Đề tài Nghiên cứu xây dựng giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động tư vấn và cung cấp thông tin thị trường cho doanh nghiệp Việt Nam trong điều kiện hội nhập WTO

Bé c«ng th−¬ng

Trung t©m th«ng tin c«ng nghiÖp & Th−¬ng m¹i

§Ò tµi nghiªn cøu Khoa häc CÊp Bé

M· sè: 36.08.RD

Nghiªn cøu x©y dùng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao

hiÖu qu¶ cña hoạt ®éng t− vÊn vµ cung cÊp

th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp

ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp WTO

7070

19/01/2009

Hµ néi, 2008

Bé c«ng th−¬ng

Trung t©m th«ng tin c«ng nghiÖp & Th−¬ng m¹i

§Ò tµi nghiªn cøu Khoa häc CÊp Bé

M· sè: 36.08.RD

Nghiªn cøu x©y dùng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao

hiÖu qu¶ cña hoạt ®éng t− vÊn vµ cung cÊp

th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp

ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp WTO

C¬ quan chñ qu¶n: Bé C«ng Th−¬ng

C¬ quan chñ tr×: Trung t©m Th«ng tin C«ng nghiÖp vµ Th−¬ng m¹i

Chñ nhiÖm ®Ò tµi: CN. Ph¹m ThÞ Mai

C¸c thµnh viªn: CN. Gi¸p KiÒu H−ng

CN. Bïi ThÞ H¶i YÕn

CN. Vò TiÕn D−¬ng

ThS. NguyÔn ThÞ CÈm V©n

Hµ Néi 2008

Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t

ASEAN

APEC

EU

HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸

DiÔn ®µn Hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng

Liªn minh Ch©u ©u

WTO

Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi

DN

Doanh nghiÖp

DNNVV

TT

Doanh nghiÖp nhá vµ võa

Th«ng tin

TTTT

TV

Th«ng tin thÞ tr−êng

T− vÊn

CCTTTT

XTTM

NCTT

USD

Cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

Xóc tiÕn th−¬ng m¹i

Nghiªn cøu thÞ tr−êng

§« la Mü

ASEAN

HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸

AFTA

CIF

Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN

Mét thuËt ng÷ dïng trong ngo¹i th−¬ng: Ng−êi b¸n

hµng giµnh ®−îc quyÒn vËn chuyÓn hµng ho¸

FOB

Mét thuËt ng÷ dïng trong ngo¹i th−¬ng: Ng−êi mua

hµng giµnh ®−îc quyÒn vËn chuyÓn

DWT

Träng t¶i toµn phÇn (tµu biÓn)

Th−¬ng m¹i ®iÖn tö

E - Commerce

EDI

HÖ thèng trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö

DÞch vô hËu cÇn ®iÖn tö

E-Logistics

EU

HC

Liªn minh Ch©u ©u

High Container (Cao h¬n container tiªu chuÈn 0,7 - 0,8 m)

GDP

Tæng s¶n phÈm quèc néi

ICD

C¶ng container néi ®Þa

ODA

Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc

TEU

§¬n vÞ t−¬ng ®−¬ng container 20 feet

Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi

WTO

VISABA

VIFFAS

FIATA

AFFA

VINALINES

HiÖp héi ®¹i lý vµ m«i giíi hµng h¶i ViÖt Nam

HiÖp héi giao nhËn kho vËn ViÖt Nam

HiÖp héi giao nhËn kho vËn quèc tÕ

HiÖp héi giao nhËn c¸c n−íc ASEAN

Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam

Môc lôc

Trang

1

5

Lêi më ®Çu

Ch−¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng t− vÊn vµ

cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp

5

1.1. Mét sè kh¸i niÖm

1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin

1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin kinh tÕ

1.1.3. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin thÞ tr−êng

1.1.4. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

6

7

8

1.1.5. Ph−¬ng thøc cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

1.2. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng

9

10

14

15

16

17

1.2.1. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng c¨n cø vµo néi dung th«ng tin

1.2.2. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng c¨n cø vµo cÊp ®é th«ng tin

1.2.3. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng theo thêi gian

1.2.4. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng theo ph¹m vi kh«ng gian

1.2.5. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng theo ®èi t−îng sö dông th«ng tin

1.2.6. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng theo chñ thÓ thùc hiÖn ho¹t ®éng t−

vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

18

1.3. Vai trß vµ tÝnh tÊt yÕu cña th«ng tin thÞ tr−êng ®èi víi ho¹t ®éng

s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp

1.3.1. Vai trß cña th«ng tin thÞ tr−êng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh 18

doanh cña doanh nghiÖp

1.3.2. TÝnh tÊt yÕu cña th«ng tin TT ®èi víi ho¹t ®éng SX, KD cña d.nghiÖp

20

21

1.4. T¸c ®éng cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin ®Õn hiÖu qu¶

s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp

1.4.1. T¸c ®éng tÝch cùc

1.4.2. T¸c ®éng tiªu cùc khi th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc t− vÊn vµ cung cÊp cho 23

doanh nghiÖp mét c¸ch kh«ng kÞp thêi, kh«ng ®Çy ®ñ vµ thiÕu chÝnh x¸c

25

Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng

tin thÞ tr−êng cho dn ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay

2.1.Thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

cho doanh nghiÖp ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n 2003 - 2007

2.1.1. VÒ l−îng th«ng tin

25

29

32

34

35

2.1.2. VÒ nguån th«ng tin

2.1.3. VÒ møc ®é tin cËy cña th«ng tin

2.1.4.VÒ quy m« vµ ph¹m vi cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tinTT

2.2. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp trong viÖc tiÕp nhËn vµ xö

lý th«ng tin thÞ tr−êng

2.2.1. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng tiÕp nhËn th«ng tin thÞ tr−êng cña doanh nghiÖp

2.2.2. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng xö lý th«ng tin thÞ tr−êng cña doanh nghiÖp

35

40

46

2.3. ¶nh h−ëng cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp

2.3.1. Tr−íc khi ViÖt Nam gia nhËp WTO

46

48

2.3.2. Sau khi ViÖt Nam gia nhËp WTO

2.4. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ

tr−êng cho DN ë ViÖt Nam vµ nh÷ng vÊn ®Ò quan t©m cÇn gi¶i quyÕt

2.4.1. Nh÷ng mÆt ®−îc

48

49

2.4.2.Nh÷ng h¹n chÕ

Ch−¬ng 3: Gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t

®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh

nghiÖp ViÖt Nam trong bèi c¶nh hiÖn nay

52

3.1. Bèi c¶nh quèc tÕ vµ trong n−íc ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng t− vÊn vµ

cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

3.1.1.Bèi c¶nh quèc tÕ

52

55

58

3.1.2.Bèi c¶nh trong n−íc

3.2.Xu h−íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ

tr−êng cho doanh nghiÖp

3.2.1. Xu h−íng ph¸t triÓn lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng cÇn t− vÊn vµ cung cÊp

cho doanh nghiÖp

58

3.2.2. Xu h−íng ph¸t triÓn vÒ ph−¬ng thøc t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ

tr−êng

62

64

3.2.3. Xu h−íng ph¸t triÓn vÒ chÊt l−îng dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin

thÞ tr−êng

3.3. Mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng

t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt Nam

66

3.3.1. Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, Ngµnh

3.3.2. Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp

69

73

81

3.3.3. Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi HiÖp héi doanh nghiÖp, HiÖp héi ngµnh

hµng vµ c¸c Tæ chøc Xóc tiÕn th−¬ng m¹i

KÕt luËn

85

87

Tµi liÖu tham kh¶o

MÉu phiÕu ®iÒu tra

Lêi më ®Çu

Trong thêi ®¹i ngµy nay, khi héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ ®ang lµ

xu thÕ næi tréi vµ chi phèi mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi toµn cÇu th× viÖc

c¸c doanh nghiÖp cã ®−îc nh÷ng th«ng tin thÞ tr−êng mét c¸ch nhanh chãng,

chÝnh x¸c ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng cho ho¹t ®éng cña m×nh lµ rÊt cÇn

thiÕt.

Trong lÜnh vùc kinh tÕ - th−¬ng m¹i, héi nhËp vµ tù do hãa th−¬ng m¹i

®ang ®−îc thùc hiÖn trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. §©y lµ c¬ héi rÊt lín cho c¸c

doanh nghiÖp trong viÖc t×m kiÕm b¹n hµng vµ thÞ tr−êng cho c¸c s¶n phÈm

cña m×nh. Víi ph¹m vi giao dÞch lín, c¬ héi thÞ tr−êng cã thÓ xuÊt hiÖn ë kh¾p

mäi ch©u lôc, viÖc kh«ng cã hoÆc thiÕu th«ng tin thÞ tr−êng hoÆc cã ®−îc

nh÷ng th«ng tin thÞ tr−êng kh«ng hoµn h¶o, kh«ng chÝnh x¸c vµ thiÕu kÞp thêi

th× doanh nghiÖp sÏ bá lì nh÷ng c¬ may ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng mua b¸n, trao

®æi hµng hãa víi b¹n hµng trong vµ ngoµi n−íc.

Trªn thùc tÕ, nhiÒu doanh nghiÖp ®· rÊt thµnh c«ng khi hä ®−îc t− vÊn vµ

cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr−êng mét c¸ch hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, hiÖn t−îng

thiÕu th«ng tin thÞ tr−êng hiÖn ®ang lµ khã kh¨n cña doanh nghiÖp trong viÖc

n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh.

Hay nãi c¸ch kh¸c, trong ®iÒu kiÖn héi nhËp, viÖc cã ®−îc th«ng tin thÞ

tr−êng ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ

th¾ng ®−îc ®èi thñ c¹nh tranh, chiÕm lÜnh thÞ tr−êng vµ ®¶m b¶o hiÖu qu¶

trong ho¹t ®éng cña m×nh. V× nhiÒu lý do chñ quan vµ kh¸ch quan, kh«ng ph¶i

lóc nµo doanh nghiÖp còng cã thÓ t×m ®−îc cho m×nh ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin

cÇn thiÕt. Hä lu«n cÇn sù hç trî cña c¸c ®¬n vÞ/doanh nghiÖp t− vÊn vµ cung

cÊp th«ng tin thÞ tr−êng. §Ó ®¸p øng yªu cÇu nµy cña doanh nghiÖp, nhiÒu c¬

1

quan, tæ chøc, doanh nghiÖp t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ra ®êi vµ

®ang ho¹t ®éng kh¸ hiÖu qu¶ ë ViÖt Nam.

Tõ khi ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO, c¸c doanh

nghiÖp c¶ n−íc cã c¬ héi ph¸t triÓn vµ më réng thÞ tr−êng c¶ trong vµ ngoµi

n−íc song còng ph¶i chÞu søc Ðp rÊt lín do ph¶i c¹nh tranh b×nh ®¼ng trªn thÞ

tr−êng. §Ó gióp doanh nghiÖp cã thÓ th¾ng thÕ trong c¹nh tranh vµ cã thÓ héi

nhËp hiÖu qu¶, ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ®ang ngµy

cµng trë nªn hÕt søc cÇn thiÕt. Nã sÏ ®ãng mét phÇn kh«ng nhá ®Ó doanh

nghiÖp ®−a ra quyÕt ®Þnh ®óng vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt,

kinh doanh cña m×nh.

XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do c¬ b¶n nªu trªn, viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi: “Nghiªn

cøu x©y dùng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ

cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn

héi nhËp WTO” lµ rÊt cÊp thiÕt.

Cho ®Õn nay, ®· cã mét sè nghiªn cøu ë trong vµ ngoµi n−íc ®Ò cËp ®Õn

vai trß cña c«ng t¸c t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng nh−:

• ESCAP, Directory of Trade and Investment - related orgnization of

Developping countries and areas in Asia and Pacific, Bangkok 1999.

• §ç thÞ Loan, LuËn ¸n TiÕn sü “Marketing xuÊt khÈu vµ vËn dông trong

kinh doanh xuÊt khÈu ë ViÖt Nam”, Hµ Néi 2000.

• NguyÔn ThÞ NhiÔu, LuËn ¸n TiÕn sü “Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt

khÈu ho¹t ®éng xóc tiÕn xuÊt khÈu ë ViÖt Nam” Hµ Néi 2002.

• LuËt Th−¬ng m¹i ViÖt Nam söa ®æi 2005.

• TrÞnh Minh Ch©u, §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Bé “Gi¶i ph¸p n©ng

cao hiÖu qu¶ c¸c dÞch vô hç trî xuÊt khÈu ë ViÖt Nam” Hµ Néi 2004.

2

• Côc Xóc tiÕn Th−¬ng m¹i - Bé C«ng Th−¬ng, H−íng dÉn nghiªn cøu thÞ

tr−êng, S¸ch tham kh¶o nghiÖp vô xóc tiÕn th−¬ng m¹i, Hµ Néi 2007.

Tuy nhiªn, ch−a cã c«ng tr×nh nµo ®i s©u nghiªn cøu vÒ t×nh tr¹ng ho¹t

®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin cho doanh nghiÖp ë ViÖt Nam vµ ®Ò xuÊt

gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng nµy trong ®iÒu kiÖn héi nhËp Tæ

chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi (WTO).

Môc tiªu chÝnh cña ®Ò tµi lµ: Nghiªn cøu ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao

hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh

nghiÖp trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO.

§Ó thùc hiÖn môc tiªu trªn, c¸c vÊn ®Ò chÝnh cÇn ®−îc gi¶i quyÕt lµ: (1)

Tæng kÕt, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng

tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2003 - 2008 vµ t×m ra

nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cÇn quan t©m, gi¶i quyÕt; (2) §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p vµ

kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin

thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp trong bèi c¶nh héi nhËp.

§èi t−îng nghiªn cøu cña §Ò tµi lµ ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng

tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp cña c¸c tæ chøc ChÝnh phñ, c¸c tæ chøc phi

ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng

tin thÞ tr−êng vµ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng

tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp cña c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp nªu trªn.

Do giíi h¹n vÒ nhiÒu mÆt, §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu ho¹t ®éng t− vÊn vµ

cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ViÖt Nam giai

®o¹n 2003 - 2008 vµ dù b¸o ®Õn 2010 vµ 2015.

§Ó thùc hiÖn §Ò tµi, mét sè ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu ®−îc sö

dông kÕt hîp lµ: Thu thËp sè liÖu, tµi liÖu, kh¶o s¸t thùc chøng, ph©n tÝch, so

s¸nh, tæng hîp, ph−¬ng ph¸p chuyªn gia, héi th¶o khoa häc

3

Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ tµi liÖu tham kh¶o, §Ò tµi ®−îc kÕt cÊu

thµnh 3 ch−¬ng nh− sau:

Ch−¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp

th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp

Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

cho doanh nghiÖp ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay

Ch−¬ng 3: C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng

t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt

Nam trong bèi c¶nh héi nhËp

4

Ch−¬ng 1

Mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng t− vÊn vµ

cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp

1.1. Mét sè kh¸i niÖm

1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin

Nh− ta ®· biÕt, th«ng tin ®−îc con ng−êi sö dông hµng ngµy phôc vô cho

mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. Con ng−êi cã nhu cÇu ®äc s¸ch b¸o, nghe ®µi, xem

phim, ®i th¨m quan, du lÞch, tham kh¶o ý kiÕn cña ng−êi kh¸c... ®Ó nhËn ®−îc

thªm th«ng tin míi.

Th«ng tin mang l¹i cho con ng−êi sù hiÓu biÕt, sù nhËn thøc tèt h¬n vÒ

mäi mÆt trong ®êi sèng x· héi vµ gióp cho hä thùc hiÖn hîp lý c«ng viÖc cÇn

lµm ®Ó ®¹t tíi môc ®Ých mét c¸ch tèt nhÊt. Khi tiÕp nhËn ®−îc th«ng tin, con

ng−êi th−êng ph¶i xö lý nã ®Ó t¹o ra nh÷ng th«ng tin míi cã Ých h¬n vµ tõ ®ã cã

nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc ®Ých cña m×nh.

Th«ng tin cã thÓ ®−îc ph¸t sinh, ®−îc l−u tr÷, ®−îc truyÒn dÉn, ®−îc t×m

kiÕm, ®−îc sao chÐp, ®−îc xö lý, nh©n b¶n...Th«ng tin còng cã thÓ biÕn d¹ng,

sai lÖch hoÆc bÞ ph¸ huû...

Trong mçi lÜnh vùc ®êi sèng x· héi, kh¸i niÖm vÒ th«ng tin ®−îc x¸c ®Þnh

mét c¸ch phï hîp (VÝ dô: Th«ng tin x· héi lµ nh÷ng tin tøc ph¶n ¸nh mèi quan

hÖ gi÷a c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ c¸c qu¸ tr×nh phi kinh tÕ; Th«ng tin kü thuËt lµ

nh÷ng tin tøc ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè vËt chÊt cña s¶n xuÊt vµ sù

thay ®æi cña chóng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o cña c¶i vËt chÊt cho x· héi...).

Mét c¸ch chung nhÊt, th«ng tin lµ tin tøc vÒ c¸c sù kiÖn, t− liÖu ®· ®−îc tæ chøc

xö lý vµ truyÒn t¶i cã môc ®Ých nh»m phôc vô cuéc sèng con ng−êi. Th«ng tin cã

thÓ ë d¹ng nãi, viÕt, h×nh ¶nh, ®−îc c¶m nhËn b»ng c¸c gi¸c quan cña con

ng−êi nh»m truyÒn ®i, ph¶n ¸nh cho nhau biÕt diÔn biÕn cña sù viÖc t¹i thêi

gian vµ kh«ng gian nhÊt ®Þnh.

5

1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin kinh tÕ

Th«ng tin kinh tÕ lµ nh÷ng tin tøc ®−îc thÓ hiÖn d−íi d¹ng con sè, lêi

b×nh hay trªn c¸c b¸o c¸o thèng kª, kÕ to¸n, ho¸ ®¬n, chøng tõ…vÒ c¸c qu¸

tr×nh cã tÝnh chÊt x· héi cña s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng cña c¶i

vËt chÊt. Hay nãi c¸ch kh¸c, th«ng tin kinh tÕ lµ nh÷ng th«ng tin ph¶n ¶nh c¸c

quan hÖ kinh tÕ vµ c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi.

+ NÕu c¨n cø vµo néi dung cña th«ng tin, th«ng tin kinh tÕ ®−îc ph©n ra:

- Th«ng tin vÒ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh−: Th«ng tin vÒ ho¹t

®éng s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng cña toµn bé nÒn kinh tÕ hay ®èi

víi mét/mét sè ngµnh kinh tÕ hoÆc ®èi víi mét/mét sè hµng hãa/dÞch vô cô

thÓ…

- Th«ng tin vÒ c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt nh−: Th«ng tin vÒ nguån nh©n lùc

(d©n sè vµ nguån lao ®éng), th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh phôc vô s¶n xuÊt,

th«ng tin vÒ s¶n phÈm vµ dÞch vô cã kh¶ n¨ng ®−îc cung cÊp…

- Th«ng tin ph¶n ¸nh ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh kinh tÕ, vïng kinh tÕ, c¸c

lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ hay c¸c tæ chøc kinh tÕ...

+ NÕu c¨n cø vµo chøc n¨ng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, th«ng tin kinh tÕ

®−îc chia thµnh th«ng tin b¸o c¸o vµ th«ng tin ®iÒu khiÓn.

NhiÖm vô c¬ b¶n cña th«ng tin ®iÒu khiÓn lµ truyÒn ®Õn ng−êi thùc hiÖn c¸c

quyÕt ®Þnh cÇn ph¶i thi hµnh d−íi d¹ng c¸c nhiÖm vô trùc tiÕp hoÆc d−íi d¹ng

c¸c khuyÕn khÝch vËt chÊt hay khuyÕn khÝch kh¸c cã ¶nh h−ëng ®Õn hµnh vi

cña ®èi t−îng ®iÒu khiÓn.

NhiÖm vô cña th«ng tin b¸o c¸o lµ thùc hiÖn mèi liªn hÖ ng−îc trong hÖ

thèng qu¶n lý kinh tÕ.

Ngoµi ra, th«ng tin kinh tÕ cßn ®−îc ph©n lo¹i theo chøc n¨ng vµ môc tiªu

qu¶n lý nh−: Th«ng tin kÕ ho¹ch, th«ng tin thèng kª, th«ng tin ®Þnh møc…

Th«ng tin kinh tÕ ph¶n ¶nh trùc tiÕp diÔn biÕn cña ho¹t ®éng kinh tÕ gäi lµ

th«ng tin ban ®Çu (hay th«ng tin s¬ cÊp).

6

Th«ng tin ban ®Çu ®−îc thu thËp, truyÒn ®¹t vµ xö lý (tÝnh to¸n, ph©n tÝch)

®Ó ®−a ra nh÷ng sè liÖu, tµi liÖu míi, c¸c tµi liÖu ®ã ®−îc gäi lµ th«ng tin thø

cÊp (hay th«ng tin dÉn xuÊt).

Kh¸c víi c¸c lo¹i th«ng tin kh¸c, th«ng tin kinh tÕ cã mét sè ®Æc ®iÓm

riªng biÖt lµ: Cã thÓ ph¸t sinh t¹i mäi thêi ®iÓm vµ tõ rÊt nhiÒu nguån, ®−îc thÓ

hiÖn d−íi nhiÒu d¹ng thøc kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy, khèi l−îng th«ng tin ban

®Çu lµ rÊt lín vµ ®a d¹ng, ®−îc xö lý theo nhiÒu tÇng, nhiÒu cÊp kh¸c nhau,

c«ng viÖc xö lý phøc t¹p vµ trong qu¸ tr×nh xö lý cÇn ph¶i ®−îc l−u tr÷ ®Ó sö

dông vµo môc ®Ých tham kh¶o, so s¸nh...

1.1.3. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin thÞ tr−êng

Th«ng tin thÞ tr−êng lµ nh÷ng tin tøc ph¶n ¶nh vÒ diÔn biÕn cña quan hÖ

cung - cÇu, vÒ diÔn biÕn cña gi¸ c¶ hµng hãa vµ dÞch vô trªn thÞ tr−êng, c¸c

chÝnh s¸ch, quy ®Þnh trong n−íc vµ quèc tÕ cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,

ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng ®èi víi hµng hãa vµ dÞch vô...

Víi vai trß lµ mét lo¹i h×nh th«ng tin kinh tÕ ®Æc thï, th«ng tin thÞ tr−êng

®· xuÊt hiÖn tõ l©u vµ nã võa thùc hiÖn chøc n¨ng phôc vô c¸c c¬ quan qu¶n lý

trong viÖc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, võa phôc vô cho doanh

nghiÖp trong viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh mét c¸ch hiÖu qu¶.

Trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay, th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc

coi lµ c«ng cô, lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo quan träng ®èi víi ho¹t ®éng

cña doanh nghiÖp vµ thËm chÝ th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc coi ®ång nghÜa víi tiÒn

b¹c cña doanh nghiÖp.

Khi doanh nghiÖp n¾m trong tay nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ diÔn biÕn gi¸

c¶, vÒ diÔn biÕn quan hÖ cung -cÇu lo¹i hµng hãa/dÞch vô mµ hä quan t©m trªn

thÞ tr−êng, vÒ ®èi t¸c còng nh− ®èi thñ c¹nh tranh, vÒ c¸c chÝnh s¸ch, quy ®Þnh

trong vµ ngoµi n−íc ®èi víi s¶n xuÊt vµ tiªu thô c¸c lo¹i hµng hãa/dÞch vô..., hä

cã thÓ x©y dùng ®−îc cho m×nh mét chiÕn l−îc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh

phï hîp nhÊt.

7

1.1.4. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

Ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng lµ ho¹t ®éng do c¸c ®¬n

vÞ/doanh nghiÖp/nhµ t− vÊn thùc hiÖn nh»m hç trî cho c¸c doanh nghiÖp s¶n

xuÊt, kinh doanh nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt gióp hä cã ®−îc nh÷ng quyÕt ®Þnh

®óng khi tham gia vµo thÞ tr−êng.

HiÖn nay, cã rÊt nhiÒu c¬ quan t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin trong nhiÒu

lÜnh vùc phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. C¸c

c¬ quan/®¬n vÞ t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp cã

thÓ lµ c¸c Tæ chøc phi ChÝnh phñ trong vµ ngoµi n−íc, c¸c c¬ quan th«ng tin

cña ChÝnh phñ, c¸c c¬ quan t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin chuyªn ngµnh trong

n−íc vµ n−íc ngoµi, c¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu, c¸c c¬ quan th−¬ng vô vµ c¬ quan

ngo¹i giao ë n−íc ngoµi, nhãm hoÆc c¸ nh©n c¸c nhµ t− vÊn…

ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, Ngµnh hoµn toµn kh«ng can thiÖp mµ chØ giíi thiÖu,

®Þnh h−íng cho doanh nghiÖp tham kh¶o th«ng tin thÞ tr−êng cña mét sè c¬

quan, tæ chøc t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ë trong, ngoµi n−íc, c¸c

tæ chøc quèc tÕ…C¸c doanh nghiÖp hoµn toµn cã thÓ tù quyÕt ®Þnh viÖc sö

dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cña ®¬n vÞ, c¸ nh©n hay

tæ chøc t− vÊn trong vµ ngoµi n−íc c¨n cø vµo sù lùa chän cña doanh nghiÖp vµ

sù tÝn nhiÖm cña hä ®èi víi uy tÝn cña c¸c nhµ t− vÊn.

Th«ng tin thÞ tr−êng vµ ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

lu«n cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau. NÕu kh«ng cã th«ng tin thÞ tr−êng th×

ho¹t ®éng t− vÊn sÏ kh«ng tån t¹i. Cã thÓ thÊy, nh÷ng qu¸ tr×nh thu thËp, xö lý

th«ng tin vµ truyÒn ®¹t th«ng tin chÝnh lµ c¬ së cña t− vÊn vµ b¶n th©n qu¸

tr×nh t− vÊn còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh trao ®æi th«ng tin thÞ tr−êng.

Còng nh− c¸c dÞch vô kh¸c, s¶n phÈm cña dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp

th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp lµ v« h×nh vµ chóng ta kh«ng thÓ h×nh

dung cô thÓ vÒ h×nh d¸ng, kÕt cÊu vµ kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc chÊt l−îng ngay

t¹i thêi ®iÓm quyÕt ®Þnh mua. Do vËy, viÖc quyÕt ®Þnh sö dông/mua s¶n phÈm

dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng phô thuéc nhiÒu vµo uy tÝn cña

8

nhµ cung cÊp vµ kh¶ n¨ng thuyÕt tr×nh cña chuyªn viªn t− vÊn. TÊt nhiªn, khi

doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng

tin thÞ tr−êng cña c¸c ®¬n vÞ/nhµ t− vÊn, hä ph¶i tr¶ chi phÝ cho ho¹t ®éng nµy.

HiÖn nay, nhu cÇu cña doanh nghiÖp ViÖt Nam trong viÖc sö dông dÞch

vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng lµ rÊt lín. Doanh nghiÖp cã thÓ lùa

chän c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng lµ c¸c

doanh nghiÖp/®¬n vÞ t− vÊn hay c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi n−íc. Hä cã thÓ

t− vÊn vµ cung cÊp cho doanh nghiÖp c¸c th«ng tin vÒ ph¸p lý trong lÜnh vùc

s¶n xuÊt, kinh doanh vµ x©y dùng th−¬ng hiÖu, vÒ kh¸ch hµng vµ ®èi t¸c còng

nh− ®èi thñ c¹nh tranh, vÒ tµi chÝnh vµ nh©n sù phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt t¹o

nguån hµng vµ th©m nhËp/më réng thÞ tr−êng...

1.1.5. Ph−¬ng thøc cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

Ph−¬ng thøc cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng lµ c¸ch thøc mµ c¸c tæ chøc hoÆc

c¸ nh©n c¸c nhµ t− vÊn sö dông ®Ó truyÒn th«ng tin ®Õn cho ®¬n vÞ/ng−êi sö

dông nh»m gióp hä nhËn biÕt, xö lý vµ quyÕt ®Þnh ®óng cho ho¹t ®éng cña m×nh.

Ph−¬ng thøc cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn hiÖu

qu¶ cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ®èi víi doanh nghiÖp.

C¸c tæ chøc/®¬n vÞ, c¬ quan, c¸ nh©n c¸c nhµ t− vÊn cã thÓ cung cÊp th«ng tin

thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp d−íi c¸c ph−¬ng thøc kh¸c nhau nh−:

- Cung cÊp b»ng v¨n b¶n nh−: S¸ch b¸o, t¹p chÝ, c¸c b¸o c¸o nghiªn cøu

chuyªn ®Ò…

- Cung cÊp qua c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng (nh− ph¸t thanh, truyÒn

h×nh...), th«ng qua viÖc sö dông c¸c c«ng cô l−u chuyÓn th«ng tin hiÖn

®¹i (nh− ®Üa CD-ROM, thÎ nhí...).

- Cung cÊp th«ng tin qua m¹ng Internet.

Thùc tÕ cho thÊy, nÕu th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc cung cÊp theo hai ph−¬ng

thøc ®Çu th× th«ng tin thÞ tr−êng ®Õn víi doanh nghiÖp sÏ rÊt chËm, cã thÓ khi

9

doanh nghiÖp tiÕp nhËn ®−îc th«ng tin th× c¬ héi thÞ tr−êng ®· qua mµ hä kh«ng

thÓ tËn dông ®−îc.

ë ph−¬ng thøc cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng qua c¸c c«ng cô l−u chuyÓn

th«ng tin hoÆc sö dông hÖ thèng truyÒn th«ng ®a ph−¬ng tiÖn th× th«ng tin cã thÓ

®Õn víi doanh nghiÖp nhanh h¬n nh−ng tèi −u h¬n c¶ lµ thùc hiÖn viÖc cung cÊp

th«ng qua m¹ng Internet.

Víi viÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i, c¸c nhµ t− vÊn vµ doanh

nghiÖp cã thÓ liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau, cã thÓ ®Ò xuÊt yªu cÇu vµ nhËn kÕt qu¶

t− vÊn mét c¸ch nhanh nhÊt, chÝnh x¸c nhÊt víi ®iÒu kiÖn c¶ hai bªn ®Òu ph¶i cã

®−îc trang bÞ ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i vµ t−¬ng thÝch.

1.2. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng

C¨n cø vµo nh÷ng tiªu chÝ kh¸c nhau ng−êi ta cã thÓ ph©n th«ng tin thÞ

tr−êng thµnh c¸c lo¹i kh¸c nhau.

1.2.1. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng c¨n cø vµo néi dung th«ng tin

NÕu c¨n cø vµo néi dung th«ng tin th× th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc ph©n lo¹i

nh− sau:

a/ Th«ng tin vÒ s¶n phÈm/hµng hãa/thÞ tr−êng

§©y lµ th«ng tin quan träng nhÊt mµ c¸c doanh nghiÖp quan t©m khi tham

gia thÞ tr−êng.

C¸c th«ng tin vÒ s¶n phÈm/hµng hãa bao gåm: Th«ng tin vÒ n¨ng lùc s¶n

xuÊt s¶n phÈm/hµng hãa vµ th«ng tin vÒ thÞ tr−êng ®èi víi s¶n phÈm/hµng hãa

cña doanh nghiÖp.

Th«ng tin vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt s¶n phÈm/hµng hãa bao gåm: Th«ng tin vÒ

s¶n l−îng, vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm hµng hãa, tèc ®é t¨ng s¶n l−îng, vÒ nh÷ng

yÕu tè chñ quan vµ kh¸ch quan ¶nh h−ëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt s¶n phÈm

(nh÷ng thay ®æi chÝnh s¸ch, sù tiÕn bé cña khoa häc, c«ng nghÖ…).

10

Th«ng tin vÒ diÔn biÕn thÞ tr−êng ®èi víi s¶n phÈm/hµng hãa cña doanh

nghiÖp chñ yÕu lµ: Th«ng tin vÒ nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn quan hÖ cung -

cÇu, vÒ diÔn biÕn gi¸ c¶ vµ xu h−íng thÞ tr−êng, vÒ c¸c quy ®Þnh quèc tÕ vµ ph¸p

luËt cña n−íc së t¹i khi th©m nhËp vµ më réng thÞ tr−êng…

b/ Th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ ®èi t¸c

§Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña m×nh ®−îc liªn tôc vµ ®¹t

hiÖu qu¶ cao, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh lu«n ph¶i n¾m râ c¸c

th«ng tin vÒ kh¸ch hµng - ng−êi tiªu thô s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra.

§©y lµ nh÷ng th«ng tin hÕt søc quan träng v× muèn b¸n ®−îc hµng th× nhµ s¶n

xuÊt ph¶i biÕt ®−îc ng−êi tiªu dïng (kh¸ch hµng cña hä) cÇn g×, ®Æc ®iÓm t©m lý

vµ thÞ hiÕu cña hä trong tiªu dïng lo¹i hµng hãa do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra

thÕ nµo, nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña tõng ®èi t−îng…

Tuy nhiªn, cïng víi viÖc n¾m râ th«ng tin vÒ kh¸ch hµng nãi chung, doanh

nghiÖp cÇn n¾m thËt ch¾c nh÷ng th«ng tin vÒ “kh¸ch hµng tiÒm n¨ng” cña doanh

nghiÖp v× ®©y lµ nh÷ng th«ng tin thËt sù cÇn thiÕt mµ dùa vµo ®ã doanh nghiÖp

cã thÓ x¸c ®Þnh møc ®Çu t− ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Ó cung cÊp ra thÞ tr−êng. NÕu

kh«ng n¾m râ th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng vµ sù

thay ®æi nhu cÇu, thÞ hiÕu cña hä trªn thÞ tr−êng ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau th×

doanh nghiÖp rÊt dÔ bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng s¶n xuÊt s¶n phÈm ra kh«ng tiªu thô

®−îc hoÆc tiªu thô chËm g©y ø ®äng vèn.

MÆt kh¸c, mäi hiÓu biÕt vÒ kh¸ch hµng ph¶i ®−îc ®Æt trong sù t−¬ng quan

víi c¸c bªn ®èi t¸c cña doanh nghiÖp. §©y lµ nh÷ng c¬ së, ®¬n vÞ hay doanh

nghiÖp cung cÊp nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña

doanh nghiÖp nh−: Cung cÊp nguyªn vËt liÖu vµ c«ng nghÖ, hîp t¸c víi doanh

nghiÖp trong ®Çu t−, cung cÊp c¸c dÞch vô cÇn thiÕt nh−: Marketing b¸n hµng,

c¸c dÞch vô vËn t¶i, giao nhËn, dù tr÷ hµng hãa, thanh to¸n tiÒn b¸n hµng…

c/ Th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh vµ kh¸ch hµng cña hä

Trong bèi c¶nh tù do c¹nh tranh, sÏ cã nhiÒu doanh nghiÖp ®−a ra c¸c s¶n

phÈm cïng lo¹i hoÆc s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng thay thÕ ®Ó phôc vô nhu cÇu tiªu

11

dïng trªn thÞ tr−êng. Trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh b×nh ®¼ng trªn thÞ tr−êng,

doanh nghiÖp cÇn n¾m ®−îc c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng cña ®èi thñ c¹nh tranh

®Ó tõ ®ã cã nh÷ng thay ®æi thÝch hîp vÒ mÉu m·, chÊt l−îng, gi¸ c¶ s¶n

phÈm…nh»m thu hót kh¸ch hµng vµ th¾ng thÕ tr−íc c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.

§Æc biÖt, ®èi víi nhµ ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc th× nh÷ng th«ng tin cña ®èi

thñ c¹nh tranh vÒ chiÕn l−îc ph¸t triÓn, kÕ ho¹ch kinh doanh, kÕ ho¹ch qu¶ng

c¸o vµ khuyÕn m¹i, vÒ sù thay ®æi gi¸ b¸n ®èi víi tõng mÆt hµng, ph−¬ng ph¸p

sö dông c¸c dÞch vô hç trî...lµ rÊt quan träng. §©y sÏ lµ c¬ së tèt nhÊt cho viÖc

ph©n tÝch, so s¸nh vµ ®−a ra quyÕt ®Þnh ®óng nh»m thu hót kh¸ch hµng ®èi víi

c¸c s¶n phÈm cña m×nh. Trong mét sè tr−êng hîp, chØ cÇn h¹ mét gi¸ so víi gi¸

b¸n chung cña s¶n phÈm trªn thÞ tr−êng lµ cã thÓ ®¸nh b¹i ®èi thñ c¹nh tranh.

§Æc biÖt, khi doanh nghiÖp cÇn më réng ph¹m vi kinh doanh hoÆc ®−a ra

thÞ tr−êng mét s¶n phÈm míi th× th«ng tin vÒ ®èi thñ vµ kh¸ch hµng cña ®èi thñ

lµ rÊt cÇn thiÕt. ChÝnh v× vËy, viÖc t×m hiÓu nhu cÇu vµ së thÝch cña ng−êi tiªu

dïng th«ng qua nghiªn cøu c¸c mÆt hµng cña ®èi thñ sÏ gióp cho doanh nghiÖp

cã ®−îc mét chiÕn l−îc ph¸t triÓn thÝch hîp nh»m rót ng¾n ®−îc chu kú s¶n

xuÊt, kinh doanh vµ gi¶m c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt.

d/ Th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm vµ dÞch vô

Kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm cña mçi doanh nghiÖp ®èi víi tõng lo¹i s¶n

phÈm ®−îc thÓ hiÖn b»ng sè l−îng hµng ho¸ b¸n ra, sù tham gia cña s¶n phÈm

hµng hãa ®ã vµo c¸c kªnh ph©n phèi chÝnh trªn thÞ tr−êng, kÕ ho¹ch qu¶ng c¸o,

tiÕp thÞ, c¸c ph−¬ng thøc kinh doanh mµ doanh nghiÖp ¸p dông...

C¸c th«ng tin nµy cã t¸c dông trùc tiÕp gióp cho nhµ s¶n xuÊt x¸c ®Þnh mét

c¸ch chÝnh x¸c nhu cÇu thùc tÕ cña ng−êi tiªu dïng ®èi víi mçi mÆt hµng, h¹n

chÕ tèi ®a nguån dù tr÷ hµng ho¸ nh»m tiÕt kiÖm tiÒn thuª kho b·i, chñ ®éng

gi¶m gi¸ b¸n hoÆc cã c¬ chÕ khuyÕn m·i hÊp dÉn ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh ®èi víi

hµng hãa cña m×nh trªn thÞ tr−êng.

Th«ng th−êng, ng−êi ta cã thÓ thu ®−îc c¸c th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô

s¶n phÈm cña doanh nghiÖp b»ng c¸ch lËp c¸c b¶ng biÓu so s¸nh nhê xö lý tèt

12

c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ ®èi t¸c còng nh− c¸c th«ng tin vÒ ®èi thñ vµ

kh¸ch hµng cña ®èi thñ…

e/ Th«ng tin vÒ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng qu¶ng c¸o

Qu¶ng c¸o lµ mét lo¹i h×nh tiÕp thÞ tèn kÐm nh−ng l¹i rÊt khã x¸c ®Þnh

tr−íc ®−îc hiÖu qu¶ cña nã. NhiÒu khi, doanh nghiÖp ®· bá mét kho¶n tiÒn lín

®Ó qu¶ng c¸o cho s¶n phÈm cña m×nh nh−ng l¹i kh«ng ®¹t ®−îc môc ®Ých v×

ph−¬ng ph¸p qu¶ng c¸o ch−a phï hîp, néi dung qu¶ng c¸o ch−a cã tÝnh thuyÕt

phôc vµ ch−a thËt sù g©y Ên t−îng ®èi víi ng−êi tiªu dïng.

C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh cÇn t×m hiÓu ®Ó n¾m ®−îc ph−¬ng

ph¸p qu¶ng c¸o cña c¸c doanh nghiÖp/c«ng ty kh¸c vµ hiÖu qu¶ cña chóng ®Ó cã

®−îc ph−¬ng ph¸p vµ néi dung qu¶ng c¸o thÝch hîp. Cã nh− vËy, hä míi cã thÓ

tr¸nh ®−îc nh÷ng sai lÇm vµ tõ ®ã t×m ra mét chiÕn l−îc marketing thÝch hîp

nh»m t¹o Ên t−îng vÒ s¶n phÈm cña m×nh trong con m¾t ng−êi tiªu dïng.

f/ C¸c th«ng tin ®Æc biÖt ®èi víi tõng doanh nghiÖp cô thÓ

Lo¹i th«ng tin vÒ tõng doanh nghiÖp cô thÓ th−êng ®−îc ghi trong c¸c cuèn

s¸ch tra cøu vÒ doanh nghiÖp/c«ng ty, vÒ mÆt hµng s¶n xuÊt hay theo mét sè c¸c

tiªu chÝ kh¸c.

Muèn n¾m râ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ mét doanh nghiÖp/c«ng ty nµo ®ã

cÇn ph¶i biÕt chän läc c¸c th«ng tin tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau vµ xö lý theo yªu

cÇu ®Æt ra. Lo¹i th«ng tin nµy cµng trë nªn cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh

nghiÖp/c«ng ty khi hä míi b¾t ®Çu tham gia s¶n xuÊt/kinh doanh mét lo¹i s¶n

phÈm nµo ®ã trªn thÞ tr−êng.

Nãi tãm l¹i, b»ng c¸ch thu thËp vµ xö lý tèt c¸c th«ng tin vÒ ®èi t¸c, thÞ

tr−êng, kh¸ch hµng, vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô... doanh nghiÖp cã thÓ t×m ®−îc c¸c

kho¶ng trèng thÞ tr−êng ®Ó më réng s¶n xuÊt, kinh doanh, lùa chän ®−îc c¸ch

qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ hiÖu qu¶ nhÊt víi môc ®Ých t¨ng tiªu thô hµng hãa trªn thÞ

tr−êng vµ thu lîi nhuËn vÒ cho doanh nghiÖp.

13

1.2.2. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng c¨n cø vµo cÊp ®é th«ng tin

NÕu c¨n cø vµo cÊp ®é th«ng tin th× th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc ph©n thµnh 2

lo¹i lµ th«ng tin s¬ cÊp (hay th«ng tin ban ®Çu hoÆc th«ng tin nguån) vµ th«ng

tin thø cÊp (hay th«ng tin dÉn xuÊt hoÆc th«ng tin ®· qua xö lý)

a/ Th«ng tin thÞ tr−êng s¬ cÊp

Th«ng tin thÞ tr−êng s¬ cÊp (hay cßn ®−îc gäi lµ th«ng tin ban ®Çu hoÆc

th«ng tin th«, th«ng tin ch−a xö lý) lµ nh÷ng th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc ghi

nhËn vµ thu thËp trùc tiÕp d−íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau nh−: Quan s¸t trùc tiÕp

vµ ghi nhËn, thu thËp qua c¬ quan xóc tiÕn th−¬ng m¹i, qua c¬ quan ngo¹i giao

vµ c¬ quan ®¹i diÖn th−¬ng m¹i ë n−íc ngoµi...

NÕu trùc tiÕp quan s¸t vµ thu thËp ®Ó cã ®−îc th«ng tin ban ®Çu (th«ng tin

ch−a ®−îc xö lý) th× chi phÝ doanh nghiÖp ph¶i bá lµ rÊt Ýt. Tuy nhiªn, nÕu t×m

kiÕm th«ng tin thÞ tr−êng b»ng c¸ch nµy th× chÊt l−îng cña th«ng tin lµ kh«ng

cao vµ hiÖu qu¶ mang l¹i kh«ng lín do th«ng tin thÞ tr−êng ch−a xö lý cã “®é

nhiÔu” kh¸ cao. Trong mét sè tr−êng hîp, nÕu doanh nghiÖp kh«ng biÕt c¸ch

tæng hîp, ph©n tÝch vµ vËn dông th× nã sÏ mang l¹i kh«ng Ýt phiÒn phøc, thËm

chÝ thua thiÖt cho chÝnh b¶n th©n hä.

b/ Th«ng tin thø cÊp (hay th«ng tin dÉn xuÊt)

Th«ng tin ban ®Çu ®−îc thu thËp, tæng hîp vµ xö lý thÝch hîp (tæng hîp,

tÝnh to¸n, ph©n tÝch) ®Ó ®−a ra nh÷ng sè liÖu, tµi liÖu míi phï hîp víi môc tiªu

th× ®−îc gäi lµ th«ng tin thø cÊp (hay th«ng tin dÉn xuÊt).

Hay nãi c¸ch kh¸c, th«ng tin thÞ tr−êng thø cÊp lµ lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng

®· ®−îc läc “®é nhiÔu” vµ xö lý theo yªu cÇu cña doanh nghiÖp.

Trªn thùc tÕ, doanh nghiÖp th−êng sö dông th«ng tin thø cÊp ®Ó xem xÐt vµ

ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng cho c¸c doanh vô cô thÓ cña m×nh. MÆc dï hä ph¶i bá ra

mét kho¶n chi phÝ cao h¬n so víi viÖc hä tù thu thËp th«ng tin s¬ cÊp vµ tù xö lý

nh−ng ®Ó cã ®−îc th«ng tin ®· xö lý (th«ng tin thø cÊp) mét c¸ch t−¬ng ®èi ®Çy

®ñ, chÝnh x¸c vµ ®¶m b¶o “tÝnh thêi sù” cña th«ng tin, c¸c doanh nghiÖp th−êng

14

sö dông dÞch vô cung cÊp vµ t− vÊn th«ng tin thÞ tr−êng cña c¸c ®¬n vÞ t− vÊn

kinh tÕ tæng hîp vµ c¬ quan t− vÊn chuyªn ngµnh.

Lý do c¬ b¶n cña sù lùa chän nµy lµ do doanh nghiÖp hiÓu r»ng: C¸c ®¬n vÞ

t− vÊn lu«n cã nguån th«ng tin thÞ tr−êng s¬ cÊp kh¸ phong phó, th«ng tin do c¸c

®¬n vÞ t− vÊn cung cÊp th−êng ®· ®−îc xö lý ë c¸c cÊp ®é nhÊt ®Þnh theo yªu cÇu

cña doanh nghiÖp.

1.2.3. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng theo thêi gian

a/ Th«ng tin dµi h¹n vµ trung h¹n

Lo¹i th«ng tin nµy phôc vô cho môc ®Ých x©y dùng chiÕn l−îc kinh

doanh, h−íng ®Çu t− vµ ®iÒu chØnh ®Çu t− cña doanh nghiÖp trong kho¶ng thêi

gian tõ 3 - 5 n¨m hoÆc 5 - 10 n¨m.

b/ Th«ng tin ng¾n h¹n

Th«ng tin thÞ tr−êng ng¾n h¹n phôc vô cho viÖc ®−a ra quyÕt ®Þnh kinh

doanh cña doanh nghiÖp trong thêi gian tr−íc m¾t. Nh− vËy, c¸c néi dung

n¨m tíi gÇn hoÆc nh÷ng ph−¬ng ¸n kinh doanh s¾p tíi cña doanh nghiÖp hoÆc

mét bé phËn thuéc doanh nghiÖp.

a/ Th«ng tin vÒ thÞ tr−êng thÕ giíi

giíi ®èi víi mét hoÆc mét nhãm s¶n phÈm/hµng hãa. C¸c th«ng tin cÇn thiÕt

bao gåm: Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, xuÊt khÈu, nhËp khÈu, c¸c diÔn biÕn vÒ gi¸ c¶,

c¸c chÝnh s¸ch cña c¸c ChÝnh phñ cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt, nhËp khÈu

hµng hãa vµo tõng thÞ tr−êng/khu vùc thÞ tr−êng. NÕu thiÕu c¸c th«ng tin nµy,

doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ tham gia hiÖu qu¶ vµo thÞ tr−êng thÕ giíi, ®Æc biÖt

trong bèi c¶nh héi nhËp.

b/ Th«ng tin vÒ thÞ tr−êng trong n−íc

Th«ng tin vÒ thÞ tr−êng trong n−íc lµ nh÷ng th«ng tin vÒ nh÷ng biÕn ®æi

cña quan hÖ cung - cÇu, vÒ søc mua, sù biÕn ®éng gi¸ c¶ cña mÆt hµng lµ s¶n

15

phÈm cña doanh nghiÖp (®Æc biÖt lµ nh÷ng mÆt hµng míi) trªn thÞ tr−êng néi

®Þa. MÆt kh¸c, doanh nghiÖp còng rÊt cÇn nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c

thay ®æi chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, tiªu thô vµ xuÊt

nhËp khÈu ®èi víi s¶n phÈm/hµng hãa cña hä.

thµnh:

- Th«ng tin phục vụ c¸c nhµ qu¶n lý

liªn quan. Th«ng tin phôc vô c¸c nhµ qu¶n lý th−êng ®· ®−îc xö lý, tæng hîp

theo yªu cÇu cña tõng cÊp qu¶n lý.

- Th«ng tin phục vụ doanh nghiệp

NhiÖm vô c¬ b¶n cña lo¹i th«ng tin này lµ truyÒn ®Õn ng−êi thùc hiÖn c¸c

quyÕt ®Þnh cÇn ph¶i thi hµnh nh»m thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp.

- Th«ng tin phục vụ người tiªu dïng

Th«ng tin phục vụ người tiªu dïng lµ nh÷ng th«ng tin gióp ng−êi tiªu

dïng cã thªm hiÓu biÕt vÒ thÞ tr−êng, vÒ diÔn biÕn gi¸ c¶, c¸c tiªu chuÈn vÒ

chÊt l−îng vµ VSATTP, vÒ ¶nh h−ëng cña viÖc tiªu thô c¸c lo¹i hµng hãa ®èi

víi søc kháe vµ ®êi sèng con ng−êi. C¸c th«ng tin nµy sÏ cã vai trß rÊt quan

träng trong viÖc ®Þnh h−íng tiªu dïng vµ gióp ng−êi tiªu dïng cã thÓ lùa chän

cho m×nh c¸c mÆt hµng phï hîp, víi gi¸ c¶ hîp lý vµ c¸c dÞch vô tr−íc, trong

vµ sau khi mua hµng hoµn h¶o…

- Th«ng tin phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch

Th«ng tin phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch th−êng lµ

c¸c th«ng tin mang tÝnh thèng kª hÖ thèng nh»m x¸c ®Þnh quy luËt vµ xu

h−íng diÔn biÕn vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt, kh¶ n¨ng tiªu thô vµ xuÊt khÈu, vÒ gi¸

c¶…®èi víi c¸c mÆt hµng cô thÓ, trªn tõng thÞ tr−êng toµn cÇu/khu vùc thÞ

tr−êng hay trªn thÞ tr−êng cô thÓ. Ngoµi ra, c¸c th«ng tin vÒ ph¸p luËt quèc tÕ,

c¸c quy ®Þnh ph¸p lý cña c¸c n−íc ®èi víi c¸c mÆt hµng/nhãm hµng cô

16

thÓ…sÏ rÊt h÷u Ých ®èi víi c¸c nhµ nghiªn cøu hoÆc c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chiÕn

l−îc, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn th−¬ng m¹i.

t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin

Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, chñ thÓ thùc hiÖn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp

th«ng tin thÞ tr−êng lµ rÊt ®a d¹ng. Tuy nhiªn, 3 lo¹i chñ thÓ chÝnh thùc hiÖn

ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng lµ: C¸c c¬ quan ChÝnh phñ,

c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng, c¸c doanh

- Th«ng tin tõ c¸c c¬ quan ChÝnh phñ (th«ng tin qu¶n lý)

hoÆc c¸c Bé, Ngµnh cã liªn quan vÒ ®−êng lèi, chÝnh s¸ch vµ nh÷ng quy ®Þnh

cña Nhµ n−íc ®Ó thùc hiÖn mét/mét sè ho¹t ®éng kinh tÕ, th−¬ng m¹i. C¸c

th«ng tin do lo¹i chñ thÓ nµy cung cÊp th−êng lµ c¸c th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch,

chiÕn l−îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, ®Þnh h−íng hoÆc c¸c cam kÕt quèc tÕ cã liªn

quan ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh cña ngµnh kinh tÕ/s¶n

phÈm, hµng hãa nµo ®ã …MÆt kh¸c, c¸c th«ng tin do c¸c c¬ quan ChÝnh phñ

cung cÊp cßn lµ c¸c th«ng tin vÒ luËt ph¸p, vÒ quy tr×nh qu¶n lý kinh tÕ cña

Nhµ n−íc, c¸c chØ thÞ, h−íng dÉn cña c¸c Bé, Ngµnh nh»m thi hµnh c¸c v¨n

b¶n ph¸p luËt cã liªn quan…

- Th«ng tin tõ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc t− vÊn vµ

cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng

C¸c ®¬n vÞ, tæ chøc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin

thÞ tr−êng lµ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc ®−îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt cã

chøc n¨ng thùc hiÖn ho¹t ®éng t− vÊn cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho c¸c

kh¸c…Thùc tÕ, ë c¸c Bé, Ngµnh hiÖn nay ®Òu cã c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ thùc hiÖn

17

ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ë cÊp ®é, ph¹m vi kh¸c nhau

ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ë gãc ®é kh¸c nhau nh−:

Nghiªn cøu vµ dù b¸o c¸c yÕu tè cña thÞ tr−êng trong dµi h¹n, nh÷ng biÕn

phÈm cô thÓ trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc.

Tïy lo¹i h×nh c¬ quan, ®¬n vÞ thùc hiÖn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp

th«ng tin thÞ tr−êng mµ Nhµ n−íc hç trî kinh phÝ hoÆc ®¬n vÞ ph¶i tù trang tr¶i

kinh phÝ cho ho¹t ®éng cña m×nh.

Ngoµi ra, c¸c HiÖp héi doanh nghiÖp, HiÖp héi ngµnh hµng còng cã vai

trß quan träng trong ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho

doanh nghiÖp trong vµ ngoµi HiÖp héi.

- Th«ng tin tõ c¸c doanh nghiÖp sö dông th«ng tin thÞ tr−êng

Th«ng tin ®−îc cung cÊp tõ c¸c doanh nghiÖp sö dông th«ng tin thÞ

tr−êng lµ th«ng tin ph¶n håi (th«ng tin b¸o c¸o). Trong qu¸ tr×nh sö dông

th«ng tin thÞ tr−êng vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, doanh nghiÖp cÇn

cã th«ng tin trë l¹i c¬ quan qu¶n lý (vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt, kinh doanh, nh÷ng

khã kh¨n, v−íng m¾c cÇn th¸o gì…) ®Ó hä theo dâi, thèng kª, tæng hîp phôc

vô môc tiªu qu¶n lý cña Nhµ n−íc.

1.3.Vai trß vµ tÝnh tÊt yÕu cña th«ng tin thÞ tr−êng ®èi víi ho¹t ®éng

s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp

1.3.1. Vai trß cña th«ng tin thÞ tr−êng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh

doanh cña doanh nghiÖp

Th«ng tin thÞ tr−êng cã vai trß vµ ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng

cña doanh nghiÖp, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr−êng. §Ó phôc vô hiÖu

qu¶ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp, th«ng tin thÞ tr−êng

cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ ®é giµu, ®é t−¬i míi vµ ®é s¹ch.

18

§èi víi mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh

trong bÊt cø lÜnh vùc kinh tÕ nµo, th«ng tin thÞ tr−êng ®Òu cã vai trß hÕt søc

quan träng trong sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña hä. Vai trß cña th«ng tin thÞ

tr−êng ®èi víi doanh nghiÖp thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n sau:

Thø nhÊt, th«ng tin thÞ tr−êng lµ c¬ së, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó doanh

nghiÖp tån t¹i, ho¹t ®éng hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn. ThiÕu th«ng tin thÞ tr−êng -

nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn sù biÕn ®æi trong quan hÖ cung cÇu hµng hãa trªn

thÞ tr−êng - doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ quyÕt ®Þnh m×nh sÏ s¶n xuÊt, kinh doanh

mÆt hµng g×, kh¸ch hµng cña m×nh lµ ai, sù thay ®æi vÒ nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña

hä nh− thÕ nµo vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hä ra sao…Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp,

th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc coi lµ c«ng cô, lµ yÕu tè ®Çu vµo quan träng ®èi víi

ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.

Thø hai, tuú theo chÊt l−îng cña th«ng tin thÞ tr−êng mµ nã cã vai trß

nh− ®ßn bÈy ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµ ng−îc l¹i. §iÒu nµy

hoµn toµn dÔ hiÓu v× chØ cã c¸c th«ng tin thÞ tr−êng cã chÊt l−îng tèt (®¶m b¶o

c¸c yªu cÇu vÒ ®é giµu, ®é t−¬i míi vµ ®é s¹ch cña th«ng tin) th× míi gióp

doanh nghiÖp ®−a ra quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c, kÞp thêi cho c¸c doanh vô cña hä.

NÕu thiÕu c¸c th«ng tin ®¶m b¶o chÊt l−îng th× doanh nghiÖp sÏ bá lì c¬ héi

th©n hä.

Thø ba, ®é chÝnh x¸c vµ tÝnh thêi sù cña th«ng tin thÞ tr−êng vµ quyÕt

sÏ ®ãng vai trß quan träng dÉn ®Õn sù thµnh c«ng hay kh«ng thµnh c«ng cña

doanh nghiÖp.

§Æc biÖt, viÖc ViÖt Nam gia nhËp WTO ®−îc coi lµ mét ®éng lùc thóc

®Èy c¸c doanh nghiÖp tËp hîp lùc l−îng, trÝ tuÖ, c¸c nguån lùc trong cuéc c¹nh

tranh trªn thÞ tr−êng trong n−íc còng nh− thÕ giíi. Trong bèi c¶nh tù do hãa

th−¬ng m¹i trªn ph¹m vi khu vùc vµ toµn cÇu, yªu cÇu quan träng hµng ®Çu ®Ó

19

doanh nghiÖp cã thÓ quyÕt ®Þnh cho ho¹t ®éng cña m×nh lµ th«ng tin thÞ

tr−êng.

Ngoµi ra, th«ng tin thÞ tr−êng cßn gióp doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ c¬ së ®Ó

xem xÐt l¹i vµ hoµn chØnh chiÕn l−îc, kÕ ho¹ch kinh doanh cña hä, thùc hiÖn

liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, víi c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp,

víi c¸c nhµ qu¶n lý, nhµ khoa häc…nh»m b¶o ®¶m cho doanh nghiÖp cã thÓ

ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong bèi c¶nh míi.

1.3.2.TÝnh tÊt yÕu cña th«ng tin thÞ tr−êng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n

xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp

Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña m×nh, doanh nghiÖp lu«n ph¶i

®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh quan träng nh−: mua g×, b¸n g×, cho ai, gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu

tÝch th«ng tin thÞ tr−êng míi gióp hä ®−a ra ®−îc c¸c quyÕt ®Þnh hîp lý, nhanh

chãng, chÝnh x¸c nh»m tËn dông tèt c¬ héi thÞ tr−êng.

Hay nãi c¸ch kh¸c, quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh

cña doanh nghiÖp ph¶i ®−îc dùa trªn c¸c th«ng tin ph¶n ¸nh diÔn biÕn cña thÞ

doanh cña hä. V× vËy, doanh nghiÖp kh«ng thÓ ra quyÕt ®Þnh cho ho¹t ®éng cña

m×nh khi ch−a cã th«ng tin hoÆc th«ng tin thÞ tr−êng ch−a ®−îc n¾m b¾t vµ xö lý

mét c¸ch thÝch hîp.

§iÒu nµy ®−îc thÓ hiÖn ë mèi quan hÖ qua l¹i cña nhu cÇu sö dông th«ng

tin thÞ tr−êng cña doanh nghiÖp vµ nhu cÇu ph¸t triÓn thÞ tr−êng dÞch vô t− vÊn

vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng. Cô thÓ lµ:

- Doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh ®ang ho¹t ®éng trong bèi c¶nh

héi nhËp kinh tÕ vµ tù do c¹nh tranh. Do thÞ tr−êng réng më trªn ph¹m vi

toµn cÇu nªn viÖc tù t×m kiÕm ®Ó cã ®−îc c¸c th«ng tin thÞ tr−êng mét c¸ch

®Çy ®ñ vµ kÞp thêi ®èi víi doanh nghiÖp lµ rÊt khã kh¨n. Khi doanh nghiÖp

ph¸t triÓn ®Õn mét quy m« nhÊt ®Þnh th× viÖc sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung

20

cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ®èi víi hä lµ cÇn thiÕt vµ hiÖu qu¶ h¬n v× tÝnh chuyªn

nghiÖp cña c¬ quan cung cÊp dÞch vô vµ sù tiÕt kiÖm chi phÝ.

Hay nãi c¸ch kh¸c, ®Ó phôc vô tèt cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, viÖc

sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cña c¸c nhµ cung cÊp

chuyªn nghiÖp ®ang lµ gi¶i ph¸p tèi −u.

- Nhu cÇu vÒ dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cña doanh

nghiÖp ViÖt Nam ngµy cµng lín tÊt yÕu dÉn ®Õn sù ra ®êi vµ lín m¹nh cña c¸c

®¬n vÞ/doanh nghiÖp t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng. KÕt qu¶ cña nhiÒu

nghiªn cøu chØ ra r»ng, viÖc sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ

tr−êng sÏ hiÖu qu¶ h¬n lµ tù doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng nµy.

§Ó phôc vô tèt cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, Nhµ n−íc còng nh− c¸c

®¬n vÞ/doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ®·

tõng b−íc chó träng viÖc tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸ ®Ó ®−a dÞch vô nµy vµo ®êi

sèng kinh doanh cña doanh nghiÖp.

ë ViÖt Nam, thÞ tr−êng dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin ®ang ph¸t

triÓn kh¸ m¹nh. HiÖn ch−a cã ®−îc c¬ së d÷ liÖu tæng hîp vÒ c¸c nhµ cung cÊp

dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng nªn ch−a cã con sè thèng kª chØ

ra sè c«ng ty/doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n−íc ®ang ho¹t ®éng trong lÜnh vùc

dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n trong

viÖc t×m kiÕm, lùa chän nhµ cung cÊp dÞch vô cho m×nh mét c¸ch tèt nhÊt. Thùc

tÕ trªn ®ang ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ dÞch vô nµy cÇn ®−îc hoµn

thiÖn h¬n nh»m h−íng tíi mét thÞ tr−êng t− vÊn cã chÊt l−îng.

1.4. T¸c ®éng cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin ®Õn hiÖu qu¶

s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp

1.4.1. T¸c ®éng tÝch cùc

- Ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng hiÖn ®ang ®−îc coi

ho¹t ®éng hiÖu qu¶ trªn thÞ tr−êng trong vµ ngoµi n−íc. Dùa trªn hÖ thèng

21

th«ng tin ®−îc c¸c c¬ quan t− vÊn th«ng tin thÞ tr−êng cung cÊp, doanh nghiÖp

cã thÓ xö lý, nghiªn cøu ®Ó ®−a ra chiÕn l−îc tiÕp thÞ hiÖu qu¶ cho m×nh, tr¸nh

gióp doanh nghiÖp cã thÓ giµnh ®−îc sù chÊp nhËn mua/b¸n hoÆc sö dông cña

kh¸ch hµng ®èi víi s¶n phÈm cña m×nh trong mét thÞ tr−êng c¹nh tranh gay

g¾t mµ kh«ng ph¶i tèn kÐm nhiÒu tiÒn b¹c, thêi gian vµ c«ng søc.

- ViÖc doanh nghiÖp sö dông dÞch vô cña c¸c c«ng ty t− vÊn vµ cung cÊp

th«ng tin thÞ tr−êng cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng thµnh c«ng trong c¸c

th−¬ng vô cô thÓ cña doanh nghiÖp. Th«ng qua c¸c th«ng tin tõ c¸c ®¬n

vÞ/doanh nghiÖp t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng, doanh nghiÖp cã thÓ

hiÓu râ vÒ thÞ tr−êng môc tiªu vµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng ®èi víi s¶n phÈm cña

m×nh vµ thãi quen mua s¾m cña hä. §iÒu nµy cã t¸c ®éng rÊt lín gióp doanh

nghiÖp t×m ra biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ®−a s¶n phÈm cña m×nh vµo thÞ tr−êng

mét c¸ch thµnh c«ng.

- Qua sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng, doanh

nghiÖp cã thÓ h×nh thµnh nªn ý t−ëng ph¸t triÓn mét s¶n phÈm míi vµ lùa chän

chiÕn l−îc ®Þnh vÞ ®óng cho s¶n phÈm ®ã t¹i tõng thÞ tr−êng cô thÓ. (VÝ dô,

qua nghiªn cøu, doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t hiÖn thÊy h−¬ng vÞ cña mét lo¹i thùc

phÈm cô thÓ rÊt phæ biÕn ë thÞ tr−êng nµy nh−ng l¹i ®−îc coi lµ ®Æc biÖt ë mét

thÞ tr−êng kh¸c vµ ®ã sÏ lµ th«ng tin marketing cÇn thiÕt nÕu chiÕn l−îc kinh

doanh cña doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc ®ã). Hay nãi c¸ch kh¸c,

viÖc sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cã t¸c ®éng hç trî

doanh nghiÖp trong viÖc ph¸t hiÖn “thÞ tr−êng ng¸ch” ®Ó ®Çu t− s¶n xuÊt vµ

tiªu thô c¸c s¶n phÈm míi, phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr−êng.

- Th«ng qua dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng, doanh

nghiÖp cã thÓ hiÓu râ vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh (bao gåm c¶ ®iÓm m¹nh vµ

hä) mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c ®Ó nghiªn cøu vµ ®−a ra c¸c ®èi s¸ch

phï hîp nh»m c¹nh tranh hiÖu qu¶ trªn thÞ tr−êng.

22

- ViÖc sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng sÏ gióp

t×m ra nh÷ng thÞ tr−êng vµ b¹n hµng lín nhÊt cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp,

c¸c thÞ tr−êng cã møc tiªu thô t¨ng tr−ëng nhanh, c¸c xu h−íng vµ triÓn väng

cña thÞ tr−êng, c¸c ®iÒu kiÖn, tËp qu¸n kinh doanh vµ c¬ héi dµnh cho s¶n

phÈm cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr−êng. §Æc biÖt, trong m«i tr−êng kinh doanh

quèc tÕ biÕn ®éng rÊt nhanh, viÖc sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin

thÞ tr−êng sÏ gióp doanh nghiÖp cã ®−îc c¸ch tiÕp cËn chñ ®éng ®Ó n¾m b¾t

c¸c diÔn biÕn míi nhÊt trªn thÞ tr−êng môc tiªu, tõ ®ã ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh

1.4.2. T¸c ®éng tiªu cùc khi th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc t− vÊn vµ cung cÊp

cho doanh nghiÖp mét c¸ch kh«ng kÞp thêi, kh«ng ®Çy ®ñ vµ thiÕu chÝnh

x¸c

- TÝnh kÞp thêi/tÝnh thêi sù lµ yªu cÇu ®Çu tiªn ph¶i cã cña th«ng tin thÞ

tr−êng ®èi víi doanh nghiÖp. NÕu th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc t− vÊn vµ cung

cÊp cho doanh nghiÖp mét c¸ch kh«ng kÞp thêi, tÊt yÕu doanh nghiÖp sÏ thiÕu

th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó so s¸nh, ®èi chiÕu khi cÇn ph¶i ra quyÕt ®Þnh cho ho¹t

®éng cña hä. §iÒu ®ã dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ hä sÏ mÊt c¬ héi kinh doanh hoÆc

thiÕu ®iÒu kiÖn ®Ó quyÕt ®Þnh kinh doanh chÝnh x¸c vµ viÖc kinh doanh cña

doanh nghiÖp cã thÓ sÏ gÆp rñi ro, hoÆc lîi nhuËn ®em l¹i sÏ kh«ng ®−îc nh−

mong ®îi.

- ViÖc tiÕp nhËn th«ng tin thÞ tr−êng cña doanh nghiÖp tõ nhiÒu nguån

kh¸c nhau hoÆc c¸c th«ng tin ph¶n ¶nh cung - cÇu thÞ tr−êng ë c¸c gãc ®é

kh¸c nhau nªn nhiÒu tr−êng hîp doanh nghiÖp bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng lóng tóng,

bÞ ®éng, kh«ng biÕt sö dông th«ng tin nµo lµ hîp lý, dÉn ®Õn tÝnh kÐm hiÖu

qu¶ cña th«ng tin ®−îc cung cÊp. §iÒu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp cÇn t×m cho

m×nh c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng tin

cËy, cã ®ñ n¨ng lùc vµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®a d¹ng ho¸ nguån th«ng tin ®Çu vµo, sau

®ã xö lý mét c¸ch thÝch hîp ®Ó t− vÊn vµ cung cÊp cho doanh nghiÖp b»ng

nh÷ng th«ng tin thËt sù h÷u Ých.

23