Báo cáo Nghiên cứu cải tiến thiết bị và công nghệ sản xuất bột oxit kẽm chất lượng Cao Bằng lò quay
Bé C«ng th−¬ng
C«ng ty TNHH NN MTV Kim lo¹i mµu Th¸i nguyªn
Sè hiÖu c«ng tr×nh: 229.07.RD/H§-KHCN
B¸o c¸o
§Ò tµi nghiªn cøu khoa häc
Tªn ®Ò tµi: “Nghiªn cøu c¶i tiÕn thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ
s¶n xuÊt bét oxit kÏm chÊt l−îng cao b»ng lß quay”
Chñ nhiÖm ®Ò tµi
NguyÔn V¨n TuÊn
6792
14/4/2008
Th¸i Nguyªn, th¸ng 2-2008
Bé C«ng th−¬ng
C«ng ty TNHH NN MTV Kim lo¹i mµu Th¸i nguyªn
Sè hiÖu c«ng tr×nh: 229.07.RD/H§-KHCN
B¸o c¸o
§Ò tµi nghiªn cøu khoa häc
Tªn ®Ò tµi: “Nghiªn cøu c¶i tiÕn thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ
s¶n xuÊt bét oxit kÏm chÊt l−îng cao b»ng lß quay”
C¬ quan chñ tr×: C«ng ty TNHH NN MTV Kim lo¹i mÇu Th¸i Nguyªn
Th¸i Nguyªn, ngµy
th¸ng n¨m 2008
Gi¸m §èc C«ng ty
2
TT
Hä vµ tªn
C¬ quan
Häc vÞ, chuyªn m«n
1. NguyÔn V¨n TuÊn
2. §Æng Träng §Þnh
3. Lª Minh Khai
KS – CBKT
C«ng ty KLM Th¸i Nguyªn
KS – TP. LuyÖn kim
KS – G§ C«ng ty
KS – PG§ C«ng ty
KS – CBKT
nt
nt
4. Vò Ngäc Hoµ
nt
5. NguyÔn V¨n KÕ
6. L÷ ThÞ Thanh H¶i
7. NguyÔn V¨n Th¸u
8. §inh ThÞ Sõ
nt
KS – Ho¸ PT
nt
KS – TP. KÕ to¸n TK
TP. KCS
nt
nt
9. Lª Ngäc D¾c
KS – TP. KÕ ho¹ch KT
KS. LK. G§ XN LKM II
KS. PG§ XN LKM II
KS. Q§ PX lß quay
nt
10. Lª Ngäc Th¹o
11. NguyÔn Thanh Giang
12. Hoµng V¨n Quang
XN LuyÖn kim mÇu II
nt
nt
3
Môc lôc
Trang
5
6
LêI NãI §ÇU
PhÇn I: Tæng quan
I. C¬ së ph¸p lý-xuÊt xø cña ®Ò tµi vµ tÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
II. Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi
6
6
III. §èi t−îng, ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi
IV. TÝnh chÊt lý, ho¸ häc vµ øng dông cña ZnO
V. Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµi n−íc
PhÇn II. Thùc nghiÖm nghiªn cøu
6
7
8
25
25
30
I. Ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh nghiªn cøu
II. ThiÕt bÞ, dông cô, nguyªn vËt liÖu vµ ho¸ chÊt sö dông cho nghiªn cøu
III. Nghiªn cøu c¶i tiÕn thiÕt bÞ, c«ng nghÖ nh»m n©ng cao chÊt l−îng s¶n
phÈm, c¶i thiÖn m«i tr−êng
32
IV. Thö nghiÖm s¶n xuÊt
37
39
42
44
46
47
V. Dù kiÕn c¸c chØ tiªu KTKT ¸p dông vµo thùc tÕ s¶n xuÊt
VI. Xö lý m«i tr−êng
PhÇn III. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
Tµi liÖu tham kh¶o
Phô lôc
4
Lêi nãi ®Çu
Vá qu¶ ®Êt chøa kho¶ng 0,02 %kÏm. Ng−êi ta ch−a ph¸t hiÖn cã kÏm thiªn
nhiªn vµ kÏm cã ¸i lùc ho¸ häc lín víi oxy, l−u huúnh vµ c¸c nguyªn tè kh¸c nªn
th−êng thÊy kÏm ë d¹ng hîp chÊt oxit, sunfua v.v…Tuú theo d¹ng tån t¹i cña kÏm
trong hîp chÊt thiªn nhiªn mµ ng−êi ta chia chóng ra c¸c lo¹i kho¸ng vËt kh¸c
nhau. Cã hµng chôclaäi kho¸ng vËt kÏm, trong ®ã cã hai nhãm th−êng gÆp lµ
kho¸ng vËt sunfua vµ kho¸ng vËt oxit. ë n−íc ta, kho¸ng vËt kÏm ph©n bè t−¬ng
®èi réng: B¾c K¹n, Th¸i Nguyªn, Lai Ch©u, Thanh Ho¸, Qu·ng Ng·i…
ZnO lµ mét trong c¸c s¶n phÈm hãa chÊt quan träng, ®−îc c¸c lÜnh vùc øng
dông nh− lµm nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt s¬n, phô gia trong nhùa, giÊy, sîi hãa häc,
cao su... ®Òu g¾n bã chÆt chÏ víi ®êi sèng hµng ngµy cña con ng−êi.. ngoµi ra cßn
®−îc sö dông lµm men gèm sø, thuû tinh, d−îc, mü phÈm v..v.
N¨m 2007, C«ng ty TNHHNN mét thµnh viªn Kim lo¹i mÇu Th¸i Nguyªn
®−îc Bé C«ng nghiÖp giao nhiÖm vô nghiªn cøu ®Ò tµi sè 229.07.RD/H§-KHCN:
“Nghiªn cøu c¶i tiÕn thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt bét oxit kÏm chÊt l−îng cao
b»ng lß quay”. Nh»m t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt l−îng cao, n©ng cao gi¸ trÞ xuÊt
khÈu vµ t¹o nguyªn liÖu s¶n xuÊt cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp giÊy, cao su, s¬n, ®å
sø.... T¹o ra h−íng míi träng s¶n xuÊt bét oxit kÏm chÊt l−îng cao b»ng hÖ thèng
lß quay cho C«ng ty, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng−êi lao ®éng vµ sù gãp phÇn vµo
sù ph¸t triÓn l©u dµi cña C«ng ty. §ång thêi ®ãng gãp mét phÇn vµo chiÕn l−îc
ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, chóng t«i ®· nhËn ®−îc sù ñng hé vµ gióp
®ì tËn t×nh cña L·nh ®¹o Bé C«ng th−¬ng, Vô Khoa häc C«ng nghÖ Bé C«ng
th−¬ng, Tæng C«ng ty Kho¸ng s¶n - TKV. L·nh ®¹o C«ng ty TNHHNN MTV Kim
lo¹i mÇu Th¸i Nguyªn, c¸c Phßng kü thuËt, c¸c Phßng qu¶n lý C«ng ty, XN LuyÖn
kim mÇu II. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh ®ã.
5
PhÇn I. Tæng quan
I. C¬ së ph¸p lý- xuÊt xø cña ®Ò tµi vµ tÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Lß quay sè I ®· s¶n xuÊt ®−îc h¬n 10 n¨m, hÖ thèng lµm nguéi, qu¹t hót,
buång thu bôi vµ èng khãi ®· xuèng cÊp nghiªm träng, mÆt kh¸c lß quay sè I tr−íc
®©y mua l¹i cña C«ng ty gang thÐp tõ lß luyÖn s¾t xèp, lß ng¾n, ®é dèc Ýt, hÖ thèng
lµm nguéi, buång thu bôi kh«ng hîp lý, lao ®éng thñ c«ng nhiÒu, m«i tr−êng lao
®éng ®éc h¹i, n¨ng suÊt lß (600 t/n), thùc thu kim lo¹i (72%) rÊt thÊp, tiªu hao
than, tiªu hao ®iÖn lín so víi lß II, III. V× vËy cÇn ph¶i c¶i t¹o nèi dµi thªm lß, c¶i
t¹o n©ng cao hÖ thèng buång « xy ho¸ vµ kªnh dÉn, c¶i t¹o l¹i hÖ thèng lµm nguéi
bÒ mÆt gâ ®Ëp c¬ khÝ, buång thu bôi tuý v¶i rung rò tù ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lß lªn
1.000 T/N, t¨ng thùc thu lªn 80%, gi¶m tiªu hao tói v¶i, ®iÖn, than, c¶i thiÖn ®iÒu
kiÖn lao ®éng vµ gi¶m chi phÝ lao ®éng, lµ hÕt søc cÇn thiÕt.
Lß I sau khi c¶i t¹o xong sÏ s¶n xuÊt bét kÏm 90% ZnO thay thÕ lß Vªtªrin
s¶n xuÊt bét 90% ZnO. Thùc thu ë lß quay sè I (80%) cao h¬n rÊt nhiÒu so víi thùc
thu lß Vªtªrin (52%), Chi phÝ s¶n xuÊt bét 90% ZnO t¹i lß quay chØ b»ng 70% so
víi lß Vªtªrin. Dù kiÕn 75% s¶n phÈm ®¹t chÊt l−îng 90% ZnO (bét tuÝ v¶i), cßn
l¹i 25% bét ®¹t chÊt l−îng 60% Zn (bét èng cong, kªnh).
II. Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi
- Kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÖn t¹i.
- Nghiªn cøu c¶i tiÕn thiÕt bÞ (thiÕt kÕ, chÕ t¹o, l¾p ®Æt).
- Nghiªn cøu hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh»m n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm, c¶i
thiÖn m«i tr−êng.
- Thö nghiÖm s¶n xuÊt, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶.
III. §èi t−îng, ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi
1- Nghiªn cøu tæng quan tµi liÖu: Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt 90% ZnO
2- LËp ph−¬ng ¸n lÊy mÉu, nghiªn cøu thµnh phÇn vµ tÝnh chÊt nguyªn liÖu.
3- Nghiªn cøu c«ng nghÖ, thiÕt bÞ vµ x©y dùng c¸c chØ tiªu KTKT chñ yÕu,
x¸c ®Þnh chÊt l−îng s¶n phÈm ®¹t ®−îc.
4 - §Ò xuÊt d©y chuyÒn c«ng nghÖ - thiÕt bÞ ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt - m«
h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp.
6
IV. TÝnh chÊt lý, ho¸ häc vµ øng dông cña ZnO
4.1.TÝnh chÊt cña ZnO
Oxit kÏm ZnO: lµ lo¹i bét mÇu tr¾ng, h¬i vµng trong l−îng riªng 5,42, bÒn
®èi víi nhiÖt; khi ®un nãng chuyÓn sang mÇu vµng chanh, khi ®Ó nguéi l¹i cã mµu
nh− cò. Sinh ra do kÏm bÞ oxy ho¸ hay thiªu «xy ho¸ kÏm sunfua, thiªu ph©n huû
ZnCO3 hoÆc cho NH4OH t¸c dông víi dung dÞch ZnSO4 t¹o thµnh Zn(OH)2 kÕt
tña, sau ®ã ®em nung kÕt tña thu ®−îc ZnO.
KÏm «xit nãng ch¶y ë 1.970oC. KÏm «xit th¨ng hoa ë trªn 1000oC. ë 1400oC
¸p suÊt th¨ng hoa ®¹t 3mm Hg, 1500oC ®¹t 10,4 mmHg. NhiÖt nãng ch¶y cña kÏm
«xit ë 2.250o C b»ng 4470 cal/ mol.
KÏm «xit bÞ CO, C vµ c¸c chÊt hoµn nguyªn kh¸c hoµn nguyªn thµnh kÏm
kim lo¹i.
(1) ZnO + CO = Zn +CO2
Ph¶n øng (1) ë nhiÖt ®é thÊp h¬n 6000C tiÕn hµnh rÊt chËm, nh−ng ë nhiÖt ®é
trªn 8000C tiÕn hµnh rÊt nhanh.
NÕu cã Fe2O3 th× ë 6500C sÏ sinh ra ferit kÏm ZnO.Fe2O3, 2ZnO.Fe2O3,
4ZnO.Fe2O3… nhiÖt ®é cµng cao kh¶ n¨ng sinh ra cµng lín. Ferit kÏm kh«ng tan
trong axit lo·ng hay trong n−íc.
ZnO còng t¸c dông víi Al2O3, SiO2 t¹o thµnh kÏm aluminat vµ silicat lµ
nh÷ng hîp chÊt khã tan vµ khã hoµn nguyªn.
4.2. øng dông cña bét ZnO
KÏm «xit th−êng dïng ®Ó s¶n xuÊt kÏm kim lo¹i, hîp chÊt ho¸ häc hoÆc pha
chÕ mét sè s¶n phÈm kh¸c. Trõ «xit kÏm dïng ®Ó luyÖn kÏm, trong c¬ cÊu sö dông
cña ngµnh ho¸ chÊt th× 65% «xit dïng chÕ t¹o s¬n, 25% chÕ t¹o cao su, 10% cho
c¸c yªu cÇu kh¸c.
KÏm «xit dïng cho c¸c ngµnh ho¸ chÊt yªu cÇu ®é h¹t bÐ 0,15 - 10 micr«n,
khèi l−îng riªng 5,5g/cm3, ®é bao phñ 100 g/m2, kh¶ n¨ng chøa dÇu 12 - 14, ®é
chiÕt quang nD = 1,95 - 2,05, mµu tr¾ng, kh«ng tan trong n−íc, t¸c dông víi CO2
trong kh«ng khÝ t¹o thµnh mµng cacb«nat, kÏm «xit dïng cho luyÖn kim kh«ng cao
nh− ngµnh ho¸ chÊt.
7
Ch¼ng h¹n bét oxit kÏm dïng trong thuèc thö ®ßi hëi chøa Ýt nhÊt
98,5%ZnO, l−îng t¹p chÊt tèi ®a cho phÐp trong bét ZnO nh− sau:
B¶ng 1: ChÊt l−îng cña bét 98,5%ZnO
TT
1
T¹p chÊt
ChÊt kh«ng tan trong n−íc
Clorua (Cl)
%
0,02
2
0,01
3
Sunfat (SO4)
0,02
4
Nitrat (NO3)
0,01
5
S¾t (Fe)
0,005
0,001
0,25
6
Asen (As)
7
Kim lo¹i kiÒm vµ kiÒm thæ (d¹ng sunfat)
§ång (Cu)
8
0,005
0,05
9
Ch× (Pb)
10
Mangan (Mn)
0,001
V. Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµi n−íc
Cã hai ph−¬ng ph¸p luyÖn kÏm «xit: Ho¶ luyÖn vµ Thuû luyÖn.VÒ Thuû
luyÖn s¬ l−îc tãm t¾t nh− sau: dïng dung dÞch axit hoµ t¸ch quÆng kÏm, sau ®ã
khö t¹p råi cho thuû ph©n kÕt tña kÏm hi®r«xit, ®em nung ph©n huû hi®r«xit sÏ
®−îc kÏm «xit. Ng−êi ta dïng dung dÞch trung tÝnh cña qu¸ tr×nh thuû luyÖn ®em
thuû ph©n b»ng am«n hi®r«xit ®Ó ®−îc kÏm hi®r«xit vµ am«n sunfat. Nung kÏm
hi®r«xit ®−îc kÏm «xit, am«n sunfat dïng lµm ph©n bãn.
VÒ ho¶ luyÖn kÏm «xit, dïng c¸c ph−¬ng ph¸p sau:
+ LuyÖn kÏm «xit tõ kim lo¹i: ch−ng bèc h¬i kim lo¹i kÏm råi «xy ho¸ h¬i
®ã thµnh «xit vµ thu håi ë d¹ng bét. KÏm «xit nµy th−êng dïng trong ngµnh ho¸
chÊt.
+ LuyÖn kÏm «xit tõ quÆng hay c¸c nguyªn liÖu chøa kÏm kh¸c: LuyÖn hoµn
nguyªn bèc h¬i kÏm råi «xy ho¸ tiÕp thµnh «xit.
5.1. T×nh h×nh nghiªn cøu ë n−íc ngoµi
5.1.1. LuyÖn bét oxit kÏm tõ kÏm kim lo¹i
8
a) LuyÖn kÏm oxit b»ng lß èng ch−ng ngang :
èng ch−ng mét ®Çu bÞt kÝn, mét ®Çu cã lç tho¸t h¬i kÏm ®−îc nèi víi bé
phËn oxyho¸, kh«ng cã bé phËn ng−ng tô. èng ch−ng yªu cÇu mÞn, ch¾c ®Ó kÏm
láng kh«ng thÊm ra ngoµi. h−êng ng−êi ta chÕ t¹o èng ch−ng b»ng 70%
cacborundium vµ 30% ®Êt sÐt chÞu nhiÖt.
Dïng kÏm sè kh«ng ®Õn sè ba lµm nguyªn liÖu luyÖn bét oxit kÏm. KÏm nµy
chøa Ýt t¹p chÊt. ®Æc biÖt lµ ch× vµ cadimi nªn chÊt l−îng tèt.
KÏm thái n¹p vµo èng ch−ng ®−îc nung nãng gi¸n tiÕp lªn trªn mét ngh×n ®é
b»ng khÝ ®èt, khÝ lß sinh khÝ hay dÇu. KÏm bÞ bèc h¬i bay ra vµ bÞ oxy cña kh«ng
khÝ oxy ho¸ thµnh oxit. Chóng ®−îc thu håi ë thiÕt bÞ thu bôi tói v¶i.
NhiÖt ®é trong buång nung èng ch−ng kho¶ng 1300-13500C, trong èng
ch−ng kho¶ng 1200-11000C, trong buång oxy ho¸ lµ kho¶ng 12000C, ë buång thu
bôi träng lùc lµ 8000C vµ ë buång thu bôi tói v¶i trªn 1000C. Mçi èng ch−ng cã
ng¨ng suÊt 45 kg/h.
B¶ng 2 : ChÊt l−îng kÏm oxit khi luyÖn b»ng lß èng ch−ng ngang
Lo¹i
1
2
3
4
ChØ tiªu
%ZnO
99,5
0,075
0,008
0,10
99
99
0,5
0,1
0,2
99
%PbO
0,3
0,8
% kh«ng tan trong HCl
%Kh«ng tan trong n−íc muèi
0,015
0,15
0,03
0,2
b) LuyÖn kÏm oxit b»ng lß tang quay:
§Ó c¬ khÝ ho¸ vµ c−êng ho¸ qu¸ tr×nh, ng−êi ta dïng lß tang quay ®Ó ch−ng
kÏm.
Lß ®−îc nung nãng b»ng khÝ ®èt hay dÇu. NhiÖt ®é vïng kim lo¹i láng lµ
950-10000C. Lß nµy mçi ngµy ®ªm xö lý ®−îc 10 tÊn kÏm.
S¶n xuÊt mét tÊn kÏm oxit tèn chõng 0,873 tÊn kÏm vµ 80-90 kg dÇu.
ChÊt l−îng kÏm oxit tèt : 99,5%ZnO, 0,36-0,38%PbO, 0,01 %kÏm kim lo¹i.
Tuy cã nh−îc ®iÓm lµ khi lµm s¹ch lß ph¶i lao ®éng nÆng nhäc, nh−ng nã cã
nhiÒu −u ®iÓm h¬n lß èng ngang nªn ®−îc dïng nhiÒu.
9
5.1.2. LuyÖn bét oxit kÏm tõ quÆng vµ c¸c nguyªn liÖu kh¸c
a) LuyÖn kÏm oxit b»ng lß vªt¬rin
Vªt¬rin lµ ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt bét oxit kÏm tõ quÆng vµ c¸c nguyªn liÖu
chøa kÏm kh¸c. Ph−¬ng ph¸p nµy ph¸t triÓn t−¬ng ®èi sím, thÝch hîp víi nh÷ng
n¬i s¶n xuÊt thñ c«ng, kinh tÕ ch−a ph¸t triÓn.
§Ó gi¶m l−îng nhiÖt mÊt m¸t, ng−êi ta thiÕt kÕ mçi tæ 4 lß chung t−êng. Mçi
tæ lß cã diÖn tÝch 6-35 m2. PhÝa trªn ®Ønh lß x©y èng oxy ho¸ chung nèi víi hÖ
thèng lµm nguéi tù nhiªn vµ hÖ thèng buång l¾ng, buång thu bôi tói v¶i. Trong lß
cã ®Æt ghi b»ng mangan hay b»ng thÐp chÞu nhiÖt. D−íi ghi qu¹t giã theo yªu cÇu
cña qu¸ tr×nh.
§Ó tiÕt kiÖm than, ng−êi ta lîi dông nhiÖt khÝ lß ®Ó nung nãng giã tr−íc khi
thæi vµo lß. Th−êng nhiÖt ®é giã nãng kho¶ng 250-3000C.
§Ó c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, c−êng ho¸ qu¸ tr×nh, ng−êi ta dïng ghi xÝch
thay ghi cè ®Þnh.
Kü thuËt luyÖn lß vªt¬rin nh− sau:
LiÖu lß gåm quÆng vµ than d¹ng bét ®−îc trén ®Òu víi nhau. QuÆng cã hµm
l−îng kÏm tõ 15-75%. NÕu lµ quÆng sunfua th× ph¶i thiªu oxy ho¸ ®Ó khö hÕt l−u
huúnh, nÕu lµ quÆng oxit ph¶i nung khö n−íc kÕt tinh vµ ph©n huû quÆng tr−íc.
Than hoµn nguyªn phØa dïng lo¹i than chøa c¸cbon cao, Ýt chÊt bèc vµ l−u huúnh.
NÕu than nhiÒu l−u huúnh, quÆng l¹i chøa ch× th× s¶n phÈm sÏ chøa nhiÒu ch× lµm
gi¶m chÊt l−îng cña kÏm oxit. Cã thÓ dïng than antraxit hay than cèc. QuÆng vµ
than ®Òu ph¶i nghiÒn nhá ®Õn cì h¹t nhÊt ®Þnh. Tû lÖ phèi liÖu (quÆng vµ than) phô
thuéc vµo hµm l−îng kÏm trong quÆng, th−êng phèi than gÊp mÊy lÇn tÝnh to¸n lý
thuyÕt. VÝ dô khi xö lý quÆng chøa 60%Zn th× ph¶i phèi theo tû lÖ quÆng/than b»ng
1/0,6÷0,8. Ngoµi than hoµn nguyªn ra, cßn tèn thªm chõng 300 kg than lãt ®Ó ®èt
(tÝnh cho 1 tÊn quÆng).
LiÖu lß cÇn trén lü, ®−a ®i Ðp b¸nh hay vª viªn, sau ®ã sÊy kh«.
Khi luyÖn, ®Çu tiªn ph¶i nhãm lß ®èt ch¸y líp than ®Öm trªn ghi. Sau khi líp
than ®ã ch¸y tèt sÏ n¹p liÖu lß lªn trªn víi chiÒu dµy kho¶ng 10-20 cm.
NhiÖt ®é buång lß gi÷ ë 1200-13000C. CÇn khèng chÕ nhiÖt ®é lß tèt, kh«ng
®Ó nhiÖt dé qu¸ cao lµm ch¶y liÖu g©y ¸ch t¾c, còng kh«ng ®Ó nhiÖt ®é qu¸ thÊp
10
qu¸ tr×nh hoµn nguyªn sÏ kÐo dµi. Trong qu¸ tr×nh hoµn nguyªn, cÇn b¶o ®¶m than
ch¸y tèt vµ ®Òu. Th−êng mét chu tr×nh luyÖn gåm: ®èt lß kho¶ng 1,5 h; luyÖn hoµn
nguyªn 3-5 h; ngõng ®¸nh xØ lß 1-1,5h. Tæng céng mÊt 6-8h.
Kü thuËt luyÖn lß ghi xÝch t−¬ng tù nh− ghi cè ®Þnh. LiÖu lß còng cÇn chuÈn
bÞ kü. Tû lÖ quÆng/than = 4/1÷3/1 lín h¬n lo¹i lß ghi cè ®Þnh nhiÒu. Dïng b· giÊy
®Ó Ðp b¸nh hay vª viªn liÖu lß. Th−êng dïng than c¸m Ðp thµnh côc hay dïng than
cñ lãt ghi. Than nµy ®−îc r¶i mét líp dµy 18-20 cm b»ng phÓu riªng ®Æt phÝa tr−íc
phÓu liÖu. Líp liÖu lß còng cã chiÒu dµy chõng 20 cm. ë buång hoµn nguyªn h¬i
kÏm bèc lªn bÞ oxy d− cña khÝ lß vµ kh«ng khÝ ®ît hai oxy ho¸ vµ bÞ khÝ lß cuèn
mang vµo hÖ thèng lµm nguéi vµ thu bôi. B· ®−îc ®æ vµo phÓu ®Æt ë ®u«i lß.
LuyÖn kÏm oxit b»ng lß vªt¬rin cã thÓ ®¹t tû lÖ bèc h¬i vµ thu håi kÏm 80-
85%. B· kÏm kho¶ng 5-6%. Nãi chung quÆng chøa kÏm cµng cao, kü thuËt luyÖn
cµng tèt, hiÖu suÊt thu håi cµng cao. Th−êng b· chøa kÏm vµ than cao cho nªn cÇn
tiÕp tôc xö lý ®Ó thu håi chóng.
Bét oxit kÏm thu ®−îc cã chÊt l−îng xuÊt h¬n kÏm oxit s¶n xuÊt tõ kÏm kim
lo¹i nhiÒu. ChÊt l−îng kÏm oxit thu ®−îc phô thuéc nhiÒu vµo liÖu ban ®Çu. Th−êng
s¶n xuÊt ®−îc c¸c lo¹i kÏm oxit sau:
B¶ng 3: ChÊt l−îng kÏm oxit lß Vªt¬rin
TT
1
Lo¹i kÏm oxit
1
2
3
4
%ZnO
95
3