Luận văn Nghiên cứu ước lượng dự án

TRƯỜNG ………………….

KHOA……………………….

---------

Báo cáo tốt nghiệp

Đề tài:

NGHIÊN CỨU ƯỚC LƯỢNG DỰ ÁN

LỜI CÁM ƠN

Em xin chân thành cám ơn tất cả các thầy cô trong trường đã truyền đạt nhiều kiến

thức bổ ích cho em trong những năm học tập tại trường.

Đặc biệt, em xin cám ơn thầy giáo PGS. TS. Nguyễn Văn Vỵ, người hướng dẫn trực

tiếp và giúp em hoàn thành tốt khóa luận này.

TÓM TẮT NỘI DUNG

Khóa luận nghiên cứu về phương pháp ước lượng dự án phần mềm.

Bố cục có 2 phần:

Phần 1 nêu ra những nguyên tắc cơ bản trong ước lượng dự án phần mềm, và giới

thiệu 2 phương pháp ước lượng nổi tiếng là phương pháp Phân tích Điểm Chức năng

(FPA – Function Point Analysis) và Mô hình giá cấu thành (COCOCO – Constructive

Cost Model) cùng những đánh giá về 2 phương pháp trong bối cảnh phát triển phần

mềm hiện nay.

Phần 2 có nội dung giới thiệu và đánh giá phương pháp ước lượng dự án phần mềm

dựa trên Điểm Ca Sử dụng (UCP – Use Case Point), là phương pháp rất phù hợp cho

những dự án được kĩ nghệ theo phương pháp Hướng Đối tượng, khắc phục được nhiều

nhược điểm của các phương pháp truyền thống. Trong phần này, sẽ tiến hành xây

dựng một chương trình tính toán hỗ trợ cho việc ước lượng theo phương pháp Điểm

Ca Sử dụng. Chương trình được kĩ nghệ theo phương pháp Hướng Đối tượng và tài

liệu phân tích của nó lại được dùng cho việc đánh giá thực tế áp dụng phương pháp

Điểm Ca Sử dụng.

MỤC LỤC

LỜI CÁM ƠN

TÓM TẮT NỘI DUNG

MỤC LỤC

DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH SÁCH CÁC BẢNG

DANH SÁCH CÁC HÌNH

PHẦN 1 TỔNG QUAN VỀ PHƯƠNG PHÁP ƯỚC LƯỢNG DỰ ÁN PHẦN MỀM

CHƯƠNG 1 NHỮNG NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG ƯỚC LƯỢNG DỰ ÁN PHẦN

MỀM

1.1

1.2

Tổng quan ước lượng dự án phần mềm ........................................................................... 2

Bốn bước cơ bản trong ước lượng dự án phần mềm ........................................................ 4

1.2.1 Ước lượng kích cỡ................................................................................................................... 4

1.2.2 Ước lượng nỗ lực .................................................................................................................... 5

1.2.2.1

Vấn đề ước lượng nỗ lực trực tiếp.................................................................................... 7

1.2.3 Ước lượng lịch trình ................................................................................................................ 7

1.2.4 Ước lượng chi phí.................................................................................................................... 8

CHƯƠNG 2 NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP ƯỚC LƯỢNG DỰ ÁN PHẦN MỀM

TRUYỀN THỐNG

2.1

Phương pháp Phân tích Điểm Chức năng (FPA – Function Points Analysis)..................11

2.1.1 Tóm lược ...............................................................................................................................11

2.1.2 Nội dung của phương pháp.....................................................................................................11

2.1.3 Đánh giá phương pháp............................................................................................................14

2.2

Mô hình ước lượng giá cấu thành (COCOMO – Constructive Cost Model) ....................16

2.2.1 Tóm lược ...............................................................................................................................16

2.2.2 Nội dung mô hình...................................................................................................................16

2.2.2.1

2.2.2.2

2.2.2.3

Mô hình COCOMO cơ sở (basic COCOMO)..................................................................16

Mô hình COCOMO trung cấp (intermediate COCOMO) ................................................17

Mô hình COCOMO nâng cao (advanded COCOMO) .....................................................20

2.2.3 Đánh giá mô hình...................................................................................................................20

2.3

Kết hợp Phương pháp Phân tích Điểm Chức năng với Mô hình Giá Cấu thành (FPA và

COCOMO)................................................................................................................................21

2.3.1 Nội dung kết hợp....................................................................................................................21

2.3.2 Đánh giá phép kết hợp............................................................................................................22

PHẦN 2 ƯỚC LƯỢNG DỰ ÁN PHẦN MỀM THEO ĐIỂM CA SỬ DỤNG

CHƯƠNG 3 GIỚI THIỆU PHƯƠNG PHÁP ƯỚC LƯỢNG DỰ ÁN PHẦN MỀM THEO

ĐIỂM CA SỬ DỤNG (USE CASE POINT)

3.1

Tóm lược .......................................................................................................................25

3.2

Nội dung phương pháp...................................................................................................26

3.2.1 Tính số Điểm Ca Sử dụng (UCPs) ..........................................................................................26

3.2.1.1

Tính số Điểm Ca Sử dụng Chưa được điều chỉnh (UUCPs – Unadjusted Use Case Points)

27

3.2.1.2

3.2.1.3

3.2.1.4

Tính Yếu tố Độ phức tạp Kĩ thuật...................................................................................31

Tính Yếu tố Độ phức tạp Môi trường (ECF – Environmental Complexity Factor)............33

Tính số Điểm Ca Sử dụng ..............................................................................................36

3.2.2 Ước lượng nỗ lực từ số Điểm Ca Sử dụng...............................................................................36

CHƯƠNG 4 XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH TÍNH TOÁN HỖ TRỢ ƯỚC LƯỢNG UCP

ESTIMATOR

4.1

4.2

Phát biểu bài toán..........................................................................................................38

Phân tích bài toán..........................................................................................................38

4.2.1 Phân tích tổng thể...................................................................................................................38

4.2.2 Phân tích cụ thể chức năng......................................................................................................39

4.3

Đặc tả chương trình.......................................................................................................39

4.3.1 Biểu đồ ca sử dụng của chương trình.......................................................................................39

4.3.2 Các biểu đồ hoạt động ............................................................................................................40

4.3.2.1

4.3.2.2

Biểu đồ hoạt động của ca sử dụng số 1 ...........................................................................40

Biểu đồ hoạt động của ca sử dụng số 2 ...........................................................................41

4.4

Thiết kế logic hoạt động cho chương trình .....................................................................42

4.4.1 Xác định các lớp phân tích......................................................................................................42

4.4.2 Các biểu đồ cộng tác...............................................................................................................42

4.4.2.1

4.4.2.2

Biểu đồ cộng tác cho ca sử dụng số 1..............................................................................42

Biểu đồ cộng tác cho ca sử dụng số 2..............................................................................43

4.4.3 Các biểu đồ tuần tự.................................................................................................................44

4.4.3.1

4.4.3.2

Biểu đồ tuần tự cho ca sử dụng số 1................................................................................44

Biểu đồ tuần tự cho ca sử dụng số 2................................................................................45

4.5

Thiết kế cơ sở dữ liệu.....................................................................................................45

4.5.1 Phân tích bài toán để xây dựng cơ sở dữ liệu...........................................................................45

4.5.2 Xây dựng biểu dồ thực thể - liên kết (E-R)..............................................................................46

4.5.3 Xây dựng lược đồ quan hệ......................................................................................................49

CHƯƠNG 5 ÁP DỤNG VÀ ĐÁNH GIÁ PHƯƠNG PHÁP ƯỚC LƯỢNG ĐIỂM CA SỬ

DỤNG

5.1

Áp dụng thực tế..............................................................................................................51

5.1.1 Bài toán số 1 – Dự án xây dựng mô–đun cho máy rút tiền ATM..............................................51

5.1.1.1

5.1.1.2

Miêu tả dự án.................................................................................................................51

Ước lượng kích cỡ .........................................................................................................51

tính số Điểm Ca Sử dụng ................................................................................................................51

5.1.1.3 Ước lượng nỗ lực...........................................................................................................53

5.1.2 Bài toán số 2 – Dự án xây dựng chương trình UCP Estimator..................................................53

5.1.2.1

5.1.2.2

Miêu tả dự án.................................................................................................................53

Ước lượng kích cỡ .........................................................................................................54

tính số Điểm Ca Sử dụng ................................................................................................................54

5.1.2.3 Ước lượng nỗ lực...........................................................................................................59

5.2

Đánh giá phương pháp ..................................................................................................59

5.2.1 Đánh giá quy trình tính toán....................................................................................................59

5.2.1.1

5.2.1.2

So sánh UCP với FPA....................................................................................................59

So sánh UCP với COCOMO ..........................................................................................60

5.2.2 Đánh giá trên thực tế ..............................................................................................................61

5.2.3 Kết luận .................................................................................................................................62

5.3

Đề xuất hướng phát triển ...............................................................................................62

5.3.1 Phát triển lý thuyết chương trình.............................................................................................62

5.3.2 Phát triển chương trình tính toán UCP Estimator.....................................................................63

PHỤ LỤC A. DỰ ÁN XÂY DỰNG MÔ – ĐUN ATM ...................................................... 64

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................. 69

DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT

COCOMO : COnstructive COst MOdel – Mô hình giá cấu thành

EAF

ECF

ER

: Effort Adjust Factor – yếu tố điều chỉnh nỗ lực

: Environmental Complexity Factor – Yếu tố độ phức tạp môi trường

: Effort Rating – tỉ lệ nỗ lực

FP

: Function Point – Điểm chức năng

FPA

FPs

: Function Point Analysis – Phân tích điểm chức năng

: Function Points – số Điểm chức năng

KLOC

LOC

RUP

TCF

UCP

UCPs

UFP

UFPs

: Kilo Line Of Code – số nghìn dòng lệnh

: Line Of Code – số dòng lệnh

: Rational Unified Process – Tiến trình thống nhất

: Technical Complexity Factor – Yếu tố độ phức tạp kĩ thuật

: Use Case Point – Điểm ca sử dụng

: Use Case Points – số Điểm ca sử dụng

: Unadjusted Function Point – Điểm Chức năng chưa được điều chỉnh

: Unadjusted Function Points – số Điểm Chức năng chưa được điều

chỉnh

UML

: Unified Modelling Language – ngôn ngữ mô hình hóa thống nhất

: Unadjusted Use Case Point – Điểm ca sử dụng chưa được điều chỉnh

UUCP

UUCPs

: Unadjusted Use Case Point – số Điểm ca sử dụng chưa được điều

chỉnh

WAs

: Weighted Actors – số lượng Tác nhân sau khi đánh trọng số

: Weighted Use Cases – số lượng Ca sử dụng sau khi đánh trọng số

WUCs

DANH SÁCH CÁC BẢNG

Chương 1:

Chương 2:

Bảng 2-1. Tính UFPs – kích cỡ xử lý thông tin thô – trong FPA

Bảng 2-2. Mười bốn Yếu tố kĩ thuật trong FPA

Bảng 2-3. Phân loại chế độ phát triển sản phẩm trong COCOMO cơ sở

Bảng 2-4. Các Yếu tố điều chỉnh trong COCOMO trung cấp

Bảng 2-5. Phân loại chế độ phát triển trong COCOMO trung cấp

Bảng 2-6. Đề xuất tỉ lệ LOC/FP cho phép kết hợp FPA và COCOMO.

Chương 3:

Bảng 3-1. Phân loại và đánh trọng số ca sử dụng trong UCP

Bảng 3-2. Ví dụ đếm số ca sử dụng sau khi đánh trọng số

Bảng 3-3. Phân loại và đánh trọng số tác nhân trong UCP

Bảng 3-4. Ví dụ đếm số tác nhân sau khi đánh trọng số

Bảng 3-5. Trọng số của 13 yếu tố kĩ thuật trong UCP

Bảng 3-6. Ví dụ tính Yếu tố Độ phức tạp Kĩ thuật trong UCP

Bảng 3-7. Trọng số của 8 yếu tố môi trường trong UCP

Bảng 3-8. Ví dụ tính Yếu tố Độ phức tạp Môi trường trong UCP

Chương 4:

Bảng 4-3. Kịch bản ca sử dụng “Thực hiện ước lượng mới” – UCP Estimator

Bảng 4-4. Kịch bản ca sử dụng “Tìm kiếm ước lượng lịch sử” – UCP Estimator

Chương 5:

Bảng 5-5. Đếm WUCs - dự án ATM

Bảng 5-2. Đếm WAs – dự án ATM

Bảng 5-3. Đếm WUCs - dự án UCP Estimator

Bảng 5-4. Đếm WAs - dự án UCP Estimator

Bảng 5-5. Cho điểm các Yếu tố kĩ thuật - dự án UCP Estimator

Bảng 5-6. Cho điểm các Yếu tố môi trường - dự án UCP Estimator

DANH SÁCH CÁC HÌNH

Chương 1:

Hình 1-1. Đồ thị hội tụ ước lượng.

Hình 1-2. Tiến trình cơ sở Ước lượng dự án

Chương 2:

Chương 3:

Chương 4:

Hình 4-1. Biểu đồ ca sử dụng tổng thể - UCP Estimator

Hình 4-2. Biểu đồ hoạt động của ca sử dụng "Thực hiện Ước lượng mới" - UCP

Estimator

Hình 4-3. Biểu đồ hoạt động của ca sử dụng "Tìm kiếm Ước lược lịch sử" - UCP

Estimator

Hình 4-4. Biểu đồ cộng tác cho ca sử dụng "Thực hiện ước lượng mới" - UCP

Estimator

Hình 4-5. Biểu đồ cộng tác cho ca sử dụng "Tìm kiếm ước lượng lịch sử" - UCP

Estimator

Hình 4-6. Biểu đồ tuần tự cho ca sử dụng "Thực hiện ước lượng mới" - UCP

Estimator

Hình 4-7. Biểu đồ tuần tự cho ca sử dụng "Tìm kiếm ước lượng lịch sử" - UCP

Estimator

Hình 4-8. Biểu đồ thực thể-mối quan hệ - UPC Estimator

Chương 5:

PHẦN 1

TỔNG QUAN VỀ PHƯƠNG PHÁP

ƯỚC LƯỢNG DỰ ÁN PHẦN MỀM

1

Chương 1 – Khóa luận tốt nghiệp – Nguyễn Trần Việt

Chương 1

NHỮNG NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG

ƯỚC LƯỢNG DỰ ÁN PHẦN MỀM

1.1 Tổng quan ước lượng dự án phần mềm

Ước lượng dự án phần mềm hiệu quả là một hoạt động quan trọng, đồng thời cũng là

một thách thức trong phát triển phần mềm. Ước lượng là một trong những nền tảng

cho việc lập lịch dự án một cách hiệu quả: Lập kế hoạch và điều khiển dự án có hiệu

quả là không thể nếu không có một ước lượng đầy đủ và đáng tin cậy. Nhiều tổ chức

phải chịu các tác động tài chính lên công việc của họ, bị mất lợi thế cạnh tranh, và

chậm trễ trong việc hưởng lợi từ kế hoạch và các sáng kiến do các các ước lượng xấu.

Cho đến bây giờ cũng dễ nhận thấy rằng ngành công nghiệp phần mềm nói chung

không có nhiều ước lượng dự án tốt và cũng không sử dụng các ước lượng hợp lý .

Hình 1-1 , tham khảo từ tài liệu ([6] McConnell, 1996) thể hiện độ hội tụ của ước

lượng trong vòng đời phát triển dự án của các dự án thực tế, ước lượng chỉ được chính

xác hóa dần dần trong quá trình làm mịn dần dự án. Từ hình vẽ có thế nhận thấy rằng

để đưa ra được các ước lượng đáng tin cậy và sớm trong vòng đời phát triển của dự án

là rất khó. Chúng ta phải chịu nhiều thiệt hại hơn như là một hậu quả, dó đó chúng ta

cần tập trung nhiều nỗ lực để giải quyết tình hình

Ước lượng thiếu một dự án dẫn đến (a) việc bố trí thiếu cho dự án (điều mà thường

dẫn đến việc vượt quá khả năng làm việc), (b) quản lý thiếu các nỗ lực đảm bảo chất

lượng (bỏ sót các nguy cơ rủi ro của sản phẩm kém chất lượng), và (c) tạo ra một lịch

trình làm việc quá ngắn (dẫn đến sự mất uy tín do thời hạn thỏa thuận với khách hàng

không được tôn trọng).

Còn đối với những người mà mong muốn tránh khỏi tình huống này bằng cách thêm

nhiều yếu tố thừa vào ước lượng, thì ước lượng thừa một dự án có thể chỉ làm tồi tệ

cho tổ chức. Nếu như đưa cho một dự án nhiều tài nguyên hơn mức nó thực sự cần mà

không có những điều hành phạm vi đầy đủ, nó sẽ bị dùng hết. Điều này giống như là

quy tắc Parkinson được mô tả trong bài viết ([10] What Is Parkinson’s Law in Project

2

Chương 1

Management?, 2010):

“Work expands so as to fill the time available for its completion”

tạm dịch là:“Công việc mở rộng để lấp đầy thời gian có sẵn để hoàn thành”.

Dự án khi đó có khả năng phải (a) chi phí nhiều hơn mức cần thiết (một tác động tiêu

cực đến tài chính và có thể làm giảm lợi thế cạnh tranh), (b) mất nhiều thời gian hơn

để hoàn thành (dẫn đến đánh mất các cơ hội), và (c) trì hoãn việc sử dụng tài nguyên ở

các dự án tiếp theo.

Giá dự án

Lịch trình dự án

(nỗ lực và kích cỡ)

4 x

1.6 x

2 x

1.25 x

1.15 x

1.5 x

1.05

1.0 x

1.25 x

1.0 x

0.8 x

0.9 x

0.67 x

0.85 x

0.5 x

0.8 x

0.6 x

0.25 x

Xác định

sản phẩm

ban đầu

Xác định

sản phẩm

Đặc tả

Đặc tả thiết kế Đặc tả Sản phẩm

thiết kế hoàn thành

chi tiết

yêu cầu

sản phẩm

được đồng ý

Hình 1-3. Đồ thị hội tụ ước lượng. Độ chính xác của ước lượng chỉ được cải tiến chính trong quá trình phát

triển. Nguồn tham khảo: ([6] McConnell. 1996)

3

Chương 1

1.2 Bốn bước cơ bản trong ước lượng dự án phần

mềm

Bốn bước chính trong ước lượng dự án phần mềm là:

1) ước lượng phạm vi của sản phẩm phát triển. Thông thường, điều này luôn yêu

cầu một ước lượng của kích cỡ của phần mềm được phát triển theo số dòng lệnh

(LOC – line of code) hoặc điểm chức năng (FP – Function Point). Trong khi

kích cỡ theo LOC là đơn vị kích cỡ cơ sở được dùng bởi nhiều mô hình tính

toán ước lượng hàng đầu, nhiều đội phát triển lại không thích với những phép

đo này và dùng những đơn vị ít chính quy hơn (số đặc tính, số yêu cầu thay đổi,

số ca sử dụng / số kịch bản, số tường thuật người dùng, số phát biểu yêu cầu,

…). Một thảo luận về các ưu điểm và nhược điểm của các phương pháp đo kích

cỡ khác nhau sẽ được đề cập ở phần sau.

2) ước lượng nỗ lực theo đơn vị [người – tháng] hoặc [người – giờ] dùng một mô

hình tính toán liên hệ nỗ lực với cỡ của phần mềm và năng suất của đội phát

triển.

3) ước lượng lịch trình theo lịch thời gian (tháng/tuần). Điều này có thể được tính

toán từ nỗ lực được ước lượng và là một hàm số của kích cỡ đội phát triển. Điều

quan trọng là phải nhận thức rõ rằng đây không phải là một quan hệ tuyến tính

và ở một số điểm trong lịch trình dự án không thể rút ngắn lịch trình bằng cách

thêm tài nguyên cho việc phát triển.

4) ước lượng chi phí dự án theo đơn vị tiền tệ. Điều này là một kết hợp của giá

nhân công (cái mà có thể được tính toán từ ước lượng nỗ lực) và giá phi nhân

công (ví dụ, giá khấu hao của các phần cứng và phần mềm cần thiết được cung

cấp cho dự án).

1.2.1

Ước lượng kích cỡ

Một ước lượng chính xác của kích cỡ của phần mềm được xây dựng là bước đầu tiên

cho một ước lượng có hiệu quả. Các tài nguyên thông tin về phạm vi của dự án nên

được thu thập bất cứ nơi nào có thể, bắt đầu với những mô tả chính thức của các yêu

cầu – ví dụ, một đặc tả các yêu cầu của khách hàng hoặc yêu cầu cho đề xuất, một đặc

tả hệ thống. Không nên để cho sự thiếu sót về đặc tả phạm vi làm cản trở việc thực

hiện ước lượng. Tài liệu ước lượng cũng không nên chốt cứng. Trong mọi trường hợp,

4

Chương 1

chúng ta phải xem xét các mức độ rủi ro và không chắc chắn trong một ước lượng cho

mọi khía cạnh và phải thực hiện lại ước lượng cho dự án ngay khi có thêm thông tin

phạm vi được xác định. Nếu chúng ta thực hiện ước lượng lại một dự án ở những pha

sau của vòng đời dự án, các tài liệu thiết kế có thể được sử dụng để cung cấp thêm

thông tin chi tiết.

Hai cách để có thể ước lượng kích cỡ sản phẩm là:

1) Cách thứ nhất: bằng phép tương tự. Nếu chúng ta đã hoàn thành một dự án

tương tự trong quá khứ và biết thông tin kích cỡ sản phẩm đã được phát triển,

chúng ta có thể ước lượng mỗi phần chính của của dự án mới như là một phép

tính phần trăm của kích cỡ của phần tương tự của dự án trước. Ước lượng kích

cỡ tổng thể của dự án mới bằng cách cộng lại các kích cỡ được ước lượng của

mỗi phần.

Hoặc là, chia sản phẩm thành những phần cấu thành (các đặc tính, các ca sử

dụng/ kịch bản, các yêu cầu người dùng) và đếm chúng. Một số người dùng

những phép đếm thô như là một ước lượng trực tiếp của kích cỡ phần mềm,

hoặc chúng ta có thể chuyển chúng thành một đơn vị đo kích cỡ chính thức mà

ta biết, theo một phép tính trung bình, bao nhiêu LOC hoặc FP mà mỗi phần

này yêu cầu trong những dự án trước.

Một người có kinh nghiệm có thể đưa ra những ước lượng kích cỡ tốt, hợp lý

bằng phép tương tự nếu sẵn có các giá trị kích cỡ chuẩn xác cho dự án trước và

dự án mới là gần giống với dự án trước.

2) Cách thứ hai: bằng phép phân tích. bằng cách đếm các đặc điểm sản phẩm và

dùng một phương pháp thuật toán như là Điểm Chức năng (FP) chúng ta có thể

chuyển phép đếm thành một ước lượng của kích cỡ.

Các đặc tính sản phẩm ở cấp độ vĩ mô có thể chứa số lượng các hệ thống con,

các lớp/ mô – đun, các phương thức/ hàm. Các đặc tính sản phẩm ở mức chi tiết

hơn có thể gồm có số lượng các màn hình, các hộp thoại, các file, các bảng cơ

sở dữ liệu, các báo cáo, các thông điệp, …

1.2.2

Ước lượng nỗ lực

Một khi chúng ta có một ước lượng của kích cỡ của sản phẩm, chúng ta có thể tính

toán ước lượng nỗ lực từ nó. Việc chuyển đổi từ kích cỡ phần mềm sang nỗ lực dự án

tổng cộng chỉ có thể làm được nếu chúng ta có một vòng đời phát triển phần mềm xác

5

Chương 1

định và tiến trình phát triển mà ta sử dụng ổn định trên dự án để phân tích, thiết kế,

phát triển và kiểm thử phần mềm.

Một dự án phát triển phần mềm đòi hỏi nhiều hơn công việc viết mã phần mềm đơn

thuần – trên thực tế, việc mã hóa chỉ chiếm chưa đến ¼ tổng thể nỗ lực dự án. Việc

viết và thẩm định tài liệu, thi hành các bản mẫu, thiết kế các phiên bản có thể phân

phối, và thẩm định, kiểm thử mã chiếm phần lớn hơn của nỗ lực dự án tổng thể. Ước

lượng nỗ lực dự án yêu cầu ta xác định và ước lượng, và sau đó tổng hợp lại tất cả các

hoạt động ta phải thực hiện để xây dựng một sản phẩm từ kích cỡ được ước lượng.

Hai cách có thể dùng để tính toán nỗ lực từ kích cỡ:

1) Cách thứ nhất: dùng dữ liệu lịch sử - là dùng dữ liệu lịch sử của chính tổ chức

để xác định bao nhiêu nỗ lực theo kích cỡ ước lượng mà các dự án trước dùng

đến. Một sơ đồ tính toán mà liên hệ kích cỡ của sản phẩm và năng suất của đội

phát triển với nỗ lực dự án được ước lượng được sử dụng thường xuyên. Dĩ

nhiên, cách thức này giả định rằng (a) tổ chức của chúng ta đã lập tài liệu các

kết quả thực tế từ các dự án trước, rằng (b) chúng ta có ít nhất một dự án trong

quá khứ với kích cỡ tương tự (rõ ràng là tốt hơn nếu chúng ta có nhiều dự án

với kích cỡ tương tự để củng cố rằng chúng ta cần ổn định một mức độ nào đó

của nỗ lực để phát triển các dự án của kích cỡ được đưa ra), và rằng (c) chúng

ta sẽ tuân theo một vòng đời phát triển tương tự, sử dụng một phương pháp phát

triển tương tự, các công cụ tương tự, và có một đội phát triển với các kĩ năng và

kinh nghiệm tương tự cho dự án mới.

2) Cách thứ hai: tiếp cận thuật toán - nếu chúng ta không có dữ liệu lịch sử của

chính tổ chức bởi vì chúng ta chưa bắt đầu thu thập số liệu hoặc vì dự án mới là

rất khác, chúng ra có thể sử dụng một cách tiếp cận thuật toán đã hoàn thiện và

đã được công nhận rộng rãi (ví dụ mô hình COCOMO của Barry Boehm) để

chuyển một ước lượng kích cỡ thành một ước lượng nỗ lực. Các mô hình này

có được từ việc nghiên cứu một số lượng lớn các dự án đã hoàn thành từ nhiều

tổ chức khác nhau để xem xét các kích cỡ dự án ánh xạ như thế nào với nỗ lực

dự án tổng cộng. Các mô hình “dữ liệu công nghiệp” này có thể không được

chuẩn xác như là dữ liệu lịch sử của chính tổ chức của chúng ta, nhưng chúng

có thể cho chúng ta những ước lượng nỗ lực gần đúng hữu ích.

6

Chương 1

1.2.2.1

Vấn đề ước lượng nỗ lực trực tiếp

Như đã đề cập, nhiều tổ chức trong nền công nhiệp phần mềm không thấy thoải mái

với khái niệm ước lượng kích cỡ sản phẩm. Không phải là lạ khi nhìn thấy nỗ lực được

ước lượng trực tiếp từ một mô tả của sản phẩm/dự án, bỏ qua hoàn toàn ước lượng

kích cỡ. Trong khi điều này hoàn toàn có thể làm được, nó cũng nảy sinh vấn đề. Các

ước lượng trực tiếp tới nỗ lực đã ngầm giả định năng suất của đội phát triển cụ thể.

Khi đó nếu, giống như thường thấy là, ước lượng ban đầu không theo các mục đích

của chúng ta, việc làm lại ước lượng để xem điều gì xảy ra với những đội phát triển

khác đòi hỏi ước lượng phải được tính lại từ đầu. Bằng cách ước lượng kích cỡ trước

chúng ta dễ dàng làm lại nhanh ước lượng nỗ lực cho những năng suất làm việc khác

nhau của những đội phát triển khác nhau.

1.2.3

Ước lượng lịch trình

Bước thứ ba trong ước lượng một dự án phát triển phần mềm là xác định lịch trình dự

án từ ước lượng nỗ lực. Điều này thường đòi hỏi ước lượng số lượng người sẽ làm việc

trên dự án, cái gì họ sẽ làm (cấu trúc phân cấp chia nhỏ công việc), khi nào họ sẽ bắt

đầu làm việc trên dự án và khi nào họ sẽ kết thúc (cái này là “mô tả biên chế”). Một

khi chúng ta có thông tin này, chúng ta cần tính toán để đưa nó vào một lịch trình theo

lịch thời gian. Ngoài ra, dữ liệu lịch sử từ các dự án trong quá khứ của tổ chức hoặc

các mô hình dữ liệu công nghiệp có thể được sử dụng để dự đoán số lượng người mà

chúng ta cần cho một dự án với kích cỡ cho trước và làm thế nào công việc có thể chia

nhỏ vào lịch trình.

Nếu chúng ta không có gì, một quy tắc ước lượng lịch trình ([6] McConnell, 1996) có

thể được dùng để lấy một ý tưởng thô của thời gian lịch tổng cổng cần thiết:

Lịch Trình theo Tháng = 3.0 * ( nỗ lực[người – tháng] )^1/3

Thí dụ, nếu chúng ra đã ước lượng một dự án cần nỗ lực 65 [người – tháng], biểu thức

trên cho thấy rằng cần lịch trình 12 tháng (3.0 * 65^1/3), từ đó suy đội dự án có 5 hoặc 6

thành viên (65 /12).

Trong ([6] McConnell. 1996) có nêu vấn đề nhiều đề xuất dùng 2.0 hay 2.5 hay ngay

cả 4.0 để thay thế cho giá trị 3.0 – chỉ bằng cách dùng thử ta sẽ thấy nó như thế nào.

Ước lượng lịch trình dự án là một chủ đề rắc rối bởi vì hầu hết các dự án thường bị

chậm trễ. Sự chậm trễ do nhiều nguyên nhân. Các yêu cầu được phát hiện dần dần

không được quản lý chủ động. Việc điều khiển chất lượng sản phẩm từ sớm thường

7

Chương 1

không được chú trọng, dẫn đến dự án sẽ bị chậm trễ khi kiểm thử bắt đầu. Ở những tổ

chức chưa có quy trình làm việc chuẩn thì những dự thảo lịch trình thường bị bỏ qua

bởi ngay từ những người điều hành cấp cao.

Xem xét công việc quản trị dự án và công việc ước lượng lịch trình, để ý rằng công

việc ước lượng lịch trình sẽ quan tâm đến việc lên lịch trình ở mức độ cao của toàn dự

án, còn những tính toán chi tiết hơn đòi hỏi các phụ thuộc yếu tố, đội ngũ nhân viên

sẵn có, và mức độ tài nguyên, phân công cho từng người sẽ được thực hiện bởi công

việc quản trị dự án.

Nếu ước lượng theo biểu thức tính lịch trình ở trên, ta ước lượng thời gian lịch trình

trước rồi mới chỉ định số nhân viên. Nhưng nếu được chỉ định một đội phát triển trước,

một biểu thức cơ bản cho việc ước lượng lịch trình của bất kỳ hoạt động quản lý là:

Nỗ lực / Số nhân viên = Lượng thời gian

Dùng biểu thức tổng quát này, một hoạt động mà yêu cầu 8 [người – tháng] của nỗ lực

và có 4 người được chỉ định tham gia có thể được hoàn thành trong thời gian 2 tháng.

8 [người – tháng] / 4 [người] = 2 [tháng]

Thực tế thì việc ước lượng lịch trình sẽ khó hơn rất nhiều. Nó liên quan đến nhiều yếu

tố như:

- Các phụ thuộc của một hoạt động với các hoạt động trước

- Các hoạt động đan xen hay đồng thời

- Đường găng xuyên suốt chuỗi công việc

- Số ca làm việc mỗi ngày, số giờ làm việc hiệu quả trong mỗi ca

- Những gián đoạn như là du lịch, hội nghị, đào tạo hay nghỉ ốm, …

- Số lượng vùng thời gian cho các dự án đối với các công ty đa quốc gia

Như vậy công việc quản trị dự án và công việc ước lượng lịch trình có nhiều mối liên

hệ và được thực hiện theo sự tinh tế của từng người quản lý.

1.2.4

Ước lượng chi phí

Có nhiều yếu tố để quan tâm khi ước lượng chi phí tổng cộng của một dự án. Bao gồm

giá nhân công, giá mua hay giá thuê phần cứng và phần mềm, việc đi lại cho mục đích

gặp gỡ hay kiểm thử, các giao tiếp (thí dụ, các cuộc gọi điện thoại đường dài, hội thảo

video từ xa, …), các khóa đào tạo, không gian văn phòng, …

8

Chương 1

Giá nhân công thì có thể được xác định một cách đơn giản nhất bằng phép nhân ước

lượng nỗ lực của dự án (theo giờ) với lương nhân công tính trung bình tổng quát. Một

chi phí nhân công chuẩn xác hơn lấy kết quả từ việc sử dụng lương nhân công rõ ràng

cho mỗi vị trí (thí dụ, vị trí kĩ thuật, quản lý chất lượng, quản lý dự án, người lập tài

liệu, cộng tác viên, …). Chúng ra sẽ phải xác định xem bao nhiêu phần trăm của nỗ lực

dự án tổng cộng cần được cấp phát cho mỗi vị trí. Khi này dữ liệu lịch sử hoặc các mô

hình dữ liệu công nghiệp lại có thể trợ giúp.

Qua việc nghiên cứu 4 bước trong phép ước lượng như trên, đề xuất một tiến trình cơ

sở cho việc ước lượng như được mô tả trong sơ đồ ở Hình 2-2:

9

Chương 1

Thu thập các yêu

cầu ban đầu

Ước lượng kích cỡ

sản phẩm

Dữ liệu dự án

lịch sử

Ước lượng nỗ lực

Đưa ra lịch trình

Ước lượng chi phí

Các tài nguyên

sẵn có

Dữ liệu giá hiện

thời

Ước lượng

Phê duyệt ước

lượng

được phê duyệt

Kích cỡ, nỗ

lực,chi phí

thực tế, …

Phân tích tiến trình

ước lượng

Phát triển sản phẩm

Hình 1-4. Tiến trình cơ sở Ước lượng dự án. Nguồn tham khảo: ([3] Hewson, 2007).

10

Chương 2 – Khóa luận tốt nghiệp – Nguyễn Trần Việt

Chương 2

NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP ƯỚC

LƯỢNG DỰ ÁN PHẦN MỀM

TRUYỀN THỐNG

Đã có một số phương pháp được đề xuất cho việc ước lượng để hỗ trợ quản trị dự án,

trong số đó 2 phương pháp nổi tiếng nhất là phương pháp Phân tích Điểm Chức năng

FPA và Mô hình Giá Cấu thành COCOMO. Hai phương pháp này còn có thể được kết

hợp cùng nhau để ước lượng lượng tài nguyên cần thiết trong dự án. Trong chương

này em sẽ nêu nội dung thuật toán và đánh giá phân tích 2 phương pháp này cũng như

là phép kết hợp 2 phương pháp.

2.1 Phương pháp Phân tích Điểm Chức năng (FPA –

Function Points Analysis)

2.1.1

Tóm lược

Phân tích Điểm Chức năng (FPA) là một phương pháp đo kích cỡ của phần mềm mà

thể hiện qua việc định lượng các chức năng nghiệp vụ của hệ thống được phân phối

cho người dùng. Phương pháp này được đưa ra bởi tác giả Allan Albretch thuộc tổ

chức IBM, năm 1979.

2.1.2

Nội dung của phương pháp

3 bước để tiến hành ước lượng kích cỡ của một hệ thống được xây dựng bằng phương

pháp phân tích Điểm Chức năng:

- Xác định kích cỡ xử lý thông tin thô của hệ thống

- Đánh giá Yếu tố Độ phức tạp Kĩ thuật của hệ thống

- Tính toán cuối cùng

Tính toán cụ thể:

11

Chương 2

Bước 1: Xác định kích cỡ xử lý thông tin thô của hệ thống

Kích cỡ xử lý thông được tính bởi phép xác định các thành phần hệ thống như được

thấy bởi người dùng cuối, và phân loại chúng thành 5 loại:

- Các đầu vào ngoại vi

- Các đầu ra ngoại vi

- Các truy vấn ngoại vi

- Các file logic nội bộ

- Các giao diện ngoại vi

Mỗi thành phần thuộc mỗi loại lại được đánh giá độ phức tạp là “đơn giản”, “trung

bình” hay “phức tạp” phụ thuộc số lượng phần tử dữ liệu mỗi loại và các yếu tố khác.

Sau đó đánh trọng số (cho điểm) đến từng độ phức tạp của mỗi loại thành phần.

Cộng điểm tổng cộng để xác định kích cỡ xử lý thông tin thô, gọi là tổng Điểm Chức

năng Chưa được điều chỉnh (UFPs – Unadjusted Function Points).

UFPs =

n_{i, j}* W_{i, j}



i, j

trong đó:

UFPs : tổng Điểm Chức năng chưa được điều chỉnh

i

: nhận các giá trị từ 1 đến 5, đại diện cho 5 loại chức năng

: nhận các giá trị từ 1 đến 3, đại diện cho 3 mức độ phức tạp

: là số lượng thành phần thuộc loại i có độ phức tạp j

j

n_{i, j}

W_{i, j}: là trọng số của loại i có độ phức tạp j

Độ phức tạp

Trung bình

* 4 =

* 5 =

* 10 =

* 7 =

* 4 =

Loại chức năng

Tổng

Đơn giản

* 3 =

* 4 =

* 7 =

Phức tạp

* 6 =

* 7 =

* 15 =

* 10 =

* 6 =

Đầu vào ngoại vi

Đầu ra ngoại vi

File logic nội bộ

Giao diện ngoại vi * 5 =

Truy vấn ngoại vi * 3 =

UFPs =

Bảng 2-6. Tính UFPs – kích cỡ xử lý thông tin thô – trong FPA

12

Chương 2

Bước 2: Đánh giá Yếu tố Độ phức tạp Kĩ thuật của hệ thống

Kích cỡ xử lý thông tin thô (UFPs) sẽ được điều chỉnh bởi các yếu tố kĩ thuật, cái mà

ảnh hưởng lên quá trình phát triển và thi hành hệ thống.

Mã yếu tố Đặc trưng yếu tố

Mức độ ảnh hưởng

F1

F2

F3

F4

F5

F6

F7

F8

F9

F10

F11

F12

F13

F14

Truyền thông dữ liệu

Xử lý dữ liệu phân tán

Hiệu năng

Cấu hình sử dụng nặng

Tỉ lệ giao dịch

Vào dữ liệu trực tuyến

Hiệu quả người dùng cuối

Cập nhật trực tuyến

Xử lý phức tạp

Khả năng dùng lại

Cài đặt dễ dàng

Thi hành dễ dàng

Đa địa điểm (tính chất phân tán)

Thay đổi dễ dàng

…

Mức độ ảnh hưởng tổng cộng DI =

Bảng 2-7. Mười bốn Yếu tố kĩ thuật trong FPA

không xuất hiện, không ảnh hưởng = 0

ảnh hưởng không đáng kể = 1

ảnh hưởng vừa phải = 2

ảnh hưởng trung bình = 3

ảnh hưởng đáng kể = 4

ảnh hưởng mạnh, khắp nơi = 5

Có 14 yếu tố chuẩn, được tác giả Albretch đề xuất như là 14 “Đặc trưng ứng dụng tổng

quát”, sẽ được tính toán để đưa vào một con số được gọi là Yếu tố Độ phức tạp Kĩ

thuật (TCF – Technical Complexity Factor). Cụ thể, mức độ của phạm vi ảnh hưởng

của mỗi yếu tố được xếp loại và cho điểm từ 0 (không ảnh hưởng) đến 5 (ảnh hưởng

mạnh mẽ khắp nơi), như Bảng 2-2. Yếu tố Độ phức tạp Kĩ thuật được tính theo công

thức:

14

TCF = C₁+ C₂

F_i



i1

trong đó:

13

Chương 2

TCF là Yếu tố Độ phức tạp Kĩ thuật

C₁= 0.65

C₂= 0.01

F_ilà mức độ ảnh hưởng của yếu tố kĩ thuật thứ i, có giá trị từ 0 đến 5

14

Để ý rằng đại lượng DI =

F_ilà mức độ ảnh hưởng tổng cộng (total Degree of



i1

Influence) của 14 yếu tố, do đó công thức trên có thể viết lại thành:

TCF = C₁+ C₂* DI

Bước 3: Tính toán cuối cùng

Kích cỡ xử lý thông tin của một hệ thống theo số lượng Điểm Chức năng (FPs) được

tính theo công thức:

FPs = UFPs * TCF

Trong đó:

FPs : số điểm chức năng của hệ thống

UFPs : số điểm chức năng chưa được điều chỉnh được tính từ bước 1

TCF : yếu tố độ phức tạp kĩ thuật được tính từ bước 2

2.1.3

Đánh giá phương pháp

a) Ưu điểm

FPA đếm số chức năng dựa vào cách nhìn từ bên ngoài vào hệ thống của người dùng

cuối. Do đó, phương pháp là độc lập về mặt công nghệ, áp dụng phương pháp FPA

không yêu cầu 1 cách cụ thể nào của việc mô tả hệ thống hay phát triển hệ thống, ví dụ

như, một phương pháp phân tích cụ thể.

Phép đo có thể được xác định sớm trong vòng đời phát triển của dự án, chỉ cần có đặc

tả yêu cầu người dùng, cho phép thực hiện ước lượng sớm, hỗ trợ quản trị dự án.

b) Nhược điểm

FPA không thể được tính toán một cách tự động, trong quy trình tính toán ta phải đưa

ra nhiều đánh giá chủ quan. Cụ thể, mọi đầu vào, đầu ra, truy vấn, file và các giao diện

phải được đánh giá thành đơn giản, trung bình hay phức tạp và các yếu tố kĩ thuật cũng

được đánh giá bởi cảm nhận của con người.Tuy vậy thì những chuyên gia cũng có thể

đưa ra những đánh giá kinh nghiệm có độ chính xác cao.

14

Chương 2

Việc đánh giá và cho điểm mức độ phạm vi ảnh của 14 yếu tố kĩ thuật có vẻ khá đơn

sơ. Việc xác định mức độ ảnh hưởng của mỗi yếu tố và cho điểm là đúng nhưng vấn

đề là điểm của các yếu tố có khoảng giá trị giống nhau với giá trị nhỏ nhất là 0 và giá

trị lớn nhất là 5. Các yếu tố khác nhau thì tầm ảnh hưởng cũng khác nhau, cụ thể, hai

yếu tố có thể cùng ảnh hưởng suốt trong quá trình xây dựng hệ thống nhưng mức độ

quan trọng của chúng là khác nhau. Do đó, nên cho mỗi yếu tố một trọng số ảnh

hưởng, sau đó điểm của yếu tố được tính bằng cách nhân điểm tỉ lệ mức độ ảnh hưởng

với điểm trọng số để lấy kết quả điểm ảnh hưởng của yếu tố.

Ngoài ra, trong xem xét điều chỉnh số lượng Điểm Chức năng của hệ thống, đội ngũ kĩ

thuật cũng ảnh hưởng lên quá trình phát triển hệ thống, nhưng không được xem xét

trong phương pháp FPA. Theo ([9] Symons, 1988), điều này được tác giả của phương

pháp lý giải là để cách ly việc xử lý bên trong với môi trường bên ngoài, tạo thuận lợi

cho việc nghiên cứu năng suất làm việc của mỗi đội phát triển cụ thể. Điều này không

có nhiều ý nghĩa, vì trong thực tế, các đội phát triển thường thay đổi ở các dự án, có

một số lượng người đi và một số lượng người đến, năng suất cụ thể của đội phát triển

cũ không thể áp dụng cho đội phát triển mới.

FPA có lẽ là một phương pháp rất tốt ở thời điểm được đưa ra nhưng cho đến bây giờ

thì có nhiều điểm không phù hợp.

Các hệ thống bây giờ không chỉ phục vụ cho một nhu cầu đơn lẻ mà phục vụ cho

nhiều đối tượng. Các nhu cầu ấy có thể giống nhau hay khác nhau. Hệ thống được chia

thành các mô – đun và những phần giống nhau được sử dụng lại chứ không phải xây

dựng lại từ đầu (theo quan điểm Hướng đối tượng). Các mô – đun thừa kế từ mô – đun

khác. Số chức năng của hai mô – đun khác nhau có thể có nhiều chức năng dùng

chung từ một mô – đun khác. Việc đếm số chức năng dùng chung thật sự là một vấn đề

khó khăn. Hơn nữa, mỗi mô – đun lại có một kịch bản riêng để kết hợp các chức năng

lại với nhau.

Với các hệ thống gần đây hoạt động trên các hệ cơ sở dữ liệu thì việc đếm số lượng

file logic là không hề hợp lý. Các hệ cơ sở dữ liệu quản lý các bảng dữ liệu, và như

vậy đối tượng có thể đếm là số lượng các thực thể hoặc số lượng các bảng (loại thực

thể) chứ không phải là số lượng các file logic trong thao tác của hệ quản trị cơ sở dữ

liệu.

Một hạn chế nữa của FPA là mặc dù bình thường FPA làm việc cho các ứng dụng

nghiệp vụ, nhưng có thể nó không có hiệu lực cho các loại ứng dụng khác, như là khoa

15

Chương 2

học hay công nghệ. Điều này phát sinh từ chính khả năng có giới hạn của nó để giải

quyết độ phức tạp nội hàm. Độ phức tạp nội hàm trong các ứng dụng nghiệp vụ phát

sinh chủ yếu từ các tiến trình xác minh và từ các tương tác với dữ liệu được lưu trữ.

Trong khi các ứng dụng khoa học và kĩ thuật phải giải quyết các thuật toán tính toán

nội hàm phức tạp, thì FPA không phải là một cách hợp lý để giải quết những hệ thống

như thế.

2.2 Mô hình ước lượng giá cấu thành (COCOMO –

Constructive Cost Model)

2.2.1

Tóm lược

Mô hình COCOMO là mô hình ước lượng giá cấu thành (nỗ lực và thời gian) của phần

mềm dựa trên đánh giá kích cỡ của chương trình được phân phối cho người dùng.

COCOMO được giới thiệu lần đầu tiên năm 1981 trong cuốn sách Software

Engineering Economics của tác giả Barry Boehm.

2.2.2

Nội dung mô hình

Tác giả đã đề xuất ba mức độ của mô hình: Cơ sở, Trung cấp và Nâng cao.

2.2.2.1 Mô hình COCOMO cơ sở (basic COCOMO)

Mô hình COCOMO cơ sở tính toán giá (nỗ lực và thời gian) phát triển phần mềm như

là một hàm của kích cỡ chương trình. Kích cỡ của chương trình được biểu diễn theo

đơn vị nghìn dòng lệnh (KLOC – kilo line of code).

Trước tiên, COCOMO phân biệt 3 phương thức phát triển dự án:

- organic: cho những dự án tương đối nhỏ và đơn giản được phát triển bởi những

đội nhỏ trong môi trường quen thuộc với những yêu cầu không quá cứng nhắc

và có thể là linh động, do đó việc phát triển có thể được hỗ trợ bởi những dự án

đã được thực hiện trước đó.

- semi-detached: cho những dự án có mức độ trung bình (về kích cỡ và độ phức

tạp) được phát triển bởi đội phát triển có trình độ khác nhau với những ràng

buộc mạnh mẽ hơn so với phương thức organic, tuy nhiên vẫn có một số linh

động, tức là dự án vẫn có thể được hỗ trợ từ những dự án trước đó nhưng với

mức độ ít

16

Chương 2

- embedded: cho những dự án với những ràng buộc chặt chẽ về phần cứng, phần

mềm và thi hành, … Dự án phải phát triển từ đầu và không thể nhận được sự

trợ giúp từ những số liệu của các dự án khác.

Từ đó các phương trình của mô hình COCOMO cơ sở là:

b_b

E = a_b* (KLOC)

T = c_b* d_b

P = E / T

trong đó:

KLOC : là số nghìn dòng lệnh của dự án

E

T

P

: là nỗ lực phát triển dự án theo đơn vị người – tháng,

: là thời gian phát triển dự án theo tháng,

: là số người phát triển,

a_b, b_b, c_b, d_b: là các hệ số theo kinh nghiệm được cho theo phương thức phát

triển của dự án như bảng sau:

Phương thức

Organic

a

b

c

d

2.4

3.0

3.6

1.05

1.12

1.2

2.5

0.38

0.35

0.32

Semi - detached

embedded

Bảng 2-3. Phân loại chế độ phát triển sản phẩm trong COCOMO cơ sở

2.2.2.2

Mô hình COCOMO trung cấp (intermediate COCOMO)

Mô hình COCOMO trung cấp là một sự mở rộng của mô hình cơ sở để xem xét thêm

một tập các Yếu tố điều chỉnh giá mà được nhóm vào 4 loại chính, mỗi loại lại được

phân chia thành các loại con:

Nhóm 1:Các thuộc tính sản phẩm

- Độ ổn định phầm mềm yêu cầu

- Kích cỡ của cơ sở dữ liệu ứng dụng

- Độ phức tạp của sản phẩm

Nhóm 2:Các thuộc tính phần cứng

17

Chương 2

- Các ràng buộc hiệu năng thời gian thực

- Các ràng buộc bộ nhớ chính

- Biến động môi trường máy ảo

- Thời gian xoay vòng yêu cầu

Nhóm 3:Các thuộc tính nhân lực

- Khả năng phân tích

- Khả năng kĩ nghệ phần mềm

- Kinh nghiệm ứng dụng

- Kinh nghiệm máy ảo

- Kinh nghiệm ngôn ngữ lập trình

Nhóm 4:Các thuộc tính dự án

- Việc dùng các công cụ phần mềm

- Ứng dụng của các phương pháp kĩ nghệ phần mềm

- Lịch trình phát triển được yêu cầu.

Mỗi Yếu tố trong số 15 yếu tố trên được đánh tỉ lệ theo một thang có 6 mức. Dựa trên

việc xem xét tỉ lệ, một thừa số nỗ lực được xác định theo kinh nghiệm như bảng dưới.

Tích của tất cả các thừa số nỗ lực được gọi là Yếu tố Điều chỉnh Nỗ lực (EAF – Effort

Adjust Factor). Giá trị của EAF dao động từ 0.9 tới 1.4.

Công thức:

15

EAF 

F

i



i1

trong đó:

EAF : Yếu tố Điều chỉnh Nỗ lực

F_i

: Yếu tố thứ i, có giá trị như Bảng 2-4

18

Chương 2

Tỉ lệ

Các thuộc tính

Rất thấp

0.75

Thấp

Bình

Cao

Rất

Đặc biệt

thường

cao

Sản phẩm

Độ ổn định yêu cầu

0.88

0.94

1.00

1.15

1.08

1.40

1.16

Kích cỡ của cơ sở dữ liệu

ứng dụng

Độ phức tạp sản phẩm

Phần cứng

0.70

0.85

1.00

1.15

1.11

1.30

1.65

Ràng buộc hiệu năng thời

gian thực

1.66

1.56

Ràng buộc bộ nhớ chính

1.00

1.06

1.15

1.21

1.30

Biến động môi trường

máy ảo

0.87

Thời gian xoay vòng yêu

cầu

1.00

1.07

1.15

Nhân lực

Khả năng phân tích

1.46

1.19

1.13

1.00

0.86

0.91

0.71

0.82

Khả năng kĩ nghệ phần 1.29

mềm

Kinh nghiệm ứng dụng

Kinh nghiệm máy ảo

1.42

1.21

1.17

1.10

1.07

1.00

0.86

0.90

0.95

0.70

Kinh nghiệm ngôn ngữ 1.14

lập trình

Dự án

Việc dùng các công cụ 1.24

phần mềm

1.10

1.08

1.00

0.91

1.04

0.82

0.83

1.10

Ứng dụng của các phương 1.24

pháp kĩ nghệ phần mềm

Lịch trình phát triển được 1.23

yêu cầu.

Bảng 2-4. Các Yếu tố điều chỉnh trong COCOMO trung cấp

19

Chương 2

Công thức COCOMO cơ sở bây giờ chuyển thành dạng:

b_i

E = a_i* (KLOC) * EAF

trong đó:

EAF : là yếu tố điều chỉnh nỗ lực được tính như ở trên

a_ivà b_i: là các hệ số được đưa ra như bảng sau:

Phương thức

Organic

a

b

3.2

3.0

2.8

1.05

1.12

1.20

Semi - detached

embedded

Bảng 2-5. Phân loại chế độ phát triển trong COCOMO trung cấp

2.2.2.3

Mô hình COCOMO nâng cao (advanded COCOMO)

Mô hình COCOMO nâng cao kết hợp tất cả các đặc tính của COCOMO trung cấp với

một đánh giá ảnh hưởng của thuộc tính điều chỉnh giá vào từng pha (phân tích, thiết

kế,…) trong tiến trình kĩ nghệ phần mềm.

COCOMO nâng cao cũng được gọi là Ada COCOMO.

2.2.3

Đánh giá mô hình

a) Ưu điểm

Mô hình có thuật toán rất rõ ràng, và chúng ta có thể xem cách nó hoạt động cụ thể

như thế nào để tự động hóa quá trình đánh giá.

Các Yếu tố điều chỉnh là khá đầy đủ, có tính đến cả các yếu tố Nhân lực thực hiện dự

án, một bổ sung so với FPA. Các Yếu tố được cho điểm chi tiết, điều này giúp ích tốt

cho việc đánh giá mức độ ảnh hưởng của mỗi yếu tố để điều chỉnh giá của dự án

b) Nhược điểm

Nhược điểm lớn nhất của COCOMO là việc đánh giá số dòng lệnh của chương trình

sớm trong vòng đời sản phẩm là một công việc khó khăn và có vẻ không khả thi, khó

có thể đưa ra một đánh giá sớm và đáng tin cậy. Điều này phụ thuộc công nghệ được

dùng để triển khai. Việc lựa chọn ngôn ngữ lập trình nào ảnh hưởng rất lớn đến số

dòng lệnh. Hơn nữa, ngày nay việc xây dựng các giao diện người – máy cho hệ thống

20