Nghiên cứu cải tiến công nghệ sản xuất ắc quy tích điện khô nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và tiết kiệm nguyên vật liệu

Bé c«ng th−¬ng

Tæng c«ng ty ho¸ chÊt viÖt nam

C«ng ty cæ phÇn ¾c quy tia s¸ng

b¸o c¸o

kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc

§Ò tµi: “ Nghiªn cøu c¶i tiÕn c«ng nghÖ s¶n xuÊt ¾c quy tÝch ®iÖn kh«

nh»m n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu”

Chñ nhiÖm ®Ò tµi:

KS. Hoµ Quang Nam

Thµnh viªn tham gia: KS. Ph¹m Hoµng Kim, KS. TrÇn Huy Th¾ng

ThS. T« V¨n Thµnh, KS. NguyÔn Xu©n Long

KS. NguyÔn ThÞ Nga, KS. Bïi Thä Hïng

§¬n vÞ thùc hiÖn:

§Þa chØ:

C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng

§¹i lé T«n §øc Th¾ng, Thµnh phè H¶i phßng

Thêi gian thùc hiÖn: B¾t ®Çu th¸ng 1 n¨m 2007

KÕt thóc th¸ng 12 n¨m 2007

6816

24/4/2008

h¶i phßng 2007

1. Môc lôc

Stt

Danh môc

Trang

1

2

Môc lôc ……………………………………………………....

Tæng quan ……………………………………………….......

C¬ së ph¸p lý/ xuÊt xø cña ®Ò tµi ………………………….....

TÝnh cÊp thiÕt vµ môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi ………….....

TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi……………………………………....

Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi bao gåm ………………….....

Ph¹m vi vµ néi dung nghiªn cøu ..............................................

Ph¹m vi nghiªn cøu vµ ¸p dông cña ®Ò tµi................................

Néi dung nghiªn cøu bao gåm..................................................

Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµi n−íc...............

Thùc nghiÖm............................................................................

Ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh nghiªn cøu............................................

Nguyªn t¾c chung......................................................................

M« t¶ tãm t¾t ph−¬ng ph¸p........................................................

ThiÕt bÞ, dông cô, nguyªn vËt liÖu sö dông cho nghiªn cøu .....

KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn...............................................

C¸ch tiÕn hµnh...........................................................................

KÕt qu¶ nghiªn cøu …………………………………...............

1

2

2.1.

2

2.2.

2

2.2.1.

2.2.2.

2.3.

2

3

2.3.1.

2.3.2.

2.4.

3

4

3.

7

3.1.

7

3.1.1.

3.1.2.

3.2.

7

8

3.3.

10

11

13

14

17

18

19

20

21

22

23

24

3.3.1.

3.3.2.

3.3.2.1. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph−¬ng ph¸p trén cao................................

3.3.2.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu chÕ ®é ñ sÊy l¸ cùc sau tr¸t cao………….

3.3.2.3. KÕt qu¶ nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña chÕ ®é ho¸ thµnh………...

3.3.2.4. KÕt qu¶ kiÓm tra träng l−îng l¸ cùc…………………………..

3.3.3.

KÕt qu¶ kiÓm tra chÊt l−îng ¾c quy ..........................................

3.3.3.1. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm víi ¾c quy xe m¸y………..........................

3.3.3.2. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm víi ¾c quy « t«………................................

3.3.3.3. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm víi ¾c quy kÝn khÝ......................................

3.4

KÕt qu¶ ¸p dông s¶n xuÊt ®¹i trµ...............................................

HiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ............................................................

HiÖu qu¶ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng vµ n−íc......................................

HiÖu qu¶ tiÕt kiÖm NVL............................................................

HiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ..........................................................

KÕt luËn ……………………………………………………...

Tµi liÖu tham kh¶o …………………………………………..

Phô lôc ……………………………………………………….

3.5.

3.5.1.

3.5.2.

3.5.3.

4

5

6

1

2. Tæng quan

2.1. C¬ së ph¸p lý/ xuÊt xø cña ®Ò tµi:

- C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 3474/Q§-BCN ngµy 05/12/2006 cña Bé tr−ëng Bé

C«ng nghiÖp vÒ viÖc giao kÕ ho¹ch Khoa häc vµ c«ng nghÖ n¨m 2007 cho c¸c

®¬n vÞ cña Bé.

- C¨n cø Hîp ®ång Nghiªn cøu khoa häc vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ sè: 13.07

RD/H§-KHCN ngµy 24/01/2007 gi÷a Bé C«ng nghiÖp vµ C«ng ty Cæ phÇn ¾c

quy Tia s¸ng.

2.2. TÝnh cÊp thiÕt vµ môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi.

2.2.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi.

S¶n xuÊt ¾c quy ch×-axit bao gåm nhiÒu qu¸ tr×nh c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ

kh¸c nhau cã thÓ cho ra c¸c lo¹i s¶n phÈm ¾c quy vµ chÊt l−îng kh¸c nhau.

C¸c nhµ s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu ¾c quy trªn thÕ giíi kh«ng ngõng quan

t©m nghiªn cøu c¶i tiÕn c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ®Ó cho ra c¸c s¶n phÈm ¾c quy

ngµy cµng tèt h¬n, rÎ h¬n, ®a d¹ng h¬n, n¨ng suÊt cao h¬n. Tuy vËy c¸c kÕt

qu¶ nghiªn cøu nµy v× nhiÒu lý do th−êng kh«ng ®−îc c«ng bè hoÆc c«ng bè

mét c¸ch kh«ng ®Çy ®ñ nªn viÖc tham kh¶o lµ khã kh¨n

V× tÇm quan träng cña viÖc c¶i tiÕn c«ng nghÖ ®èi víi chÊt l−îng ¾c quy

còng nh− viÖc t¨ng n¨ng suÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nªn nh÷ng n¨m qua c¸c

C«ng ty ¾c quy thuéc Tæng C«ng ty Ho¸ chÊt ViÖt nam nh− C«ng ty Cæ phÇn

Pin-¾c quy MiÒn nam (PINACO) vµ C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng

(TIBACO) ®· tiÕn hµnh nhËp ngo¹i nhiÒu thiÕt bÞ tiªn tiÕn vµ tiÕn hµnh nghiªn

cøu c¶i tiÕn c«ng nghÖ ®Ó khai th¸c c¸c −u ®iÓm cña hÖ thèng m¸y nhËp nµy.

Víi C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng: n¨m 2006 ®· nhËp mét lo¹t thiÕt bÞ

tiªn tiÕn míi bao gåm: HÖ thèng m¸y nghiÒn bét ch× cña Italia, HÖ thèng m¸y

trén tr¸t cao vµ ®óc s−ên cùc cña Mü, HÖ thèng m¸y ñ sÊy tù ®éng liªn doanh

Trung quèc-Italia .v.v.. Nªn viÖc nghiªn cøu c¶i tiÕn c«ng nghÖ ngoµi ý nghÜa

chÝnh lµ n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm ¾c quy cßn cã ý nghÜa rÊt lín lµ khai

th¸c nh÷ng −u ®iÓm cña hÖ thèng thiÕt bÞ míi nµy mµ kh«ng ph¶i nhËp c«ng

nghÖ tõ n−íc ngoµi, tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng, nguyªn vËt liÖu vµ t¨ng n¨ng lùc s¶n

xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.

2.2.2. Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi :

Trªn c¬ së c¸c thiÕt bÞ míi nhËp vµ ®· cã, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu c¶i

tiÕn c«ng nghÖ s¶n xuÊt ¾c quy tÝch ®iÖn kh« cña C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia

s¸ng nh»m:

+ N©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm ¾c quy v−ît ≥ 5% tiªu chuÈn ViÖt nam

2

TCVN4472-1993 ë mét sè chØ tiªu chÝnh nh− khëi ®éng, dung l−îng chÕ ®é

phãng ®iÖn 20giê, tuæi thä, tù phãng.

+ Gi¶m ≥ 10% nguyªn vËt liÖu cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm.

+ T¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt-tiªu thô cña C«ng ty tõ 175.000KWh/n¨m 2006 lªn

250.000KWh/n¨m 2007

Néi dung nghiªn cøu bao gåm:

- Nghiªn cøu thay ®æi c«ng thøc trén cao ch× víi m¸y trén cao Mü

- Nghiªn cøu thay ®æi c«ng nghÖ ñ-sÊy l¸ cùc víi m¸y ñ sÊy tù ®éng

- Nghiªn cøu thay ®æi chÕ ®é ho¸ thµnh nh»m n©ng cao n¨ng lùc thiÕt bÞ

2.3. ph¹m vi vµ néi dung nghiªn cøu:

2.3.1. Ph¹m vi nghiªn cøu vµ ¸p dông cña ®Ò tµi:

§Ò tµi ®−îc nghiªn cøu vµ triÓn khai ¸p dông t¹i Ph©n x−ëng l¸ cùc cña

C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng.

Ph©n x−ëng l¸ cùc trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt cña C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy

Tia s¸ng cã nhiÖm vô s¶n xuÊt l¸ cùc ¾c quy ®Ó cung cÊp cho Ph©n x−ëng l¾p

r¸p ¾c quy cña C«ng ty, gåm 2 X−ëng chÝnh:

+ X−ëng 1: cã nhiÖm vô chÕ t¹o l¸ cùc sèng, diÖn tÝch x−ëng S₁= 72m x 18m

= 1296m², trong x−ëng l¾p ®Æt HÖ thèng m¸y nghiÒn bét ch× Italia, HÖ thèng

m¸y trén-tr¸t cao USA, 2 HÖ thèng m¸y ñ-sÊy tù ®éng liªn doanh Trung quèc-

Italia, 6 m¸y ®óc s−ên cùc USA, Hµn quèc vµ §µi loan.

+ X−ëng 2: cã nhiÖm vô ho¸ thµnh l¸ cùc sèng thµnh l¸ cùc chÝn, röa s¹ch axit

l¸ cùc sau ho¸ thµnh, sÊy kh« vµ c¾t thµnh l¸ cùc ®¬n, diÖn tÝch x−ëng

S₂= 72m x 18m =1296 m², trong x−ëng l¾p ®Æt 13 dÉy thïng ho¸ thµnh b»ng

cao su cøng Ebonit (mçi dÉy cã 52 thïng chøa dung dÞch axit Sulfuric lo·ng ®Ó

®iÖn ph©n ho¸ thµnh l¸ cùc) cïng hÖ thèng m¸y n¹p ®iÖn ho¸ thµnh ®¶o chiÒu kü

thuËt sè tù ®éng Hµn quèc/Trung quèc vµ hÖ thèng thiÕt bÞ röa, sÊy l¸ cùc sau

ho¸ thµnh §µi loan.

2.3.2. Néi dung nghiªn cøu bao gåm:

Sö dông c¸c thiÕt bÞ vµ c¶i tiÕn kü thuËt hiÖn cã t¹i Ph©n x−ëng l¸ cùc

nh−: Maý chÕ t¹o bét ch× Italia, M¸y trén tr¸t cao USA, M¸y ñ sÊy l¸ cùc sau

tr¸t cao, M¸y n¹p ®iÖn kü thuËt sè, HÖ thèng tuÇn hoµn dung dÞch , HÖ thèng

tuÇn hoµn n−íc lµm nguéi c¸c dÉy ho¸ thµnh, hÖ thèng hót vµ sö lý mï axit.v.v..

tiÕn hµnh nghiªn cøu x¸c lËp c¸c th«ng sè kü thuËt c«ng nghÖ cña tõng c«ng

®o¹n s¶n xuÊt cho 45 chñng lo¹i l¸ cùc hiÖn cã cña C«ng ty.

TiÕn hµnh l¾p r¸p b×nh ¾c quy, kiÓm tra thö nghiÖm theo Tiªu chuÈn ViÖt

nam vµ tiªu chuÈn Ngµnh.

Yªu cÇu:

3

• §¹t môc tiªu cña ®Ò tµi lµ chÊt l−îng ¾c quy ≥ 5% tiªu chuÈn ViÖt nam

TCVN4472-1993 ë mét sè chØ tiªu chÝnh nh− dung l−îng khëi ®éng, dung

l−îng chÕ ®é phãng ®iÖn 20giê, tuæi thä, tù phãng.

• Gi¶m ≥ 10% nguyªn vËt liÖu cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm. C«ng nghÖ ¸p

dông ®−îc vµo s¶n xuÊt cña C«ng ty

•

2006 lªn 250.000KWh/n¨m 2007

T¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt – tiªu thô cña C«ng ty tõ 175.000KWh/n¨m

2.4. Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµi n−íc:

Nh×n chung qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ¾c quy ch×-axit theo c«ng nghÖ l¸ cùc tr¸t

cao cã thÓ tãm t¾t nh− sau: Ch× kim lo¹i cã ®é tinh khiÕt cao (99,98 ÷ 99,99%Pb

) ®−îc nghiÒn thµnh bét. Bét ch× ®¹t tiªu chuÈn kü thuËt (vÒ ®é mÞn, ®é oxy ho¸,

tû träng…) ®−îc phèi trén víi c¸c phô gia ( Barium sulfat, Lignin, Axit humic,

Fiber block, Carbon.v.v..), n−íc s¹ch kho¸ng chÊt vµ dung dÞch axÝt sulfuric ®Ó

t¹o thµnh cao ch× cã ®é dÎo cÇn thiÕt. Cao ch× ®¹t tiªu chuÈn ®−îc tr¸t lªn s−ên

cùc ®· ®−îc ®óc s½n b»ng ch× hîp kim Ch×-Angtimon víi ¾c quy tÝch ®iÖn kh«

hoÆc Ch×-Canxi víi ¾c quy kÝn khÝ. L¸ cùc tr¸t xong ®−îc ®em ñ - sÊy ®Ó t¨ng ®é

Oxy ho¸ vµ lµm kh«, sau ®ã chóng ®−îc ®em ®iÖn ph©n ho¸ thµnh b»ng dßng

®iÖn mét chiÒu trong dung dÞch axÝt sulfuric lo·ng ®Ó t¹o ra hai lo¹i l¸ cùc

d−¬ng (PbO₂) vµ ©m (Pb xèp) ph©n biÖt. L¸ cùc sau ho¸ thµnh ®−îc röa s¹ch

axÝt, sÊy kh« vµ ®em l¾p b×nh ¾c quy.

2.4.1. Qu¸ tr×nh trén cao ®Ó chÕ t¹o cao ch×:

Bét ch× ®−îc t¹o ra tõ m¸y nghiÒn bét ch× (Italia) ®¹t tiªu chuÈn kü thuËt

®−îc phèi trén víi c¸c phô gia, n−íc cÊt vµ dung dÞch axÝt sulfuric ®Ó t¹o thµnh

cao ch×: §é Oxy ho¸ vµ ®é mÞn cña bét ch×, thµnh phÇn vµ khèi l−îng phô gia,

l−îng n−íc vµ l−îng dung dÞch axit, c¸c b−íc thùc hiÖn (thø tù vµ thêi gian trén)

¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn chÊt l−îng cao ch×, kh¶ n¨ng tr¸t cao lªn s−ên cùc vµ hÖ

sè ho¹t ®éng vµ tiªu hao nguyªn liÖu cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm.

§Ó t¨ng hiÖu suÊt sö dông chÊt ho¹t ®éng ng−êi ta nghiªn cøu t¨ng ®é

xèp cña chÊt ho¹t ®éng b»ng c¸ch ®−a thªm c¸c chÊt phô gia vµo thµnh phÇn cao

ch×, thay ®æi l−îng axit trén cao còng nh− tû träng axit vµ c«ng nghÖ trén .L¸

cùc cã ®é xèp t¨ng lµm bÒ mÆt tiÕp xóc cña ®iÖn dÞch víi chÊt ho¹t ®éng t¨ng,

lµm gi¶m ph©n cùc nång ®é do ®ã dung l−îng phãng ®iÖn cña l¸ cùc sÏ t¨ng,

nh−ng ®é xèp t¨ng l¹i lµm tuæi thä ¾c quy gi¶m; v× vËy cÇn ph¶i lùa chän ®−îc

thµnh phÇn vµ c«ng nghÖ trén cao mét c¸ch phï hîp.

§èi víi n−íc ta nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt ¾c quy chñ yÕu vÉn ph¶i nhËp

ngo¹i, l−îng nguyªn liÖu dïng nhiÒu nhÊt lµ ch× nguyªn chÊt vµ ch× hîp kim . Tõ

4

n¨m 2002 ®Õn nay gi¸ c¸c lo¹i nguyªn liÖu nµy liªn tôc t¨ng (xem b¶ng 1), nªn

viÖc gi¶m ®Þnh møc ch× (do hiÖu suÊt sö dông chÊt ho¹t ®éng t¨ng lªn) cã ý

nghÜa rÊt lín ®Õn viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.

B¶ng 1: Gi¸ ch× vµ ch× hîp kim n¨m 2002 - 2007

Tªn nguyªn §¬n

Gi¸ mua (VN§/kg), n¨m

2003 2004 2005 2006

Stt

liÖu

Ch× ng/chÊt

(99,98%Pb)

Ch× hîp kim

Pb-Sb

vÞ

2002

2007

1

Kg 7.857 13.380 18.000 19.122 23.029 54.062

2

3

“

8.360 10.781 16.221 18.284 23.191 54.218

9.260 9.498 17.232 19.073 24.156 63.142

Ch× hîp kim

Pb-Ca

Víi ®Ò tµi cô thÓ nµy ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu t¹o ra cao ch× tr¸t tèt lªn s−ên

cùc víi tèc ®é tr¸t cao (240tÊm cùc/phót), cã ®é xèp tèt, tiÕt kiÖm ®−îc nguyªn

vËt liÖu , chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu thay ®æi c¸c b−íc c«ng nghÖ trén phï

hîp víi m¸y.

2.4.2. Qu¸ tr×nh ñ-sÊy l¸ cùc sèng sau tr¸t cao

L¸ cùc sau tr¸t cao tr−íc khi ®em ho¸ thµnh cÇn ®−îc qua c«ng ®o¹n ñ-

sÊy (Curing and Drying) ®Ó t¨ng ®é Oxy ho¸ cña l¸ cùc vµ lµm kh« chÆt l¸ cùc

sau tr¸t cao, gióp gi¶m ®iÖn n¨ng vµ thêi gian ho¸ thµnh ë c«ng ®o¹n sau.

Qu¸ tr×nh ñ l¸ cùc ®−îc tiÕn hµnh trong phßng ñ víi ®é Èm cao vµ nhiÖt ®é

phï hîp, ë ®©y thùc hiÖn ph¶n øng Oxy ho¸ l¸ cùc

H₂O + t⁰C

2 Pb + O₂

=

2PbO + Q

ViÖc lùa chän ®−îc chÕ ®é ñ l¸ cùc ( ®é Èm, nhiÖt ®é, thêi gian ) phï hîp

sÏ tiÕt kiÖm ®−îc nhiÒu ®iÖn n¨ng vµ thêi gian c«ng nghÖ.

Qu¸ tr×nh sÊy ®−îc thùc hiÖn tiÕp sau qu¸ tr×nh ñ ®Ó lµm chÆt vµ kh« l¸

cùc sau ñ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ho¸ thµnh

2.4.3. Qu¸ tr×nh ho¸ thµnh l¸ cùc:

Ho¸ thµnh l¸ cùc lµ c«ng ®o¹n t¹o ra PbO₂ë cùc d−¬ng vµ Pb xèp ë cùc

©m b»ng c¸ch ®iÖn ph©n l¸ cùc sèng trong dung dÞch axit Sulfuric lo·ng víi

dßng ®iÖn mét chiÒu, qu¸ tr×nh xÈy ra theo c¸c ph¶n øng chÝnh sau:

- ë cùc d−¬ng:

- ë cùc ©m:

PbSO₄+ 2H₂O = PbO₂+ H₂SO₄+ 2H⁺+ 2e^_

PbSO₄+ 2e^_= Pb + SO₄

2-

Ph−¬ng tr×nh tæng qu¸t: 2PbSO₄+ 2H₂O = PbO₂+ Pb + 2H₂SO₄

5

Qu¸ tr×nh hãa thµnh ®ãng vai trß rÊt lín ®Õn chÊt l−îng l¸ cùc vµ tiªu tèn

kho¶ng 45% l−îng ®iÖn n¨ng s¶n xuÊt cña C«ng ty. MÆt kh¸c theo kÕ ho¹ch s¶n

xuÊt-kinh doanh cña Tæng C«ng ty Ho¸ chÊt ViÖt nam giao cho C«ng ty Cæ

phÇn ¾c quy Tia s¸ng hµng n¨m t¨ng ®Òu kho¶ng 15 ®Õn 20%/n¨m, trong khi sè

l−îng thiÕt bÞ vµ diÖn tÝch nhµ x−ëng ho¸ thµnh cã h¹n. Nªn viÖc nghiªn cøu

c¶i tiÕn chÕ ®é n¹p ®iÖn hãa thµnh l¸ cùc phï hîp ®Ó n©ng cao chÊt l−îng s¶n

phÈm, t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã, gi¶m chi phÝ ®iÖn n¨ng lµ rÊt cÇn thiÕt.

Víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña C«ng ty cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng, ®Ó kÞp thêi phôc

vô s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm chi phÝ ®Çu t−, gi¶m gi¸

thµnh s¶n phÈm. Chóng t«i ®Æt vÊn ®Ò sö dông c¸c thiÕt bÞ hiÖn cã, cïng víi viÖc

tËn dông c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña dù ¸n ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®· thùc hiÖn

trong n¨m 2005 nh− : hÖ thèng hót mï axit, tuÇn hoµn dung dÞch ho¸ thµnh, tuÇn

hoµn n−íc lµm m¸t c¸c dÉy ho¸ thµnh trong qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n l¸ cùc ®Ó tiÕn

hµnh tù nghiªn cøu qu¸ tr×nh nµy, thay cho viÖc ph¶i nhËp thªm thiÕt bÞ vµ më

réng nhµ x−ëng.

Khi ho¸ thµnh víi mËt ®é dßng ®iÖn nhá sÏ h¹n chÕ qu¸ tr×nh tho¸t khÝ lµm

t¨ng hiÖu suÊt sö dông dßng ®iÖn, nh−ng l¹i kÐo dµi thêi gian ho¸ thµnh, kh«ng

phï hîp víi nhÞp ®é s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Nh−ng nÕu ho¸ thµnh víi mËt ®é

dßng ®iÖn lín th× kÕt qu¶ l¹i ng−îc l¹i.

Qu¸ tr×nh ho¸ thµnh l¸ cùc ®−îc sö dông víi ph−¬ng ph¸p n¹p dßng kh«ng

®æi: khi b¾t ®Çu ®ãng ®iÖn, ®iÖn thÕ thïng ho¸ thµnh rÊt lín (kho¶ng 2,4 ®Õn

2,6V/thïng) do ®iÖn trë cña cao ch× lín. Sau kho¶ng 20 ®Õn 30 phót ®iÖn trë

thïng gi¶m dÇn lµm ®iÖn ¸p gi¶m xuèng cßn kho¶ng 2,0 ®Õn 2,1V/thïng, sau ®ã

®iÖn ¸p tõ tõ t¨ng lªn. ë giai ®o¹n ®Çu, ®iÖn thÕ thïng ho¸ thµnh cßn thÊp, qu¸

tr×nh ho¸ thµnh Ýt tho¸t khÝ nªn hiÖu suÊt sö dông dßng ®iÖn cao cã thÓ lín h¬n

80%, nªn cã thÓ sö dông mËt ®é dßng ®iÖn cao ë giai ®o¹n nµy. Cuèi giai ®o¹n

ho¸ thµnh qu¸ tr×nh tho¸t khÝ xÈy ra m¹nh lµm gi¶m hiÖu suÊt dßng ®iÖn lín v×

vËy nªn dïng mËt ®é dßng nhá.

C¨n cø vµo ®ã ®Ó t¨ng hiÖu suÊt sö dông dßng ®iÖn vµ gi¶m thêi gian ho¸

thµnh ng−êi ta th−êng tiÕn hµnh n¹p ®iÖn theo nhiÒu bËc víi mËt ®é dßng n¹p

gi¶m dÇn. ViÖc lùa chän bËc, mËt ®é dßng vµ thêi gian n¹p cu¶ mçi bËc còng

nh− c¸ch l¾p l¸ cùc, tû träng vµ thµnh phÇn dung dÞch ®iÖn ph©n, nhiÖt ®é dung

dÞch, thêi gian ho¸ thµnh.v.v.. mét c¸ch hîp lý cã ý nghÜa rÊt lín ®Õn chÊt l−îng

s¶n phÈm, hiÖu suÊt sö dông ®iÖn n¨ng còng nh− thêi gian c«ng nghÖ, hiÖu suÊt

sö dông thiÕt bÞ. Trong ®ã viÖc lùa chän mËt ®é dßng ®iÖn cho c¸c b−íc n¹p vµ

thêi gian n¹p c¸c bËc mét c¸ch chÝnh x¸c cã ý nghÜa rÊt lín.

6

HÖ thèng lµm nguéi thïng ho¸ thµnh, hÖ thèng tuÇn hoµn ®iÒu chØnh dung

dÞch ®iÖn ph©n, hÖ thèng hót mï axit chóng t«i tËn dông nh÷ng kÕt qu¶ ®· cã.

PhÇn nghiªn cøu nµy chØ tËp trung vµo nghiªn cøu c¸ch l¾p l¸ cùc, chän-chia

b−íc n¹p mét c¸ch hîp lý víi viÖc sö dông mËt ®é dßng n¹p cho tõng b−íc nh−

thÕ nµo lµ phï hîp cho mçi chñng lo¹i l¸ cùc ®ang s¶n xuÊt t¹i C«ng ty

3. Thùc nghiÖm

3.1. Ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh nghiªn cøu

3.1.1. Nguyªn t¾c chung:

- Dïng ph−¬ng ph¸p ®èi chøng víi c¸c kÕt qu¶ ®· cã hiÖn t¹i

- Nghiªn cøu thay ®æi c«ng thøc trén cao ch× víi m¸y trén cao Mü

- Nghiªn cøu chÕ ®é ñ, sÊy l¸ cùc sau tr¸t cao víi m¸y ñ sÊy tù ®éng

- Nghiªn cøu thay ®æi chÕ ®é ho¸ thµnh víi 45 chñng lo¹i l¸ cùc hiÖn cã,

x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè kü thuËt liªn quan cho qu¸ tr×nh n¹p ®iÖn hãa thµnh.

KiÓm tra chÊt l−îng l¸ cùc sau ho¸ thµnh b»ng c¶m quan vµ ph©n tÝch hµm

l−îng PbO₂l¸ cùc d−¬ng vµ hµm l−îng PbO l¸ cùc ©m.

- L¾p r¸p b×nh ¾c quy, thÝ nghiÖm ¾c quy theo TCVN 4472-1993 vµ Tiªu

chuÈn Ngµnh. Tõ kÕt qu¶ tèt nhÊt thu ®−îc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm s¶n xuÊt lín vµ

hiÖu chØnh phï hîp víi thùc tÕ.

- ThÝ nghiÖm s¶n xuÊt lín vµ hiÖu chØnh phï hîp víi thùc tÕ.

- NghiÖm thu vµ ®−a vµo vËn hµnh chÝnh thøc phôc vô s¶n xuÊt.

3.1.2. M« t¶ tãm t¾t ph−¬ng ph¸p:

Bét ch× ®¹t tiªu chuÈn kü thuËt vÒ ®é mÞn, ®é oxy ho¸, tû träng ®−îc phèi

trén víi phô gia ( Barisulfat, Lignin, Fiber block, Carbon.v.v..), n−íc cÊt vµ dung

dÞch axÝt sulfuric theo c«ng nghÖ nghiªn cøu b»ng m¸y trén cao USA míi nhËp

®Ó trë thµnh cao ch× cã ®é dÎo cÇn thiÕt (x¸c ®Þnh b»ng ®é dÎo hiÓn thÞ cña m¸y

vµ c©n kiªmt tra tû träng cao). Cao ch× ®¹t tiªu chuÈn ®−îc tr¸t lªn s−ên cùc ®·

®−îc ®óc s½n b»ng m¸y tr¸t cao USA míi nhËp. L¸ cùc tr¸t xong ®−îc sÊy s¬ bé

råi ®em ñ, sÊy trong thiÕt bÞ ñ/sÊy tù ®éng vµ ho¸ thµnh b»ng dßng ®iÖn mét

chiÒu trong dung dÞch axÝt sulfuric lo·ng ®Ó t¹o ra hai lo¹i l¸ cùc d−¬ng (PbO₂)

vµ ©m (Pb xèp) ph©n biÖt. L¸ cùc sau ho¸ thµnh ®−îc röa s¹ch axÝt, sÊy kh«

(b»ng m¸y sÊy khÝ tr¬ §µi loan) ®em ph©n tÝch hµm l−îng PbO₂l¸ d−¬ng, PbO

l¸ ©m vµ ®em l¾p b×nh ¾c quy. B×nh ¾c quy ®−îc thÝ nghiÖm kiÓm tra ®¸nh gi¸

theo tiªu chuÈn ¾c quy ch× - axÝt ViÖt Nam TCVN 4472-1993. Tõ kÕt qu¶ thu

®−îc sÏ quyÕt ®Þnh ¸p dông thÝ nghiÖm s¶n xuÊt lín vµ ®−a vµo s¶n xuÊt ®¹i trµ.

7

3.2. ThiÕt bÞ, dông cô, nguyªn vËt liÖu vµ ho¸ chÊt sö dông

cho nghiªn cøu:

B¶ng 2: thiÕt bÞ nghiªn cøu

Stt

Tªn thiÕt bÞ

HÖ thèng m¸y trén cao

1 (Battery paste preparation

system)

§Æc ®iÓm kü thuËt

N¬i chÕ t¹o

Sandmold systems, inc,

Newaygo, Michigan,

USA.

1.000kg/mÎ trén

MAC Engineering and

Equipment Company,

Inc. Benton Harbor,

Michigan 49022, USA.

Evermater

HÖ thèng m¸y tr¸t cao

1 (Battery paste plaster

system)

Tr¸t 240 tÊm/phót

16 ®Õn 18 tÊm phót

M¸y ®óc s−ên cùc

2 (Automatic Battery Grid

Casting Machine)

Development Corp

and MAC Engineering

HÖ thèng thiÕt bÞ ñ-sÊy l¸ C«ng suÊt: 24gi¸ ñ, sÊy

Midsouth Industries

Co.,Ltd

3 cùc tù ®éng (Automatic

Solidifying and Drying)

HÖ thèng thïng, dÉy ho¸

(140.000 l¸ cùc ¾c quy

khëi ®éng « t«/mÎ)

13 dÉy HT, 54thïng/dÉy.

KÝch th−íc thïng (mm)

538 x 234 x 387

thµnh, hÖ thèng tuÇn hoµn

C«ng ty Cæ phÇn

4

dung dÞch axit vµ hÖ thèng

¾c quy Tia s¸ng

xö lý mï axit cña P/xL¸ cùc

HÖ thèng m¸y n¹p ho¸

5 thµnh (Tackless System

Formation Rectifier)

Sung Kwang

3φ380V/DC200V/ 300A

3φ380V/DC 270V / 20A

Machine Co.,Ltd

HÖ thèng m¸y n¹p ®iÖn ¾c

6 quy (Operation Battery

Cycle System)

Sung Kawang

Machine Co.,Ltd

D©y truyÒn l¾p AQ xe m¸y

KAE LII Machine

MFG Co., Ltd

7 (Automatic Asembly Line 1800 b×nh / ca s¶n xuÊt

For Motocycle Battery)

D©y truyÒn l¾p AQ « t«

KAE LII Machine

MFG Co., Ltd

8 (Automatic Asembly Line 800 b×nh / ca s¶n xuÊt

For Automotive Battery).

M¸y kiÓm tra 3C

Sung Kawang

9

1φ220V/6V-12V/400A

1φ220V/6V-12V/100A

( 3C Discharge Tester )

M¸y kiÓm tra 5C

Machine Co.,Ltd

Sung Kawang

10

( 5C Discharge Tester )

M¸y kiÓm tra tuæi thä vµ

Machine Co.,Ltd

Sung Kawang

11 dung l−îng ( Life Cycle & 3φ380V/DC20V-5A/20A

Capacity Tester )

Machine Co.,Ltd

8

B¶ng 3: Hãa chÊt vµ nguyªn vËt liÖu thÝ nghiÖm

Stt

I

Danh môc

* Ho¸ chÊt, Nguyªn vËt liÖu

- Ch× nguyªn chÊt C_O

- Ch× hîp kim Pb-Sb

- Ch× hîp kim Pb-Ca

- Axit Sulfuric ¾c quy

- Bari Sulphat ( BaSO₄)

- Lignin kh«

§¬n vÞ

Sè l−îng

1

kg

“

1300

600

500

10

2

3

“

4

“

5

“

6

“

2,5

1,5

2

7

- Fiber block

“

8

- ISTREE 368

“

II

1

* ¾c quy thÝ nghiÖm

- 12V.5Ah T§K(PP)

- 12V.100Ah T§K(PP)

- 12V.40Ah T§K(PP)

- 12V.4Ah KK

c¸i

“

4

1

4

1

3

1

2

3

“

4

“

5

- 12V.5Ah(H)KK

- 12V.17Ah KK

“

6

“

7

- 12V.100Ah KK

- 2V.120Ah KK

“

8

“

9

- 12V.60Ah CMF

- 12V.36Ah CMF

“

10

“

9

3.3. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn

Qu¸ tr×nh c¸c b−íc nghiªn cøu ®−îc thùc hiÖn theo s¬ ®å:

Phô gia

Bét ch×

Dung dÞch H₂SO₄

N−íc s¹ch kho¸ng chÊt

Trén cao

Tr¸t cao

S−ên cùc

ñ, sÊy

Ho¸ Thµnh

Röa, sÊy

Ph©n tÝch,

KiÓm tra

Gia c«ng

L¾p b×nh TN

Thö nghiÖm theo

TCVN 4472-1993

¸p dông s¶n xuÊt

10

3.3.1. C¸ch tiÕn hµnh:

Bét ch× ®¹t tiªu chuÈn kü thuËt vÒ ®é mÞn, ®é oxy ho¸ vµ tû träng ( tõ Xylo

bét cña m¸y nghiÒn bét ch× Italia ) ®−îc t¶i sang m¸y trén cao ch× USA, ë ®©y

bét ch× ®−îc phèi trén víi phô gia ( Barisulfat, Lignin, Fiber block, Carbon, chÊt

øc chÕ .v.v..), n−íc s¹ch kho¸ng chÊt (qua trao ®æi ion ) vµ dung dÞch axÝt

sulfuric (Qu¸ tr×nh trén cao ®−îc thùc hiÖn qua bé sö lý Allen Bradley SLC-5/04

vµ m¸y tÝnh c«ng nghiÖp 6182) ®Ó trë thµnh cao ch× cã ®é dÎo cÇn thiÕt (x¸c

®Þnh b»ng chØ sè ®é dÎo trªn mµn h×nh kiÓm tra vµ tû träng cao). Cao ch× ®¹t

yªu cÇu ®−îc tr¸t lªn s−ên cùc ®· ®−îc ®óc s½n b»ng m¸y ®óc s−ên cùc

USA/§µi loan/Hµn quèc víi m¸y tr¸t cao USA. L¸ cùc sau tr¸t cao ®−îc xÕp lªn

gi¸ l¸ cùc chuyÓn vµo ñ-sÊy trong hÖ thèng thiÕt bÞ ñ-sÊy tù ®éng ( c«ng suÊt 24

gi¸ l¸ cùc, t−¬ng øng 140.000 l¸ cùc ¾c quy / mÎ ). L¸ cùc sau ñ-sÊy (l¸ cùc

sèng) ®¹t tiªu chuÈn kü thuËt ®−îc l¾p vµo c¸c thïng ho¸ thµnh cã chøa dung

dÞch axit sulfuric lo·ng, tû träng d = 1,05 ÷ 1,07g/cm³theo ph−¬ng ph¸p l¾p

song song, c¸c thïng ho¸ thµnh ®−îc m¾c nèi tiÕp víi nhau thµnh dÉy ®Ó tiÕn

hµnh ho¸ thµnh ( c¸c l¸ cùc d−¬ng ®−îc nèi víi cùc d−¬ng, c¸c l¸ cùc ©m ®−îc

nèi víi cùc ©m cña m¸y n¹p ho¸ thµnh Tackless System Formation Rectifier )

KÕt thóc qu¸ tr×nh ho¸ thµnh ta sÏ thu ®−îc hai lo¹i l¸ cùc d−¬ng (PbO₂) vµ ©m

(Pb xèp) ph©n biÖt (l¸ cùc chÝn) . L¸ cùc sau ho¸ thµnh ®−îc röa s¹ch axÝt, sÊy

kh« b»ng m¸y sÊy khÝ tr¬ §µi loan, gia c«ng vµ ®em l¾p b×nh ¾c quy trªn d©y

chuyÒn l¾p ¾c quy tù ®éng §µi loan. B×nh ¾c quy l¾p xong ®−îc tiÕn hµnh kiÓm

tra ®¸nh gi¸ chÊt l−îng theo tiªu chuÈn TCVN 4472-1993.

3.3.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu

3.3.2.1. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph−¬ng ph¸p trén cao.

Trén cao ch× cã thÓ thùc hiÖn theo 2 ph−¬ng ph¸p trén kh« hoÆc trén −ít.

Trén kh« cã −u ®iÓm ®é ®ång ®Òu cao nh−ng cã nh−îc ®iÓm nh÷ng chÊt phô gia

nhá mÞn cã tû träng thÊp dÔ bÞ cuèn ®i theo m¸y hót vµ mÊt nhiÒu thêi gian vÖ

sinh m¸y vµo cuèi ngµy s¶n xuÊt. Trén −ít c¸c −u vµ nh−îc ®iÓm lµ ng−îc l¹i.

§é oxy ho¸ vµ ®é mÞn cña bét ch×, thµnh phÇn vµ khèi l−îng phô gia, l−îng

n−íc vµ l−îng dung dÞch axit, thø tù c¸c b−íc thùc hiÖn vµ thêi gian trén còng

nh− nhiÖt ®é cña qu¸ tr×nh ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn chÊt l−îng cao ch×, kh¶ n¨ng

tr¸t cao lªn s−ên cùc vµ hÖ sè ho¹t ®éng còng nh− tiªu hao nguyªn liÖu cho mçi

®¬n vÞ s¶n phÈm.

Trong nghiªn cøu nµy chóng t«i chän bét ch× cã ®é oxy ho¸ 77±3%PbO,

kÝch th−íc h¹t trung b×nh 3µ, tû träng bét 1,35±0,1 g/cm³. L−îng bét ch×

600÷800kg/mÎ trén . Trén theo ph−¬ng ph¸p trén −ít.

11

KÕt qu¶ thu ®−îc xem b¶ng 4, 5

B¶ng 4: ¶nh h−ëng cña qu¸ tr×nh trén cao ®Õn

Kh¶ n¨ng tr¸t cao lªn s−ên l¸ cùc « t«

Cao d−¬ng

Cao ©m

Stt

Danh môc

Bét ch× (kg)

M1

600

57

M2

600

59

M3

600

60

M4

600

57

M5

600

59

M6

600

60

1

2

3

4

5

6

7

L−îng n−íc (Kg)

N−íc ®iÒu chØnh (Kg)

§é dÎo

7

6

1

8

6

1

340

85

265

75

252

64

296

78

258

65

253

61

T¶i träng m«t¬

NhiÖt ®é (O⁰C)

Tû träng cao (g/cm³)

44

42

40

44

42

40

4,5

4,45

4,42

4,5

4,40

4,35

Kh«ng Tr¸t

Tr¸t

tèt

Tr¸t

tèt

8

Kh¶ n¨ng tr¸t cao

tr¸t

kh«ng

tr¸t

kh«ng

®−îc ®Çy

B¶ng 5: ¶nh h−ëng cña qu¸ tr×nh trén cao ®Õn

Kh¶ n¨ng tr¸t cao lªn s−ên l¸ cùc Xe M¸y

Cao d−¬ng

Cao ©m

Stt

Danh môc

Bét ch× (kg)

M1

800

78

M2

800

80

M3

800

82

M4

800

78

M5

800

80

M6

800

76

1

2

3

4

5

6

7

L−îng n−íc (Kg)

N−íc ®iÒu chØnh (Kg)

§é dÎo

7

6

1÷3

252

64

8

6

0÷1

253

61

340

85

265

75

296

78

258

65

T¶i träng m«t¬

NhiÖt ®é (O⁰C)

Tû träng cao (g/cm³)

44

42

40

44

42

40

4,5

4,4

4,3

4,5

4,40

4,3

Kh«ng Tr¸t

Tr¸t

tèt

Tr¸t

tèt

8

Kh¶ n¨ng tr¸t cao

tr¸t

kh«ng

tr¸t

kh«ng

®−îc ®Çy

Tõ kÕt qu¶ thu ®−îc cho thÊy trén cao víi l−îng n−íc chiÕm 10÷11% so víi

l−îng bét ch×, nhiÖt ®é khèng chÕ trong qu¸ tr×nh <50⁰C, ®é dÎo cao 252 ®Õn

253 m¸y lµm viÖc æn ®Þnh, an toµn, cao ch× ®¹t tû träng phï hîp, tr¸t tèt. Tõ kÕt

qu¶ nµy chóng t«i triÓn khai sang trén tr¸t cao cho c¸c chñng lo¹i kh¸c còng

®−îc kÕt qu¶ t−¬ng tù. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®· ®−îc vµo ¸p dông s¶n xuÊt víi

l−îng 800kg/mÎ trén, víi khèi l−îng nµy m¸y ch¹y æn ®Þnh, b»ng 80% c«ng

suÊt thiÕt kÕ, ®¶m b¶o an toµn vµ t¨ng tuæi thä cho thiÕt bÞ nh−ng vÉn ®¸p øng

yªu cÇu s¶n xuÊt cña C«ng ty.

12

3.3.2.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu chÕ ®é ñ-sÊy l¸ cùc sau tr¸t cao

L¸ cùc sau tr¸t cao ®−îc cho qua thiÕt bÞ sÊy nhanh ®Ó chèng dÝnh sau ®ã

®−îc xÕp vµo gi¸ vµ chuyÓn sang hÖ thèng ñ-sÊy tù ®éng (Curing and Drying)

Qu¸ tr×nh ñ l¸ cùc ®−îc tiÕn hµnh trong phßng ñ víi ®é Èm cao vµ nhiÖt ®é

phï hîp, môc ®Ých thùc hiÖn ph¶n øng Oxy ho¸ l¸ cùc

H₂O + t⁰C

2 Pb + O₂

=

2PbO + Q

§Ó t¹o ®é Èm vµ nhiÖt ®é cao cho qu¸ tr×nh ñ, l¸ cùc ®−îc ®Æt trong phßng

kÝn cã gia nhiÖt vµ thæi h¬i n−íc b·o hoµ vµo. ViÖc lùa chän ®−îc chÕ ®é ñ l¸

cùc ( ®é Èm, nhiÖt ®é, thêi gian ) phï hîp sÏ tiÕt kiÖm ®−îc nhiÒu ®iÖn n¨ng vµ

thêi gian c«ng nghÖ.

Qu¸ tr×nh sÊy ®−îc thùc hiÖn tiÕp sau qu¸ tr×nh ñ ®Ó lµm chÆt vµ kh« l¸ cùc

sau ñ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ho¸ thµnh. Yªu cÇu cña qu¸ tr×nh nµy

lµ hµm l−îng [PbO] > 95%, hµm Èm [H₂O] <1,0%, l¸ cùc kh«ng r¹n nøt

ThÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh víi c¸c lo¹i l¸ cùc kÐp khëi ®éng « t«, xe m¸y

vµ ¾c quy cè ®Þnh cã kÝch th−íc t−¬ng øng :

* L¸ cùc Khëi ®éng « t« (+): 255mm x 142mm x 1,5mm

“

(-): 255mm x 142mm x 1,3mm

* L¸ cùc Xe g¾n m¸y (+) : 242mm x 150mm x 1,5mm

(-) : 242mm x 150mm x 1,3mm

* L¸ cùc ¾c quy cè ®Þnh (+) : 250mm x 143mm x 3,0mm

(-) : 250mm x 143mm x 1,9mm

KÕt qu¶ nghiªn cøu ®¹t ®−îc xem b¶ng 6

“

B¶ng 6 :

¶nh h−ëng cña chÕ ®é ñ, sÊy

®Õn chÊt l−îng l¸ cùc tr−íc ho¸ thµnh

ChÊt l−îng

l¸ cùc

ChÕ ®é ñ

ChÕ ®é sÊy

NhiÖt Thêi

Lo¹i

l¸ cùc

Stt

1

§é

Èm

(%)

> 95

“

NhiÖt Thêi

§é

Èm

(%)

< 75

“

§é

[PbO]

Èm

®é

(⁰C)

45

gian

( h)

20

®é

(⁰C)

60

65

70

60

65

70

60

65

70

gian

( h)

20

(%)

K§ « t«

“

95,2

95,6

96,8

95,8

96,3

97,2

94,4

95,7

96,8

0,84

0,78

0,22

0,80

0,67

0,23

0,86

0,72

0,32

22

24

22

24

“

Xe m¸y

“

2

> 95

“

20

22

< 75

“

20

22

“

Cè ®Þnh

“

24

20

“

24

20

3

> 95

“

< 75

“

22

26

24

26

“

13

Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm cho thÊy:

* NhiÖt ®é ñ 45⁰C, ®é Èm > 95%, thêi gian ñ 24 giê víi l¸ cùc khëi ®éng, l¸

cùc xe m¸y (®é dÇy ≤ 1,5mm) vµ 26 giê víi l¸ cùc ¾c quy cè ®Þnh ( ®é dÇy

3mm) lµ phï hîp

* NhiÖt ®é sÊy 70⁰C, ®é Èm < 65%, thêi gian sÊy 24 giê víi l¸ cùc khëi ®éng,

l¸ cùc xe m¸y (®é dÇy ≤ 1,5mm) vµ 26 giê víi l¸ cùc ¾c quy cè ®Þnh ( ®é dÇy

3mm) lµ phï hîp.

Tõ kÕt qu¶ thu ®−îc, chóng t«i triÓn khai sang c¸c lo¹i l¸ cùc kh¸c còng ®¹t

®−îc kÕt qu¶ t−¬ng tù.

3.3.2.3. KÕt qu¶ nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña chÕ ®é ho¸ thµnh:

Tõ kÕt qu¶ thu ®−îc trong ®Ò tµi nghiªn cøu n¹p bËc n¨m 2006 cho thÊy: ho¸

thµnh theo bËc l−îng ®iÖn n¨ng tiªu thô cho qu¸ tr×nh ho¸ thµnh vµ thêi gian

c«ng nghÖ gi¶m mét c¸ch ®¸ng kÓ, do ph−¬ng ph¸p n¹p ho¸ thµnh nhiÒu bËc

gi¶m dÇn sÏ gi¶m tho¸t khÝ vµ nhiÖt ®é, n©ng ®−îc hiÖu suÊt sö dông dßng ®iÖn.

Sè b−íc n¹p ho¸ thµnh cµng t¨ng l−îng ®iÖn n¨ng tiªu thô vµ thêi gian n¹p cµng

gi¶m, tiÕt kiÖm ®−îc ®iÖn n¨ng vµ thêi gian c«ng nghÖ, trong nghiªn cøu nµy

chóng t«i sö dông c¸c kÕt qu¶ ®· thu ®−îc tõ ph−¬ng ph¸p n¹p bËc theo 7 b−íc.

§Ó tËn dông c¸c b−íc vµ c«ng suÊt cña hÖ thèng m¸y n¹p ho¸ thµnh hiÖn cã

chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu thÝ nghiÖm chuyÓn l¾p ®¬n l¸ cùc trong thïng

ho¸ thµnh sang l¾p kÐp 2 vµ kÐp 3 víi c¸c chñng lo¹i l¸ cùc cã ®é dÇy nhá h¬n

2,5mm, cßn víi c¸c chñng lo¹i l¸ cùc cã ®é dÇy h¬n 2,5mm chon ph−¬ng ph¸p

l¾p ®¬n. Thêi gian c«ng nghÖ n¹p ®−îc lùa chän phï hîp víi thùc tÕ s¶n xuÊt tõ

20 ®Õn 22 giê .

Qu¸ tr×nh ho¸ thµnh ®−îc tiÕn hµnh b»ng ph−¬ng ph¸p n¹p 7 bËc, bËc sau cã

mËt ®é dßng n¹p nhá h¬n bËc tr−íc. ThÝ nghiÖm ®−îc thùc hiÖn víi c¸c chñng

lo¹i l¸ cùc khëi ®éng « t« vµ l¸ cùc ¾c quy 12V-5Ah sö dông cho xe g¾n m¸y,

kÝch th−íc l¸ d−¬ng

* L¸ cùc ¾c quy xe m¸y 12V-5Ah : 242mm x 150mm x 1,5mm

* L¸ cùc Khëi ®éng « t«

: 255mm x 142mm x 1,5mm

Tõ kÕt qu¶ thu ®−îc sÏ triÓn khai thÝ nghiÖm víi c¸c chñng lo¹i l¸ cùc kh¸c

hiÖn cã cña C«ng ty.

ThÝ nghiÖm 1: §−îc thùc hiÖn víi l¸ cùc ¾c quy xe g¾n m¸y 12V-5Ah, l¾p

kÐp ®«i/thïng, n¹p 7 bËc chän mËt ®é dßng theo bËc tõ 1,25A/dm²gi¶m dÇn ®Õn

0,60A/dm². L¸ cùc ®−îc ho¸ thµnh ®Õn chÝn ( kiÓm tra chÊt l−îng l¸ cùc trong

qu¸ tr×nh ho¸ thµnh b»ng c¶m quan kÕt hîp víi ph©n tÝch kiÓm tra hµm l−îng

PbO₂l¸ d−îng). X¸c ®Þnh l−îng ®iÖn n¨ng ®· sö dông vµ thêi gian n¹p ho¸

thµnh ®· thùc hiÖn.

14

KÕt qu¶ kiÓm tra qu¸ tr×nh ho¸ thµnh l¸ cùc xe g¾n m¸y 12V-5Ah (Pb.Sb) ë 3

bËc cuèi theo ph−¬ng ph¸p n¹p 7 bËc ë c¸c mËt ®é dßng , tæng dung l−îng n¹p

vµ thêi gian n¹p nh− nhau, xem b¶ng 7

B¶ng 7: KÕt qu¶ kiÓm tra l¸ cùc xe g¾n m¸y 12-5Pb.Sb

ho¸ thµnh theo 7 bËc (l¾p kÐp 2)

Thêi ®iÓm lÊy mÉu

Dung

% Dung [PbO₂]

Tªn

NhËn xÐt bÒ mÆt l¸

l−îng ®∙ l−îng

l¸ +

(%)

Sè giê

BËc

®∙ n¹p

mÉu

cùc d−¬ng

n¹p (Ah)

1745

2123

2393

1745

2123

2393

1745

2123

2393

n¹p

1

2

3

5

6

7

5

6

7

5

6

7

13

17

21

13

17

21

13

17

21

72,92

88,72

100,00

72,92

88,72

100,00

72,92

88,72

100,00

81,42 N©u ®á

87,16 N©u ®á ®Ëm

90,72 N©u ®en

83,73 §èm tr¾ng >10%

86,52 N©u ®á

91,66 N©u ®en

81,53 §èm tr¾ng 20%

86,72 N©u ®á sÉm

91,72 N©u ®en

Tõ kÕt qu¶ trªn ( b¶ng 4 ) cho thÊy chÕ ®é n¹p lùa chän lµ æn ®Þnh, l¸ cùc

d−¬ng nhËn ®−îc cho chÊt l−îng chuyÓn ho¸ tèt, ®Òu.

ThÝ nghiÖm 2: Còng ®−îc thùc hiÖn víi l¸ cùc ¾c quy xe g¾n m¸y 12V-5Ah,

l¾p kÐp ba/thïng, n¹p 7 bËc

KÕt qu¶ kiÓm tra qu¸ tr×nh ho¸ thµnh xem b¶ng 8

B¶ng 8: KÕt qu¶ kiÓm tra l¸ cùc xe g¾n m¸y 12-5Pb.Sb

ho¸ thµnh 7 bËc (l¾p kÐp 3)

Thêi ®iÓm lÊy mÉu

Dung

% Dung [PbO₂]

Tªn

NhËn xÐt bÒ mÆt l¸

l−îng ®∙ l−îng

l¸ +

(%)

Sè giê

BËc

®∙ n¹p

mÉu

cùc d−¬ng

n¹p (Ah)

2667

3442

3878

2667

3442

3878

2667

3442

3878

n¹p

1

2

3

5

6

7

5

6

7

5

6

7

14

18

22

14

18

22

14

18

22

68,77 81,50

88,76 87,20

100,00 92,80

68,77 83,85

88,76 87,52

100,00 92,60

68,77 81,67

88,76 87,30

100,00 91,82

Cßn ®èm tr¾ng

N©u ®á

N©u ®en

§èm tr¾ng 15%

N©u ®á

N©u ®en

§èm tr¾ng

N©u ®á sÉm

N©u ®en

15

Tõ kÕt qu¶ trªn ( b¶ng 5 ) cho thÊy chÕ ®é n¹p lùa chän lµ æn ®Þnh, l¸ cùc

d−¬ng nhËn ®−îc cho chÊt l−îng chuyÓn ho¸ tèt, ®Òu. Khi t¨ng sè l¸ cùc trong

thïng lªn 1/3 l−îng ®iÖn n¨ng tiªu tèn t¨ng 7 ®Õn 8%, thêi gian ho¸ thµnh t¨ng 1

giê nh−ng n¨ng suÊt thiÕt bÞ t¨ng lªn >30%.

ThÝ nghiÖm 3: §−îc thùc hiÖn víi l¸ cùc ¾c quy xe khëi ®éng « t«, l¾p

kÐp 2/thïng, n¹p 7 bËc chän mËt ®é dßng theo bËc tõ 1,25A/dm²gi¶m dÇn ®Õn

0,60A/dm². L¸ cùc ®−îc ho¸ thµnh ®Õn chÝn ( kiÓm tra chÊt l−îng l¸ cùc trong

qu¸ tr×nh ho¸ thµnh b»ng c¶m quan kÕt hîp víi ph©n tÝch kiÓm tra hµm l−îng

PbO₂l¸ d−îng). X¸c ®Þnh l−îng ®iÖn n¨ng ®· sö dông vµ thêi gian n¹p ho¸

thµnh ®· thùc hiÖn.

KÕt qu¶ kiÓm tra qu¸ tr×nh ho¸ thµnh l¸ cùc khëi ®éng « t« (Pb.Sb) ë 3 bËc

cuèi theo ph−¬ng ph¸p n¹p 7 bËc ë c¸c mËt ®é dßng , tæng dung l−îng n¹p vµ

thêi gian n¹p nh− nhau, xem b¶ng 9

B¶ng 9: KÕt qu¶ kiÓm tra l¸ cùc ¾c quy khëi ®éng

« t« (Pb.Sb) ho¸ thµnh theo 7 bËc (l¾p kÐp 2)

Thêi ®iÓm lÊy mÉu

Dung

% Dung [PbO₂]

Tªn

NhËn xÐt bÒ mÆt l¸

l−îng ®∙ l−îng

l¸ +

(%)

Sè giê

BËc

®∙ n¹p

mÉu

cùc d−¬ng

n¹p (Ah)

1964

2420

2848

1964

2420

2848

1964

2420

2848

n¹p

1

2

3

5

6

7

5

6

7

5

6

7

14

18

22

14

18

22

14

18

22

68,97

84,97

100,00

68,97

84,97

100,00

68,97

84,97

100,00

81,42 Cßn ®èm tr¾ng

87,16 N©u ®á ®Ëm

90,72 N©u ®en

83,73 §èm tr¾ng >10%

86,52 Cßn ®èm tr¾ng

91,66 N©u ®en

83,73 §èm tr¾ng

86,52 N©u ®á

91,66 N©u ®en

Tõ kÕt qu¶ trªn ( b¶ng 6 ) cho thÊy chÕ ®é n¹p lùa chän lµ æn ®Þnh, l¸ cùc

d−¬ng chÊt l−îng chuyÓn ho¸ ®Òu.

ThÝ nghiÖm 4: Còng ®−îc thùc hiÖn víi l¸ cùc ¾c quy khëi ®éng « t«, l¾p kÐp

3/thïng, n¹p 7 bËc

KÕt qu¶ kiÓm tra qu¸ tr×nh ho¸ thµnh xem b¶ng 10

16

B¶ng 10: KÕt qu¶ kiÓm tra l¸ cùc khëi ®éng « t«

ho¸ thµnh 7 bËc (l¾p kÐp 3)

Thêi ®iÓm lÊy mÉu

Dung

% Dung [PbO₂]

Tªn

NhËn xÐt bÒ mÆt l¸

l−îng ®∙ l−îng

l¸ +

(%)

Sè giê

BËc

®∙ n¹p

mÉu

cùc d−¬ng

n¹p (Ah)

3096

3816

4500

3096

3816

4500

3096

3816

4500

n¹p

1

2

3

5

6

7

5

6

7

5

6

7

14

18

22

14

18

22

14

18

22

68,80 81,50

84,80 87,20

100,00 90,60

68,80 83,85

84,80 87,52

100,00 92,60

68,80 81,67

84,80 87,30

100,00 91,82

Cßn ®èm tr¾ng

N©u ®á

N©u ®en

§èm tr¾ng 15%

N©u ®á

N©u ®en

§èm tr¾ng

N©u ®á sÉm

N©u ®en

Tõ kÕt qu¶ trªn ( b¶ng 10 ) cho thÊy chÕ ®é n¹p lùa chän lµ æn ®Þnh, l¸ cùc

d−¬ng nhËn ®−îc cho chÊt l−îng chuyÓn ho¸ ®Òu. Khi t¨ng sè l¸ cùc trong thïng

lªn 1/3 l−îng ®iÖn n¨ng tiªu tèn t¨ng 5 ®Õn 6%, thêi gian ho¸ thµnh kh«ng t¨ng,

nh−ng n¨ng suÊt thiÕt bÞ t¨ng lªn >30%.

Tõ c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc chóng t«i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm víi c¸c chñng lo¹i l¸

cùc cßn l¹i hiÖn cã cña C«ng ty (45 chñng lo¹i) b»ng c¸ch x¸c ®Þnh kÝch th−íc,

l−îng chÊt ho¹t ®éng cña tõng lo¹i l¸ cùc, qua ®ã tÝnh to¸n dßng ®iÖn vµ thêi

gian n¹p theo chÕ ®é 7 b−íc phï hîp víi lo¹i l¸ cùc cô thÓ. Qua ch¹y thö vµ

®iÒu chØnh phï hîp víi thùc tÕ, chóng t«i ®· x©y dùng ®−îc chÕ ®é n¹p ho¸

thµnh cho tÊt c¶ c¸c chñng lo¹i l¸ cùc hiÖn cã.

3.3.2.4. KÕt qu¶ kiÓm tra träng l−îng l¸ cùc:

Víi kÕt qu¶ nghiªn cøu c«ng nghÖ trén tr¸t cao míi víi thiÕt bÞ trén tr¸t cao

USA l¸ cùc s¶n phÈm thu ®−îc cã träng l−îng gi¶m so víi c«ng nghÖ cò (víi

m¸y trén cao Hµn quèc vµ m¸y tr¸t cao §µi loan). KÕt qu¶ so s¸nh vÒ träng

l−îng xem b¶ng 11

B¶ng 11:

KÕt qu¶ kiÓm tra träng l−îng

l¸ cùc 12V-5Ah Sb vµ khëi ®éng s¶n xuÊt

Träng l−îng

tr−íc nghiªn

cøu (gam)

Träng l−îng

sau nghiªn

cøu (gam)

Tû lÖ gi¶m

träng l−îng

(%)

Träng l−îng

gi¶m (gam)

Lo¹i l¸

cùc

L¸ (+) L¸ (-) L¸ (+) L¸ (-) L¸ (+) L¸ (-) L¸ (+) L¸ (-)

12-5 Sb

K§

31,72

26,65

28,55

24,41

3,17

2,24

9,99

9,50

8,40

8,13

165,06 129,70 149,38 119,15 15,68

10,55

17

Tõ kÕt qu¶ c©n kiÓm tra träng l−îng l¸ cùc s¶n xuÊt cho thÊy Trén tr¸t cao

víi c«ng nghÖ nghiªn cøu l−îng ch× gi¶m ®−îc ®¸ng kÓ.

- Víi l¸ cùc ¾c quy xe m¸y 12V-5Ah Sb träng l−îng l¸ cùc d−¬ng gi¶m

3,17 g/l¸ t−¬ng øng gi¶m 9,99%. L¸ cùc ©m gi¶m 2,24 g/l¸ t−¬ng øng 8,4%.

- Víi l¸ cùc ¾c quy khëi ®éng « t« träng l−îng l¸ cùc d−¬ng gi¶m 15,68

g/l¸ t−¬ng øng gi¶m 9,5%, l¸ cùc ©m gi¶m 10,55 g/l¸ t−¬ng øng gi¶m 8,13%.

3.3.3. KÕt qu¶ kiÓm tra chÊt l−îng ¾c quy

3.3.3.1. Víi ¾c quy xe g¾n m¸y:

L¸ cùc 12V-5Ah vµ 12V-4Ah (Pb-Sb) vµ sau ho¸ thµnh, ®−îc röa s¹ch axit,

sÊy kh«, gia c«ng, ®em l¾p b×nh ¾c quy xe m¸y 12V-5Ah vµ 12V-4Ah vá PP,

tiÕn hµnh thö nghiÖm theo tiªu chuÈn ViÖt Nam TCVN 4472-1993. KÕt qu¶ thu

®−îc xem b¶ng 12 & 13

B¶ng 12: KÕt qu¶ thö nghiÖm ¾c quy xe m¸y 12V-5Ah

MÉu 1

(080107)

12,67

12,71

6’00”

101,50

104,08

104,25

10’15’’

-

MÉu 2

MÉu 3

Néi dung kiÓm tra

thö nghiÖm

TCVN

§¬n vÞ

4472-93

(050507) (061007)

§iÖn ¸p sau 15’

§iÖn ¸p sau 30’

Phãng K§ 15A

Dung l−îng CK1

Dung l−îng CK2

Dung l−îng CK3

Vol

12,54

12,60

4’ 32”

93,66

95,33

95,58

10’28”

280

12,56

12,57

6’15”

101,75

95,08

92,42

9’35”

-

“

Phót

% C₂₀

“

≥ 3 phót

≥ 92% C

“

Phãng K§ (I_p= 3C ) Phót ≥ 5’ 30”

Tuæi thä Chu kú

≥ 240

B¶ng 13: KÕt qu¶ thö nghiÖm ¾c quy xe m¸y 12V-4Ah

MÉu 1

(030207)

12,57

MÉu 2

MÉu 3

Néi dung kiÓm tra

thö nghiÖm

TCVN

§¬n vÞ

4472-93

(020707) (280907)

§iÖn ¸p sau 15’

§iÖn ¸p sau 30’

Phãng K§ 15A

Dung l−îng CK1

Dung l−îng CK2

Dung l−îng CK3

Vol

12,52

12,55

7’00”

110,83

109,00

110,08

10’05’’

-

12,50

12,54

5’33”

103,75

100,66

99,66

9’26”

280

“

Phót

% C₂₀

“

12,63

≥ 3 phót

≥ 92% C

6’06”

93,75

101,25

100,25

8’16’’

“

Phãng K§ (I_p= 3C ) Phót ≥ 5’ 30”

Tuæi thä Chu kú

≥ 240

18

3.3.3.2. ThÝ nghiÖm víi ¾c quy khëi ®éng « t«:

L¸ cùc K§ sau ho¸ thµnh ®−îc röa s¹ch axit, sÊy kh«, gia c«ng, ®em l¾p

b×nh ¾c quy khëi ®éng « t« lo¹i 12V-100Ah vá PP, tiÕn hµnh thö nghiÖm theo

tiªu chuÈn ViÖt Nam TCVN 4472-1993. KÕt qu¶ thu ®−îc theo B¶ng 14.

B¶ng 14: KÕt qu¶ thö nghiÖm ¾c quy khëi ®éng « t«

Néi dung kiÓm tra

thö nghiÖm

TCVN

12V35Ah

(191206)

12,53

12V60Ah

(051107)

12,62

5’ 53”

94,41

96,91

97,5

§¬n vÞ

4472-1993

§iÖn ¸p sau 5’

Vol

“

§iÖn ¸p sau 15’

Phãng K§ 300A

Dung l−îng CK1

Dung l−îng CK2

Dung l−îng CK3

Phãng K§ ( I_p= 3C )

Tuæi thä

12,56

Phót

% C₂₀

“

≥ 3 phót

5’58”

93,83

93,67

“

≥ 92% C

≥ 5’ 30”

≥ 240

94,50

Phót

Chu kú

7’36”

264

6’ 2”

-

3.3.3.3. Víi ¾c quy kÝn khÝ:

L¸ cùc AQKK (Pb.Ca) sau ho¸ thµnh, ®−îc röa s¹ch axit, sÊy kh«, gia c«ng,

®em l¾p b×nh ¾c quy vá ABS, tiÕn hµnh thö nghiÖm theo tiªu chuÈn ViÖt Nam

TCVN 4472-1993. KÕt qu¶ thu ®−îc theo B¶ng 15.

B¶ng 15: KÕt qu¶ thö nghiÖm ¾c quy kÝn khÝ

12V-100Ah 12V-7AhN 12V-5AhH

Néi dung

§¬n

vÞ

TCVN

thö nghiÖm

4472-93

(240807)

12,59

11,08

109,50

-

(050707)

13,15

11,28

105,25

-

(110707)

13,18

11,19

120,00

-

§iÖn ¸p ®Çu

Phãng 3C / 5”

Vol

V

≥ 11V

Dung l−îng CK1 % C₂₀

Dung l−îng CK2

Dung l−îng CK3

“

≥ 92% C

-

Qua kÕt qu¶ c¸c mÉu thÝ nghiÖm cho thÊy víi c¸c chØ tiªu chÊt l−îng ®èi víi

¾c quy theo tiªu chuÈn ViÖt Nam (TCVN4472-1993) víi l¸ cùc ¾c quy ho¸ thµnh

theo ph−¬ng ph¸p 7 bËc, l¾p kÐp ®Òu ®¹t vµ v−ît tiªu chuÈn ViÖt nam :

- Khëi ®éng ®Çu sau chÕ t¹o: I_P= 3C, yªu cÇu thêi gian phãng ≥ 3 phót

- Dung l−îng phãng trong 3 chu kú ®Çu I_P= 0,05C, yªu cÇu ®¹t ≥ 92% C®m

- Khëi ®éng chu kú thø 4 : I_P= 3C, yªu cÇu thêi gian phãng ≥ 5’ 30”

- Tuæi thä ¾c quy, yªu cÇu ≥ 240 chu kú

19

Víi c¸c chñng lo¹i ¾c quy kh¸c cña C«ng ty chóng t«i còng thÝ nghiÖm kiÓm

tra ®èi chøng vµ ®Òu thu ®−îc kÕt qu¶ t−¬ng tù, ¾c quy thÝ nghiÖm kiÓm tra ®Òu

®¹t vµ v−ît tiªu chuÈn ViÖt nam.

3.4. KÕt qu¶ ¸p dông s¶n xuÊt ®¹i trµ

thµnh 7 bËc cho tÊt c¶ 45 chñng lo¹i l¸ cùc ¾c quy hiÖn cã cña C«ng ty vµ ®−a

vµo ¸p dông s¶n xuÊt ®¹i trµ. KÕt qu¶ thu ®−îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng

t−¬ng tù kÕt qu¶ thu ®−îc trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm. VÝ dô xem b¶ng 16 &17

B¶ng 16: KÕt qu¶ thö nghiÖm ¾c quy xe m¸y

( S¶n xuÊt ngµy 3/11/2007 & 6/12/2007 )

Néi dung kiÓm tra §¬n

TCVN 12V-5Ah 12V-5Ah 12V-5Ah

Stt

thö nghiÖm

vÞ

4472-93 3/11/07

6/12/07

6’53”

98,91

97,33

96,00

9’47’’

Japan

4’55”

1 Phãng K§ 15A

2 Dung l−îng CK1

3 Dung l−îng CK2

4 Dung l−îng CK3

Phót ≥ 3 phót

% C₂₀

4’56”

95,66

93,25

92,58

8’25’’

109,50

100,08

101,75

10’03’’

“

≥ 92% C

5 Phãng K§(I_p=3C ) Phót ≥ 5’ 30”

B¶ng 17: KÕt qu¶ thö nghiÖm ¾c quy « t« 12V- 40Ah

(S¶n xuÊt ngµy 15/10/2007, thÝ nghiÖm ngµy 19/10/2007)

Néi dung kiÓm tra

TCVN

4472-93

≥ 3 phót

12V-40Ah 12V-35Ah

Stt

§¬n vÞ

thö nghiÖm

Phãng K§ 15A

15/10/07

4’33”

Japan

5’25”

1

2

3

4

5

Phót

% C₂₀

“

Dung l−îng CK1

Dung l−îng CK2

Dung l−îng CK3

Phãng K§ (I_p= 3C )

92,58

98,76

103,26

104,75

8’15’’

105,30

106,24

9’20’’

“

≥ 92% C

≥ 5’ 30”

Phót

3.5. HiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ:

3.5.1. HiÖu qu¶ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng vµ tµi nguyªn n−íc:

KÕt qu¶ nghiªn cøu thay ®æi hoµn thiÖn ph−¬ng ph¸p trén cao, ñ-sÊy l¸ cùc,

n¹p ®iÖn ho¸ thµnh 7 bËc-l¾p kÐp l¸ cùc trong thïng ho¸ thµnh ®· gióp gi¶m

®−îc ®iÖn n¨ng vµ tµi nguyªn n−íc kh¸ lín ( xem b¶ng 18 vµ 19 ) viÖc nµy cã ý

nghÜa rÊt lín víi yªu cÇu tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng tµi nguyªn n−íc vµ gi¶m gi¸ thµnh

s¶n phÈm.

20

B¶ng 18: tæng hîp l−îng ®iÖn n¨ng vµ n−íc

c«ng ty sö dông n¨m 2006 vµ 2007

L−îng ®iÖn n¨ng (KWh)

L−îng n−íc (m³)

Th¸ng

2006

2007

2006

2.975

3.566

4.277

3.614

5.533

5.742

5.478

4.070

3.074

3.193

2.763

3.026

2007

3.355

2.784

3.803

3.594

3.535

4.327

4.253

4.122

3.792

4.249

3.866

3.769

1

2

133.190

163.540

168.320

123.120

222.000

177.240

228.720

199.440

166.920

165.120

157.680

247.560

157.920

230.160

238.560

271.080

255.480

267.720

225.000

265.920

275.520

271.560

113.790

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

10

11

12

Tæng:

2.072.210

2.820.270

Tæng

47.311

45.449

B¶ng 19:

so s¸nh l−îng ®iÖn n¨ng vµ n−íc ®Ó

s¶n xuÊt 1KWh s¶n phÈm ¾c quy n¨m 2006 vµ 2007

Stt

1

Danh môc

Tæng dung l−îng s/x

Tæng ®iÖn n¨ng

§¬n vÞ tÝnh

KWh AQ

KWh

N¨m 2006 N¨m 2007

175.600

2.072.210

47.311

252.000

2.820.270

45.449

2

3

Tæng n−íc

m³

4

§iÖn/®¬n vÞ s¶n phÈm

N−íc/®¬n vÞ s¶n phÈm

KWh/KWh AQ

m³/KWh AQ

11,800

11,191

5

0,269

0,180

Tõ sè liÖu b¶ng trªn ta tÝnh ®−îc gi¸ trÞ l−îng ®iÖn, n−íc tiÕt kiÖm ®−îc

n¨m 2007 (s¶n xuÊt 252.000KWh s¶n phÈm ¾c quy ) so víi n¨m 2006 (s¶n xuÊt

175.600KWh s¶n phÈm ¾c quy) lµ:

* §iÖn n¨ng: (11,8KWh-11,191KWh)x252.000x1.058®/KWh = 162.635.760®

: (0,269m³-0,18m³) x 252.000 x 4.600 ®/m³= 103.168.800®

* N−íc

3.5.2. HiÖu qu¶ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu:

Víi c«ng nghÖ nghiªn cøu ®· ®−îc ¸p dông, l−îng nguyªn liÖu ch× ®Ó s¶n

xuÊt l¸ cùc tiÕt kiÖm ®−îc 8 ®Õn 10%

3.5.3. HiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ:

* KÕt qu¶ nghiªn cøu c«ng nghÖ trén - tr¸t cao vµ ñ sÊy l¸ cùc ®−a vµo ¸p

dông s¶n xuÊt kÞp thêi ®· gióp C«ng ty khai th¸c hiÖu qu¶ c¸c thiÕt bÞ míi nhËp,

gãp phÇn hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt t¨ng tr−ëng 30,32% (n¨m 2007 so víi

n¨m 2006) v−ît thêi gian.

* Sö dông ph−¬ng ph¸p n¹p 7 b−íc, l¾p kÐp l¸ cùc trong qu¸ tr×nh ho¸ thµnh

®· t¨ng n¨ng lùc thiÕt bÞ t¨ng lªn h¬n 30% mµ kh«ng ph¶i nhËp thªm thiÕt bÞ.

21

4. kÕt luËn

KÕt qu¶ viÖc “ Nghiªn cøu c¶i tiÕn c«ng nghÖ s¶n xuÊt ¾c quy tÝch ®iÖn kh«

qua c¸c sè liÖu thu ®−îc cã thÓ kÕt luËn:

4.1. ViÖc nghiªn cøu c¶i tiÕn c«ng nghÖ víi c¸c néi dung dù kiÕn bao gåm:

- Nghiªn cøu thay ®æi c«ng thøc trén cao ch× víi m¸y trén cao Mü

- Nghiªn cøu thay ®æi c«ng nghÖ ñ-sÊy l¸ cùc víi m¸y ñ sÊy tù ®éng

®· ®¹t ®−îc môc tiªu ®Æt ra: c«ng nghÖ hîp lý, chÊt l−îng s¶n phÈm ¾c quy ®−îc

xuÊt, ¸p dông ®−îc vµo s¶n xuÊt nhanh, kÞp thêi ®¸p øng cho sù ph¸t triÓn cña

C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng.

4.2. Gi¶m chi phÝ ®iÖn n¨ng 5,16% so víi n¨m 2006. L−îng ®iÖn n¨ng tiÕt

kiÖm n¨m 2007 lµ 162.635.760®. Gi¶m chi phÝ n−íc 33,08% so víi n¨m 2006.

L−îng n−íc tiÕt kiÖm n¨m 2007 lµ 103.168.800®

4.3. Gi¶m chi phÝ ch× (nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt ¾c quy) 8 ®Õn 10%

4.4. Khai th¸c ®−îc n¨ng lùc c¸c thiÕt bÞ trén tr¸t cao, ñ sÊy l¸ cùc míi nhËp

kÞp thêi, n¨ng lùc thiÕt bÞ ho¸ thµnh t¨ng lªn h¬n >30%, ®¸p øng yªu cÇu s¶n

xuÊt t¨ng 30,32% cña C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng n¨m 2007 nh−ng kh«ng

ph¶i t¨ng diÖn tÝch nhµ x−ëng vµ ®Çu t− thªm thiÕt bÞ .

4.5. ChÊt l−îng s¶n phÈm: Qua kÕt qu¶ c¸c mÉu thÝ nghiÖm vµ c¸c mÉu kiÓm

tra ¸p dông s¶n xuÊt ®¹i trµ ( lÊy mÉu ngÉu nhiªn ) cho thÊy víi c¸c chØ tiªu chÊt

l−îng theo tiªu chuÈn ViÖt Nam (TCVN4472-1993) c¸c mÉu ¾c quy kiÓm tra

®Òu ®¹t vµ v−ît tiªu chuÈn:

- Khëi ®éng ®Çu sau chÕ t¹o: I_P= 3C, yªu cÇu thêi gian phãng ≥ 3 phót

- Dung l−îng phãng trong 3 chu kú ®Çu I_P= 0,05C, yªu cÇu ®¹t ≥ 92% C®m

- Khëi ®éng chu kú thø 4 : I_P= 3C, yªu cÇu thêi gian phãng ≥ 5’ 30”

- Tuæi thä ¾c quy, yªu cÇu ≥ 240 chu kú

4.6. §Ò tµi ®· thùc hiÖn vµ hoµn thµnh ®óng thêi gian dù kiÕn, ®¹t yªu cÇu vµ

hiÖu qu¶ theo nh− môc tiªu ®Æt ra.

Chñ nhiÖm ®Ò tµi

T/M nhãm nghiªn cøu

Ng−êi b¸o c¸o

Hoµ Quang Nam

Ph¹m Hoµng Kim

22

5. Tµi liÖu tham kh¶o

1. Sandmold systems, inc: Battery paste preparation system. Operation,

maintenance and parts manual

2. Wirtz grid caster manufaturing company, inc: technical manual

3. Midsouth Industries Co.,Ltd: Automatic Solidifying and Drying

4. Sung Kwang Machine Co.,Ltd: Tackless System Formation Rectifier

5. Sung Kwang Machine Co.,Ltd: Life Cycle & Capacity Tester

6. Kuk je industry battery Co.,Ltd “Synthetical and general information on

S.L.A battery”

7. C«ng ty cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng 2005: B¸o c¸o kÕt qu¶ ®Ò tµi nghiªn cøu

ph−¬ng ph¸p trén cao

8. C«ng ty cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng 2006: B¸o c¸o kÕt qu¶ ®Ò tµi nghiªn cøu ho¸

thµnh l¸ cùc

9. Tiªu chuÈn ¾c quy ViÖt nam:

- ¾c quy ch× khëi ®éng (Lead-acid Stater Batteries) TCVN 4472-1993.

- ¾c quy ch×-axit m« t«, xe m¸y (Motorcycles, mopeds lead-acid batteries)

TCVN 7348-2003.

10. Tiªu chuÈn ¾c quy NhËt b¶n: Lead-Acid batteries for automobiles JIS D5301

11. Andrew D.Besz 10/1995 . “Lead-acid battery technical presentation “

12. H.Ludik Jean. PPR.UIV.De France 1997. “LÐ-Accumulateurs Electiques”

13. E-POWER. “ Rechangeable lead-acid battery”

23

6. phô lôc

Stt

Danh môc

1

B¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm AQ khëi ®éng « t« 12V-65Ah T§K, ký

hiÖu 100307, ngµy 15/11/07

2

3

KÕt qu¶ thö nghiÖm AQ xe m¸y 12V-7Ah NOUVO 7/7/07

KÕt qu¶ thö nghiÖm AQ xe m¸y 12V-4Ah TS, ký hiÖu 020707

thÝ nghiÖm ngµy 2/7/2007

4

5

KÕt qu¶ thö nghiÖm AQ xe m¸y 12V-4Ah TS, ký hiÖu 140907

thÝ nghiÖm ngµy 28/9/2007

KÕt qu¶ thö nghiÖm AQ xe m¸y 12V-5AhTS, ký hiÖu 061007

thÝ nghiÖm ngµy 6/10/2007

6

KÕt qu¶ thö nghiÖm AQ 12V-7Ah (kÝn khÝ c«ng nghiÖp), ký hiÖu

0309, thÝ nghiÖm ngµy 17/10/2007

7

KÕt qu¶ thö nghiÖm AQ xe m¸y 12V-4Ah, ký hiÖu 160807, thÝ

nghiÖm ngµy 16/08/2007

8

KÕt qu¶ thö nghiÖm AQ xe m¸y 12V-5Ah Tia s¸ng, ký hiÖu

031107, thÝ nghiÖm ngµy 14/11/2007

9

KÕt qu¶ thö nghiÖm AQ xe m¸y 12V-5Ah Tia s¸ng, ký hiÖu 0, thÝ

nghiÖm ngµy 6/12/2007

10

QuyÕt ®Þnh sè 4022/Q§-BCN ngµy 08/12/2005 cña Bé tr−ëng Bé

C«ng nghiÖp vÒ viÖc giao kÕ ho¹ch thùc hiÖn nhiÖm vô nghiªn cøu

Khoa häc vµ c«ng nghÖ n¨m 2006 cho C«ng ty CP ¾c quy Tia s¸ng.

Hîp ®ång Nghiªn cøu khoa häc vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ sè:

13.07RD/H§-KHCN ký ngµy 24/01/2007 gi÷a Bé C«ng nghiÖp vµ

C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia S¸ng

11

12

13

QuyÕt ®Þnh thµnh lËp héi ®ång nghiÖm thu ®Ò tµi cÊp c¬ së, ngµy

10/12/2007

Biªn b¶n nghiÖm thu ®Ò tµi cÊp c¬ së, ngµy 18/12/2007

24

Tæng C«ng ty Hãa chÊt ViÖt nam céng hßa x∙ héi chñ nghÜa viÖt nam

C«ng ty cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng

§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc

---------[ \---------

H¶i phßng, ngµy 10 th¸ng 12 n¨m 2007

*****

Sè:

/Q§-AQ

QuyÕt ®Þnh

Thµnh lËp héi ®ång nghiÖm thu ®Ò tµi Nghiªn cøu

l−îng s¶n phÈm vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu” cÊp c¬ së n¨m 2007

- C¨n cø Q§ sè 54/2004/Q§-BCN ngµy 22/6/2004 cña Bé C«ng nghiÖp

V/v chuyÓn C«ng ty ¾c quy Tia S¸ng thµnh C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia S¸ng.

- C¨n cø §iÒu lÖ ho¹t ®éng cña C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia S¸ng ®· ®−îc

®¹i héi cæ ®«ng thµnh lËp th«ng qua ngµy 21/9/2004.

- C¨n cø vµo kÕt qu¶ ®¹t ®−îc cña nhãm nghiªn cøu ®Ò tµi Nghiªn cøu

s¶n phÈm vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu”

Gi¸m ®èc C«ng ty quyÕt ®Þnh

1- Thµnh lËp héi ®ång nghiÖm thu ®Ò tµi nghiªn cøu “ C¶i tiÕn c«ng nghÖ s¶n

vËt liÖu” cÊp c¬ së gåm:

- ¤ng Hoµ Quang Nam

- ¤ng T« V¨n Thµnh

- ¤ng TrÇn Huy Th¾ng

- ¤ng Ph¹m Hoµng Kim

- ¤ng Ph¹m Quang Phó

- Bµ Bïi ThÞ Thuý

– Chñ tÞch H§QT, Gi¸m ®èc C«ng ty

– PG§, ®¹i diÖn l·nh ®¹o chÊt l−îng Cty

– PG§ Kü thuËt – s¶n xuÊt

– Tr−ëng phßng ®¶m b¶o chÊt l−îng

– TP. KÕ ho¹ch – VËt t−

– Tr−ëng Phßng Tµi vô

- Bµ NguyÔn ThÞ Nga

- ¤ng Bïi Thä Hïng

– C¸n bé kü thuËt

– C¸n bé Kü thuËt

2- ¤ng Ph¹m Hoµng Kim Tr−ëng phßng ®¶m b¶o chÊt l−îng chuÈn bÞ mäi

b¸o c¸o cÇn thiÕt vµ tiÕn hµnh tæ chøc héi nghÞ nghiªm thu trong th¸ng 12/2007.

3- C¸c thµnh viªn héi ®ång nghiÖm thu cã tªn trªn c¨n cø quyÕt ®Þnh thi

hµnh.

C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia S¸ng

N¬i nhËn:

- Nh− trªn

- L−u QA, VP.

25

Tæng C«ng ty Hãa chÊt ViÖt nam céng hßa x∙ héi chñ nghÜa viÖt nam

C«ng ty cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng

§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc

---------[ \---------

H¶i phßng, ngµy 18 th¸ng 12 n¨m 2007

*****

Sè:

/AQ-KT

Biªn b¶n

cuéc häp nghiÖm thu cÊp c¬ së ®Ò tµi

nghiªn cøu khoa häc vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ 2007

( Hîp ®ång sè 13.07RD/H§-KHCN ngµy24/01/2007 gi÷a

Bé C«ng nghiÖp vµ C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia S¸ng )

------------o0o------------

1- Tªn ®Ò tµi: “Nghiªn cøu c¶i tiÕn c«ng nghÖ s¶n xuÊt ¾c quy tÝch ®iÖn kh«

2- Thêi gian tiÕn hµnh:

3- §Þa ®iÓm:

14 giê ngµy 18/12/2007

C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia S¸ng

¤ng Hoµ Quang Nam – Chñ nhiÖm ®Ò tµi

Gi¸m ®èc C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia S¸ng.

4- Chñ tr× cuéc häp:

5- Tham gia cuéc häp:

- ¤ng T« V¨n Thµnh

- PG§, §¹i diÖn l·nh ®¹o chÊt l−îng (QMR)

- PG§. Kü thuËt s¶n xuÊt

- ¤ng TrÇn Huy Th¾ng

- ¤ng Ph¹m Hoµng Kim

- TP. §¶m b¶o chÊt l−îng

- ¤ng Ph¹m Quang Phó

- Bµ Bïi ThÞ Thuý

- TP. KÕ ho¹ch – VËt t−

- TP.Tµi vô

- Bµ NguyÔn ThÞ Nga

- ¤ng Bïi Thä Hïng

- CB Kü thuËt

- CB kü thuËt

6- Néi dung tiÕn hµnh cuéc häp:

6.1- ¤ng Hoµ Quang Nam – Chñ tÞch H§QT - Gi¸m ®èc C«ng ty - Chñ

nhiÖm ®Ò tµi nªu lý do cuéc häp vµ giíi thiÖu thµnh phÇn tham gia.

6.2- ¤ng Ph¹m Hoµng Kim - TP ®¶m b¶o chÊt l−îng thay mÆt nhãm

nghiªn cøu b¸o c¸o kÕt qu¶ nghiªn cøu thÝ nghiÖm vµ thÝ nghiÖm s¶n xuÊt lín t¹i

C«ng ty (Cã b¸o c¸o khoa häc kÌm theo).

6.3- Héi nghÞ th¶o luËn:

Sau khi nghe b¸o c¸o héi nghÞ ®· tiÕn hµnh th¶o luËn vµ thèng nhÊt kÕt luËn:

1. ViÖc nghiªn cøu c¶i tiÕn c«ng nghÖ víi c¸c néi dung dù kiÕn bao gåm:

- Nghiªn cøu thay ®æi c«ng thøc trén cao ch× víi m¸y trén cao Mü

- Nghiªn cøu thay ®æi c«ng nghÖ ñ-sÊy l¸ cùc víi m¸y ñ sÊy tù ®éng

26

®· ®¹t ®−îc môc tiªu ®Æt ra: c«ng nghÖ hîp lý, chÊt l−îng s¶n phÈm ¾c quy ®−îc

xuÊt, ¸p dông ®−îc vµo s¶n xuÊt nhanh, kÞp thêi ®¸p øng kÞp thêi viÖc hoµn

thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng n¨m 2007 lµ

252.000KWh tr−íc thêi h¹n.

2. Gi¶m chi phÝ ®iÖn n¨ng 5,16% so víi n¨m 2006. L−îng ®iÖn n¨ng tiÕt

kiÖm n¨m 2007 lµ 162.635.760®. Gi¶m chi phÝ n−íc 33,08% so víi n¨m 2006.

L−îng n−íc tiÕt kiÖm n¨m 2007 lµ 103.168.800®

3. Gi¶m chi phÝ ch× (nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt ¾c quy) 8 ®Õn 10%

4. Khai th¸c ®−îc n¨ng lùc c¸c thiÕt bÞ trén tr¸t cao, ñ sÊy l¸ cùc míi nhËp

kÞp thêi, n¨ng lùc thiÕt bÞ ho¸ thµnh t¨ng lªn h¬n >30%, ®¸p øng yªu cÇu s¶n

xuÊt t¨ng 30,32% cña C«ng ty Cæ phÇn ¾c quy Tia s¸ng n¨m 2007 nh−ng kh«ng

ph¶i t¨ng diÖn tÝch nhµ x−ëng vµ ®Çu t− thªm thiÕt bÞ .

5. ChÊt l−îng s¶n phÈm: Qua kÕt qu¶ c¸c mÉu thÝ nghiÖm vµ c¸c mÉu kiÓm

tra ¸p dông s¶n xuÊt ®¹i trµ ( lÊy mÉu ngÉu nhiªn ) cho thÊy víi c¸c chØ tiªu chÊt

l−îng theo tiªu chuÈn ViÖt Nam (TCVN4472-1993) c¸c mÉu ¾c quy kiÓm tra

®Òu ®¹t vµ v−ît tiªu chuÈn

6. §Ò tµi ®· thùc hiÖn vµ hoµn thµnh ®óng thêi gian dù kiÕn, ®¹t yªu cÇu vµ

hiÖu qu¶ theo nh− môc tiªu ®Æt ra.

6.4- KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ:

Gi¸m ®èc C«ng ty quyÕt ®Þnh ®−a kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo ¸p dông s¶n xuÊt

chÝnh thøc t¹i C«ng ty, xem xÐt khen th−ëng cho nhãm ®Ò tµi

Phßng Kü thuËt-QA ban hµnh quy tr×nh c«ng nghÖ vµ h−íng dÉn s¶n xuÊt.

§ång chÝ Ph¹m Hoµng Kim hoµn chØnh b¸o c¸o tr×nh Bé C«ng nghiÖp .

Th− ký

Chñ tr× cuéc häp

NguyÔn ThÞ Nga

Hoµ Quang Nam

27

Danh s¸ch

Héi ®ång khoa häc c«ng nghÖ cÊp Bé ®¸nh gi¸, nghiÖm thu

kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi

chÊt l−îng s¶n phÈm vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu”

(KÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 0510/Q§-BCT ngµy 22 th¸ng 01 n¨m 2008)

TT

1

Hä vµ tªn

N¬i c«ng t¸c

Chøc danh

Chñ tÞch

PGS.TS NguyÔn Thanh §¹i häc B¸ch khoa Hµ néi

ThuyÕt

2

3

4

TS. Chö V¨n Nguyªn

TS. Lª ThÞ Hoµi Nam

Tæng C«ng ty Ho¸ chÊt ViÖt Uû viªn

nam

Ph¶n biÖn 1

ViÖn Ho¸ häc, ViÖn Khoa häc Uû viªn

ViÖt nam

Ph¶n biÖn 2

C«ng ty CP ThiÕt kÕ C«ng Uû viªn

nghiÖp ho¸ chÊt

5

6

ThS. Ninh §øc Hµ

ThS. TrÇn Kim Liªn

ViÖn Ho¸ häc VËt liÖu

Uû viªn

Vô Khoa häc vµ C«ng nghÖ, Uû viªn

Bé C«ng th−¬ng

7

KS. Chu V¨n Gi¸p

Vô Khoa häc vµ C«ng nghÖ, Uû viªn

Bé C«ng th−¬ng

th− ký

28

b¸o c¸o tãm t¾t