Tóm tắt Luận văn Phân lập và sản xuất bột bào tử Mucor sp. ứng dụng trong sản xuất chao

ĐỀ TÀI:  
PHÂN LẬP VÀ SẢN XUẤT  
BỘT BÀO TỬ MUCOR SP.  
ỨNG DỤNG TRONG  
SẢN XUẤT CHAO”  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU  
1.1. Đặt vấn đề  
Chao là món ăn dân dã bình thường nhưng nó lại có một vai trò khá quan trọng trong nền văn hóa ẩm thực  
của người châu Á nói chung và người Việt Nam nói riêng. Chất lượng của sản phẩm lên men truyền thống này  
phù thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó nấm mốc có vai trò quyết định. Nhưng hiện nay tại các cơ sở sản xuất  
chao, người ta thường bẫy mốc trong tự nhiên. Do vậy khả năng tạp nhiễm cao và nguy cơ hư hỏng chao cũng  
như gây hại cho người sử dụng rất lớn. Để có thể hạn chế được vấn đề hư hỏng trong quá trình sản xuất chao và  
nâng cao chất lượng chao thì việc sản xuất bột bào tử nấm mốc phục vụ trong quá trình lên men là điều cần  
thiết. Đó cũng chính là lý do chúng tôi thực hiện đề tài: “Phân lập và sản xuất bột bào tử Mucor sp. ứng  
dụng trong sản xuất chao”.  
1.2 Mục tiêu đề tài  
·
·
·
Phân lập và sản xuất bột bào tử Mucor sp.  
Khảo sát ảnh hưởng của các thành phần trong môi trường nuôi cấy mốc Mucor sp.  
Góp phần kiểm soát được quá trình bẫy mốc trong tự nhiên, tránh sự tạp nhiễm gây hư hỏng chao.  
1.3 Nội dung đề tài  
·
·
·
Khảo sát qui trình sản xuất chao tại cơ sở chao của Tịnh Xá Liên Hoa.  
Phân lập mốc Mucor sp. có trong khối ủ nguyên liệu.  
Khảo sát ảnh hưởng của các thành phần trong môi trường: trấu, cám gạo, MgSO lên sự phát triển của  
4
mốc Mucor sp. Chọn ra môi trường có thành phần thích hợp nuôi mốc Mucor sp. để sản xuất bột bào tử.  
·
·
Sản xuất bột bào tử từ chủng mốc Mucor sp. đã phân lập và được nuôi trên môi trường đã chọn ở trên.  
Ứng dụng bột bào tử Mucor sp. vào qui trình sản xuất chao.  
1
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
·
Khảo sát tỉ lệ bột bào tử cấy. Đánh giá chất lượng sản phẩm chao.  
2
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU  
2.1 Giới thiệu về cây đậu nành  
2.1.1 Cây đậu nành  
Tên khoa học: Glycine max merrill  
Đậu nành được trồng nhiều ở Trung Quốc, Mỹ, Braxin, Việt Nam…  
Nó có nhiều màu sắc khác nhau như vàng, đen, trắng…, có giá trị dinh dưỡng cao. Đậu nành là cây lấy hạt,  
dầu quan trọng bậc nhất của thế giới, đứng hàng thứ 4 sau cây lúa mì, lúa nước và ngô.  
2.1.2 Giá trị dinh dưỡng của đậu nành  
Bảng 2.1 Thành phần dinh dưỡng trong 100 g hạt đậu nành (theo Sinha Sk, 1979)  
Loại hạt  
Hạt xanh  
Hạt trắng  
Hạt vàng  
Calorie (g) Protein (g) Lipid (g) Glucid (g) Xơ (g) Tro (g)  
436  
444  
439  
40,8  
30,9  
38,0  
17,9  
19,6  
17,1  
35,8  
35,5  
40,3  
6,0  
4,7  
4,9  
5,3  
5,5  
4,6  
2.1.3 Cách bảo quản đậu nành  
Có 3 phương pháp bảo quản chính: bảo quản khô, bảo quản lạnh, bảo quản kín. Phương pháp bảo quản tốt  
nhất là bảo quản kết hợp khô và kín.  
3
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
4
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
2.2 Sản xuất đậu hũ  
2.2.1 Sơ lược về đậu hũ  
Bảng 2.2 Thành phần dinh dưỡng của các loại đậu hũ  
Thành phần dinh dưỡng  
Đậu hũ cứng  
Đậu hũ mềm  
Đậu hũ lụa  
(mg/kg)  
Calories  
Protein  
120  
13  
3
86  
9
2
72  
9,6  
3,2  
2,4  
-
Carbohydrate  
Chất béo  
Chất béo no  
Cholesterron  
Natri  
6
5
1
1
0
0
0
9
8
30  
-
1
-
Chất xơ  
120  
8
130  
7
40  
1
Canxi  
Sắt  
2.2.2 Các phương pháp sản xuất đậu hũ  
Phương pháp truyền thống: xay ướt là phổ biến, xay khô ít dùng. Trong phương pháp này người ta dùng nước  
chua để kết tủa dịch sữa đậu.  
Phương pháp công nghệp: xay ướt và xay khô, ở đây thay vì dùng nước chua để kết tủa người ta dùng  
CaSO .  
4
2.3 Sản xuất chao  
2.3.1 Tổng quan về chao  
2.3.1.1 Giới thiệu chung  
Chao là một sản phẩm lên men từ đậu hũ do vi sinh vật tiết ra enzyme để chuyển biến protein, chất béo,  
gluxit, xơ trong đậu hũ thành những phân tử đơn giản như axit amin, axit béo, các đường đơn. Nhờ vậy mà chao  
có mùi thơm, béo đặc biệt.  
5
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
6
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
2.3.1.2 Thành phần hóa học của chao  
Bảng 2.3 Thành phần hóa học của chao bánh và chao nước  
Thành phần  
hoá học  
Các loại sản phẩm của chao  
Chao nước  
Chao bánh  
Phần cái (%)  
Phần nước (%)  
Hàm ẩm  
73 ÷ 75  
2 ÷ 2,9  
-
65 ÷ 70  
2,3 ÷ 2,6  
0,8 ÷ 0,9  
0,3 ÷ 0,4  
6,0 ÷ 6,5  
9,0 ÷ 10  
Đạm toàn phần  
Đạm formol  
Đạm ammoniac  
Muối ăn  
12,5 ÷ 13  
0,7 ÷ 0,85  
0,3 ÷ 0,4  
4,5 ÷ 5  
7,5 ÷ 7.8  
2,5 ÷ 3  
6,0 ÷ 6,2  
Chất béo  
8 ÷ 8,5  
-
Độ chua  
110 ÷ 120 mg NaOH 0,1N/100g  
Các acid amine không thay thế  
Isoleucine  
Leucine  
-
-
-
-
-
-
1,8 ÷ 1,9  
2,84 ÷ 2,9  
0,4 ÷ 0,5  
0,8 ÷ 0,9  
5,3 ÷ 5,5  
0,4 ÷ 0,5  
Lysine  
Methionine  
2.3.2 Quy trình sản xuất chao nước  
Theo phương pháp truyền thống: người ta để bánh đậu hũ lên men tự nhiên.  
Theo quy mô công nghiệp: cấy bột bào tử vào bánh đậu hũ.  
2.3.3 Vi sinh vật trong sản xuất chao  
Loại vi sinh vật dùng để sản xuất chao là nấm mốc thuộc chủng Mucor  
7
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
Các vi sinh vật thường thấy trong chao gồm: Actinormucor elegans, M. heimalis, M. silvaticus, M. subtilis.  
Hình 2.1. Khuẩn lạc và tế bào nấm  
· Đặc tính sinh hoá của nấm mốc Mucor: là loại vi sinh vật có khả năng tiết ra enzyme để chuyển biến  
protein, chất béo, gluxit, xơ thành những phân tử đơn giản như axit amin, axit béo, các đường đơn giảm.  
· Trong công nghệ thực phẩm nấm mốc được sử dụng cho các ngành sản xuất chính như: sản xuất acid  
hữu cơ, sản xuất chất kháng sinh, sản xuất nước chấm, tương, chao....  
· Quy trình sản xuất mốc giống Mucor dùng trong sản xuất chao  
Giống cấp 1  
Giống cấp 2  
Sản xuất giống bào tử  
Sơ đồ 2.1. Sản xuất mốc giống Mucor  
2.3.4. Các yếu  
tố ảnh hưởng đến chất lượng của chao  
trong quy mô truyền thống và công nghiệp: gồm 8 yếu tố ảnh hưởng chính  
·
·
·
·
Ảnh hưởng của vi sinh vật có hại trong quá trình lên men chao.  
Ảnh hưởng của độ ẩm bánh đậu.  
Ảnh hưởng của tỷ lệ cấy giống.  
Ảnh hưởng của nhiệt độ lên sự phát triển của vi sinh vật có lợi cho chao.  
8
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
·
·
·
·
Ảnh hưởng của thời gian ủ mốc.  
Ảnh hưởng của muối đến chất lượng và thời gian sử dụng chao.  
Ảnh hưởng của thời gian ướp muối.  
Ảnh hưởng của thời gian ủ chao làm chao chín.  
2.3.5. Một số hiện tượng hư hỏng của chao  
·
·
Chao bị đắng  
Chao có mùi khó chịu  
9
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
10  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
CHƯƠNG 3: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM  
3.1 Thời gian và địa điểm làm đề tài  
3.2 Thiết bị, dụng cụ và môi trường sử dụng  
3.3. Nội dung nghiên cứu  
3.3.1. Sơ đồ phân lập giống Mucor sp.  
Đậu hũ đã lên mốc  
Phân lập  
Làm thuần  
Giữ giống  
Sơ đồ 3.1. Sơ đồ phân lập giống Mucor sp.  
11  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
12  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
3.3.2. Sơ đồ sản xuất bột bào tử Mucor sp.  
13  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
Sơ đồ 3Bãđunànhucor sp.  
(độ ẩm 45-50 %)  
Trấu  
MgSO  
4
Cám gạo  
Phối trộn (theo thí  
nghiệm mục 3.4.3)  
Khay nhựa  
Hấp tiệt trùng  
Để nguội  
Mucor sp.  
(5 %)  
Cấy giống  
Nuôi nấm  
0
(25 – 30 C, 72 giờ)  
0
Sấy khô (45 C, 48 giờ)  
Xay nhỏ  
Bột bào tử Mucor sp.  
14  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
15  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
3.3.3.  
Quy trình sản xuất chao  
Sơ đồ 3.3. SảĐuhũo tử Mucor sp.  
Cắt nhỏ  
(2cm x 3cm x 2cm)  
Xếp khay  
Bột bào tử  
Mucor sp.  
Cấy  
(Theo thí nghiệm 3.4.4)  
Nuôi mốc  
0
(25 – 30 C, 30 giờ)  
Muối ăn  
Ướp (20 giờ)  
Rửa muối  
Xếp hũ  
0
Rượu 45 ,  
nước, ớt  
Phối chế  
Ủ (1 – 2 tháng)  
Chao  
16  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
3.4. Bố trí thí nghiệm  
3.4.1. Thí nghiệm 1: Khảo sát qui trình sản xuất tại cơ sở chao của Tịnh Xá Liên Hoa.  
3.4.2. Thí nghiệm 2: Phân lập và giữ giống Mucor sp. để sản xuất bột bào tử.  
3.4.3. Thí nghiệm 3: Khảo sát ảnh hưởng của các thành phần trong môi trường: trấu, cám gạo, MgSO  
4
lên sự phát triển của mốc Mucor sp.  
Bảng 3.1 Bố trí thí nghiệm ảnh hưởng của các thành phần môi trường: trấu, cám gạo, MgSO .  
4
Nghiệm thức  
Thành phần môi trường (g)  
Ghi chú  
Bã đậu nành  
Trấu  
Cám gạo MgSO  
4
0
1
92  
89  
86  
83  
80  
2
5
5
5
1
1
1
1
1
1
1
1
1
3
5
7
Đối chứng  
Ảnh hưởng  
của các tỉ lệ  
trấu  
2
8
5
3
5
11  
14  
4
5
5
8
Ảnh hưởng  
của các tỉ lệ  
cám gạo  
6
11  
14  
17  
7
8
9
Ảnh hưởng  
của các tỉ lệ  
10  
11  
MgSO  
4
17  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
12  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
9
18  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
19  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
3.4.4 Thí nghiệm 4: Khảo sát tỉ lệ bột bào tử cấy trong quá trình sản xuất chao.  
Bảng 3.2 Khảo sát tỉ lệ bột bào tử cấy  
Nghiệm  
Tỉ lệ cấy bột bào tử  
Sản phẩm  
thức  
(%)  
1
(bánh đậu hũ)  
1
2
3
A
B
C
5
10  
3.5 Thí nghiệm 5: Đánh giá chất lượng sản phẩm chao.  
3.5.1 Xác định các chỉ tiêu vi sinh vật (theo phiếu kết quả kiểm tra vi sinh của trung tâm đo lường kỹ  
thuật 3)  
Bảng 3.3 Chỉ tiêu giới hạn vi sinh vật cho phép có trong 1g chao / 1 ml dịch nước chao  
Tên vi sinh vật  
Giới hạn cho phép trong 1g chao / 1 ml  
dịch nước chao (CFU/g)  
Tổng số vi khuẩn hiếu khí  
Coliforms  
Escherichia coli  
Staphylococcus aureus  
Salmonela  
:
20  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
3.5.2 Chỉ tiêu hóa học ( phụ lục 2)  
Xác định đạm tổng số  
Xác định chất béo thô  
3.5.3 Chỉ tiêu cảm quan ( phụ lục 3)  
Sử dụng phương pháp cho điểm theo tiêu chuẩn Việt Nam 3215 – 79  
3.6 Phương pháp xử lý số liệu  
Xử lý số liệu và vẽ biểu đồ theo phần mềm Statgraphics 3.0 và Excel.  
21  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
22  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN  
4.1 Kết quả khảo sát quy trình sản xuất chao của cơ sở Tịnh Xá Liên Hoa.  
23  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
Sơ đồ 4.1 Qui trìnĐunànho Tịnh Xá Liên Hoa  
Xay  
Nấu  
Lọc  
Nước chua  
Kết tủa  
Ép khuôn  
Cắt nhỏ  
Xếp khay  
Nuôi mốc (30 giờ)  
Ướp muối (20 giờ)  
Rửa  
Xếp hũ  
Phối dịch phủ  
Ủ chín (1 – 2 tháng)  
Chao  
24  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
25  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
4.2 Kết quả quan sát nấm Mucor sp.  
Hình 4.1 Quan sát đại thể  
Hình 4.2 Quan sát đại thể  
Nhận xét  
Màu sắc và hình dạng khuẩn ty  
Sau khi cấy 12 giờ từ chổ cấy xuất hiện đốm màu trắng gọi là khuẩn lạc của nấm Mucor sp.  
Sau 24 giờ, khuẩn ty bắt đầu hình thành, nhưng vẫn còn thưa, là những sợi đơn, màu trắng, có phân thành  
nhánh và có hiện tượng mọc lan ra xung quanh.  
Sau 36 giờ hệ sợi nấm phát triển mạnh, chuyển sang màu xám.  
Bào tử nấm  
Sau 24 giờ, trên các cuống khuẩn ty xuất hiện các bào tử nhỏ, hình tròn, lúc đầu có màu hơi xám sau 36 giờ  
chuyển sang màu xám.  
26  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
Hình 4.3 Quan sát khuẩn ty  
nấm Mucor sp. ở vật kính 4X  
Nhận xét  
Khuẩn ty có dạng ống, có vách ngăn, khuẩn ty có thể phân chia thành nhiều nhánh, mang bào tử ở phía trên.  
Bào tử nấm: từ cuống bào tử hình thành túi đỉnh, bên ngoài được bao bọc bởi một lớp màng dày người ta gọi  
là nang bào tử. Bào tử sẽ được hình thành và chứa trong nang bào tử. Sau 36 giờ nuôi thì quan sát thấy có màu  
xám, và đến một thời điểm nào đó nang bào tử vỡ ra để phóng thích bào tử. Những bào tử này khi gặp điều kiện  
thuận lợi sẽ phát triển thành một khuẩn ty mới.  
4.3 Kết quả khảo sát ảnh hưởng của các thành phần trong môi trường: trấu, cám gạo, MgSO lên sự  
4
phát triển của nấm Mucor sp.  
4.3.1 Kết quả khảo sát ảnh hưởng của trấu lên sự phát triển của nấm Mucor sp.  
Bảng 4.1 Kết quả ảnh hưởng của trấu lên sự phát triển của nấm Mucor sp.  
NT  
Thứ tự xếp hạng giảm dần theo  
TB tổng số bào tử/1g  
bột bào tử (CFU/g)  
sự phát triển nấm Mucor sp. (4 đến  
1)  
2
1
9
2,53.10  
27  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
2
3
4
3
4
1
9
9
9
2,59.10  
2,78.10  
2,02.10  
TB: trung bình, NT: nghiệm thức  
28  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  
Tóm tắt luận văn tốt nghiệp  
GVHD: ThS.Nguyễn Minh Khang  
ThS.Nguyễn Minh Hiền  
29  
SVTH: Dương Thị Thanh Hoài  
MSSV: 0607117  

Tải về để xem bản đầy đủ

pdf 57 trang yennguyen 22/07/2025 160
Bạn đang xem 30 trang mẫu của tài liệu "Tóm tắt Luận văn Phân lập và sản xuất bột bào tử Mucor sp. ứng dụng trong sản xuất chao", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • pdftom_tat_luan_van_phan_lap_va_san_xuat_bot_bao_tu_mucor_sp_un.pdf