái...........................................................................................30
Hình 9: Cấu trúc tệp XML định nghĩa các giá trị. ......................................................33
Hình 10: Cấu trúc tệp XML..........................................................................................33
Hình 11: XML hiển thị một TextView. .........................................................................34
Hình 12: Hiển thị một TextView trên thiết bị. .............................................................34
Hình 13: Tệp XML cấu trúc Button. ............................................................................35
Hình 14: Tệp java kết nối và thực thi hành động nháy chuột. ....................................35
Hình 15: Button............................................................................................................36
Hình 16: XML ImageButton. .......................................................................................36
Hình 17: Tệp java thực thi............................................................................................36
Hình 18: ImageButton trên thiết bị. .............................................................................37
Hình 19: Danh sách trên thiết bị..................................................................................37
Hình 20: Biểu đồ ca sử dụng........................................................................................41
Hình 21: Lớp trên thiết bị cầm tay................................................................................44
Hình 22: Biểu đồ tuần tự chức năng Tìm kiếm............................................................47
Hình 23: Biểu đồ tuần tự của chức năng tìm kiếm. .....................................................48
Hình 24: Biểu đồ tuần tự chức năng Streaming. .........................................................48
Hình 25: Biểu đồ hoạt động chức năng Tìm kiếm .......................................................49
Hình 26: Biểu đồ hoạt động chức năng cập nhập........................................................50
Hình 27: Biểu đồ hoạt động của chức năng Streaming ...............................................51
Hình 28: Bảng cơ sở dữ liệu.........................................................................................52
Hình 29: Màn hình chính.............................................................................................53
Hình 30: Màn hình lựa chọn.(màn hình 1)..................................................................54
Hình 31: Màn hình Help. .............................................................................................54
Hình 32: Màn hình chạy video.....................................................................................55
8
Hình 33: Lỗi chưa nhập giá trị.....................................................................................56
9
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Giải thích
Ký hiệu
Tiếng Anh
Tiếng Việt
Enhanced Data Rates for GSM
Evolution
Sự phát triển tăng tốc độ truyền
cho mạng GSM
EDGE
Universal Mobile
Telecomunications System
Hệ thống viễn thông di động
toàn cầu
UMTS
API
Application Programming Interface Giao diện lập trình ứng dụng
Một công nghệ trong hệ thống
Code Division Multiple Access
CDMA
GPRS
GSM
thông tin di động
General Packet Radio Service
Gói dịch vụ vô tuyến tổng hợp
Global System for Mobile
Communications
Hệ thống thông tin di động toàn
cầu
Là đặc tả và cũng là nền tảng
thực thi cho các ứng dụng Java
Java 2 Standard Edition
J2SE
Operating System
Hệ điều hành
OS
Software Development Kit
Bộ công cụ phát triển phần mềm
SDK
Một chuẩn kết nối tuần tự trong
máy tính
Universal Serial Bus
USB
Global Positioning System
Wireless Fidelity
Hệ thống định vị toàn cầu
Hệ thống mạng không dây
GPS
Wi-Fi
10
Chương 1. Đặt vấn đề
1.1. Mạng 3G
1.1.1.Giới thiệu
[1]3G là thuật ngữ dùng để chỉ các hệ thống thông tin di động thế hệ thứ 3 (Third
Generation). Mạng 3G (Third-generation technology) là thế hệ thứ ba của chuẩn công
nghệ điện thoại di động, cho phép truyền cả dữ liệu thoại và dữ liệu ngoài thoại (tải dữ
liệu, gửi email, tin nhắn nhanh, hình ảnh...). 3G cung cấp cả hai hệ thống là chuyển mạch
gói và chuyển mạch kênh. Hệ thống 3G yêu cầu một mạng truy cập radio hoàn toàn khác
so với hệ thống 2G hiện nay. Điểm mạnh của công nghệ này so với công nghệ 2G và
2.5G là cho phép truyền, nhận các dữ liệu, âm thanh, hình ảnh chất lượng cao cho cả thuê
bao cố định và thuê bao đang di chuyển ở các tốc độ khác nhau. Với công nghệ 3G, các
nhà cung cấp có thể mang đến cho khách hàng các dịch vụ đa phương tiện, như âm nhạc,
truyền hình số với chất lượng cao hoặc các dịch vụ định vị toàn cầu (GPS) hay thư điện
tử…
1.1.2.Công nghệ 3G
Đi cùng với sự phát triển của các ngành công nghiệp, dịch vụ…thì nhu cầu thông tin
liên lạc truyền thông sẽ ngày càng phát triển, cùng với số lượng người dung và nhu cầu
ngày càng tăng, mạng 2G đã dần dần trở thành lạc hậu khi không đáp ứng được nhu cầu
của người sử dụng về tốc độ truyền, lưu lượng truyền, băng thông truyền, tốc độ truyền…
Vì những lý do đó nên mạng 3G ra đời để từng bước giải quyết được những vấn đề trên.
Do có nhận thức về tầm quan trọng của các hệ thống di động nên ngay từ khi quá
trình phát triển GSM chưa kết thúc, người ta đã tiến hành các dự án nghiên cứu với mục
đích xác định các dịch vụ và công nghệ cho thế hệ thoonh tin di động mới. Và sau một
thời gian khá dài nghiên cứu và triển khai, trên thế giới hiện có hai mạng chính được xây
dựng trên công nghệ 3G.
- Mạng UMTS được triển khai trên mạng GSM hiện có, tốc độ đường xuống có thể
lên tên 7.2Mb/sec.
- Mạng CDMA2000 mang đến khả năng truyền dữ liệu ở mức 3G cho mạng
CDMA.
11
Ngoài ra, mạng 3G còn có 3 chuẩn chính:
- W-CDMA : hỗ trợ tốc độ truyền đến 1920 Kbps, trong thực tế hiệu suất đạt khoảng
384 Kbps, tuy nhiên vẫn lớn hơn rất nhiều mạng GSM khoảng 14.4 Kbps.
- CDMA : tốc độ dữ liệu lên đến 2.4 Mbps.
- TD SCDMA : tốc độ chuyển gói lên đến 2 Mbps.
Nhìn chung, công nghệ 3G mang đến rất nhiều lợi ích cho người sử dụng dịch vu
viễn thông do băng thông rộng, tốc độ truyền dữ liệu nhanh. Điều này dẫn đến những ứng
dụng về truyền thông thoại và dữ liệu, tải âm thanh, hình ảnh, truyền hình trức tuyến … sẽ
phát triển rất mạnh mẽ. Và một ứng dụng rất quan trọng, chắc chắn sẽ trở lên vô cùng phổ
biến trên nền tảng công nghệ 3G đó là dịch vụ xem video trực tuyến theo thời gian thực
trên điện thoại di động. Đây là một vấn đề nóng hổi và còn rất mới mẻ cần được phát triển
trên nền tảng công nghệ 3G.
1.1.3.Mạng 3G tại Việt Nam
Các nhà mạng của Việt Nam bắt đầu cung cấp công nghệ 3G từ đầu tháng 10/2009
với tiên phong là Vina Phone, đi kèm với công nghệ 3G là 6 dịch vụ được xem như bao
quát hết các nhu cầu công việc – cuộc sống – giải trí của người dân. Nhưng trên một
phương diện nào đó, các ứng dụng vẫn chỉ mang tính bao quát, tổng thể, chưa đi sâu vào
từng nhu cầu của người sử dụng.
Tiếp sau đó, Mobi Phone cho ra mắt dịch vụ Video Call, một con bài chiến lược của
công nghệ 3G, dịch vụ mà đã từng được miêu tả như lá cờ đầu (ứng dụng hủy diệt) , hay
tiếp theo là thiết bị USB 3G, nó cho phép máy tính có thể kết nối internet qua sim điện
thoại có đăng kí 3G mọi lúc, mọi nơi.
Sự phát triển của công nghệ 3G sẽ đẩy mạnh sự phát triển của các dịch vụ dành cho
thiết bị cầm tay sự dụng công nghẻ này. Nhật Bản có lẽ là nước thành công nhất trong
việc cung cấp công nghệ 3G, nhưng không nhiều người biết rằng mạng 3G thành công
như vậy ở Nhật Bản là do một “kho tàng” các dịch vụ kèm theo, trong đó có lẽ nổi tiếng
nhất, ra đời sớm nhất chính là dịch vụ truyền video. Ngày xưa, với công nghệ 2G thì các
cuộc gọi video, hay nói chung là việc truyền video trên mobile theo thời gian thực trở
thành việc bất khả thi do tốc độ truyền quá chậm. Thì ngày nay, với tốc độ truyền lớn hơn
12
trung bình 20 lần so với GPRS thì có lẽ việc truyền hình ảnh, truyền video sẽ trở thành
một ứng dụng thiết yếu và chắc chắn sẽ phổ biến ở Việt Nam.
Hiện nay tại Việt Nam, người sử dụng đang chủ yếu sử dụng công nghệ 2.5G mang
tên EDGE và sử dụng internet qua GPRS, với tốc độ truyền dữ liệu lý tưởng vào khoảng
171 Kb/sec, còn thực tế trung bình khoảng 40 Kb/sec thì công nghệ 3G chắc chắn sẽ là
nền tảng cho các dịch vụ cần tốc độ truyền cao.
Vì vậy, một ứng dụng cho phép xem video trực tuyến tại Việt Nam chắc chắn sẽ trở
thành một dịch vụ tất yếu và phổ biến trong cộng đồng thuê bao sử dụng 3G.
1.1.4.Hệ điều hành mã nguồn mở Android
1.1.5.Hệ điều hành Android
Trước hết, điều nổi bật nhất của Andorid là nền tảng phần mềm dựa trên mã nguồn
mở Linux OS (Kernel 2.6) cho máy di động, nó bao gồm hệ điều hành, những phần mềm
trung gian (middleware) và cá ứng dụng khóa (key applications) để hổ trợ các ứng dụng
mà người sử dụng cần đến.
Android còn có nhiều công cụ và dụng cụ miễn phí để nghiên cứu và phát triển phần
mềm trên nền tảng của nó. OHA đã đưa những mẫu điện thoại đầu tiên vào cuối năm
2008. Ngoài ra, Android là một nền tảng mở cho các thiết bị di động nên có thể tùy biến
hệ điều hành cho nhiều loại sản phẩm khác nhau và được sử dụng miễn phí.
Android cho phép nhà phát triển viết và quản lý mã bằng ngôn ngữ Java, điều khiển
thiết bị thông qua các thư viện Java đã được Google phát triển.
Như vậy, với Android, cùng với tính chất “mở” của nó, nhà phát triển có thể dễ dàng
tác động đến tất cả các chức năng, bộ phận của thiết bị để làm cho nó theo ý mình, dó là
một đặc điểm thú vị nhất của hệ điều hành mã nguồn mở Android.
1.1.6.Những đặc tính của hệ điều hành Android
13
Hình 1: Hệ điều hành Android
Một số đặc điểm của Android[2]
Handset Layout: Nền tảng này dễ thích nghi lớn hơn, VGA, thư viện đồ họa 2D, thư
viện đồ họa 3D cơ bản trong OpenGL 2.0, và các cấu trúc điện thoại thong minh truyền
thống.
Lưu trữ: Phần mềm cơ sở dữ liệu SQLite được sử dụng cho mục đích lưu trữ, tuy
nhiên chỉ dùng dể lưu trữ trên thiết bị.
Tính kết nối: Android hỗ trợ các công nghệ kết nối : GSM/EDGE, IDEN, CDMA,
EV-DO, UMTS, Bluetooth, Wi-Fi,và WiMAX.
Tin nhắn: dạng SMS và MMS luôn luôn sẵn sàng với luồng text messaging.
Trình duyệt web: Trình duyệt web là một phần cơ bản luôn sẵn sang trong mã
nguồn mở WebKit application framework..
14
Hỗ trợ Java: Phần mềm viết bởi Java có thể được biên dịch và chạy trên Dalvik
virtual machine, nó là một VM đặc biệt cho phép thi hành thiết kế cho thiết bị di động sử
dụng, mặc dù nó không phải là một công nghệ JVM chuẩn. Android không hỗ trợ J2ME
giống một số hệ điều hành khác.
Hỗ trợ Media: Android hỗ trợ hầu như tất cả các định dạng : H.263, H.264 (in 3GP
or MP4 container), MPEG-4 SP, AMR, AMR-WB (in 3GP container), AAC, HE-AAC
(trong MP4 hoặc 3GP), MP3, MIDI, OGG Vorbis, WAV, JPEG, PNG, GIF, BMP.
Tăng hỗ trợ phần cứng: Android có thể hỗ trợ video/ từ camera, cảm ứng, GPS,
máy đo gia tốc,
Môi trường phát triển: bao gồm thiết bị emulator, công cụ để debug, bộ nhớ và sự
định hình thực thi và plugin cho Eclipse IDE.
Market: giống như nhiều nơi lưu trữ ứng dụng điện thoại cơ bản, Android market là
một danh mục phần mềm có thể tải về và cài đặt trên thiết bị mà không cần sử dụng PC.
Cảm ứng đa điểm: Android có hỗ trợ cảm ứng đa điểm, tuy nhiên trước đây chỉ trên
máy HTC Hero có sử dụng do vấn để bản quyền. Tuy nhiên, đến nay, trên các thiết bị mới
như Nexus One hay Motorola Android chức năng này đã đươck kích hoạt.
Bluetooth: Hỗ trợ gửi và nhận file qua Bluetooth 2.0
Cuộc gọi video: Android không hỗ trợ videocalling. Tuy nhiên nếu chạy UI bổ sung
thì nó có thể hỗ trợ cuộc gọi video.
1.1.7. Những đánh giá về sự phát triển của Android tại Việt Nam
Từ cuối năm 2004, nhiều lời đồn đại trong CNTT và TT về một loại máy điện thoại
di động "Gphone" hay "Google phone" có nhiều chức năng hiếm có. Nhưng vừa rồi trong
lời tuyên bố ngày 5/11/2007 bởi chính vị lãnh đạo số 1 của Google - ông Eric Schmidt,
khi giới thiệu về công nghệ Android đã xóa tan những nghi vấn trong thế giới CNTT và
TT. Khác với tập đoàn Apple đã đưa vào thị trường toàn cầu một sản phẩm độc đáo có tên
là "iPhone", Google mạnh hơn nữa, đã biết liên kết 34 tập đoàn và công ty lớn danh tiếng
trên thế giới dưới danh hiệu "Open Handset Alliance" (OHA) để tạo một thế đứng mạnh
mẽ và vững chắc, rồi cùng nhau sáng tạo và phát triển Công Nghệ Phần Mềm "Android"
15
cho các loại máy di động tương lai trong một thị trường rất rộng lớn (3 tỷ máy) để cạnh
tranh với những đối thủ đáng nể như Symbian, Microsoft, Palm.
Như chúng ta biết, hiện tại đã có hơn nửa nhân loại sử dụng máy di động để thoại và
giao tiếp qua các mạng không dây. Con số 3 tỉ người này sẽ còn tăng lên và máy di động
càng ngày càng "thông minh" với nhiều chức năng và dịch vụ rất hấp dẫn, cho nên thị
trường máy di động thông minh sẽ vượt xa máy vi tính trong một tương lai rất gần... Hơn
nữa máy di động mang lại nhiều chức năng và nhu cầu mới mà máy vi tính không có, đó
chính là những cơ hội mà VN chúng ta, dù là nước đi sau đẻ muộn trong CNTT và TT, có
thể khai thác để đi tắt đón đầu thị trường.
Trên thị trường hiện tai cũng đã có nhiều máy di động dùng hệ điều hành Linux,
nhưng đặc điểm của Android là bản quyền mã nguồn mở của nó dựa trên nền tảng bản
quyền của Apache V 2.0) và được ủng hộ bởi nhiều nhà sản xuất máy di động như
Motorola, Qualcomm, HTC.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử CNTT và TT, một thế lực hùng hậu được dẫn đầu
bằng một tập đoàn uy tín và giàu có như Google, mang đến cho cộng đồng nhân tài của
thế giới một công cụ phần mềm cơ bản miễn phí để cho họ có thể sử dụng và sửa đổi tùy
hứng đáp ứng đúng nhu cầu sáng tạo của họ mà không sợ bị mất bản quyền và lợi nhuận!
Thêm vào nữa họ đã treo giải thưởng với tổng số tiền là 10 triệu USD để khuyến khích
nhân tài thế giới trong việc thiết kế và sản xuất các phần mềm trong mọi lĩnh vực.
Do sự tính chất mới mẻ của hệ điều hành mã nguồn mở Android, nên đây sẽ là một
cơ hội của ngành Công nghệ thông tin Việt Nam tiến vào thị trường sản phầm phần mềm,
dịch vụ cho điện thoại trên thế giới.
Cùng thời điểm hệ điều hành mã nguồn mở Android ngày càng trở lên phổ biến trên
thế giới và dần dần đi vào thị trường Việt Nam thì có sự bùng nổ 3G, đây có lẽ là một cơ
hội rất lớn cho các công ty phát triển ứng dụng trên di động khi mà đã hội tụ đầy đủ các
điều kiện.
1.2. Hệ thống thông tin trực tuyến trên điện thoại di động
Do đặc điểm của điện thoại di động trên điện thoại là màn hình nhỏ, tốc độ truyền
dữ liệu rất chậm nên việc phát triển các hệ thống thông tin trực tuyến cho điện thoại di
16
động thực sự chưa phát triển, nhưng lý do quan trọng nhất có lẽ là do tốc độ truyền dữ
liệu. Cũng vì lẽ đó nên thậm chí các nền tảng cũ phát triển phân mềm cho điện thoại, ví
dụ như J2ME còn không cung cấp hỗ trợ kết nối cơ sở dữ liệu. Các ứng dụng cần truyền
tải dữ liệu lớn như xem video trực tuyến theo thời gian thực, học trực tuyến, tải dữ liệu
lớn… trên điện thoại chưa phát triển.
Với thiết bị được cung cấp hệ điều hành mã nguồn mở Android, người dùng có thể
dễ dàng thao tác với hệ thống thông tin trực tuyến. Thêm vào đó, với công nghệ 3G, tốc
độ tải dữ liệu lớn sẽ khắc phục được nhược điểm quan trọng nhất của các hệ thống thông
tin trực tuyến trên điện thoại di động. Vì vậy, với sự kết hợp giữa hệ điều hành mã nguồn
mở Android và công nghệ 3G sẽ là cơ sở cho sự phát triển các hệ thống thông tin trực
tuyến trên điện thoại di động.
1.3. Bài toán
1.3.1.Đặt bài toán
Trên cơ sở nhu cầu của người sử dụng ngày càng tăng và mọi điều kiện về cơ sở vật
chất đều đã có đầy đủ thì một hệ thống cho phép tìm kiếm, cập nhập, xem video trực
tuyến mà không cần phải tải toàn bộ về thiết bị trước khi xem có lẽ sẽ trở lên phổ biến và
quan trọng trong cộng đồng người sử dụng mạng 3G trên hệ điều hành Android.
Vậy bài toán của chúng ta ở đây sẽ là xây dựng một hệ thống cho phép tìm kiếm,
cập nhập, xem video dưới dạng streaming trên cơ sở những hỗ trợ về Streaming video của
thiết bị di động cầm tay trên nền tảng hệ điều hành mã nguồn mở Android.
Đây là bài toán đầu tiên cho sự kết hợp giữa truyền dữ liệu cao trên công nghệ 3G
và hệ điều hành mã nguồn mở Android, nó sẽ là nền tảng cho sự phát triển các ứng dụng
hệ thống thông tin trực tuyến đòi hỏi truyền dữ liệu tốc độ cao như học trực tuyến, truyền
hình, giải trí trực tuyến…
1.3.2. Các hệ thống tương tự
Trên thế giới có một hệ thống rất nổi tiếng, đó là hệ thống youtube, được cung cấp
streaming trên cả thiết bị di động và trên máy tính. Ở Việt Nam, hệ thống lưu trữ trang
web và cho phép xem video cũng đã xuất hiện mặc dù quy mô vẫn chưa thể bằng youtube
17
nhưng phần nào cũng cho thấy tầm nhìn xa của nhà phát triển Việt Nam, đó là hệ thống
18
Chương 2. Một số kiến thức cơ sở
2.1. Một số phương pháp xem video nói chung
Có hai dạng chính của phương pháp truyền video. Đó là Downloading và Streaming.
Downloading: Khi tải về một tập tin thì toàn bộ tập tin sẽ được lưu trên thiết bị,
những tập tin này bạn có thể mở và xem sau đó. Phương thức này có ưu điểm như là truy
xuất nhanh đến các đoạn khác nhau trong tập tin nhưng có một nhược điểm lớn đó là phải
chờ cho toàn bộ tập tin được tải về trước khi nó có thể xem được. Nếu như tệp có dung
lượng nhỏ thì điều này không có quá nhiều bất tiện, nhưng với tập tin lớn và nội dung dài
thì nó có thể gây ra nhiều khó chịu.
Streaming: Phương thức Streaming làm việc có một chút khác biệt – người dùng
cuối có thể bắt đầu xem tập tin ngay khi nó bắt đầu được tải. Tập tin được gửi đến người
sử dụng trong các chuỗi liên tiếp, và người sử dụng xem nội dụng ngay khi nó đến mà
không phải chờ đợi. Phương thức này được sử dụng để truyền tải các sự kiện trực tiếp.
Ngày nay, cùng với sự bùng nổ cùa internet băng thông rộng thì việc tải dữ liệu nhạc
hoặc video dưới dạng streaming ngày càng phổ biến.
Streaming video là gửi nội dung ở dạng nén trên internet và hiển thị bởi người xem
ở thiết bị cuối theo thời gian thực. Hay nói một cách nôm na thì với streaming video hoặc
streaming phương tiện truyền thông thì một người sử dụng tại thiết bị cuối không phải đợi
để tải toàn bộ tập tin về để chạy nó. Thay vào đó các phương tiện truyền thông như video,
tập tin nhạc được gửi theo một luồng dữ liệu liên tục và được chạy ngay khi nó đến hoặc
được lưu lại chờ đến lượt được chạy. Người sử dụng sẽ cần một thiết bị mà nó được cài
đặt sẵn chương trình phần mềm mà nó liên tục tải dữ liệu theo luồng về thiết bị rồi ngày
sau đó kết nối đến màn hình hiển thị, loa… để chạy tập tin đó. Ngoài ra , Streaming
video được thể hiện dưới hai dạng: Video theo yêu câu (on demand) và Video thời gian
thực (live event), luận văn này sẽ đi sâu vào vấn đề video theo yêu cầu.
19
Video theo yêu cầu là các dữ liệu video được lưu trữ trên multimedia server và được
truyền đến người dùng khi có yêu cầu, người dùng có toàn quyền để hiển thị cũng như
thực hiện các thao tác (tua, dừng, nhẩy qua ..) với các đoạn dữ liệu này.
Video thời gian thực là các dữ liệu video được chuyển trực tiếp từ các nguồn cung
cấp dữ liệu theo thời gian thực (máy camera, microphone, các thiết bị phát dữ liệu video
...). Các dữ liệu này sẽ được multimedia phát quảng bá thành các kênh người dùng sẽ chỉ
có quyền truy nhập bất kỳ kênh ưa thích nào để hiển thị dữ liệu mà không được thực hiện
các thao tác tua, dừng vv.. trên các dữ liệu đó (giống như TV truyền thống).
Qui trình phát audio/video trực tuyến tiêu biểu bắt đầu với trang HTML trong trình
duyệt. Khi người dùng nhấn liên kết nội dung hoặc chương trình player, trình duyệt sẽ
chuyển yêu cầu đến máy chủ web. Máy chủ web (web server) sẽ chuyển yêu cầu đến máy
chủ dành riêng cho việc truyền phát nội dung, máy chủ này được gọi là streaming server.
Thực tế, có một số giải pháp sử dụng web server đảm nhận vai trò truyền phát
audio/video (dùng giao thức http), giải pháp này ít tốn kém và đơn giản. Tuy nhiên, để
cung cấp audio/video chất lượng cao cũng như khả năng đáp ứng đồng thời nhiều luồng
truyền, cần có phần mềm máy chủ chuyên biệt (dùng giao thức truyền khác với máy chủ
web).
Ứng dụng phổ biến nhất của hình thức Streaming video là dịch vụ video theo yêu
cầu. Khách hàng có thể yêu cầu phim video đã được số hóa (và nén mã hóa) lưu giữ tại
server vào bất kỳ lúc nào. Nếu muốn, khách hàng có thể điều khiển luồng nội dung tạm
dừng, quay lại hay tới (nhờ giao thức RTSP hay MMS); nói một cách khác, có thể thực
hiện giống như với đầu máy tại nhà.
2.1.1.Giao thức hỗ trợ Streaming video
Để sử dụng dịch vụ Streaming video thì cả máy phục vụ và máy khách cần phải có
khả năng “giao tiếp” được với nhau thông qua một giao thức chung, và trên thế giới, đã có
nhiều giao thức được phát triển để hỗ trợ Streaming video như:
- Giao thức Datagram
- Giao thức RTSP (Real Time Streaming Protocol)
- Giao thức Unicast
- Giao thức Multicast
20
- Giao thức IP Multicast
- Giao thức Peer-to-Peer.
Nhưng phổ biến nhất hiện nay cho truyền video dưới dạng streaming là giao thức
RTSP. Tuy nhiên giao thức này hiện chưa được hỗ trợ trên hệ điều hành mã nguồn mở
Android. Vì vậy trong luận văn này chúng ta sẽ nghiên cứu trên giao thức HTTP do hệ
điều hành mã nguồn mở Android phiên bản 1.5 chưa hỗ trợ các giao thức trên.
2.1.2.Định dạng
Với chương trình Streaming video thông thường thì có thể xử lý rất nhiều định dạng,
tuy nhiên, dó luận văn đang tập trung nghiên cứu về streaming trên hệ điều hành mã
nguồn mở Android, vì thế chỉ tập sử dụng các định dạng mà hệ điều hành này hỗ trợ là
H263, H264 AVC và MPEG-4 SP.
2.1.3.Server
Như đã nói ở trên, Streaming video sử dụng giao thức HTTP... ở server để truyền dữ
liệu theo dạng streaming qua mạng Internet, đồng thời sử dụng các chuẩn nén để giảm
dung lượng dữ liệu, cung cấp khả năng nén dữ liệu tại nhiều mức nén, nhiều kích thước
hiển thị để có thể phù hợp với độ rông băng thông của nhiều mạng truyền dẫn để tối ưu
hoá việc truyền dữ liệu qua mạng. Cũng chính vì vậy việc truyền Streaming video qua
mạng sẽ phụ thuộc rất nhiều vào các sản phẩm phần mềm Video Streaming Server.
Tuy nhiên, để xây dựng một hệ thống tìm kiếm video, cập nhập video như mục tiêu
của luận văn này thì có một vấn đề rất khó khăn khi thiết lập Server, đó là do thiết bị cầm
tay sử dụng hệ điều hành mã nguồn mở Android không thể truy cập trực tiếp đến cơ sở dữ
liệu của server.
Vì vậy ta cần phải xây dựng một Servlet như là một bộ xử lý trung gian để hỗ trợ
các giao tiếp từ thiết bị đến cơ sở dữ liệu trên Server.
2.1.4.Client
Đầu tiên Client phải được kết nối với internet và được phép truy cập vào địa chỉ theo
url cung cấp video. Sau đó nó phải được cài đặt phần mềm cho phép kết nối với Server,
21
và Servlet nhận các luồng dữ liệu được gửi từ Server rồi kết nối đến thiết bị hiển thị để
chạy dữ liệu video.
2.1.5.Servlet
Servlet đóng vai trò là đối tượng nhận dữ liệu từ Server và trả lại Client do thiết bị
điện thoại không tác động trực tiếp được vào cơ sở dữ liệu trên Server, cũng như không
nhận trực tiếp được các luồng dữ liệu từ trên Server chuyển xuống.
2.2. Hệ điều hành Android
2.2.1.Kiến trúc của hệ điều hành mã nguồn mở Android
Hệ điều hành Android gồm bốn thành phần chính cấu thành[3] :
- Ứng dụng: Đây là lớp trên cùng của kiến trúc Android. Android sẽ làm việc với
một bộ ứng dụng cốt lõi bao gồm thư điện tử, tin nhắn SMS, lịch, bản đồ, trình duyệt,
danh bạ,… Tất cả các ứng dụng đều sẽ được viết bằng ngôn ngữ Java.
Hình 2: Tầng ứng dụng
- Khung ứng dụng: Bằng cách cung cấp một nền tảng phát triển mở, Android cung
cấp cho người phát triển khả năng xây dựng ứng dụng rất phong phú. Người phát triển có
toàn quyền sử dụng các thiết bị phần cứng hay ứng dụng chạy ở nền… để tạo ra ứng dụng
theo ý mình. Kiến trúc ứng dụng được thiết kế để đơn giản hóa việc sử dụng lại các thành
phần, mỗi ứng dụng có thể cho phép các ứng dụng khác khả năng sử dụng các thành phần
này. Điều này giống với kỹ thuật cho phép người dùng đặt lại các thành phần.
Dưới đây là các ứng dụng của hệ thống và dịch vụ:
Các ứng dụng được xây dựng dựa trên một tập hợp phong phú của các
Views, bao gồm các list, các grid, các textbox, các button và thậm chí
nhúng cả trình duyệt web.
22
Content Providers cho phép các ứng dụng truy xuất dữ liệu từ ứng dụng
khác , hay chia sẻ dữ liệu.
Resource Manager cung cấp truy cập tới tài nguyên không phải mã nguồn
như là các tập tin xâu, đồ họa, hay layout.
Notification Manaừ .
- Bộ thư viện: cung cấp một tập các thư viện viết bằng C/C++ để các thành phần
của Android sử dụng khác nhau. Do vậy khung ứng dụng Android mang lại nhiều khả
năng cho những người phát triển. Một vài thư viện chính của Android:
Hệ thống thư viện C: là dẫn xuất của hệ thống thư viện C chuẩn cho thiết
bị nhúng trên nền Linux.
Thư viện đa phương tiện: sử dụng nhân mở PacketVideo, hỗ trợ nhiều định
dạng âm thanh, hình ảnh và cả video, bao gồm Mpeg4, H264, MP3, ACC,
ẢM, JPG và PNG.
Surface manager: quản lý việc truy cập tới các hệ thống hiển thị con và việc
kết hợp của các lớp đồ họa 2 chiều, 3 chiều từ nhiều ứng dụng.
Thư viện cơ sở Web: máy trình duyệt web hiện đại tận dụng sức mạnh của
trình duyệt Android, cho phép nhúng cửa sổ duyệt web cho ứng dụng.
SGL (Scalable Graphics Library): xử lý đồ họa 2D của Android.
Thư viện 3D: được cài đặt trên dựa trên API của OpenGL ES 1.0; thư viện
bao gồm cả bộ cảm nhận gia tốc phần cứng 3D, tối ưu hóa các phần mềm
3D.
FreeType: thư viện font chữ ảnh nhị phân và véc tơ.
SQLite: là thư viện truy xuất cơ sở dữ liệu nhỏ, mạnh, có sẵn trong mọi ứng
dụng Android.
23
Hình 3: Thư viện của Android.
- Nhân Linux: Android dựa trên Linux 2.6 cho các dịch vụ hệ thống như bảo mật,
quản lý bộ nhớ, quản lý tiến trình (xử lý tiến trình, đa luồng), ngăn xếp mạng và trình điều
khiển thiết bị (giao tiếp USB, giao tiếp hồng ngoại, không đây, v.v…). Nhân Linux này
cũng có vai trò như một lớp trừu tượng giữa phần cứng và phần mềm.
Hình 4: Nhân Linux.
2.2.2.API của Android
Để có thể xây dựng các ứng dụng trên hệ điều hành Android thì trước tiên phải tìm
hiểu các giao diện lập trình ứng dụng của hệ điều hành này. Vì vậy sau đây sẽ là giới
thiệu về các API cơ bản của Android và sẽ được sử dụng trong khóa luận này:
2.2.2.1.
Activity
[4]Là thành phần quan trọng nhất của một ứng dụng. Hiểu đơn giản thì Activity như
là một môi trường được khởi tạo để người sử dụng tạo ra, hiển thị các giao diện, thực hiện
những công việc mà người sử dụng muốn làm.
Vòng đời của một Activity:
24
Hình 5: Vòng đời của một Activity.
Activity có một số phương thức chính :
- onCreate(): được gọi khi mà Activity được gọi lần đầu tiên. Đây là nơi để thiết lập
các giá trị tĩnh. Chạy sau nó luôn là onStart().
25
- onRestart(): được gọi sau khi Activity đã dừng lại và sau đó sẽ tiếp tục được bắt
đầu lại. Chạy sau nó luôn là onStart().
- onStart(): được gọi khi các Activity muốn hiển thị cho người dùng,
- onResume(): được gọi khi mà Activity bắt đầu tương tác với người dùng .
- onStop(): được gọi khi Activity không còn hiển thị cho người sử dụng khi Activity
khác đã được khởi động và chiếm chỗ của Activity này.
- onDestroy(): hàm cuối cùng bạn gọi khi muốn kết thúc Activity, gọi hàm này khi
Activity của bạn đã hoàn thành hoặc hệ thống tạm thời hủy Activity của bạn có mục đích.
2.2.2.2.
HTTP
[5]Là các lớp, hàm hỗ trợ việc kết nối đến internet và tải các nội dung về máy xử lý
để lấy thông tin. Trong khóa luận này có sử dụng một số lớp để phục vụ việc gửi yêu cầu
và nhận dữ liệu trả về từ Servlet.
HttpEntity: được dẫn xuất từ lớp org.apache.http.HttpEntity, là một đối tượng được
gửi đi kèm cùng với các thông điệp HTTP, nó có thể được tìm thấy trong các thông điệp
gửi yêu cầu (request) hoặc các thông điệp trả về (response).
HttpResponse: được dẫn xuất từ lớp org.apache.http.HttpResponse, là đối tượng trả
về của HTTP.
HttpClient: được dẫn xuất từ lớp org.apache.http.client.HttpClient, là một giao diện
cho một người dùng HTTP. HttpClient đóng gói tất cả các đối tượng cần thiết để thực
hiện các yêu cầu HTTP.
HttpPost: được dẫn xuất từ lớp org.apache.http.client.methods.HttpPost, đây là
phương thức chính để gửi các yêu cầu đến Server và nhận lại các luồng dữ liệu về từ
Servlet.
2.2.2.3.
Intent
[6]Là dẫn xuất từ lớp : android.content.Intent;
Nó như là một nền tảng để truyền tải các thông báo từ nơi muốn gửi đến nơi nhận,
là mối liên lạc giữa các Activity cần truyền thông lẫn nhau. Các Intent được tạo ra có hai
phần mang thông tin chính là:
26
- Hành động (action) : các hành động nói chung sẽ được thực hiện.
- Dữ liệu (data): các dữ liệu để thực hiện hành động.
Ngoài ra Intent còn một số thuộc tính phụ quan trọng như:
- Thể loại (category): cho phép thêm thông tin vào các hành động để thực thi.
- Loại (type): chỉ định một kiểu rõ ràng của dữ liệu Intent.
- Thành phần: chỉ định rõ ràng tên của một lớp thành phần để sử dụng Intent.
- Bổ sung (extras): đây là một Bundle của các thông tin bổ sung. Nó được sử dụng
để cung cấp các thông tin mở rộng cho các thành phần.
Các giải pháp sử dụng Intent:
- Intent rõ ràng (Explicit Intent): đã chỉ định các thành phần (bằng các phương thức
như setComponent() hoặc setClass()), nó cung cấp chính xác đến các lớp cần dữ liệu
Intent mang đến để xử lý.
- Intent ẩn (Implicit Intent): không chỉ định rõ thành phần nào sẽ chạy dữ liệu mang
theo của Intent, tuy nhiên nó bao gồm đầy đủ thông tin cho hệ thống để xác định thành
phần đang sẵn sang nào tốt nhất sẽ chạy Intent đó.
Ví dụ : trong luận văn này có sử dụng một Intent để gửi thông tin giữa hai Activity.
Activity thứ nhất sẽ kết thúc, gọi Activity thứ hai khởi động, đồng thời truyền dữ liệu bổ
sung theo để Activity thứ hai xử lý.
2.2.2.4.
View
[7]Đây là một gói chuyên cung cấp các đối tượng được sử dụng để hiện thị,tổ chức
và tương tác giữa thiết bị và người sử dụng, hay nói cách khác, nó cung cấp giao diện
tương tác giữa thiết bị và người sử dụng.
Là dẫn xuất từ lớp: android.View.*;
Chúng ta sẽ đi sâu vào một số lớp của gói View này để phục vụ cho khóa luận:
- Thực đơn(Menu): giao diện để kết nối các mục trong thực đơn. Theo mặc định,
mọi Activity hỗ trợ một thực đơn lựa chọn hành động hoặc các lựa chọn. Bạn có thể thêm
các mục vào thực đơn này và xử lý cách hành động nháy chuột trên mục mà bạn vừa bổ
27
sung. Cách đơn giản nhất để thêm các mục là thêm một đoạn mã XML vào thực đơn, còn
cách đơn giản nhất để xử lý sự kiện khi chọn mục là dùng phương thức
onOptionsItemSelected(MenuItem) và onContextItemSelected(MenuItem). Nó cung
cấp một số phương thức chính sau cho người lập trình:
abstract Menuitem add(): thêm một mục vào trong thực đơn.
abstract int addIntentOptions(): thêm vào một nhóm các mục thực đơn tương ứng
với hành động để thực hiện một ý định cụ thể.
abstract SubMenu add(): thêm vào một thực đơn con.
abstract void clear(): xóa bỏ những mục tồn tại khỏi thực đơn, để lại một thực đơn
trống.
abstrack void close(): nếu thực đơn đang mở thì sẽ đóng vào.
abstrack MenuItem findItem(): trả về một mục cần tìm kiếm.
abstrack MenuItem getItem(): trả về một mục trong thực đơn theo giá trị chỉ số.
abstrack hasVisibleItem(): quay trở lại thực đơn hiện tại mà các mục có thể nhìn
thấy.
abstrack boolean performIdentifierAction(): chạy các hành động ở mục được lựa
chọn liên kết với các kí tự viết tắt.
- Bề mặt (Surface): là một giao diện để một cái gì đó như một chương trình hay tiến
trinh nắm giữ bề mặt hiển thị. Cho phép kiểm soát kích thước Bề mặt và định dạng, thay
đổi các điểm ảnh trên bề mặt và theo dõi những thay đổi trên bề mặt. Khi sử dụng giao
diện này từ một luồng khác dùng SurfaceView, bạn phải để ý tới phương thức
lockCanvas() và Callback.surfaceCreated. Đây cũng là một thành phần quan trọng trong
luận văn này vì nó là giao diện để phát các video dưới dạng streaming. Dưới đây là một
số phương thức quan trọng của đối tượng Surface:
abstrack void addCallback(): thêm vào một giao diện gọi lại cho vật nắm giữ này.
abstrack Surface getSurface(): truy cập trực tiếp đến đối tượng Surface.
abstrack boolean isCreating(): sử dụng phương thức này để tìm một Surface trong
tiến trình được tạo từ phương thức gọi lại.
abstrack Canvas lockCanvas(): bắt đầu sửa các điểm ảnh trên Surface.
abstrack void setFixedSize(): tạo ra một Surface đã được cố định kích thước.
abstrack void setFormat(): thiết lập yêu cầu định dạng điểm ảnh cho Surface.
abstrack void setKeepScreenOn(): lựa chọn cho phép hoặc không cho phép màn
hình bật chừng nào Surface đã chạy.
28
abstrack void setSizeFromLayout(): cho phép Surface thay đổi kiến thức cơ sở
trong cấu trúc.
abstrack void setType(): thiết lập kiểu của Surface.
abstrack void unlockCanvasAndPost(): kết thúc sự sửa điểm ảnh trên Surface.
Thực đơn và bề mặt được hiển thị trên thiết bị như sau:
Thực đơn:
Hình 6: Thực đơn
Bề mặt:
Hình 7: Bề mặt.
29
2.2.2.5.
MediaPlayer
[8]Đây là một lớp rất quan trọng, có thể coi nó là phần cốt lõi trong luận văn này.
Nó làm nhiệm vụ xử lý tải về dữ liệu rồi phát ngay đúng theo định nghĩa về streaming.
Ngoài ra nó còn cung cấp các chức năng phục vu cho việc điều khiển bật, tắt, tua, tạm
dừng video.
Là dẫn xuất từ lớp : android.media.MediaPlayer.
Đối tượng MediaPlayer được sử dụng để diều khiển các hoạt động của các tệp đa
phương tiện.
Hình 8: Lược đồ trạng thái.
30
Tải về để xem bản đầy đủ
61 trang
07/07/2025
1040
Bạn đang xem 30 trang mẫu của tài liệu "Khóa luận Xây dựng hệ thống xem video trực tuyến trên hệ điều hành Android", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- khoa_luan_xay_dung_he_thong_xem_video_truc_tuyen_tren_he_die.pdf
