Dự án Hoàn thiện công nghệ sản xuất vật liệu hàn chất lượng cao dùng cho đóng tàu

bé khoa häc vµ c«ng nghÖ

ch−¬ng tr×nh khoa häc c«ng nghÖ cÊp nhµ n−íc

========XW========

dù ¸n

“ HOµN THIÖN C¤NG NGHÖ S¶N XUÊT VËT LIÖU HµN CHÊT L¦îNG

CAO DïnG CHO §ãNG TµU”

M∙ Sè: Dù ¸n ®éc lËp cÊp nhµ n−íc

X©y dùng tæng thÓ quy tr×nh s¶n xuÊt trªn c¬ së chuyÓn

giao c«ng nghÖ cña n−íc ngoµi

C¬ quan chñ tr× dù ¸n: C«ng ty C«ng nghiÖp tµu thuû nam triÖu

Chñ nhiÖm dù ¸n:

KS. trÇn quang vò

h¶i phßng 2004

Môc lôc

STT

Tªn th− môc

Trang

X©y dùng tæng thÓ qui tr×nh s¶n xuÊt trªn c¬ së chuyÓn giao

c«ng nghÖ cña n−íc ngoµi

1

2

3

4

5

Kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ tæng thÓ mÆt b»ng s¶n xuÊt

ThiÕt kÕ x©y dùng hÖ thèng cung cÊp n¨ng l−îng

ThiÕt kÕ x©y dùng hÖ thèng cÊp tho¸t n−íc

Quy tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt vËt liÖu hµn

1

2

Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t¸c ®éng ¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng cña chÊt

12

th¶i (r¾n, láng, khÝ)

6

7

Nghiªn cøu x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p xö lý chÊt th¶i r¾n láng khÝ

13

15

Nghiªn cøu thiÕt kÕ thiÕt bÞ xö lý m«i tr−êng

X©y dùng tæng thÓ quy tr×nh s¶n xuÊt trªn c¬ së chuyÓn

giao c«ng nghÖ cña n−íc ngoµi

1. Kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ tæng thÓ mÆt b»ng s¶n xuÊt.

C«ng ty C«ng nghiÖp vËt liÖu hµn ®−îc x©y dùng trªn tæng diÖn tÝch diÖn

tÝch lµ 24.311m². cã kÝch th−íc chiÒu dµi 161m vµ chiÒu r«ng dµi 151m, ®Ó phôc

vô cho s¶n xuÊt vËt liÖu hµn.

Khu nhµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt ®−îc thiÕt kÕ vµ x©y dùng trªn diÖn tÝch mÆt

b»ng lµ 324m²chiÒu dµi cña nhµ ®iÒu hµnh 40m vµ chiÒu réng nhµ ®iÒu hµnh

8,1m ®−îc thiÕt kÕ x©y dùng 3 tÇng lµm viÖc l¾p ®Æt hÖ thèng ®Çy ®ñ ®¶m b¶o

cho hµng tr¨m ng−êi lµm viÖc.

Khu nhµ ¨n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ®−îc x©y dùng trªn diÖn tÝch 576m²

víi chiÒu dµi 24m vµ chiÒu réng lµ 24m ®−îc thiÕt kÕ x©y khÐp kÝn 3 tÇng ®Ó phôc

vô cho häp, ¨n nghØ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty.

Khu trung t©m thÝ nghiÖm ®−îc x©y dùng trªn diÖn tÝch 248m²chiÒu dµi

26,7m vµ chiÒu réng dµi 9,3m ®−îc thiÕt kÕ x©y dùng 2 tÇng ®Ó lµm viÖc ®Ó kiÓm

tra chÊt l−îng s¶n phÈm vËt liÖu hµn vµ c¸c ngµnh kh¸c.

Ph©n x−ëng s¶n xuÊt d©y hµn ®−îc thiÕt kÕ vµ x©y dùng trªn diÖn tÝch

1.950m²víi chiÒu dµi 78,5m vµ chiÒu réng lµ 25m ®−îc thiÕt kÕ nhµ khung ®¶m

b¶o cho s¶n xuÊt víi khèi l−îng hµng ngh×n tÊn s¶n phÈm mçi n¨m. vµ l¾p ®Æt

trang thiÕt bÞ ®Çy ®ñ phôc vô cho s¶n xuÊt víi n¬i lµm viÖc tho¸ng m¸t.

Ph©n x−ëng s¶n xuÊt d©y hµn lâi thuèc hµn ®−îc thiÕt kÕ vµ x©y dùng trªn

diÖn tÝch 1.950m²víi chiÒu dµi 78,5m vµ chiÒu réng lµ 25m ®−îc thiÕt kÕ nhµ

khung ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt víi khèi l−îng hµng ngh×n tÊn s¶n phÈm mçi n¨m

vµ l¾p ®Æt trang thiÕt bÞ ®Çy ®ñ phôc vô cho s¶n xuÊt víi n¬i lµm viÖc tho¸ng m¸t.

Ph©n x−ëng s¶n xuÊt que hµn ®−îc thiÕt kÕ vµ x©y dùng trªn diÖn tÝch

3.946m²víi chiÒu dµi 92,37m vµ chiÒu réng lµ 42,72m ®−îc thiÕt kÕ nhµ khung

®¶m b¶o cho s¶n xuÊt víi khèi l−îng hµng ngh×n tÊn s¶n phÈm mçi n¨m vµ l¾p

®Æt trang thiÕt bÞ ®Çy ®ñ phôc vô cho s¶n xuÊt víi n¬i lµm viÖc tho¸ng m¸t.

2. ThiÕt kÕ x©y dùng hÖ thèng cung cÊp n¨ng l−îng.

Cã c¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ kÌm theo

3. ThiÕt kÕ x©y dùng hÖ thèng cÊp tho¸t n−íc.

Cã c¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ kÌm theo

1

4. Quy tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt vËt liÖu hµn.

4.1, Quy tr×nh s¶n xuÊt que hµn.

4.1.1, L−u ®å quy tr×nh s¶n xuÊt que hµn.

Ph«i thÐp

Nguyªn liÖu

Kalisilicat côc

Nguyªn

liÖu ®¬n

M¸y th¸o

cuén

Pha thuèc

theo ®¬n

Hoµ tan vµ c«

®Æc Kalisilicat

Lµm s¹ch

kÐo kh«

M¸y trén

thuèc kh«

Thïng chøa

Kalisilicat láng

Gom cuén

M¸y trén

thuèc −ít

M¸y n¾n

th¼ng, c¾t

M¸y Ðp

70 tÊn

Khay chøa

lâi que

M¸y cÊp

que

M¸y Ðp

250 tÊn

SÊy ngoµi

kh«ng khÝ

B¨ng

chuyÒn

Lß SÊy kh«

que hµn

§ãng

gãi

NhËp kho

2

4.1.2, ThuyÕt minh d©y chuyÒn s¶n xuÊt que hµn.

Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt que hµn sÏ tr¶i qua 03 c«ng ®o¹n chÝnh sau.

4.1.2.1, C«ng ®o¹n kÐo kh«, n¾n th¼ng vµ c¾t que hµn

Ph«i thÐp ®−îc nhËp vÒ víi mçi l« kho¶ng tõ 100 – 200 tÊn sau ®ã kiÓm

tra chÊt l−îng ph«i thÐp nh− thµnh phÇn ho¸ häc vµ ®é bÒn c¬ tÝnh tr−íc khi

®−a vµo s¶n xuÊt. Sau khi ph«i thÐp ®· ®−îc kiÓm tra sÏ ®−îc ®−a vµo s¶n

xuÊt ph«i thÐp ®−îc ®−a vµo thiÕt bÞ th¸o cuén cã khèi l−îng kho¶ng 2000kg

®−îc ®i qua thiÕt bÞ th¸o cuén vµ ®i vµo thiÕt bÞ gom d©y tr−íc khi ®i vµo m¸y

®¸nh gØ c¬ häc, sau ®ã ®i ra vµ vµo thiÕt bÞ ch¶i l¹i ®Ó lo¹i bá nèt nh÷ng líp gØ

ch−a s¹ch trong m¸y t¸ch c¬ häc sau ®ã nã ®i qua m¸y kÐo kh« t¹i m¸y kÐo

kh« cã c¸c Block kÐo(cã 8 Block kÐo) vµ nã sÏ ®i qua c¸c Block tíi nh÷ng

®−êng kÝnh theo yªu cÇu cña tõng lo¹i que hµn kh¸c nhau cuèi cïng ph«i ®i

qua m¸y cuén l¹i víi khèi l−îng kho¶ng 800kg.

Tõ nh÷ng cuén d©y cã kÝch th−íc ®· ®Þnh cì cã khèi l−îng kho¶ng 800

kg sÏ ®−îc ®−a vµo m¸y n¾n th¼ng vµ c¾t que víi c¸c kÝch th−íc que chiÒu

dµi quy ®Þnh sau khi ®−îc n¾n th¼ng vµ c¾t thµnh que hµn c¸c que hµn ®−îc

cho vµo gi¸ ®ùng vµ chuyÓn tíi m¸y cÊp que.

4.1.2.2, C«ng ®o¹n hoµ tan n−íc thuû tinh Kalisilicat.

ChÊt kÕt dÝnh(n−íc thuû tinh) ®−îc s¶n xuÊt b»ng hÖ thèng hoµ tan n−íc

thuû tinh. Thuû tinh côc sau khi ®−îc mua vÒ víi c¸c kÝch th−íc côc kh¸c nhau

sau ®ã ®−îc nghiÒn nhá tíi kÝch th−íc phï hîp vµ ®−îc ®−a vµo nåi hoµ tan

víi kho¶ng 25 - 30⁰Be vµ sau ®ã x¶ ra bÓ l¾ng tiÕp ®ã dïng m¸y b¬m hót lªn

thïng c« ®Æc cã c¸nh khuÊy t¹i ®©y diÔn ra qu¸ tr×nh c« ®Æc n−íc thuû tinh ®·

®−îc hoµ tan ®¹t tíi khèi l−îng riªng vµ ®é nhít theo yªu cÇu lµ kho¶ng 38Be

cuèi cïng thuû tinh láng ®−îc x¶ xuèng bÓ thµnh phÈm t¹i bÓ thµnh phÈm nµy

n−íc thuû tinh sÏ ®−îc nguéi ®Õn nhiÖt ®é m«i tr−êng vµ sau ®ã dung m¸y

b¬m, b¬m vµo c¸c tÐc chøa mang vÒ x−ëng s¶n xuÊt.

4.1.2.3, C«ng ®o¹n pha chÕ thuèc hµn tõ c¸c nguyªn vËt lÖu ®¬n.

Tõ c¸c nguyªn vËt liÖu ®¬n lÎ sÏ ®−îc pha theo ®¬n thuèc cña tõng s¶n

phÈm vµ sau ®ã tiÕn hµnh trén kh« víi thêi gian tõ 20 - 25 phót th× sÏ ®−îc ®−a

ra víi c¸c bao nhá 50 kg/ bao hoÆc c¸c bao cã khèi l−îng 1000kg.

Thuèc hµn ®· ®−îc trén kh« s½n víi khèi l−îng ë trong bao 50kg hoÆc

1000kg, sau ®ã ®−îc c©n vµ ®−a vµo m¸y trén −ít víi mét khèi l−îng nhÊt

®Þnh vµ tõ ®©y ta tiÕn hµnh trén −ít b»ng c¸ch cho n−íc thuû tinh ®¶m b¶o

3

chÊt l−îng vµo trén víi thuèc ®· trén kh« s½n víi tû lÖ n−íc thuû tinh thÝch hîp

cho phï hîp víi tõng lo¹i s¶n phÈm, thêi gian trén −ít kho¶ng tõ 10 - 15 phót

th× sÏ ®−îc ®−a ra xe ®ùng thuèc ®· trén −ít.

Sau khi ®· thuèc ®· ®−îc trén −ít dïng xe ®ùng thuèc mang tíi m¸y Ðp

70tÊn Ðp thµnh c¸c b¸nh cã kÝch th−íc ®−êng kÝnh b¸nh 20 cm vµ chiÒu dµi

kho¶ng 20 - 25 cm vµ ®−îc ®−a vµo m¸y Ðp 250 tÊn.

Sau khi thuèc ®· ®−îc Ðp thµnh b¸nh vµ chuyÓn vµo m¸y Ðp 250 tÊn vµ

que hµn ®· ®−îc c¾t vµ ®−îc chuyÓn vµo m¸y cÊp ng−êi ta b¾t ®Çu tiÕn hµnh

s¶n xuÊt que hµn. T¹i ®©y thuèc vµ ph«i que hµn sÏ ®−îc Ðp ®ång thêi ra s¶n

phÈm que hµn sau ®ã nã ®i qua b¨ng t¶i ra thiÕt bÞ ch¶i ®Çu ®u«i que hµn,

thiÕt bÞ ®¸nh dÊu m¸c s¶n phÈm tr−íc khi dïng gi¸ ®ùng c¸c s¶n phÈm que

hµn lµm kh« ngoµi kh«ng khÝ.

Sau khi c¸c s¶n phÈm ®−îc lµm kh« ngoµi kh«ng khÝ víi thêi gian nhÊt

®Þnh ®Ó c¸c s¶n phÈm kh« th× ®−îc ®−a vµo lß sÊy t¹i lß sÊy còng phô thuéc

vµo ®−êng kÝnh vµ lo¹i s¶n phÈm mµ ta cã c¸c thêi gian sÊy vµ nhiÖt ®é sÊy

kh¸c nhau sau khi sÊy ®−îc lµm nguéi s¶n phÈm trong nhê c¸c qu¹t giã tr−íc

khi ®−a ra ngoµi vµ ®−îc ®ãng gãi s¶n phÈm tr−íc khi sö dông.

S¶n phÈm que hµn ®iÖn cña c«ng ty C«ng nghiÖp vËt liÖu hµn Nam

TriÖu cã ký hiÖu lµ NA 6013, NB 6013, NT6013, NA 7016, NA 7018.

S¶n phÈm que hµn ®iÖn cã kÝch th−íc ®−êng kÝnh

2,50 x 350;

3,25 x 350;

4,00 x 400;

5,00 x 450 mm

4.2, Quy tr×nh s¶n xuÊt d©y hµn.

Trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt d©y hµn ®Æc cã hai lo¹i s¶n phÈm d©y hµn

®Æc lµ d©y hµn hµn trong líp khÝ b¶o vÖ (d©y hµn CO₂) vµ d©y hµn hµn d−íi

líp thuèc ®ã lµ d©y hµn hå quang ch×m.

4.2.1, L−u ®å quy tr×nh s¶n xuÊt d©y hµn ®Æc CO₂vµ d©y hµn hå quang

ch×m

4

Ph«i thÐp

HÖ thèng

th¸o cuén

ThiÕt bÞ

gom ph«i

ThiÕt bÞ

ch¶i rØ

BÓ m¹

®ång

M¸y

cuén l¹i

M¸y kÐo kh«

M¸y kÐo

−ít

M¸y

cuén l¹i

M¸y

cuén l¹i

BÓ m¹

®ång

Chia cuén

§ãng gãi

NhËp Kho

5

4.2.2, ThuyÕt minh d©y chuyÒn s¶n xuÊt d©y hµn lâi ®Æc

4.2.2.1, D©y chuyÒn s¶n xuÊt d©y hµn hå quang ch×m(hµn d−íi líp thuèc).

Ph«i ®−îc kiÓm tra tr−íc khi ®−îc s¶n xuÊt, ph«i thÐp sau khi ®· ®−îc

kiÓm tra chÊt l−îng sÏ ®−îc cÈu ®−a lªn thiÕt bÞ th¸o d©y vµ tõ ®©y ph«i thÐp

®−îc ®i vµo m¸y t¸ch rØ c¬ häc sau ®ã qua thiÕt bÞ ch¶i tiÕp lÇn thø hai cho

s¹ch triÖt ®Ó tr−íc khi ®i vµo m¸y kÐo kh« t¹i m¸y kÐo kh« cã 8 Block kÐo. Nãi

chung s¶n phÈm d©y hå quang ch×m cã c¸c kÝch th−íc kh¸c nhau nªn tuú theo

®−êng kÝnh mµ d©y ®−îc ®i qua c¸c Block tíi ®−êng kÝnh theo yªu cÇu sau khi

ph«i ®i tõ m¸y kÐo kh« sÏ ®i vµo bÓ m¹ t¹i bÓ m¹ cã 4 ng¨n lÇn l−ît qua bÓ

tÈy axit, bÓ m¹ ®ång, bÓ lµm s¹ch b»ng n−íc, bÓ b«i tr¬n sau ®ã nã qua Block

cuèi cïng ®©y còng lµ Block ®Þnh vÞ l¹i ®−êng kÝnh s¶n phÈm tr−íc khi s¶n

phÈm d©y hµn ®i qua thiÕt bÞ bï dÉn sang Rulo cña m¸y cuén l¹i. Mçi Rulo

cuén l¹i cã khèi l−îng s¶n phÈm kho¶ng 800 kg.

Sau khi Rulo ®−îc cuén l¹i víi khèi l−îng kho¶ng 800kg s¶n phÈm sÏ

®−a sang m¸y chia cuén t¹i m¸y chia cuén c¸c s¶n phÈm sÏ ®i qua thiÕt bÞ bï

vµ ®i tíi tang s¾t ®· ®−îc l¾p s½n t¹i m¸y chia cuén víi khèi l−îng 25kg/ cuén

tr−íc khi ®−a tíi m¸y hót ch©n kh«ng, ®ãng gãi s¶n phÈm.

S¶n phÈm d©y hµn d−íi líp thuèc b¶o vÖ (d©y hµn Hå quang ch×m) cña

C«ng ty C«ng nghiÖp vËt liÖu hµn Nam TriÖu, ký hiÖu lµ Vinashin NA - EH14.

S¶n phÈm NA - EH14 cã c¸c ®−êng kÝnh 2,4; 3,2; 4,0mm

4.2.2.2, D©y chuyÒn s¶n xuÊt d©y hµn khÝ b¶o vÖ (d©y CO₂).

Giai ®o¹n kÐo kh« t−¬ng tù nh− s¶n xuÊt d©y hå quang ch×m nh−ng t¹i

d©y chuyÒn kÐo kh« cña d©y CO₂th× ph«i thÐp kh«ng ®−îc m¹.

Sau khi qua c«ng ®o¹n kÐo kh« ph«i ®−îc ®−a tíi m¸y cuén l¹i cã khèi

l−îng cuén kho¶ng 800 kg vµ sÏ ®−îc chuyÓn sang m¸y kÐo −ít t¹i m¸y kÐo

−ít ph«i sÏ ®i qua thiÕt bÞ th¸o cuén vµ ®i qua c¸c Puli dÉn h−íng vµ ®i vµo

c¸c khu«n kÐo tíi kÝch th−íc cÇn thiÕt vµ sau ®ã ®i qua bÓ m¹ ®ång, t¹i bÓ m¹

cã 5 ng¨n lÇn l−ît bÓ tÈy axit, bÓ röa b»ng n−íc, bÓ m¹ ®ång, bÓ röa l¹i b»ng

n−íc, bÓ dÇu b«i tr¬n tr−íc khi qua Block cuèi cïng, ®©y còng lµ Block ®Þnh vÞ

l¹i ®−êng kÝnh s¶n phÈm d©y hµn tr−íc khi s¶n phÈm d©y hµn ®i qua thiÕt bÞ

bï dÉn sang Rulo cña m¸y cuén l¹i. Mçi Rulo cuén l¹i cã khèi l−îng s¶n phÈm

kho¶ng 800 kg.

Sau khi s¶n phÈm ®−îc cuén víi khèi l−îng kho¶ng 800kg sÏ ®−a sang

m¸y chia cuén t¹i m¸y chia cuén c¸c s¶n phÈm sÏ ®i qua thiÕt bÞ bï vµ ®i tíi

6

tang nhùa ®· l¾p s½n t¹i m¸y chia cuén víi khèi l−îng 15 kg/ cuén tr−íc khi

®−a tíi m¸y hót ch©n kh«ng, ®ãng gãi s¶n phÈm.

S¶n phÈm d©y hµn khÝ b¶o vÖ (d©y hµn CO₂) cña c«ng ty C«ng nghiÖp

vËt liÖu hµn Nam TriÖu cã ký hiÖu lµ Vinashin NA 70 S.

S¶n phÈm NA 70S cã c¸c ®−êng kÝnh 0,8; 0,9; 1,0; 1,2; 1,6mm

4.3, Quy tr×nh s¶n xuÊt d©y hµn lâi thuèc

C«ng nghÖ s¶n xuÊt d©y hµn lâi thuèc lµ c«ng nghÖ míi nhÊt trong lÜnh

vùc s¶n xuÊt vËt liÖu hµn trªn thÕ giíi. S¶n phÈm d©y hµn lâi thuèc cã nhiÒu

−u ®iÓm h¬n c¸c lo¹i d©y hµn ®Æc hiÖn ®ang ®−îc sö dông réng r·i t¹i ViÖt

Nam vµ trªn thÕ giíi nh−: dÔ hµn, ®é ngÊu cao, mèi hµn ®Ñp, ®é bÒn c¬ tÝnh

cao cã thÓ hµn tÊt c¶ c¸c lo¹i vËt liÖu thÐp.

4.3.1, L−u ®å quy tr×nh s¶n suÊt d©y hµn lâi thuèc

B¸n thµnh phÈn d©y

hµn lâi thuèc

ThiÕt bÞ

th¸o cuén

M¸y c¸n d©y hµn

lâi thuèc

BÓ m¹

®ång

Gom

cuén

Chia cuén

§ãng gãi

NhËp Kho

7

4.3.2, ThuyÕt minh d©y chuyÒn s¶n xuÊt d©y hµn lâi thuèc.

Quy tr×nh s¶n xuÊt d©y hµn lâi thuèc ®−îc thùc hiÖn qua ba c«ng ®o¹n.

Tuy nhiªn, tr−íc khi ®−a vµo s¶n xuÊt ph«i d©y ®· ë d¹ng b¸n thµnh phÈm

(ph«i cã ®−êng kÝnh mm vµ bªn trong lâi ®· cã thuèc). §©y lµ c«ng nghÖ s¶n

xuÊt d©y hµn lâi thuèc kh«ng vÕt.

¬

4.3.2.1, C«ng ®o¹n c¸n ph«i

Tr−íc khi ®−îc ®−a vµo m¸y c¸n 8 ®Çu c¸n ph«i qua thiÕt bÞ th¸o cuén,

t¹i ®©y ph«i d©y ®−îc c¸n nhá dÉn qua c¸c ®Çu c¸n. Qua mçi ®Çu c¸n ®−êng

kÝnh cña ph«i d©y ®−îc vuèt nhá dÇn theo thø tù nh− sau:

§Çu c¸n

§−êng kÝnh c¸n (mm)

Tèc ®é (m/gi©y)

2,41

1

2

3

4

5

6

7

8

2,8

2,6

2,81

2,4

3,28

2,2

3,91

2,0

4,71

1,85

1,70

1,60

5,55

6,51

7,41

KÕt thóc c«ng ®o¹n 1 d©y cã ®−êng kÝnh lµ 1.6mm vµ ®−îc quÊn vµo

rul« víi träng l−îng kho¶ng 600kg/ rul«.

4.3.2.2, C«ng ®o¹n m¹ vµ hoµn thµnh d©y

Nguyªn liÖu ®Çu vµo cña c«ng ®o¹n nµy lµ s¶n phÈm cña c«ng ®o¹n

c¸n d©y. §−êng kÝnh d©y tiÕp tôc ®−îc lµm nhá bëi c¸c khu«n chuèt bãng vµ

vuèt nhá d©y tr−íc khi chuyÓn vµo bÓ m¹.

Stt

1

Khu«n kÐo

Khu«n kÐo nhá 1

Khu«n kÐo nhá 2

Khu«n kÐo m¹

§−êng kÝnh (mm)

Tèc ®é (m/gi©y)

8,43

1,5

1,4

1,3

2

9,68

3

11,26

8

4

5

Khu«n chuèt bãng 1

Khu«n chuèt bãng 2

1,2

1,0

13,25

BÓ m¹ chøa c¸c dung dÞch sau:

CuSO₄.5H₂O :

H₂SO₄:

chiÕm 4%

chiÕm 15%.

Sau khi m¹ xong d©y ®−îc trung hoµ axit b»ng soda vµ n−íc. KÕt thóc

c«ng ®o¹n nµy d©y ®−îc cuén vµo rul« víi träng l−îng 600kg/rul« vµ ®−îc

chuyÓn ®Õn m¸y chia cuén.

[

4.3.3.3, C«ng ®o¹n chia cuén

Sau khi m¹, d©y ®−îc th¸o tõ rul« ®Ó chia thµnh c¸c cuén nhá cã ®é xÕp

líp chÝnh x¸c víi träng l−îng tõ 15 kg/cuén.

C¸n bé kü thuËt sÏ tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c yÕu tè sau:

- §é bãng líp m¹ ®ång b¸m trªn bÒ mÆt d©y hµn.

- §−êng kÝnh d©y sau khi m¹.

- Träng l−îng cuén.

C¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®−îc gi¸m s¸t bëi c¸n bé kü thuËt trong tõng ca

theo yªu cÇu kü thuËt cña c«ng nghÖ s¶n xuÊt d©y hµn lâi thuèc.

4.4, Quy tr×nh kü thuËt hoµ tan kali silicat

4.4.1, Giíi thiÖu

Kali silicat (tªn th−¬ng m¹i th−êng gäi lµ thuû tinh láng) lµ mét trong

nh÷ng vËt liÖu quan träng trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt que hµn ®iÖn.

Víi vai trß lµ chÊt kÕt dÝnh vµ dÉn ch¸y nã lµ thµnh thÇn cÇn thiÕt chiÕm

tû träng lín trong vá bäc que hµn. §é nhít vµ nång ®é ®−îc ®iÒu chØnh dÔ

dµng trong ph¹m vi réng víi nguån gèc v« c¬ nªn kali silicat ®−îc dïng réng

r·i trong c¸c lo¹i que hµn ®iÖn.

T¶ng kali silicat lµ hîp chÊt cña SiO₂víi K₂CO₃®−îc biÓu diÔn b»ng

ph¶n øng sau:

K₂CO₃+ nSiO₂= K₂O.nSiO₂+ CO₂↑

9

M«dun lµ ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña t¶ng thuû tinh láng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c tÝnh

chÊt cña thuû tinh láng. Nã lµ tû lÖ gi÷a sè ph©n tö SiO₂vµ sè ph©n tö K₂O

nh©n víi mét h»ng sè cô thÓ nh− sau:

Spt SiO₂

M =

Spt K₂O/ 1,563 + Spt Na₂O/ 1,033

Modun (M) cña Kali silicat cho s¶n xuÊt que hµn ®iÖn ®−îc dïng nh−

sau:

- Víi thiÕt bÞ Ðp b»ng thuû tinh lùc M = 3,2 ÷ 3,7 nång ®é 38 ÷ 40⁰Be

§é nhít 200 ÷ 350 CP (Centipoa).

4.4.2, Quy tr×nh kü thuËy hoµ tan trong hÖ thèng lß quay.

4.4.2.1, ChuÈn bÞ vËt t−:

- Than c¸m hoÆc than KÝp lª côc 4 (than don)

- Cñi kh« ( mçi lÇn sÊy lß 50 kg).

- N−íc s¹ch (n−íc mÒm vµ kh«ng bÈn) 4m³/ngµy.

4.4.2.2, Quy tr×nh

a, B¬m n−íc s¹ch vµo thïng quay ®Õn vÞ trÝ n−íc trµn, vÞ trÝ n−íc trµn

®−îc vÝt b»ng mét Bul«ng Φ14 mÆt phÝa tr¸i cña thïng quay. do vËy tr−íc khi

b¬m n−íc ph¶i th¸o ra, sau khi b¬m n−íc xong ph¶i vÝt trë l¹i.

N−íc ®−îc cÊp vµo thïng quay ®Çu trôc phÝa tr¸i. Chó ý lµ ®Æt vÞ trÝ

thïng quay sao cho lç n−íc trµn n»m ë phÝa d−íi.

b, N¹p liÖu.

Tr−íc khi ®−îc n¹p vµo thïng quay, thuû tinh côc ®−îc ®Ëp nhá kÝch

th−íc ≤ 20 mm b»ng m¸y nghiÒn bóa.

Mçi lÇn nhËp 180kg qua cöa nhËp phÝa tr¸i thïng quay.

c, SÊy lß.

Sau khi n¹p n−íc vµ thuû tinh côc vµo thïng quay ®Õn b−íc sÊy lß. Lß

chØ sÊy khi ®· ngõng ho¹t ®éng mét thêi gian vµ do vËt liÖu chÞu löa dÔ bÞ vì

do bÞ xung nhiÖt nªn ph¶i n©ng nhiÖt chËm lóc ban ®Çu. Dïng cñi kho cho vµo

lß vµ dïng giÎ tÈm dÇu ®Ó chÊp löa. Sau khi ®èt b»ng cñi 30 phót th× cho than.

10

NÕu dïng than c¸m th× than ph¶i ®−îc trén bïn vµ n¾m viªn cho nªn cã thÓ

dïng than kÝp lª lo¹i nhá ( than don) cho thuËn tiÖn. Sau khi cho than dïng

qu¹t giã ch¹y nhÑ, gi÷ nhiÖt ®é trong buång ®èt trong kho¶ng 140 ÷ 160^oC.

Chó ý tr−íc khi ch©m löa sÊy ph¶i cho thïng quay ho¹t ®éng ®Ó chèng

bÞ khª vµ ph¸ háng th©n thïng.

d, KiÓm tra nång ®é vµ x¶.

Sau khi ch¹y ®−îc 3 tiÕng lÊy dông cô kiÓm tra (Bompe kÕ) nång ®é.

Dïng dÞch ®−îc lÊy qua v¶i x¶. NÕu dung dÞch ®¹t ≥ 25⁰Be th× x¶ vµo bÓ thø

nhÊt ®Ó l¾ng. Khi dïng dÞch ®· x¶ hÕt th× tiÕp tôc cÊp n−íc vµ thuû tinh côc ®·

nghiÒn vµo lß vµ ch¹y tiÕp. NÕu dung dÞch ch−a ®¹t th× tiÕp tôc cho quay. Giai

®o¹n nµy 30 phót kiÓm tra nång ®é mét lÇn.

e, C« ®Æc.

Sau khi dïng dÞch ®· l¾ng (kho¶ng 60phót) b¬m dung dÞch lªn thïng c«

thø nhÊt. §ång thêi cho ®èt lß cña thïng c«( quy tr×nh nh− ®èt lß thïng quay)

vµ cho c¸nh khuÊy ho¹t ®éng. Dung dÞch cã thÓ b¬m ®Õn møc c¸ch mÆt trªn

thïng c« 20 cm.

Trong tr−êng hîp dung dÞch x¶ nhiÒu th× cho ch¹y thïng c« thø 2.

Chó ý. Lß cña thïng c« ®Æc ®−îc cÊp nhiÖt ®Õn møc dung dÞch trong

thïng bèc h¬i n−íc nh−ng kh«ng ®−îc s«i, nhiÖt ®é dung dÞch trong nåi c« ®Æc

kho¶ng tõ 90 ÷ 95⁰C.

NÕu ®Ó s«i SiO₂sÏ t¸ch hái hçn hîp lµm mÊt tÝnh chÊt liªn kÕt cña thuû

tinh láng.

Sau khi lß c« ®Æc ch¹y ®−îc 2 giê th× b¾t ®Çu kiÓm tra nång ®é. ë nhiÖt

®é cßn nãng nÕu dung dÞch ®¹t nång ®é 38 ÷ 39⁰Be lµ ®−îc vµ më van x¶ vµo

bÓ chøa thø 2 ®Ó æn ®Þnh sau ®ã tiÕp tôc b¬m vµo c¸c tÐc chøa vµ mang ®i sö

dông.

4.4.2.3, An toµn vµ vÖ sinh lao ®éng

Ngoµi nh÷ng qui ®Þnh chung an toµn vÒ ®iÖn vµ vÊn ®Ò kh¸c ®èi víi thiÕt

bÞ hoµ tan Kali Silicat cÇn nghiªm chØnh thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu sau.

- Kh«ng ®−îc dïng tay ®Ó kÐo ®ai vµ xÝch cña bé chuyÓn ®éng lß quay.

11

- Mçi ngµy 24h ra xØ lß mét lÇn, nÕu than xÊu cã thÓ ph¶i ra xØ mçi ca

mét lÇn

- Lµm vÖ sinh s¹ch sÏ mÆt lß, xung quanh n¬i ®Ó thuû tinh côc nghiÒn vµ

ch−a nghiÒn.

n−íc thuû tinh Kali Silicat.

chÊt th¶i (r¾n, láng, khÝ....)

tr×nh s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm nµy, ®· th¶i ra ngoµi m«i tr−êng mét sè th¶i cã

¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng. V× hµm l−îng Ýt, sè l−îng th¶i ra ngoµi m«i tr−êng

kh«ng nhiÒu, nªn ¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng xung quanh lµ rÊt Ýt vÉn n»m

trong ph¹m vi cho phÐp. Dï chÊt th¶i, th¶i ra Ýt hay nhiÒu còng ¶nh h−ëng, t¸c

®éng ®Õn m«i tr−êng vµ nh÷ng ng−êi lµm viÖc xung quanh.

5.1. §èi víi chÊt th¶i lµ khÝ.

Khi sÊy que hµn khÝ CO₂, CO, SO₂,SO₃,H₂S, NOx nh÷ng chÊt khÝ nµy

®−îc sinh ra trong qua tr×nh sÊy que hµn ë nhiÖt ®é cao, nh÷ng nguyªn vËt liÖu

trong thuèc hµn bÞ ®èt ch¸y ë nhiÖt ®é 4500C cã oxi kh«ng khÝ tham gia. Khi

nh÷ng chÊt ®éc ®−îc sinh ra sÏ bay ra ngoµi kh«ng khÝ, ¶nh h−ëng ®Õn m«i

tr−êng xung quanh cô thÓ nh− sau:

5.1.1, KhÝ sunfur¬ (SO₂):

m¹nh ®Õn m«i tr−êng nh− t¹o ra m−a axit khi t¸c dông víi h¬i n−íc, ph¸ ho¹i

tr×nh sÊy dùng. Nguy hiÓm cho con ng−êi lµ nÕu hÝt ph¶i khÝ SO₂sÏ biÖt s−ng

5.1.2, KhÝ sunfuahi®ro (H₂S).

5.1.3, KhÝ CO vµ CO₂.

12

ChÊt khÝ nµy cã tÝnh chÊt khö m¹nh, t¸c h¹i gi¶m hång cÇu trong m¸u.

KhÝ CO₂nÕu nång ®é thÊp kh«ng cã h¹i, nh−ng ë nång ®é cao sÏ lµm

t¨ng nhiÖt ®é tr¸i ®Êt.

5.1.4, KhÝ Nit¬ (NO_x):

Cã t¸c dông víi hång cÇu trong m¸u lµm cho m¸u gi¶m kh¶ n¨ng vËn

5.2, §èi víi chÊt th¶i láng.

ChÊt th¶i láng trong sinh ho¹t vµ trong s¶n xuÊt nã ¶nh h−ëng trùc tiÕp

®Õn nguån n−íc, ®Êt ®ai vµ c¸c sinh vËt sèng kh¸c, nã ®−îc th¶i xuèng ®Êt,

cho ra s«ng lµm « nhiÔm nguån n−íc c¸c sinh vËt trong n−íc bÞ nhiÔm ®éc, nã

¶nh h−ëng trùc tiÕp vµ ¶nh h−ëng gi¸n tiÕp ®Õn søc khoÎ cña con ng−êi. ChÊt

th¶i láng trong nhµ m¸y chóng ta ®−îc sinh ra tõ trong s¶n xuÊt nh÷ng bÓ m¹

®ång vµ n−íc sinh ho¹t cã c¸c ho¸ chÊt axit trong n−íc vµ hµm l−îng CuSO4

do vËy ta ph¶i cã thu håi l¹i chÊt th¶i láng ®Ó xö lý.

5.3, §èi víi chÊt th¶i r¾n.

Hµng ngµy trong sinh ho¹t vµ trong s¶n suÊt c«ng nghiÖp ®· th¶i vµo

m«i tr−êng xung quanh v« vµn c¸c lo¹i chÊt th¶i r¾n. NÕu c¸c lo¹i chÊt th¶i

quan träng.

ChÊt th¶i trong c«ng nghiÖp gåm: ChÊt bao b× b»ng nhùa, giÊy, c¸c chÊt

th¶i b»ng silicat nh− chai lä thñy tinh, thuèc hµn bÞ háng, mét sè lâi que hµn bÞ

háng...

6.1, Xö lý chÊt th¶i r¾n:

C¸c chÊt th¶i r¾n mµ c«ng ty s¶n xuÊt chñ yÕu lµ vá bao b×, thuèc hµn

phÕ phÈm, r¸c th¶i trong sinh ho¹t h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

§èi víi phÕ liÖu lµ thuèc hµn chóng t«i ®· xö lý b»ng ph−¬ng ph¸p lµ t¸i

chÕ l¹i tÊt c¶ thuèc hµn cña c¸c lo¹i s¶n phÈm bÞ háng trong qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt.

13

Cßn c¸c chÊt th¶i kh¸c nh− r¸c th¶i phÕ liÖu rØ s¾t, vá bao b× háng kh«ng

x−ëng nh− sÏ ®−îc c«ng ty ®« thÞ m«i tr−êng xö lý c¸c nguyªn liÖu ®ã.

§èi víi chÊt th¶i r¾n víi khèi l−îng nhá ta cã thÓ xö lý b»ng c¸ch ®èt ë

s¹ch sÏ.

T×m c¸ch tËn dông, t¸i chÕ nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã thÓ tËn dông vµo

môc ®Ých s¶n xuÊt, thÝ dô que hµn bÞ háng ta cã thÓ tËn dông lÊy lâi que,t¸i chÕ

l¹i thuèc que hµn.

Ch«n lÊp c¸c chÊt th¶i r¾n kh«ng thÓ tËn dông vµ t¸i sinh ®−îc.

6.2, Xö lý chÊt th¶i láng:

N−íc th¶i tõ C«ng ty gåm cã n−íc th¶i sinh ho¹t vµ n−íc th¶i c«ng

nghiÖp.

6.2.1, N−íc th¶i sinh ho¹t:

HiÖn nay tæng sè lao ®éng trong C«ng ty lµ 150 ng−êi nªn vÊn ®Ò xö lý

n−íc th¶i lµ v« cïng cÇn thiÕt. §Ó xö lý l−îng n−íc nµy, C«ng ty ¸p dông biÖn

ph¸p ®−a toµn bé n−íc th¶i sinh ho¹t ®Õn bÓ chøa n−íc th¶i riªng th«ng qua

tan trong n−íc. Sau ®ã n−íc ®−îc ®−a vµo hÖ thèng bÓ läc gåm cã bÓ läc s¬

cÊp, bÓ läc thø cÊp tr−íc khi theo ®−êng èng dÉn ®æ ra s«ng ®æ ra s«ng.

6.2.2, N−íc th¶i c«ng nghiÖp s¶n xuÊt:

- Th−êng chøa mét sè chÊt hãa cã tÝnh axÝt, baz¬ vµ mét sè t¹p chÊt

n−íc ®−îc chuyÓn ®Õn hÖ thèng bÓ läc s¬ cÊp, thø cÊp tr−íc khi theo ®−êng

èng dÉn ®æ ra s«ng.

ChÊt th¶i láng nÕu lµ chÊt ®éc cã h¹i cho sinh vËt ta cã thÓ cho vµo

trong mét b×nh chøa ®Ó mang ®i ®Õn mét n¬i nµo ®ã ®Ó xö lý, ta kh«ng thÓ ®æ

th¶i th«ng th−êng gåm bé phËn xö lý c¬ häc vµ xö lý sinh häc.

14

Xö lý c¬ häc lµ: dïng c¸c ph−¬ng ph¸p ®Ó t¸ch c¸c chÊt th¶i r¾n cã

trong n−íc th¶i

6.3, Xö lý chÊt th¶i khÝ:

Ta cã thÓ xö lý chÊt th¶i khÝ cã rÊt nhiÒu ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau nh−

t¸ch läc ,ng−ng tô vµ hÊp thô.

Ph−¬ng ph¸p t¸ch läc bôi ph−íng ph¸p ®¬n gi¶n vµ hiÖu qu¶. Trong m«i

tr−êng lµm viÖc kh«ng khÝ thõ¬ng rÊt bôi, nã ¶nh h−ëng ®Õn søc kháe con

Mét sè chÊt th¶i khÝ ®éc ta cã thÓ lµm theo ph−¬ng ph¸p hÊp thô qua

dung dÞch, hoÆc than ho¹t tÝnh.ThÝ dô khÝ CO₂cã thÓ hÊp thô qua n−íc v«i

trong ®Ó cã thÓ läc khÝ ®−îc tinh khiÕt.

KhÝ SO₂cã thÓ qua th¸p tiÕp xóc b»ng n−íc ®Ó chuyÓn thµnh chÊt axit ta

cã thÓ dïng ®−îc.

7. Nghiªn cøu thiÕt kÕ thiÕt bÞ sö lý m«i tr−êng.

7.1, ThiÕt bÞ läc b»ng c¸c líp h¹t.

KhÝ vµo

C¸c líp

läc

KhÝ ra

Nguyªn lý ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ läc: khÝ bôi vµo qua thiÕt bÞ h×nh trô

hoÆc h×nh èng.Trong thiÕt bÞ ®æ c¸c h¹t xèp trªn mÆt sµng cã lç.

15

KÝch th−íc c¸c h¹t tõ 0,3 – 0,5 cm, vËt liÖu chÕ t¹o h¹t cã thÓ lµ sái, ®¸

v«i hoÆc than cèc. Lo¹i thiÕt bÞ nµy dïng ®Ó t¸ch h¹t bôi cã tÝnh keo dÝnh hoÆc

bôi trong c¸c hçn hîp khÝ th¶i cã nhiÖt ®é cao. Xong mét qu¸ tr×nh läc ng−êi ta

x¶ n−íc vµ thæi khÝ vµo ®Ó c¸c h¹t bôi bong ra khái líp h¹t vµ ®ång thêi röa

s¹ch h¹t läc bôi.

7.2. S¬ ®å tinh chÕ khÝ th¶i t¸ch SO2 vµ NOx

KhÝ ®· t¸ch

SO₂

KhÝ th¶i tõ lß

®èt

§−êng dÉn

khÝ

Xóc t¸c ®Ó chuyÓn

hãa NO_x

NH₃

HÊp phô SO₂

TuÇn

hoµn

cña

than

ho¹t

tÝnh

T¸i sinh than ho¹t

tÝnh

7.3. M« h×nh xö lý n−íc th¶i:

N−íc s¹ch

N−íc th¶i

BÓ chøa

n−íc v«i

Thiªt bÞ lµm l¾ng

ThiÕt bÞ läc

16

chuyÓn giao c«ng nghÖ cña n−íc ngoµi

Chñ nhiÖm dù ¸n

C¬ quan chñ tr× dù ¸n

(ký tªn)

(§ãng dÊu, ký tªn)

TrÇn Quang Vò

17